The Grice Club: GRICE E BOEZIO -- LE CATEGORIE

Commentaria in Porphyrium a se translatum (editio secunda). Boethius Georg Schepps Samuel Brandt University of Leipzig European Social Fund Saxony Gregory Crane Jouve OCR-ed, corrected and encoded the text Greta Franzini Project Manager (University of Leipzig) Simona Stoyanova Project Assistant (University of Leipzig) Bruce Robertson Technical Advisor (Mount Allison University) Uvius Fonticola Technical Advisor (Ludwig Maximilians University Munich) University of Leipzig stoa0058.stoa007.opp-lat3.xml Available under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License 2014 University of Leipzig Germany Georg Schepps Samuel Brandt Boethius Vienna Leipzig Tempsky Freytag 1906 48 Internet Archive

The following text is encoded in accordance with EpiDoc standards and with the CTS/CITE Architecture.

Latin

p. 46

Secundus hic arreptae expositionis labor nostrae seriem translationis expediet, in qua quidem uereor ne subierim fidi interpretis culpam, cum uerhum uerbo expressum comparatum- que reddiderim, cuius incepti ratio est quod in his scriptis in quibus rerum cognitio quaeritur, non luculentae orationis lepos, sed incorrupta ueritas exprimenda est. quocirca mul- tum profecisse uideor, si philosophiae libris Latina oratione compositis per integerrimae translationis sinceritatem nihil in Graecorum litteris amplius desideretur, et quoniam humanis animis excellentissimum bonum philosophiae comparatum est, ANICII. MALLII. SEVERINI. BOECII. IN YSAGOGAS PORPHIRII. A SE TRANSLATA EDITIONIS SECVNDĘ LIBER PRIMVS INCIPIT- P; BOETII EXPOSITIO SCDA IN YSAGOG. E; BOETII COMMENTA IN ISAGOGAS G; INCIP COMENTV BOETII, in isagogis porphirii; Expos Scda L; COMENTV BOECII IN ISAGOGAS R; inscriptione carent CFHNS (nisi quod in FH recens quaedam est), item e codd. Isagogen tantum a Boethio translatam continentibus ΛΣ ; ISAGOGAE PORPHYRII TRANSLATAE DE GRECO IN LATINVM A VICTORINO ORATORE (sic) ΓΦ ; INCIP LIBER YSAGOGARVM (HΥS- \ ) POR- PHYRII (I pro Y Π ) AII ,- Icipidt isagoge porphyrii (m. poster.) Ψ; de titulo operis cf. Prolegomena 6 fidi—reddiderim] cf. Horat. Ars poet. 133. 11—13] cf. Cic. Acad. post. I 3,12. 6 fędi C foedi Hm1N infidi FGm1 7 uerbo] e uerbo N 8 incoepti CEGHPRS 10 corrupta Em1Sm1 incorruptae Em2 (e in mg. add. sed del .) Lm1 11 uidebor brm 13 graecis Lm2 ut uia et filo quodam procedat oratio, ex animae ipsius effi- cientiis ordiendum est. triplex omnino animae uis in uegetandis corporibus deprehenditur, quarum una quidem uitam corpori subministrat, ut nascendo crescat alendoque subsistat, alia uero sentiendi iudicium praebet, tertia ui mentis et ratione subnixa est. quarum quidem primae id officium est, ut creandis, nutriendis alendisque corporibus praesto sit, nullum uero rati- onis praestet sensusue iudicium. haec autem est herbarum atque arborum et quicquid terrae radicitus adfixum tenetur, secunda uero composita atque coniuncta est ac primam sibi sumens et in partem constituens uarium de rebus capere potest ac multiforme iudicium. omne enim animal quod sensu uiget, idem et nascitur et nutritur et alitur, sensus uero diuersi sunt et usque ad quinarium numerum crescunt, itaque quicquid tantum alitur, non etiam sentit, quicquid uero sentire potest, ei prima quoque animae uis, nascendi scilicet atque nutriendi, probatur esse subiecta. quibus uero sensus adest, non tantum eas rerum capiunt formas quibus sensibili corpore feriuntur praesente, sed abscedente quoque sensu sensibili- busque sepositis cognitarum sensu formarum imagines tenent memoriamque conficiunt, et prout quodque animal ualet, lon- gius breuiusque custodit, sed eas imaginationes confusas atque ineuidentes sumunt, ut nihil ex earum coniunctione ac compo- 1 uia et filo quodam] CEm2H (uia fort. ras. ex uiae), uiae et filo quodam N uiae (s. l. R) ex filo quodam EmIGPR edd . uiae ( ex uia S ) ex quodam filo LS uiae ( s. l . filo m1 ) quodam F ratio CEmIGLRS ex] ab Hm1NP efficienti Em1 efficientis Fa. c . 3 post uitam add . solum CFHP solam N corporis GNRL a.r.Sa.r . 5 rationis FGRS 6 procreandis CHNP 7 nutriendisque ( om . alendis) EL sit s. l. Gm2Nm2 9 terra CN 10 ac] ad FSm1 at LSm2 et G 11 rebus] quibus GRS de rebus de quibus L 12 poterit E post iudicium add . capit E (sed del.) L, s. l. m2 in HRS 13 et nutritur om. CHP, s. l . nutritur (om. et) Lm2 14 ita CHR 16 poterit E quoque prima FGm2H 19 praesente ante feriuntur FHN praesentes CHm1N abscedente] Em2FGHmINESa.r . absente CEm1Hm2LPSp.r . 20 re- positis GR 22 imagines FHN 23 ante sumunt add. sic brm sitione efficere possint, atque idcirco meminisse quidem possunt, nec aeque omnia, admissa uero obliuione memoriam recolli- gere ac reuocare non possunt, futuri uero his nulla cognitio est. sed uis animae tertia, quae secum priores alendi ac sen- tiendi trahit hisque uelut famulis atque oboedientibus utitur, eadem tota in ratione constituta est eaque uel in rerum prae- sentium firmissima conceptione uel in absentium intellegentia uel in ignotarum inquisitione uersatur. haec tantum humano generi praesto est, quae non solum sensus iraaginationesque perfectas et non inconditas capit, sed etiam pleno actu intel- legentiae quod imaginatio suggessit, explicat atque confirmat, itaque, ut dictum est, huic diuinae naturae non ea tantum cognitione sufficiunt quae subiecta sensibus comprehendit, uerum etiam et insensibilibus imaginatione concepta et absen- tibus rebus nomina indere potest et quod intellegentiae ratione comprehendit, uocabulorura quoque positionibus aperit, illud quoque ei naturae proprium est, ut per ea quae sibi nota sunt ignota uestiget et non solum unum quodque an sit, sed quid sit etiam et quale sit nec non cur sit, optet agnoscere, quam triplicis animae uim sola, ut dictum est, hominum natura sor- tita est. cuius animae uis intellegentiae motibus non caret, quia in his quattuor propriae uim rationis exercet, aut enim aliquid an sit inquirit aut si esse constiterit, quid sit addubitat, quodsi etiam utriusque scientiam ratione possidet, quale sit 2 admissa] CR amissa EFGm1NP amissam Gm2LS, ras. et s. l. ex admissam H memoriam om. FGR, s. l. Sm2 , memoria H 3 hiis F , sic saepe cogitatio CNm2 4 animae uis CEL 5 ante trahit add . uires brm 6 ea CHm1N est ante constituta CEGS , om. R 7 con- tentione EGm1Sm1 contemplatione R, m2 in GLS 8 in s. l. Gm1PmS , del. Lm2 ignotorum Hm1N 9 imaginationes EN 11 conformat Gm2Pm2 13 cognitione] in cognitione FHNP 14 et] ex Em1HN sensibilibus CEm1Hp. c. Nm2 sensibus Ha. c. Nm1 ante imaginatione add . sibi E (del. m2) NPSm2 imaginatione] in agnitione Gm1Sm1 agnitione Gm2R post concepta add. nomina Hm1, idem post rebus s. l. m2 17 sint E 19 optat LR 22 quia] qua Gm1 atque EHm1Pm1 24 scientiam post ratione E sententiam Hm1 pos- sedit FRS unum quodque uestigat atque in eo cetera accidentium momenta perquirit, quibus cognitis cur ita sit quaeritur et ratione nihilo minus uestigatur.

Cum igitur hic actus sit humani animi, ut semper aut in <rerum> praesentium comprehensione aut in absentium intel- p. 47 legentia aut in ignotarum inquisitione | atque inuentione uer- setur, duo sunt in quibus omnem operam uis animae ratio- cinantis inpendit, unum quidem, ut rerum naturas certa inqui- sitionis ratione cognoscat, alterum uero, ut ad scientiam prius ueniat quod post grauitas moralis exerceat, quibus inquirendis permulta esse necesse est, quae uestigantem animum a recti itinere non minimum progressione deducant, ut in multis euenit Epicuro, qui atomis mundum consistere putat et honestum uoluptate metitur, hoc autem idcirco huic atque aliis accidisse manifestum est, quoniam per imperitiam disputandi quicquid ratiocinatione comprehenderant, hoc in res quoque ipsas euenire arbitrabantur, hic uero magnus est error; neque enim sese ut in numeris, ita etiam in ratiocinationibus habet, in numeris enim quicquid in digitis recte computantis euenerit, id sine dubio in res quoque ipsas necesse est euenire, ut si ex calculo centum esse contigerit, centum quoque res illi numero sub- iectas esse necesse est. hoc uero non aeque in disputatione seruatur; neque enim quicquid sermonum decursus inuenerit, 4 aut om. CNR, s. l. Gm2Sm2 5 rerum add. edd. post praesentium, ante Brandt; cf. p. 137, 6 6 ignotorum Gm2Hm1Lm2N ante in- uentione s. l. in Hm2 8 inpendat FPSa.c . naturam FHm1N certa inquisitionis] Gm2H certae inquisitionis FNP inquisitionis certa CELm2 , om. certa Gm1Lm1RS (fort. recte) 10 quod] eius quod r exer- cet Hm1 12 minimum ante non E minime FSm1 diducant FGm2 13 atbomis plerique codd . consistere in mg. Hm2 constare CFP, post er . ł consistere C honestam Em1P honestatem F 14 uoluptate om. F uoluptatera CEHm2 (te* m1) LNR, add . corporis L (del. m2) R, s. l. Gm2, ante uol. edd . mentitur CEGHPRSm1 hoc] haec H 16 racione CN comprehenderent m1 in EHN 17 nero] ergo H maximus E error est CFHNP post sese add . res FR , s. l. Pm2 19 digitos CEFN id natura quoque fixura tenetur, quare necesse erat eos falli qui abiecta scientia disputandi de rerum natura perquirerent, nisi enim prius ad scientiam uenerit quae ratiocinatio ueram teneat disputandi semitam, quae ueri similem, et agnoscere quae fida, quae possit esse suspecta, rerum incorrupta ueritas ex ratiocinatione non potest inueniri. cum igitur ueteres saepe multis lapsi erroribus falsa quaedam et sibimet contraria in disputatione colligerent atque id fieri inpossibile uideretur, ut de eadem re contraria conclusione facta utraque essent uera quae sibi dissentiens ratiocinatio conclusisset, cuique ratiocinationi credi oporteret, esset ambiguum, uisum est prius disputationis ipsius ueram atque integram considerare naturam, qua cognita tum illud quoque quod per disputationem inueniretur, an uere comprehensum esset, posset intellegi, hinc igitur profecta est logicae peritia disciplinae, quae disputandi modos atque ipsas ratiocinationes internoscendi uias parat, ut quae ratiocinatio nunc quidem falsa, nunc autem uera sit, quae uero semper falsa, quae numquam falsa, possit agnosci, huius autem uis duplex esse perpenditur, una quidem in inueniendo, altera in iudicando. quod Marcus etiam Tullius in eo libro cui Topica titulus est, euidenter expressit dicens; Cum omnis ratio diligens disserendi duas habeat partes, unam inue- niendi, alteram iudicandi, utriusque princeps, ut mihi quidem uidetur, Aristoteles fuit. Stoici 20 Tullius] Top. 2, 6 s. 1 ante natura add . in HLSpr, s. l. Pm2 3 post nisi add . quis r prius enim E 4 disputandi om. GRS ad ueri similem s. l . ał que ueri se similem agnouerit Hm2 et agnoscere] FSm1 ( om . et) et agnouerit EGLPRSm2 ( om . et) edd. ut ex hoc delectia rationum que- amus agnoscere Hm1, s. l . ał et agnouerint quae fida et reliqua m2 ut ex diligentia rationum queamus ( ex quaeramus C ) agnoscere CN 7 et sibimet] sibimet C sibi et EGRS 9 post re s. l . si Cm1? 10 cuique) CHm1N cuiue cett . 13 tunc FHNPm1R post an add . id R, s. l. Gm2Lm2, 2 litt. er. C 15 ipsis ratiotinationibus Hm2 16 ante internoscendi add. et brm uiam CFHN 19 inneniendi et iudicandi ( om . in) Hm2 24 quidem uidetur] FHNPCic . uidetur quidem GRS quidem om. CEL autem in altera elaborauerunt; iudicandi enim uias diligenter persecuti sunt ea scientia quam διαλεκτικήν appellant, inueniendi artem, quae τοπική dicitur quaeque ad usum potior erat et ordine naturae certe prior, totam reliquerunt, nos autem quoniam in utraque summa utilitas est et utram- que, si erit otium, persequi cogitamus, ab ea quae prima est, ordiemur, cum igitur tantus huius considera- tionis fructus sit, danda est huic tam sollertissimae disci- plinae tota mentis intentio, ut primis firmati in disputandi ueritate uestigiis facile ad rerum ipsarum certam comprehen- sionem uenire possimus.

Et quoniam qui sit ortus logicae disciplinae praediximus, reliquum uidetur adiungere, an omnino pars quaedam sit philosophiae an ut quibusdam placet, supellex atque instru- mentum, per quod philosophia cognitionem rerum naturamque deprehendat, cuius quidem rei has e contrario uideo esse sen- tentias. hi enim qui partem philosophiae putant logicam con- siderationem, his fere argumentis utuntur, dicentes philoso- phiam indubitanter habere partes speculatiuam atque actiuam. de hac tertia rationali quaeritur an sit in parte ponenda, sed eam quoque partem esse philosophiae non potest dubitari, nam sicut de naturalibus ceterisque sub speculatiua positis solius philosophiae uestigatio est itemque de moralibus ac 2 uias] ENPCic.p, om. cett. codd ., uiam brm ea scientia] Pm1Cic . eam scientiam EPm2 edd. eam scilicet scientiam CN artem et scientiam FSm2 scientiam GHLRSm1 3 διαλεκτικήν ] Cic. dialecticen CFGHL- NPm2RS dialecticam E dialectica Pm1 τοπική ] Cic . topice Gm2LNS topica CEFGm1HPR 4 quaeque] quae et Cic . 5 prior] prior est GLa.c.RS 6 in—est et] CN Cic., s. l. Pm2, om. cett. codd., Boethius etiam in comment. in Cic. Top. lib. I p. 1047 D haec uerba respicit 8 prima] prior Cic . ordiemur] EHm1NCic . ordiamur CGHm2LPRS ordinamus F 13 quid FHm1NPp.c . quod a.c . 14 ante reliquum add . esse GHP pars sit quaedam GN quaedam pars sit L 18 hii EHL 20 ante habere add . duas L m 1860 21 post rationali add . uel orationali EFGH (del. m2) RS (del. mS) id est logica L ( s. l. m2) edd. ad an s. l . si Cm2 24 inuestigatio L reliquis quae sub actiuam partem cadunt, sola philosophia perpendit, ita quoque de hac parte tractatus, id est de his quae logicae subiecta sunt, sola philosophia iudicat. quodsi speculatiua atque actiua idcirco philosophiae partes sunt, quia de his philosophia sola pertractat, propter eandem causam erit logica philosophiae pars, quoniam philosophiae soli haec dis- putandi materia subiecta est. iam uero inquiunt : cum in his tribus philosophia uersetur cumque actiuam et speculatiuam consideratio|nem subiecta discernant, quod illa de rerum naturis, p. 48 haec de moribus quaerit, non dubium est quin logica disci- plina a naturali atque morali suae materiae proprietate di- stincta sit. est enim logicae tractatus de propositionibus atque syllogismis et ceteris huiusmodi, quod neque ea quae non de oratione, sed de rebus speculatur neque actiua pars, quae de moribus inuigilat, aeque praestare potest, quodsi in his tribus, id est speculatiua, actiua atque rationali, philosophia consistit, quae proprio triplicique a se fine disiuncta sunt, cum specula- tiua et actiua philosophia partes esse dicuntur, non dubium est quin rationalis quoque philosophia pars esse conuincatur. qui uero non partem, sed philosophiae instrumentum putant, haec fere afferant argumenta, non esse inquiunt similem logicae finem speculatiuae atque actiuae partis extremo, utraque enim illarum ad suum proprium terminum spectat, ut speculatiua 2 tractat Ep.r.FR, m2 in GLP 3 diiudicat CHm2 5 sola philo- sophia CFN pertractet Em1 tractat Hm1 7 iam] tam R ita FL 9 sublectas discernat Em2 10 dubium non est CEL non est dubium F 11 a om. LS, s. l. Gm2Pm2, postea add. R disiuncta (iunc in ras. m1? ) R 12 est enim] etenim GLRS post tractatus add. est LR, s. l. Pm2 14 orationibus E ratione Lm1, add . est L 17 sint Rm1, ex sit Sm2 cumque H (q. er .) Lm2N 18 et] atque EFNP philosophiae pbr dicantur Lm2N non est dubium EFHNP 21 haec—argumenta del. G asserunt ( ss in ras. m1? ) C similem om. GR, post finem s. l. Sm2, ad similem s. l. ł proprium Pm2 22 ante speculatiuae add . sed R, s. l. Gm2Lm2 extremum E (u ex a uel o m2 ) GL (um ex am m2 ) Pm2RSm1 23 proprium suum C ut] ita ut brm quidem rerum cognitionem, actiua uero mores atque instituta perficiat, neque altera refertur ad alteram, logicae uero finis esse non potest absolutus, sed quodammodo cum reliquis duabus partibus colligatus atque constrictus est. quid enim est in logica disciplina quod suo merito debeat optari, nisi quod propter inuestigationem rerum huius effectio artis inuenta est? scire enim quemadmodum argumentatio concludatur uel quae uera sit, quae ueri similis, ad hoc scilicet tendit, ut uel ad rerum cognitionem referatur haec scientia rationum uel ad inuenienda ea quae in exercitium moralitatis adducta beatitu- dinem pariunt. atque ideo quoniam speculatiuae atque actiuae suus certusque finis est, logicae autem ad duas reliquas partes refertur extremum, manifestum est non eam esse philosophiae partem, sed potius instrumentum, sunt uero plura quae ex alterutra parte dicantur, quorum nos ea quae dicta sunt strictim notasse sufficiat. Hanc litem uero tali ratione dis- cernimus. nihil quippe dicimus impedire, ut eadem logica partis uice simul instrumentique fungatur officio, quoniam enim ipsa suum retinet finem isque finis a sola philosophia, consideratur, pars philosophiae esse ponenda est, quoniam uero finis ille logicae quem sola speculatur philosophia, ad alias eius partes suam operam pollicetur, instrumentum esse philosophiae non negamus; est autem finis logicae inuentio iudiciumque rati- onum. quod scilicet non esse mirum uidebitur, quod eadem pars, eadem quoddam ponitur instrumentum, si ad partes corporis animum reducamus, quibus et fit aliquid, ut his quasi quibusdam instrumentis utamur, et in toto tamen corpore par- tium obtinent locum, manus enim ad tractandum, oculi ad 1 rerum] Em2H(in mg. m1?) Lm2 edd., post cognitionem add . rerum s. l. Pm2Sm2, add . naturalium rerum F, s. l. Gm2, om. cett . 2ad alteram] de altera Em2 3 non potest esse FGN 4 est om. C 5 aptari FGm1Hm1Pm2R 6 affectio EFHLm2Pm1Bm1 8 intendit F 9 rationum scientia CLP 10 mortalitatis bm 11 parant Ea.c . pariant Hm1 15 alterutra] utraque EP, add. post alterutra H, del. m2 ante dicta add . supra EP, s. l. Lm2 18 enim] nero CFHN 21 ei F 24 uidetur Em1FGm2LNPm2 28 optineant Fp.c.S uidendum, ceteraeque corporis partes proprium quoddam uidentur habere officium, quod tamen si ad totius utilitatem corporis referatur, instrumenta quaedam corporis esse deprehenduntur quae etiam partes esse nullus abnuerit, ita quoque logica disciplina pars quidem philosophiae est, quoniam eius philo- sophia sola magistra est, supellex uero, quod per eam inqui- sita philosophiae ueritas uestigatur.

Sed quoniam, quantum mihi quoque breuitas succincta largita est, ortum logicae et quid ipsa logica esset explicui, nunc de eo nobis libro pauca dicenda sunt quem in praesens sumpsimus exponendum, titulo enim proponit Porphyrius intro- ductionem se in Aristotelis Praedicamenta conscribere, quid uero ualeat haec introductio uel ad quid lectoris animum praeparet, breuiter explicabo. Aristoteles enim librum qui De decem praedicamentis inscribitur hac intentione composuit, ut infinitas rerum diuersitates quae sub scientiam cadere non possent, paucitate generum comprehenderet, atque ita quod per incomprehensibilem multitudinem sub disciplinam uenire non poterat, per generum, ut dictum est, paucitatem animo fieret scientiaeque subiectum. decem igitur genera rerum esse omnium considerauit, id est unam substantiam et accidentia nouem, quae sunt qualitas, quantitas, relatio, ubi, quando, facere et pati, situs, habere, quae quoniam genera essent su- prema et quibus nullum aliud superponi genus posset, omnem necesse est multitudinem rerum horum decem generum spe- 1 quoddam] quod Em1 (aliquod m2 ) G 2 utilitatem post corporis EG, ante totius L 4 quas FSm2 5 quidem post philosophiae H quaedam L 6 uero] uero est L 8 quoque om. L quidem edd . ueritas Cm1N succincta] CNPSm2 sua mora EFGHR sua mota Sm1 succincta suam moram L 9 ortum om . L et de ortu CNF quod CF est G explicaui CELm2PRS 11 titulum CHm1N 13 lectoris s. l. Gm2, post animum CN, post praeparet H. om. E 14 paret EFGNRS 15 scribitur EGRSm1 17 ita quod s. l. Gm2 (itaque m1) Rm2 quod ( om . ita) s. l. Sm2 20 decem] in decem C 23 et om. FLNP situm habere CRa.c . situm esse habere Gm1S 24 genus superponi H possit Ea.c.FGm1NPRS 25 ante horum add. per s, l. Pm2, ante species CFLR. s. l. Gm2Sm2 cies inueniri. quae quidem genera a se omnibus differentiis distributa sunt nec quicquam uidentur habere commune nisi p 49 tantum nomen, quoniam omnia | esse praedicantur. quippe sub- stantia est, qualitas est, quantitas est, et de aliis omnibus ‘est’ uerbum communiter praedicatur, sed non est eorum communis una substantia uel natura, sed tantum nomen. itaque decem genera ab Aristotele reperta omnibus a se differentiis distributa sunt. sed quae aliquibus differentiis disiunguntur, necesse est ut habeant proprium quiddam quod ea in singu- larem solitariamque uindicet formam. non est autem idem proprium quod accidens. accidentia enim et uenire et abesse possunt, propria ita sunt insita, ut absque his quorum sunt propria, esse non possint. quae cum ita sint cumque Aristo- teles decem rerum genera repperisset, quae uel intellegendo mens caperet uel loquendo disputator efferret - quicquid enim intellectu capimus, id ad alterum sermone uulgamus —, euenit ut ad horum decem praedicamentorum intellegentiam quinque harum rerum tractatus incurreret, scilicet generis, speciei, differentiae, proprii, accidentis. generis quidem, quoniam oportet ante praediscere quid sit genus, ut decem illa quae Aristoteles ceteris anteposuit rebus, genera esse possimus agnoscere, speciei uero cognitio plurimum ualet, ut quae cuiusque generis sit species, possit agnosci. si enim quid sit species intellegimus, nihil impediti errore turbamur. fieri enim potest, ut per speciei inscientiam saepe quantitatis species in relatione ponamus et cuiuslibet primi generis species alteri cui- 4 omnibus aliis FHLN 9 quoddam S 10 uendicet HLP uindicent ( ent in ras.) S constituat CN 11 euenire FGm2R (om. et) abire NP 12 propria ita] propria enim ita H proprietates EGm1S propria uero ita edd . insitae EGm1S 14 uel om. FP 16 cupimus E alterutrum FPm2S 19 ante accidentis add . atque FHNP et L 21 inter- posuit m1 in EGS superposuit Em2NP praeposuit FGm2 possemus FN 22 cognitio post ualet LP 24 impedito (uel in- ) Ca.c.EGm1HNS impedit R turbari CS 25 inscitiam F 26 cuilibet] cuiuslibet Gm1N,a.r. in EFS libet generi subdamus atque ita fiat permixta rerum atque indiscreta confusio; quod ne accidat, quae sit natura speciei ante noscendum est. nec uero in hoc tantum prodest speciei cognoscenda natura, ne priorum generum species inuicem per- mutemus, uerum etiam ut in eodem quolibet genere proximas species generi nouerimus eligere, ut ne substantiae mox animal dicamus esse speciem potius quam corpus aut corporis homi- nem potius quam animatum corpus, at uero differentiarum scientia in his maximum retinet locum, qui enim omnino qualitatem a substantia uel cetera a se genera distare cogno- scimus, nisi eorum differentias uiderimus? quomodo autem discernere eorum differentias possumus, si quid ipsa sit diffe- rentia nesciamus? nec hunc solum nobis inscientia differentiae offundit errorem, uerum etiam specierum quoque tollit omne iudicium. nam omnes species differentiae informant, ignorata differentia species quoque necesse est ignorari, quomodo uero fieri potest, ut quamlibet differentiam possimus agnoscere, si omnino quae sit nominis huius significatio nesciamus? iam nero proprii tantus usus est, ut Aristoteles quoque singulorum praedicamentorum propria perquisiuerit. quae propria esse quis deprehenderit, antequam quid omnino sit proprium discat? nec in his tantum propriis haec cognitio ualet quae singulis nomi- nibus efferuntur, ut hominis risibile, uerum etiam in his quae in locum definitionis adhibentur, omnia enim propria rem subrectam quodam termino descriptionis includunt, quod suo quoque loco 25 suo loco] lib. IV c. 15 s. 1 generis Gm1REa.r.Sa.r . fiet CH fit N permixtio FHm2LNP 4 primorum FNP 5 in om. CERS, s. l. Gm2 6 ante generi add . cuilibet brm 7 aut—corpus om. E, s. l. Gm2Sm2 8 corpus om. FP , del. Hm2 9 qui] quomodo Ep.c.HPp.c.R 11 nouerimus R quo- modo—ignorari (16) in inf. mg. Em2 autem] nero E(m2) 14 offundit] E (m2) Pm1 obfundit Hm2 diffundit Gm1 effundit cett.; cf. p. 159,16 15 informant differentiae brm 16 quomodo] qui FNP uero om. G 18 huius nominis FNP 20 perquisierit R quis esse FR 21 deprehen- derit in ras. E deprehenderet Np.c . deprehendet ( ex -it) P 22 proprii Gm2N post singulis add . tantum FHLNP 24 subiecto EGm1RS oportunius commemorabo, accidentis quoque cognitio quantum afferat, quis dubitare queat, cum uideat inter decem praedica- menta nouem accidentis naturas? quae quomodo accidentia esse putabimus, si omnino quid sit accidens ignoremus, cum praesertim nec differentiarum nec proprii scientia nota sit, nisi accidentis naturam firmissima consideratione teneamus? fieri enim potest, ut differentiae loco uel proprii per inscientiam accidens apponatur, quod esse uitiosissimum etiam definitiones probant, quae cum ipsae ex differentiis constent et fiant unius cuiusque definitiones propriae, accidens tamen non uidentur admittere. Cum igitur Aristoteles rerum genera collegisset, quae nimirum diuersas sub se species continerent, quae species nuraquam diuersae forent, nisi differentiis segregarentur, cum- que omnia in substantiam atque accidens, accidens uero in alia nouem praedicamenta soluisset cumque aliquorum praedi- camentorum fere sit propria persecutus, de his ipsis quidem praedicamentis docuit, quid uero esset genus, quid species, quid differentia, quid illud accidens, de quo nunc dicendum est, uel quid proprium, uelut nota praeteriit, ne igitur ad Praedicamenta Aristotelis uenientes, quid significaret unum p. 50 quodque eorum quae superius dicta sunt ignora|rent, hunc librum Porphyrius de earum quinque rerum cognitione per- scripsit, quo perspecto et considerato quid unum quodque eorum quae supra praeposuit designaret, facilior intellectus ea quae ab Aristotele proponerentur addisceret.

Haec quidem intentio est huius libri, quem Porphyrius ad introductionem Praedicamentorum se conscripsisse ipsa, ut 1 opportunius NR post accidentis add . teneri L , post naturas (3) tenere HN 3 quonam modo FHLNP 5 tota EN, m1 in GPS 6 te- nemus C 7 insciciarn FN 11 ante rerum add . decem cod. Monac. 4621 brm, recte? 15 nouem om. S edd., s. l. Em2Gm2 16 fere om. EFGS, er. H 18 nunc om. GRS est dicendum CL 21. 24 eo- rum delendum esse coni. Engelhrecht 23 quo] ut CHLNP inspecto FNP perfecto EGm1 24 eorum] cod. Monac. 4621 ( om . quae), om. codd. nostri proposuit FP proposui H posuit NR 25 ab om. ENR praeponerentur CHm2NR 27 ipse L ita F dictum est, tituli inscriptione signauit, sed licet ad hoc unum huius libri referatur intentio, non tamen simplex eius utilitas est, uerum multiplex et in maxima quaeque diffusa est. quam idem Porphyrius in principio huius libri commemorat dicens;

Cum sit necessarium, Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamentorum doctri- nam, nosse quid genus sit et quid differentia quid- que species et quid proprium et quid apcidens, et ad definitionum adsignationem et omnino ad ea quae in diuisione uel demonstratione sunt, utili hac istarum rerum speculatione, compendiosam tibi traditionem faciens temptabo breuiter uelut introductionis modo ea quae ab antiquis dicta sunt adgredi altioribus quidem quaestionibus abstinens, simpliciores uero mediocriter coniec- tan s.

Utilitas huius libri quadrifariam spargitur, namque ad illud etiam ad quod eius dirigitur intentio, magno legentibus usui 5—16] Porph. p. 1, 3—9 (Boeth. p. 25, 2—9 Busse). 2 eius utilitas est] FGm2 (in mg. add.) HP utilitas eius est in mg. add. Em2 est eius utilitas s. l. add. Lm2 eius est utilitas N, om, RS; est tamen simplex eius utilitas C 3 uerum in mg. Em2 sed GLS sed et R multiplex et in mg. Em2, s. l. Sm2 est er. uid. E 5 ante Cura add . PROLOGVS RS, de inscript. codicum Isagogen tantum con- tinent. cf. ad initium libri Chrysaori] G chrisaori EHNPa.c . Γ ( s. l . menanti) Ώμ2ΣΦ chrysaoni S chrisarori ( uel cris- uel chriss-,1 CFLPp.c . R lATl m1 *! (-oui) ante et add. te C (er.) FLNA (del.) Σ , s. l . scil, te E 6 ante praedicamentorum add . X Δ 7 sit genus L A et om . Φ quidue N 8 pr . et s. l. E, om . A 9 diffinitionem Em1 \ m2 , in -nes, hoc in -num mut. F 10 in] ad FHP , ante in er . ad uid. C diuisionem Ca.r.FHNP T a.r . A a.r . Q uel] et N et ad FHP uel in ΔΣΦ demonstrationem Ca.r . (-ne ras. ex -ne ut uid .) FHNP F a.r. A a.r .(b utili] edd . utilia codd . 11 hac] HP , s. l. Sm2 hanc CLNΤ ΛΙIΣΦ , del . Δ , om . EFGRS speculationem CEa.r.Hm2L A a.r . ΑΦ , in -num corr. Σ compendiosa ras. ex -sa C A 12 traditione ( uel -cione) CLΝ Φ , ras. ex -nem HT A 14 altioribus] ab altioribus A 17 quadrifaria S ante ad add . et EGP , s. l. L 18 etiam om . G est et ad cetera, quae cum extra intentionem sint, non tamen minor ex his legentibus utilitas comparatur, est enim per hoc corpusculum et praedicamentorum facilis cognitio et defini- tionum integra adsignatio et diuisionum recta perspectio et demonstrationum ueracissima conclusio, quae res quanto diffi- ciles atque arduae sunt, tanto perspicaciorem studiosioremque animum lectoris expectant. dicendum uero est quod in omni- bus libris euenit. nam primum si quae sit intentio cognoscatur, quanta quoque utilitas inde prouenire possit expenditur et licet extra multa, ut fit, huiusmodi librum sequantur, tamen illam proxime utilitatem uidetur habere, ad quod eius refertur intentio, ipso libro quem sumpsimus exponente, cum eius intentio sit ad Praedicamenta intellectum facilem comparandi, non dubium quin haec eius principalis probetur utilitas, licet non minores sint comites definitio, diuisio ac demonstratio, quorum nobis quaedam hic principia suggeruntur, sensus uero totus huiusmodi est : ‘cum sit, inquit, utilis generis, speciei, differentiae, proprii accidentisque cognitio ad Praedicamenta Aristotelis eiusque doctrinam, ad definitionum etiam adsigna- tionem, ad diuisionem et demonstrationem, quae sit harum rerum utilis überrimaque cognitio, compendiosam, inquit, tra- 2 utilitas legentibus FHP 3 opusculum CEp.r.FGm2HLN, recte ? cf. p. 149, 3 4 integra om. ER, s. l. Gm2Sm2 recta] perfecta CFGm2- Hm1N 8 post libris add . his HNP hoc R , s. l , sed exters. G sit] est H 9 id est (add. Lm2) perpenditur Em2Lm2 10 ante huius- modi add . in CE (del.) G (del. m2) N librum] LPm2RSm2, om. Hm1 , libros FGm1Sm1, s. l. Hm2 , libro CE (del.) Gm2NPm1 sequntur ( uel sec-) R, m1 in EGS 11 uidentur FH ad quod] aliquod Cm1 ad quam FGm2Pm2 eius] eorum FGm2HPm1 12 ante ipso add . ut (s. l. est Lm2) in hoc CFHLNP, s. l . ut in Em2 hoc Gm2 ex- ponendum CE (dum in er . te?) FHLNP ( ex -dus m1 exponere m2 ) Sm1 post cum s. l . enim Hm2 13 praeparandi H 14 ante dubium add . est FHNP , s. l. Gm2, post s. l. L 15 minoris CGm1N 16 nobis om. C hic quaedam C principalia NSm1 17 huiusmodi totus EG 19 eamque Hm1Sm1 20 ad om. C, s. l. Gm2 , et FHN et ad P et] ac H, om. CFNP , et ad edd . demonstrationemque CN demonstrationum- que FP quae] quia Lm2R, om. CFNP 21 traditione ras. ex -nē H ditionem faciens ea quae ab antiquis large ac diffuse dicta sunt, temptabo breuiter aperire’, neque enim esset compendiosa, nisi totum opus breuitate constringeret et quoniam intro- ductionem scribebat, ‘altiores, inquit, quaestiones sponte refn- giam, simpliciores uero mediocriter coniectabo’, id est sim- pliciorum quaestionum obscuritates habita in eis quadam coniecturae ratiocinatione tractabo. Tota quidem sententia huiusce prooemii talis est, quae et utilitate überrima et facilitate incipientis animo blandiatur, sed dicendum uidetur quidnam celet amplius altitudo sermonum, necessarium in Latino sermone, sicut in Graeco άναγκαΐον , plura significat, diuersa enim significatione Marcus Tullius dicit necessarium suum esse aliquem atque nos, cum nobis necessarium esse dicimus ad forum descendere, qua in uoce quaedam utilitas significatur. alia quoque significatio est qua dicimus solem necessarium esse moueri, id est necesse esse, et illa quidem prima significatio praetermittenda est, omnino enim ab eo necessario quod hic Porphyrius ponit aliena est. hae uero duae huiusmodi sunt, ut inter se certare uideantur quae huius loci obtineat significationem, in quo dicit Porphyrius; Cum sit necessarium, Chrysaori; namque, ut dictum est, neces- 12 Marcus Tullius] cf. infra apparatum. 2 enim om. E 3 corpus HNPm1 4 refugio EGR 5 simplicium Gm2LPm2 6 eas EFGm1HNSm1 7 ad quidem s. l. autem Gm2 8 prohemii EPS uberrima <sit> Brandt 9 animum EGLm2Pm2R uidetur om. ERS, s. l. Gm2 11 ΑΝΑ Γ ΑΙΟΝ uel ANAKAION uel sim. codd . ANA IT CION ł ANAKAION C 12 etenim F ad Marcus Tullius in mg . Marcus enim tullius pro fundanio inquit descripsistine eius neces- sarium id est adiutorem danium ( leg . fundanium) add. Hm2, ex Mario Victorino De defin., Boeth. p. 906 B, haustum, Cic. IV 3 p. 236 frg. 6 Mueller 13 aliquod C aliquid Hm1NPm2 nos] Hm1Pp.e.Sm1 nostrum cett.; an nostrum est scribendum ? ante cum add . ut EG (del. m2) HLm2P uel F nos Hm2 14 dicamus L 16 post , esse] esset F est Hm1LNP 18 uero om . N ergo F 21 Chrysaori] CEm1 chrisaori uel eris- uel crys- uel crisar- uel sim. cett . necessarium] harum E ( s. l . duarum necessitatum m2 ) Gm1S necessarium harum F sarium et utilitatem significat et necessitatem, uidentur autem huic loco utraque congruere, nam et summe utile est ad ea p. 51 quae superius dicta sunt, de genere et specie | et ceteris disputare, et summa est necessitas, quia nisi sint haec ante praecognita, illa ad quae ista praeparantur, non possunt cognosci, nam neque praeter generis uel speciei cognitionem praedicamenta discuntur nec definitio genus relinquit et differentiam, et in ceteris quam sit utilis iste tractatus, cum de diuisione et demonstratione disputabitur, apparebit, sed quamquam necesse sit haec quinque de quibus hic disputandum est, prius ad cognitionem uenire quam ea quibus illa praeparantur, non tamen ea significatione hic a Porphyrio positum est qua neces- sitatem significari uellet ac non potius utilitatem, ipsa enim oratio contextusque sermonum id clarissima intellegentiae ratione significat, neque enim quisquam ita utitur ratione, ut aliquam necessitatem referri dicat ad aliud, necessitas enim per se est, utilitas uero semper ad id quod utile est refertur, ut hic quoque, ait enim Cum sit necessarium, Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamen- torum doctrinam, si igitur hoc necessarium utile intel- legamus et id nomine ipso uertamus dicentes : cum sit utile. Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamen- 1 et om. R, del. CGm2 significans R ante necessitatem add . altera R, s. l. Gm2 4 necessitas est E quia om. NS sint post haec F, post praecognita H 5 agnosci CN post cognosci add . quae (om. E) praedicamenta dicuntur CEGL (in sup. mg. m2) PR cognitiones (del. et s. l . quae add. m2) praedicamentarum (rum del. m2 ) dicuntur S nam—discuntur om. GRS, in sup. mg. Lm2 nam—cognitionem in mg. Em1?, reliqua om . 7 nec] sed istis cognitis nec C sed nec S neque N 10 sit] erit Em2GLm1RS 13 significare FN 15 utatur Sm1 oratione CHm1N 16 aliud] aliquid CHm1N 17 post se add . quiddam CFHPN, s. l. Em2Lm2 , quidem edd . quod] ad quod NP defertur Gm1Lm1RS 18 enim om . C Chrysaori] eaedem fere quae p. 147, set 149, 21 in codd. scripturae 19 et] te et L 20 post doctrinam add . nosse quid genus sit C nosse quid sit genus et cetera in mg. Lm2 22 Chrysaori] ut 18 et om . EFGS te et L doctri- nam praedicamentorum C torum doctrinam, nosse quid genus sit et cetera, recte se habebit ordo sermonum; sin uero id ad ‘necesse’ permutetur atque dicamus : cum sit necesse, Chrysaori, et ad eam quae est apud Aristotelem praedicamentorum doctrinam, nosse quid genus sit et cetera, rectae intellegentiae sermonum ordo non conuenit. quocirca hic diutius immorandum non est. quamquam enim sit summa necessitas his ignoratis non posse ad ea ad quae hic tractatus intenditur perueniri, non tamen de necessi- tate hic dictum est necessarium, sed potius de utilitate.

Nunc uero, licet idem superius dictum sit, tamen breuiter quid ad praedicamenta generis, speciei, differentiae, proprii atque accidentis prosit agnitio, disputemus. Aristoteles enim in Praedicamentis decem genera constituit rerum quae de cunctis aliis praedicarentur, ut quicquid ad significationem uenire posset, id si integram significationem teneret, cuilibet eorum subiceretur generi de quibus Aristoteles tractat in eo libro qui De decem praedicamentis inscribitur, hoc ipsum uero referri ad aliquid uelut ad genus tale est, quale si quis spe- ciem supponat generi, hoc uero neque praeter cognitionem speciei ullo modo fieri potest nec uero ipsae species quid sint uel cuius magis sint possunt perspici nisi earum differentiae cognoscantur, sed differentiarum natura incognita, quae unius 1 recte—sermonum] recte intellegentiae sermonum ordo conuenit CLP (ex 5) 2 uero] autem C 3 atque] itaque FN ut CLH (in ras.) Chry- saori] ut p . 150, 18 4 est] sit GLRS nosse—sit om. EH 5 ordo ante sermonum E 7 post his s. l. quinque Lm2 pr. (sic) ad om. G , in mg. Em1? 8 tractatus hic H intendit L peruenire Lm1S 9 ante hic add . solummodo F 10 nunc] nam F 11 quod EN 12 possit Lm2 cognitio R 15 possit Fa.c.LS 16 Aristoteles delend. esse coni. Brandt eo om. E 17 De om. NS , de s. l. Lm2 uero s. l. Gm2 18 post , ad om. GRS, s. l. Em2Lm2P qui S 19 neque er . L nec N post cognitionem add. generis neque praeter cognitio- nem CFHP (in mg. m2) generis nec E (s. l. m1?)N, s. l. generis et Lm2 20 nullo Lm2 neque F 21 magis] modi CEm2 (in aliis m1) Hm1Pp.c. (corr. m1?) modo N possint S possumus Gm1Lm2 possemus m1 possimus E perspici] scire EGm1 (sciri m2 ) L agnosci RS cuiusque speciei sint differentiae, modis omnibus ignorabitur, quare sciendum est quoniam, si de generibus Aristoteles tractat in Praedicamentis, et generum natura cognoscenda est, cuius cognitionem speciei quoque comitatur agnitio, sed hoc cognito, quid sit differentia non potest ignorari, quamquam in eodem libro plura sint ad quae nisi maximam peritiam et generis et speciei et differentiae lector attulerit, nullus omnino intellectus patebit, ut cum ipse Aristoteles dicit : diuersorum generum et non subalternatim positorum diuersae secundum species et differentiae sunt, quod his ignoratis intellegi inpossibile est. sed idem Aristoteles proprium unius cuiusque praedicamenti diligentissima inquisitione uestigat, ut cum substantiae proprium post multa dicit esse quod idem numero contrariorum susceptibile sit, uel rursus quantitatis, quod in ea sola aequale atque inaequale dicatur, qualitatis etiam, quod per eam simile et dis- simile aliud alii esse proponimus, et in ceteris eodem modo, ut quae sit proprietas contrarii, quae secundum relationem oppositionis, quae priuationis et habitus, quae affirmationis et 8—10] Aristot. Categ. c. 3, p. l b , 16 s. 13 s.] ibid. c. 5, p. 4 a , 10 s. 15 s. (dicatur)] ibid. c. 6, p. 6 a , 26 s. 16 s.] ibid. c. 8, p. 11 a , 15—19. 18 (quae sit)—153, 1 (negationis)] ibid. c. 10. 1 sit differentia S 5 non potest s. l. Gm2 quamquam] cum F 6 et generis—differentiae post attulerit E 8 pateat EGLRS dicit] Brandt dicat codd. edd.; cf. 13. p. 154, 14. 21. 153, 2. 6 10 post secundum add . se EGL (del.) ES, er. uid. H et om. CN, del. Lm2, er. uid. H; cf. Aristot. Cat. c. 3 τών Ιτέρων γενών καί μή ΰπ’ αλληλα τεταγμένων ετεροι τω εΤδεε κο· αϊ διαοοραί et Boethii interpretat. In Categ. Arist. p. 177 A (om. se) quid GRS 11 possibile EG ( post est signum interrogat.) RS propria FHNP 14 ante numero s. l. cum E 15 aequum Em1FGLm1RS; cf. p. 153, 17 atque] aut N 16 dicitur FHLm2P et dissimile] F uel dissimile s. l. Em2 aut dissimile s. l . Gm2Pm1? , om. cett.; cf. Aristot. Cat. c . 9 Τ ών μέν ouv είρημένων — τό ομοιον χα) άνο'μοιον — αοτήν et Boethii interpretat, p. 259 A (simile et dissimile,) 17 aliis DGPm1RS ( s in ras); cf. Aristot, ibid . έτέρω , Boeth. ibid . alteri 18 post relationem add . contrarii Em1, del. et s. l . ut sapientia stulticiae m2 negationis, in quibus ita tractat tamquam iam peritis scienti- busque quae sit proprietatis natura; quam si quis ignorat, frustra ea quae de his disputantur adgreditur. iam uero illud manifestum est, quod accidens maximum praedicamentorum obtineat locum, quod proprio nomine nouem praedicamenta circumdat.

Et ad praedicamenta quidem quanta sit huius libri utilitas ex his manifestum est. quod uero ait et ad definitionum adsignationem, facile cognosci potest, si prius substantiae rationum diuisio fiat, substantiae ratio alia quidem in descrip- tione ponitur, alia uero in definitione, sed ea quae in descrip- tione est, pro|prietatem quandam colligit eius rei cuius sub- p. 52 stantiae rationem prodit, ac non modo proprietate id quod monstrat informat, uerum etiam ipsa fit proprium, quod in definitionem quoque uenire necesse est; si quis enim quan- titatis rationem reddere uelit, dicat licebit; quantitas est secundum quam aequale atque inaequale dicitur, sicut igitur proprietatem quidem quantitatis in ratione posuit quantitatis et ipsa tota ratio ipsius quantitatis propria est, ita descriptio et proprietatem colligit et propria fit ipsa descriptio, definitio uero ipsa quidem propria non colligit, sed ipsa quoque fit propria, definitio namque substantiam monstrat, genus differen- tiis iungit et ea quae per se sunt communia atque multorum in unum redigens uni speciei quam definit reddit aequalia. ita igitur ad descriptionem utilis est proprii cognitio, quoniam sola proprietas in descriptione colligitur et ipsa fit propria sicut definitio quoque, ad definitionem uero genus, quod primum 1 ita om. RS, s. l. m2 in EGL tamquam iam] quasi C 5 optinet FHm1LmSN obtineat ante praedicamentorum E 7 libri huius CGLRS ; cf. p. 155, 14. 17. 156, 8 utilitas] brm intentio codd . 10 post substantiae add . uero F, s. l . enim Lm2 16 ante dicat s. l . sc. ut Lm2 20 proprietates CFHNP ipsa] ita G 22 nam qui Gm2Lm1 (namque qui m2 ) S 26 proprietas sola CLP sola proprietas sola FGm1S 27 ad sicut s. l . ł sic Em2 uero s. l . Hm2 quod om . F quidem R ponitur, et species, ad quam genus illud aptatur, et differentiae, quibus iunctis cum genere species definitur, sed si cui haec pressiora quam expositionis modus postulat uidebuntur, eum hoc scire conuenit, nos, ut in prima editione dictum est, hanc expositionem nostro reseruasse iudicio, ut ad intellegentiam simplicem huius libri editio prima sufficiat, ad interiorem uero speculationem confirmatis paene iam scientia nec in singulis uocabulis rerum haerentibus haec posterior colloquatur.

Ad diuisionem uero faciendam tam hic liber est utilis, ut praeter earum scientiam rerum de quibus in hac libri serie disputatur, casu fiat potius quam ratione partitio, hoc autem manifestum erit, si diuisionem ipsam diuidamus, id est si nomen ipsum diuisionis in ea quae significat partiamur, est namque diuisio generis in species, ut cum dicimus ‘coloris aliud est album, aliud nigrum, aliud uero medium’, rursus diuisio est, quotiens uox plura significans aperitur et quam multa sint quae ab ea significantur ostenditur, ut si quis dicat ‘nomen canis plura significat, et hunc, latrabilem quadrupedem que et caeleste sidus et marinam bestiam’, quae omnia a se definitione disiuncta sunt, diuidi autem dicitur et quotiens totum in partes proprias separatur, ut cum dicimus ‘domus aliud sunt fundamenta, aliud parietes, aliud tectum’, et haec quidem triplex diuisio secundum se partitio nuncupatur, est autem 4] in prima editione nihil eiusmodi. 1 post ponitur add . utile est CN, post species s. l . utilis est Lm2 et species—aptatur in mg. Em2Gm2 illud genus C 3 eum om. E , s. l. Gm2 , ei R 4 uti FGLRSm1 5 reseruasse] CPm2 edd . reser- uare E ( -re in ras .) FGm2HNPm1 (ante reseruare add . se m1, del. m2) reseruantes Gm1S seruantes Lm1 seruare m2 reseruantes sumus R 8 colloquatur] m1 in GLS eloquatur CEm2 (in ras.) HN collocatur Em1R , m2 in GLS edd . loquatur FP 9 utilis est LP 10 rerum om. E 12 post . si om. EG, s. l. Sm2 13 ante partiamur s. l . si E partia- tur Gm1 14 aliud est] CEp.c.R edd . aliud esse Ea.c.GHLPS esse aliud FN 15 rursum CEGNPm1R est s. l. Sm2 , ante diuisio FHNP , et ante rursus et post diuisio R 16 quam] quod EG a.c . (quae p.c .) LRS sunt CFLNPa.c . 18 quadripedemque Sm1 20 distincta FHm1NP 23 partitio] separatio EGLm1Pm1RS alia quae secundum accidens dicitur, ea quoque fit tripliciter, aut cum accidens in subiecta diuidimus, ut cum dico ‘bonorum alia sunt in animo, alia in corpore’, uel rursus cum subiectum in accidentia, ut ‘corporum alia sunt alba, alia nigra, alia medii coloris’, rursus cum accidens in accidentia separamus, ut cum dicimus ‘liquentium alia sunt alba, alia nigra, alia medii coloris’, et rursus ‘alborum alia sunt dura, alia liquentia, quaedam mollia’, cum igitur ita omnis sit diuisio aut secundum se aut per accidens, utraque uero partitio tripliciter fiat cum- que in superiore secundum se triplici partitione sit una diui- sionis forma genus in species separare, id neque praeter generum scientiam fieri ullo modo potest neque uero praeter differentiarum, quas necesse est in specierum diuisione sumi, manifestum est igitur, quanta utilitas huius libri ad hanc diuisionem sit quae primo aditu genus ac species et differentias tractat, secunda uero ea diuisio quae est secundum se in uocis significantias, nec haec quidem ab huius libri utilitate discreta est. uno enim modo cognosci poterit, utrum uox cuius diui- sionem facere quaerimus, aequiuoca esse uideatur an genus, si ea quae significat definiantur, et si ea quae sub communi nomine sunt, definitione clauduntur, species esse necesse est, et illud commune eorum genus, quodsi illa quae proposita 3 sunt alia H uel] aut brm rursum FS 4 corporalium Ca.c.Hm1N 5 rursum F 6 liquentia Ea.c.Gm1 8 fit G sit ante omnis F , post diuisio N 9 accidentia S 10 superiori Sm2 11 sepa- rare om. EN 12 possit Em2 uero om. C post praeter s. l . scientiam Sm2 16 ea del. L, er. uid. P ante quae add . est N (om. post quae] P (er. uid.) secundum—significantias] FHN uocis post significantias C se et in om cett . 18 uno] nullo F quo m2 in HLP enim] quidem N 20 si] nisi FLm2Pm2 significant CNPm2 et (om. si, ) in ros. Hm2 si et RS (et s. l. m2 ) si om. EL, s. l. Gm2Pm2 , etenim L (ex et m2) Pm1 communi nomine] CEm2 (in ras.) FHNP (nomine s. l. m2 ) communione cett. 21 sunt del. L, s. l. Pm2 ante definitione add . una FHL (del. m2) R, s. l. Em2Pm2 diffinitione s. l. Gm2 claudantur EGLRS 22 earum ES post genus s. l . necesse est Gm2 praeposita EGPS uox designat, non possunt una definitione concludi, nemo dubitat quin illa uox sit aequiuoca neque ita sit communis his de quibus praedicatur ut genus, quandoquidem ea quae sub se posita significat, secundum commune nomen non possunt una definitione comprehendi, si igitur ex definitione manifestum fit quid genus sit, quid uero nomen aequiuocum, definitio uero per genera differentiasque discurrit, quisquamne dubitare potest aeque in hac diuisionis forma plurimum huius libri auctoritatem ualere? illa uero secundum se diuisio quae est totius in partes, quemadmodum discernitur ac non potius p. 53 generis in species diuisio esse putabitur, nisi sint genus |et species et differentiae earumque uis ante disciplinae ratione tractata? cur enim non quisquam dicat domus species potius esse quam partes fundamenta, parietes et tectum? sed cum occurrit generis nomen in una quaque specie totum posse con- gruere, totius uero in una quaque parte sua nomen conuenire non posse, manifestum fit aliam diuisionem esse generis in species, aliam totius in partes, conuenire autem nomen generis singulis speciebus ostenditur per id, quod et homo et equus singuli animalia nuncupantur, neque tectum uero neque parietes aut fundamenta singillatim domus nomine appellari solent, sed 1 concludi om ., nemo—comprehendi (5) in inf. mg. Gm1? nemo—ita sit in ras. Em2 2 uox—communis] uox non (non er. L, om. S ) sit communis Gm1 uel 2 Lm1Sm1, post uox add . sit aequiuoca neque (non, sed del. G ) ita ( om. G etiam S ) s. l. Gm2 uel alia Sm2, in mg. Lm2 3 ante his add . de E (er.) G (del. m2) ES his s. l. Lm2 4 post posita s. l. sunt Hm2 non possunt] definiri ( uel diff-j (-ri ex -re Cm2 ) non possunt ( add . neq. Cm1, er. et una add. m2 ) nec CFN 6 fit] H est C sit cett . 8 aeque] etiam CFHm1NPSm1 9 auctorem GR utilitatem Lm2 10 discernetur Hm2 (fort. recte) discernatur N ac] et FHNP 11 esse om. R, ante diuisio FN sit FSm1 sunt G et] ac R 12 earum quauis ELR, m2 in GHPS , earum quis Fm1 quamuis ( om . earum,) m2 ; cf. p. 157, 3 13 quisque CFHR esse potius FNR 14 dum F 15 quaque om. FN 17 sit ELRm1 (est m2 ) S 19 id om . RS, s. l. Em2Gm2 singula CEa.r. (ut uid.) GLPm1 singularis Sa.c . singu- laque R 20 aut] ac FHLNP neque S 21 singulatim CNR appel- lari] nuncupari FHLNP cum fuerint iunctae partes, tunc recte totius nomen excipiunt, de ea uero diuisione quae secundum accidens fit, nullus ignorat quin incognito accidenti incognitaque ui generis ac differen- tiarum facile euenire possit, ut accidens ita in subiecta soluatur quasi genus in species, et postremo omnem hunc ordinem partitionis foedissime permiscebit inscientia.

Et quoniam quid hic liber ad diuisionem prosit osten- dimus, nunc.de demonstratione dicemus, ne per ardua atque difficilia haereat qui in tanta hac disciplina uigilantissimo in- genio et sollertissimo labore sudauerit. fit enim demonstratio, id est alicuius quaesitae rei certa rationis collectio, ex ante cognitis naturaliter, ex conuenientibus, ex primis, ex causa, ex neces- sariis, ex per se inhaerentibus, sed genera speciebus propriis priora naturaliter sunt; ex generibus enim species fluunt, item species sub se positis uel speciebus uel indiuiduis priores naturaliter esse manifestum est. quae uero priora sunt, ea et praenoscuntur et notiora sunt sequentibus naturaliter, duobus enim modis primum aliquid et notum dicitur, secundum nos scilicet et secundum naturam, nobis enim illa magis cognita sunt quae sunt proxima, ut indiuidua, dehinc species, postremo genera, at uero natura conuerso modo ea sunt magis cognita quae nobis minime proxima, atque ideo quamlibet se longius 1 tunc er. C accipiunt F 3 incognita m1 in GRS accidente CN accidentia, del . a EGm2Rm2 accidenti—differentiarum in mg ., ante facile add . ea accidentia, sed del. E incognitaque—differentia- rum om. GR cognitaque (sic) ut generis ac differentiarum Sm1, del. m2 4 soluamus FHNP 5 postremum HP hunc ante omnem L, post ordinem R 6 inscitia FHN 7 quid hic liber) FGm1NP quid liber hic Em2HL hic quid liber Gm2 liber quid hic Em1R liber hic quid S; quid ad diuisionem hic liber C 8 ne—haereat] rem perarduam atque difficilem illi etiam FN ; ne et - in in difficil ** ia et hereat in ras. C 9 hereat s. l. Sm2 etiam m1 tota CFN 11 alicuius om. CL 13 priora propriis C 15 pr . uel om. L, del. Pm2 19 enim] uero N 21 natura] Ea.c.GR naturae Ep.c.FHLPS secundum naturam CN; cf. Boeth . Post. Analyt. Aristot. interpret. lib. I c. II p. 714 B non enim idem est natura prius et ad nos prius neque notius natura et nobis notius. 22 quantumlibet Em2 quantolibet Pm2 a nobis genera protulerint, tanto magis erunt lucida et natura- liter nota, differentiae uero substantiales illae sunt quas per se inesse his rebus quae demonstrantur agnoscimus, praecedere autem debet generum ac differentiarum cognitio, ut in una quaque disciplina quae sint eius rei quae demonstratur con- uenientia principia, possit intellegi, necessaria uero esse ea ipsa quae genera et differentias dicimus, nullus dubitat qui speciem sine genere et differentia intellegit essq non posse, genera uero et differentiae sunt causae specierum. idcirco enim species sunt, quia genera earum et differentiae sunt quae in syllogismis posita demonstratiuis non rei solum, uerum con- clusionis etiam causae sunt, quod postremi Resolutorii locu- pletius dicent.

Cum igitur perutile sit et definitione quodlibet illud circum- scribere et diuisione dissoluere et demonstrationibus comprobare, haec autem praeter earum rerum scientiam de quibus in hoc libro disputabitur, neque intellegi neque exerceri ualeant, quis umquam poterit dubitare quin hic liber maximum totius logicae adiumentum sit, praeter quem cetera quae in ea magnam uim tenent, nullum doctrinae aditum praebent?

Sed meminit Porphyrina introductionem aese conscribere neque ultra quam institutionis modus est, formam tractatus egreditur, ait enim ‘se altiorum quaestionum nodis abstinere, 1 protulerunt FLR praetulerint N 2 substantiales] substantiae uel E 3 inesse post rebus C esse, del . in E 4 in om. C, s. l. Sm2 6 possint Hm1P 7 ante genera add. et LP 8 intellegit in mg . Cm2, post esse in ras. N 9 causae sunt FHL sunt om. R causa G 11 demonstrantibus EFGLPm1RS; cf. Boeth. ibid. c. VI p. 718 D de- monstratiuus syllogismus 12 postremis L in ( s. l .) postremis Pm2 postremo EFGPm1RS resolutoriis L resolutarii F resoluturi RS resoluituri G resolutius ac E 13 dicemus EGLPm1RS 15 demon- stratione N 16 in om. FGPR, s. l. Hm2S 17 ualeant] m2 in EHLS ualent CEm1F (n del .) GHm1NP (n in ras .) RSm1 22 nec N 23 egre- ditur] CF (aegr-) HNPm1 aggreditur L egredi EGRS aggredi Pm2 altioribus FN nodis om . Cm1Sm1 modis FNRa.c., s. l. Cm2, in mg. Sm2 simplices uero mediocri coniectura perstringere’, quae uero sint altiores quaestiones quas se differre promittit, ita proponit : Mox, inquit, de generibus ac speciebus illud quidem, siue subsistunt siue in solis nudisque intellectibus posita sunt siue subsistentia corporalia sunt an incor- poralia et utrum separata a sensibilibus an in sensi- bilibus posita et circa ea constantia, dicere recusabo, altissimum enim est huiusmodi negotium et maioris egens inquisitionis.

Altiores,. inquit, quaestiones praetereo, ne eis intempestiue lectoris animo ingestis initia eius priraitiasque perturbem, sed ne omnino faceret neglegentem, ut nihil praeterquam quod ipse dixisset, lector amplius putaret occultum, id ipsum cuius exequi quaestionem se differre promisit, addidit, ut de his minime obscure penitusque tractando nec le|ctori quicquam p. 54 obscuritatis offunderet et tamen scientia roboratus quid quaeri iure posset agnosceret, sunt autem quaestiones quas sese reti- 3—9] Porph. p. 1, 9—14 (Boeth, p. 25, 10—14). 8 altissimum— negotium] Abaelardus, Epistolae, Opp. I p. 5 ed. Cousin. 1 simpliciores L praestringere G perscribere CFN 2 sunt N 3 inquit om . Ω ac] et ΗΝ Ω post quidem add . quod EG (del.) Sm2 quae m1 4 subsistant L nudisque] nudis purisqne Ω ; Porph. p. 1, 10 έν μο'να'.ς ψιλοΐς έπινοίαϊς 5 substantia Em1 sunt ante corporalia Σ , post incorporalia Δ sint LR A m2 , ras . ex sunt II 6 separat R a sensibilibus om. Gm1 (s. l. m2) Sm1 (cf. proxima), ras. ex ab insensi- bilibus \ m2; om . Porph. p. 1,12 ab CEa.r . A m1 A m1 an in sensibilibus posita et] FG (posita s. l. m2 ) LR Ψ an in sensibilibus (a sensibilibus m2 ) et S an ipsis sensibilibus (posita om .) iuncta (in mg.) et ( om . II) Γ , s. l . Π m2 et ( cetera om .) CEHPm1 h m1 (s. l. an et in sensi- bilibus posita m2 ) A m1 ( in mg . an sensibilibus iuncta m2 ) Φ an (cet. om.) NPm2 Σ 7 consistentia CHF A m1 8 enim—negotium] FHLP Q ( sed est enim A ) Abaelard . negotium ante est CEGRS enim est negotium huius modo (sic) N; Porph. p. 1, 13 βαθύτατης οϊοης τής τοιοΰτης πραγματείας 10 ante eis add . in, sed del. E 11 primitiaque R per- turbent FN 12 neglegentiam Gm1P praeter (s. l.) quam C praeter id quam L 13 putasset C 14 exequi quaestionem] exeeutionem ( uel eis-) EGHm1LRS 15 penitus Em1FG ne L 16 effunderet Ca.c.EGLNR infunderet Cp.c.FS ; cf. p. 145, 14 17 possit C a.c. Fa.c . se N cere promittit, et perutiles et secretae et temptatae quidem a doctis uiris nec a pluribus dissolutae, quarum prima est huius- modi. omne quod intellegit animus aut id quod est in rerum natura constitutum, intellectu concipit et sibimet ratione de- scribit aut id quod non est, uacua sibi imaginatione depingit. ergo intellectus generis et ceterorum cuiusmodi sit quaeritur, utrumne ita intellegamus species et genera ut ea quae sunt et ex quibus uerum capimus intellectum, an nosmet ipsi nos ludimus, cum ea quae non sunt, animi nobis cassa cogitatione formamus, quod si esse quidem constiterit et ab his quae sunt, intellectum concipi dixerimus, tunc alia maior ac diffi- cilior quaestio dubitationem parit, cum discernendi atque intel- legendi generis ipsius naturam summa difficultas ostenditur, nam quoniam omne quod est, aut corporeum aut incorporeum esse necesse est, genus et species in aliquo horum esse opor- tebit. quale erit igitur id quod genus dicitur, utrumne cor- poreum an uero incorporeum? neque enim quid sit diligenter intenditur, nisi in quo horum poni debeat agnoscatur, sed neque cura haec soluta fuerit quaestio, omne excludetur ambi- guum. subest enim aliquid quod, si incorporalia esse genus ac species dicantur, obsideat intellegentiam atque detineat exsolui postulans, utrum circa corpora ipsa subsistant an et praeter corpora subsistentiae incorporales esse uideantur. duae quippe incorporeorum formae sunt, ut alia praeter corpora esse 1 promisit C 2 doctissimis P 4 statutum L discribit E 5 id s. l. C 8 capiamus C ipsi nos] ipsos FR ipsos ** (-os ex i m2 ) S ipsi Hm1 nos s. l. m2 9 eludimus Hm2 cogitatione] imaginatione F 11 intellectu ras. ex -tu E ac] et R 12 parat FHm1PRS discer- nendae atque intellegendae.. naturae EFGHNRS 13 natura L osten- datur N 16 utrum FHm1NP 17 an] aut ex ut F uero om. N 19 excluditur Cm2GHp.c.LPRS 20 aliquid quod] alia quae (que N ) FN aliud ( ex aliquid] quod E esse post species FHL , om. N 21 ac] et H intellegentiam atque] animum intelligentiamqne F intellegen- tiamque N 22 ipsa corpora EFGHN et om. CFHLN (fort. recte) , del. Pm2 23 subsistentia Ca.c.Gm2L substantiae Cp.c.FN (s. l . ł subsistentes) incorporalia Gm2L possint et separata a corporibus in sua incorporalitate perdurent, ut deus, mens, anima, alia uero cum sint incorporea, tamen praeter corpora esse non possint, ut linea nel superficies uel numerus uel singulae qualitates, quas tametsi incorporeas esse pronuntiamus, quod tribus spatiis minime distendantur, tamen ita in corporibus sunt, ut ab his diuelli nequeant aut separari aut, si a corporibus separata sint, nullo modo permaneant, quas licet quaestiones arduum sit ipso interim Porphyrio renuente dissoluere, tamen adgrediar, ut nec anxium lectoris animum relinquam nec ipse in his quae praeter muneris sus- cepti seriem sunt, tempus operamque consumam, primum quidem pauca sub quaestionis ambiguitate proponam, post uero eundem dubitationis nodum absoluere atque explicare temptabo. Genera et species aut sunt atque subsistunt aut intellectu et sola cogitatione formantur, sed genera et species esse non possunt, hoc autem ex his intellegitur, omne enim quod commune est uno tempore pluribus, id unum esse non poterit; multorum enim est quod commune est, praesertim cum una eademque res in multis uno tempore tota sit. quantaecumque enim sunt species, in omnibus genus unum est, non quod de eo singulae species quasi partes aliquas carpant, sed singulae uno tempore totum genus habent, quo fit ut totum genus in pluribus singulis uno tempore positum unum esse non possit; neque enim fieri potest ut, cum in pluribus totum uno sit tempore, in semet ipso sit unum 1 a om. CS, s. l. Em2 corporalitate ELS 3 possunt ELNPR 4 tamenetsi Ca.c . (tam ras. ex tam) L tam si Em1 tamensi GRS 5 quod] eo quod L tamen om. G tam N 6 uti EGLPa.r.RS ante diuelli add. aut Hm1, del. m2 7 a om. ERS , s. l. Gm2 separatae ex -ta H 8 quaestiones licet FHLPN 9 rennuente Ca.r.Ga.c.LNS ut] ita ut R 13 dubietatis L exsoluere CF 14 atque] et EGLPRS 15 solo ( s. l. Pm2 ) et FHNP 17 uno tempore pluribus] multorum uno tempore N 18 est ( s. l. m2 ) enim G 19 tota sit] transit F 20 est unum Fm2H 21 non, s. l . quod S , ut non CHm1N 22 carpunt RS capiant F participant Nm1 habeant Hm2Lm2P 24 possunt F possint S enim om. FN. del. L 25 unoque Gm2 sit uno FHN tempore in mg. Gm2 numero, quod si ita est, unum quiddam genus esse non poterit, quo fit ut omnino nihil sit; omne enim quod est, idcirco est, quia unum est. et de specie idem conuenit dici, quodsi est quidem genus ac species, sed multiplex neque unum numero, non erit ultimum genus, sed habebit aliud super- positum genus, quod illam multiplicitatem unius sui nominis uocabulo includat, ut enim plura animalia, quoniam habent quiddam simile, eadem tamen non sunt, idcirco eorum genera perquiruntur, ita quoque quoniam genus, quod in pluribus est atque ideo multiplex, habet sui similitudinem, quod genus est, non est uero unum, quoniam in pluribus est, eius generis quoque genus aliud quaerendum est, cumque fuerit inuentum, eadem ratione quae superius dicta est, rursus genus tertium uestigatur. itaque in infinitum ratio procedat necesse est, cum nullus disciplinae terminus occurrat, quodsi unum quiddam numero genus est, commune multorum esse non poterit, una enim res si communis est, aut partibus communis est et non iam tota communis, sed partes eius propriae singulorum, aut in usus habentium etiam per tempora transit, ut sit commune p. 55 ut seruus communis uel equus, aut uno ] tempore omnibus commune fit, non tamen ut eorum quibus commune est, sub- stantiam constituat, ut est theatrum uel spectaculum aliquod, quod spectantibus omnibus commune est. genus uero secundum nullum horum modum commune esse speciebus potest; nara 1 numero] in numero NR quoddam FS quodque N quidem R 5 ad ultimum s. l . maximum E super se (se s. l. G ) positum GR 6 sui] LP edd . ui cett . ( post nominis F ) hominis R 7 uocabulo] HLP edd., om. cett . concludat H concludit Lm1 includat m2 includit R 12 requirendum F perquirendum N 13 ratio Hm1N tertium genus CL 14 nestigabitur FH nestigabit N 15 quodsi] quod NR quiddam] quoddem (sic) R 17 si communis] sic omnis F quae com- munis CN si om. R post post , communis est add . ut puteus et (uel H ) fons CHNP (del. m2) , in mg. E, s. l. Lm2 18 proprie CFLNR post singulorum add . sunt HP , s. l. Lm2 , post sunt s. l . ut puteus et fons Pm2 19 habent G etiam om. FNP iam LS 21 sit NP ( ras. ex fit) est R ita commune esse debet, ut et totum sit in singulis et uno tempore et eorum quorum commune est, constituere ualeat et formare substantiam, quocirca si neque unum est, quoniam commune est, neque multa, quoniam eius quoque multitudinis genus aliud inquirendum est, uidebitur genus omnino non esse, idemque de ceteris intellegendum est. quodsi tantum intel- lectibus genera et species ceteraque capiuntur, cum omnis intellectus aut ex re fiat subiecta, ut sese res habet aut ut sese res non habet nam ex nullo subiecto fieri intellectus non potest —, si generis et speciei ceterorumque intellectus ex re subiecta ueniat, ita ut sese res ipsa habet quae intel- legitur, iam non tantum in intellectu posita sunt, sed in rerum etiam ueritate consistunt, et rursus quaerendum est quae sit eorum natura, quod superior quaestio uestigabat. quodsi ex re quidem generis ceterorumque sumitur intellectus neque ita ut sese res habet quae intellectui subiecta est, uanum necesse est esse intellectum qui ex re quidem sumitur, non tamen ita ut sese res habet; id est enim falsum quod aliter atque res est intellegitur, sic igitur, quoniam genus ac species nec sunt nec cum intelleguntur, uerus eorum est intellectus, non est ambiguum quin omnis haec sit deponenda de his quinque pro- positis disputandi cura, quandoquidem neque de ea re quae sit 1 sit] s. l. Lm1? brm, om. cett . 2 post tempore add. sit Np, s. l . Em2 3 conformare N substantias FHNP ante si add. et Hm1 , del. m2 ad quoniam s. l . quod Hm2 4 multiplex m2 in CEGP,Lm1 8 habeat N aut—habet in mg. Gm2 ut s. l. Lm2Sm2 9 habeat N , post add . nanus est intellectus (Intellectus otn. brm ) qui de nullo subiecto capitur in mg. Lm2, s. l. Rm1? brm intellectus post potest C 11 ipsa res HLN 12 pr . in om. ENR , s. l. F 13 etiam om. CL 14 uestigabit Lm2 inuestigabat F 17 esse post intellectum F , post uanniu N , om . R 18 enim falsum est CKNP est om . H , er . L enim om. R 19 si CNPS, m1 in GHL , nec R igitur—intelleguntur om . R quoniam om. CN ac] et S neque FHN quae Sm1 20 neque FH cum om. GLPS s. l. add. E, sed del . uerus] nec uerus GLR earum HN est eorum CL non] neque N 22 fit Lm2 neque de ea de qua uerum aliquid intellegi proferriue possit, inquiritur.

Haec quidem est ad praesens de propositis quaestio; quam nos Alexandro consentientes hac ratiocinatione soluemus. non enim necesse esse dicimus omnem intellectum qui ex subiecto quidem fit, non tamen ut sese ipsum subiectum habet, falsum et uacuum uideri. in his enim solis falsa opinio ac non potius intellegentia est quae per compositionem fiunt. si enim quis componat atque coniungat intellectu id quod natura iungi non patitur, illud falsum esse nullus ignorat, ut si quis equum atque hominem iungat imaginatione atque effigiet Cen- taurum. quodsi hoc per diuisionem et per abstractionem fiat, non quidem ita res sese habet, ut intellectus est, intellectus tamen ille minime falsus est; sunt enim plura quae in aliis esse suum habent, ex quibus aut omnino separari non possunt aut, si separata fuerint, nulla ratione subsistunt. atque ut hoc nobis in peruagato exemplo manifestum sit, linea in corpore quidem est aliquid et id quod est, corpori debet, hoc est esse suum per corpus retinet, quod docetur ita : si enim separata sit a corpore, non subsistit; quis enim umquam sensu ullo separatam a corpore lineam cepit? sed animus cum confusas res permixtasque in se a sensibus cepit, eas propria ui et 4 Alexandro] testimonia Simplicii in Categ. Aristot. p. 50 a , 45 ss., Dexippi p. 50 b 15—31 (= p. 45, 12—28 Busse), Dauidis p. 51 b , 10 ss. (Brandis) adfert Prantl, Gesch. d. Logik im Abendlande I 623 n. 24. 6 sit CEFH (ex fit ) NPR ante ut add . ita FN , s. l. Gm2Pm2 habeat FHm1NP 7 post uideri add . ut si quis dicat lineam esse cum longitudine sine latitudine non est omnino falsum F 8 compositionem] conjunctionem EGLPRS, recte? 9 quisquam HP quisque N ponat H intellectu] in intellectu F id om. N 10 patiatur NR 11 pr . atque] aut N efficiet L ( c ex g m2) efficiat CF effigiat Sa.c . 12 haec E ad abstractionera s. l . ł (??)positionem Lm2 ł abscisionem Pm2 fit R 13 ita post res C, om. R 14 ille] ipse R 16 ut s. l. Cm2, del. Lm2 , post hoc F 17 ad peruagato s. l . ł uulgato Pm2 18 hoc om. F est om. ELS, s. l. Gm2 , et F 19 ante docetur add . et CHNP, in mg. Lm2 20 a om. ERS, s. l. Gm2 21 anima Em1Gm1Pm2Sm1 22 post permixtasque add . corporibus brm capit C eas in mg. Hm2 cogitatione distinguit, omnes enim huiusmodi res incorporeas in corporibus esse suum habentes sensus cum ipsis nobis corporibus tradit, at nero animus, cui potestas est et disiuncta componere et composita resoluere, quae a sensibus confusa et corporibus coniuncta traduntur, ita distinguit, ut incorpoream naturam per se ac sine corporibus in quibus est concreta, specnletur et uideat. diuersae enim proprietates sunt incorpo- reorum corporibus permixtorum, etsi separentur a corpore, genera ergo et species ceteraque uel in incorporeis rebus uel in his quae sunt corporea, reperiuntur. et si ea in rebus incor- poreis inuenit animus, habet ilico incorporeum generis intel- lectum, si uero corporalium rerum genera speciesque perspexerit, aufert, ut solet, a corporibus incorporeorum naturam et solam puramque ut in se ipsa forma est contuetur, ita haec cum accipit animus permixta corporibus, incorporalia diuidens spe- culatur atque considerat, nemo ergo dicat falso nos lineam cogitare, quoniam ita eam mente capimus quasi praeter corpora sit, cum praeter corpora esse non possit, non enim omnis qui ex subiectis rebus capitur intellectus aliter quam sese ipsae res habent, falsas esse putandus est, sed, ut superius dictum 20 superius] p. 164, 8. 2 corpore EGLRS 3 at nero om. C animi ( om . cui) R et om. GRS, s. l. Lm2 post disiuncta add . ut equum et hominem quae iungi non patitur natura, post composita add . ut corpus et lineam et (sic) disiungi natura non patitur R 4 a s.l. m2 in EGLS 5 ante incorpoream add . in FLNS 7 et] ut S sunt proprietates CLR , add. ut equum et cetera R 8 ante corporibus add. et C etiamsi R et, s. l. si Cm2F separarentur F (ra s. l.) R separantur Lm1N 9 ergo om. FN, del. Lm2 , uero H, s. l. Lm2 corporeis Cm1GHLPa.c.R 10 incorporeis] corporeis Cm1 11 animus inuenit FHNP post ilico add . ibi F, s. l. Gm2 , add . quo E, sed del . 12 incorporalium Em1 speciesque] et species esse F prospexerit HR 14 ante haec add . et H (del. m2) N, s. l. Cm2 animus cum accipit F 15 accepit Pm1S animus accipit C post incorporalia add . ea CHm2LPN diuisa Gm2 16 desiderat Em1Ga.c . falso ante dicat F falsam CGm1Lm1 ( post nosl NRS 17 capiamus Cm2N 19 sese om. F ipsae om . H , s. l. Em2 , ipsa F est, ille quidem qui hoc in compositione facit falsus est, ut cum p. 56 hominem atque equum | iungens putat esse Centaurum, qui uero id in diuisionibus et abstractionibus assumptionibusque ab his rebus in quibus sunt efficit, non modo falsus non est, uerura etiam solus id quod in proprietate uerum est inuenire potest. sunt igitur huiusmodi res in corporalibus atque in sensibilibus, intelleguntur autem praeter sensibilia, ut eorum natura per- spici et proprietas ualeat comprehendi, quocirca cum genera et species cogitantur, tunc ex singulis in quibus sunt eorum similitudo colligitur ut ex singulis hominibus inter se dissi- milibus humanitatis similitudo, quae similitudo cogitata animo ueraciterque perspecta fit species; quarum specierum rursus diuersarum similitudo considerata, quae nisi in ipsis speciebus aut in earum indiuiduis esse non potest, efficit genus, itaque haec sunt quidem in singularibus, cogitantur uero uniuersalia nihilque aliud species esse putanda est nisi cogitatio collecta ex indiuiduorum dissimilium numero substantiali similitudine, genus uero cogitatio collecta ex specierum similitudine, sed haec similitudo cum in singularibus est, fit sensibilis, cum in uniuersalibus, fit intellegibilis, eodemque modo cum sensibilis est, in singularibus permanet, cum intellegitur, fit uniuersalis. subsistunt ergo circa sensibilia, intelleguntur autem praeter corpora, neque enim interclusum est ut duae res eodem in subiecto sint ratione diuersae, ut linea curua atque caua, quae 1 cõpositionem GHR facit post hoc H 2 quia Gm1R quod Sm2 3 id om. N, s. l. Em2H , post diuisionibus F assumptionibus Em1Gm1P atque assumptionibus CL 5 post solus add . intellectus F , scil, intellectas s. l. Lm2 6 corporibus FHN post sensibilibus add . rebus CHLNP 8 ante genera add . et CFS ; et species et genera R 11 post pr . simili- tudo add . colligitur N , scil, colligitur s. l. Hm2Sm2 cognita Cm1F cognita uel cogitata N 12 ueraciter Lm2N perfecta Em1NP sit FN 13 in om. C 14 earum] Pp.c. (corr. m1?) eorum cett . 17 substantiarum R 18 collecta cogitatio Cm1LP 22 autem] tamen R 23 eadem Em1Gm1Ha.c . eidem Gm2Lm1 fin eodem m2 ) PR e * dem (sic) S in ante subiecto s. l., post eodem er. uid. C, om. EGLPRS 24 sint om. L concaua Cm2N cauata Lm1 res cum diuersis definitionibus terminentur diuersusque earum intellectus sit, semper tamen in eodem subiecto reperiuntur; eadem enim linea caua, eadem curua est. ita quoque generibus et speciebus, id est singularitati et uniuersalitati, unum quidem subiectum est, sed alio modo uniuersale est, cum cogitatur, alio singulare, cum sentitur in rebus his in quibus esse suum habet. His igitur terminatis omnis, ut arbitror, quaestio dissoluta est. ipsa enim genera et species subsistunt quidem alio modo, intelleguntur uero alio, et sunt incorporalia, sed sensibilibus iuncta subsistunt in sensibilibus, intelleguntur uero ut per semet ipsa subsistentia ac non in aliis esse suum habentia, sed Plato genera et species ceteraque non modo intellegi uniuersalia, uerum etiam esse atque praeter corpora subsistere putat, Aristoteles uero intellegi quidem incorporalia atque uniuersalia, sed subsistere in sensibilibus putat; quorum diiudicare sententias aptum esse non duxi, altioris enim est philosophiae, idcirco uero studiosius Aristotelis sententiam executi sumus, non quod eam maxime probaremus, sed quod hic liber ad Praedicamenta conscriptus est, quorum Aristoteles est auctor.

Illud uero quemadmodum de his ac de propo- sitis probabiliter antiqui tractauerunt et horum ma- xime Peripatetici, tibi nunc temptabo monstrare.

Praetermissis his quaestionibus quas altiores esse praedixit, 21—23] Porph. p. 1, 14—16 (Boeth. p. 25, 14—16). 1 earum] HPp.c.(corr. m1?) eorum cett . 3 enim om. LP quippe P, s. l. Lm2 concaua Cm2N eadcmque FLRS 6 post singulare add . est R, s. l. Sm2 9 post , alio] alio modo LR 10 post uero s. l . praeter corpora Pm2 11 subsistentia in ras. E substantia GSm1 13 ante esse s. l . ea E praeter s. l. Cm2 15 ante sensibilibus add . ipsis G 16 dixi Lp.c.Sa.c . 17 uero s. l. Cm2 20 auctor est CLP est om. G 21 ante lemma ISTORIA add. S, sic ( uel HIST-) ante omnia paene lemmata uero] autem Σ post, de om. E 22 pro- babiliter] λογιχώτίρον Porph. p. 1, 15 tractauerint Cp c . GH X m1 23 monstrare (demonstrare N ) temptabo FLN 24 ante Praetermissis add . EXPOSITIO S, sic paene ubique ante explicat, lemmatum Missis Sm1 exoptat mediocrem introductorii operis tractatum, sed ne haec ipsa sibi harum quaestionum omissio uitio daretur, apposuit quemadmodum de propositis tractaturus est, ex quorumque hoc opus auctoritate subnixus adgrediatur, ante denuntiat, cum mediocritatem quidem tractatus promittit detracta obscuri- tatis difficultate, animum lectoris inuitat, ut uero adquiescat ac sileat ad id quod dicturus est, Peripateticorum auctoritate confirmat, atque ideo ait de his, id est de generibus et spe- ciebus, de quibus superiores intulerat quaestiones, ac de pro- positis, id est de differentiis, propriis atque accidentibus, sese probabiliter disputaturum, probabiliter autem ait ‘ueri similiter’, quod Graeci λογικώς uel Ινδόξως dicunt, saepe enim et apud Aristotelem λογικώς ‘ueri similiter’ ac ‘probabi- liter’ dictum inuenimus et apud Boethum et apud Alexan- drum. Porphyrius quoque ipse in multis hac significatione hoc usus est uerbo, quod nos scilicet in translatione, quod ait λογικώς , ita interpretari ut ‘rationabiliter’ diceremus omisimus, longe enim melior ac uerior significatio ea uisa est, ut pro- babiliter sese dicere promitteret, id est non praeter opini- onem ingredientium atque lectorum, quod introductionis est proprium, nam cum ab imperitorum hominum mentibus doc- trinae secretum altioris abhorreat, talis esse introductio debet, p. 57 ut praeter opinionem ingredijentium non sit. atque ideo melius 1 haec om. S 2 harum que LS horumque Gm1 quaestionum] insti- tutionum Gm1Lm1RS omissi Em1 omisso Lm1Sm1 amissio F 3 est s. l. Em2 , esset Gm1 ex] et FHN , s. l. (om . ex) Em2 quo- rum FHN 4 subnisus EGm1Sm1 aggreditur EGLPRS 8 et] ac R 10 de] R, om. cett . 11 post ait add . id est C 12 λογιχώς uel ένδόξως ] edd., ante λογιχώς add . uel CGLPR ; ΛΟΓ ΙΚΟΟ uel ΛΩΓΙ- ΚΩΟ uel alia sim. codd .; ΕΝ ΔΩ ΧΟΝ C, sim. Η endo ΧΩ Ο E ΕΝ ΑΟΓΩ Ο S, alia uarie cett . 13 et om. GR est S λογιχώς ] S , in cett. eadem fere quae 12 14 Boethum] b boetum p boethon Em2GNS (recte?) boeton CEm1PR boethion F bethon H boetoton Lm1 boeten m2 Boethum (-tium m)rm 16 uerbo usus est CEGLRS 17 λογιχώς ] item ut 13 , λογικώτερον edd . 19 se L *mitteret, s. l . pro Cm2 23 ingredientium opinionem C non ante praeter CEG ( corr. m2 ) L atque ideo] ergo Gm1 (atque ita m2 ) LPm1RS melius probabiliter quam om. R, s. l. Gm2Sm2 probabiliter quam rationabiliter, ut nobis uidetur, inter- pretati sumus, antiquos autem ait de eisdem disputasse rebus, sed <se< eorum illum maxime tractatum insequi quem Peri- patetici Aristotele duce reliquerint, ut tota disputatio ad Praedicamenta conneniat.

2 eisdem] E (eis in ras .) hisdem cett . disputasse post rebus C , ante de eisdem L , disputare N 3 se post illum add . brm , post sed Brandt sequi CEm2HN 4 reliquerint] Gm1HPp.r . relinquerint FSm1P a.r . relinquerent. R a. r.Sm2 reliquerunt CEGmSLNRp.r . EXPLICIT (CΟΜ- MENTARIORV add . C , COMENTORVM add. F , COMTV PLOLOGI, sic, add . S) LIB. I. INCIPIT (LIB. add. F ) II.(INCIPIT. om. R ) CEFGPRS ( uariis cum scripturis compendiisque), subscriptio deest in HLN

Quaeri in expositionum principiis solet, cur unum quodque ceteris in disputationis ordine praeponatur, uelut nunc in genere dubitari potest, cur genus speciei, differentiae, pro- prio accidentique praetulerit; de eo enim primitus tractat, respondebimus itaque iure factum uideri; omne enim quod uniuersale est, intra semet ipsum cetera concludit, ipsum uero non clauditur, maioris itaque meriti est ac principalis naturae quod ita cetera cohercet, ut ipsum naturae magnitudine nequeat ab aliis contineri, genus igitur et species intra se positas habet et earum differentias propriaque, nihilo minus etiam accidentia, atque ita de genere inchoandum fuit, quod cetera naturae suae magnitudine cohercet et continet, praeterea illa semper priora putanda sunt quae si auferat quis, cetera perimuntur, illa posteriora quibus positis ea quae ceterorum substantiam perficiunt, consequuntur, ut in genere et ceteris, nam si animal auferas, quod est hominis genus, homo quoque, quod species est, et rationale, quod differentia, et risibile, quod proprium, et grammaticum, quod accidens, non manebit et 2 ante Quaeri codd. et p exhibent idem lemma (sine inscript.) quod p. 171,10 habent, om. brm expositione CGm1L expositionis S prin- cipii CGm1L 3 dispositionis N 5 praetulerat C tractat in ras ., s. l . scil, conamur Em2 tractare Em1Sm1 6 respondemus F 8 clu- ditur (i ex e m2 ) S naturae] naturae suae F 10 igitur] itaque C et om . CN 11 etiam minus HS 12 etiam om. R etiam et C ita] idcirco CE (in ras.) HLm2NP ideo F inchoandum fuit] erat incho- andum FHNP 13 ante cetera add . et L natura suae magnitudinis FHN coerceat et contineat Lm2 14 priora] propria LS aufert Ca.c . 19 ante proprium add . est P, s. l. Lm2 post gram- maticum add . esse FHP, s. l. Em2 post accidens add. est FP , ante N interemptum genus cuncta consumit, si uero hominem esse constituas uel grammaticum uel rationale uel risibile, animal quoque esse necesse est. siue enim homo est, animal est, siue rationale, siue risibile, siue grammaticum, ab animalis substantia non recedit, sublato igitur genere et cetera con- sumuntur, positis ceteris sequitur genus; prior est igitur natura generis, posterior ceterorum, iure est igitur in dispu- tatione praepositura.

Sed quoniam generis nomen multa significat hoc - est enim quod ait : Videtur autem neque genus neque spe- cies simpliciter dici; ubi enim non est simplex dictio, illic multiplex significatio est —, prius huius nominis significationes discernit ac separat, ut de qua significatione generis tractaturus est, sub oculis ponat, sed cum neque genus neque species neque differentia nec proprium nec accidens significatione simplici sint, cur de his tantum duobus, genere inquam ac specie, dixit non simpliciter dici, cum proprium, differentia atque accidens ipsa quoque sint significatione multiplici? dicen- dum est quoniam longitudinem uitans tantum speciem nomi- nauit eamque idcirco, ne solum genus significationis esse multi- plicis putaretur, enumerat autem primam quidem generis signi- ficationem hoc modo;

Genus enim dicitur et aliquorum quodammodo se habentium ad unum aliquid et ad seinuicem collectio, 10 s.] Porph. p. 1, 18 (Boeth. p. 26, 1). 23—p. 172. 5] Porph. p. 1, 18—23 (Boeth. p. 26, 1—8). 1 esse om. P 2 post grammaticum add . esse FHP , s. l. Em2 3 esse post est Gm2L , om. EGmIRS, post esse add . constituas EP , s. l. Lm2 alt . est] sit FHNP 5 et om. FHNR consummantur S 9 enim est L 10 ante Videtur add . INCIPIT Δ DE GENERE ΓΔΛΠ2Φ Incipit diffinicio generis Ψ m. post., om. cett . autem om. HN 12 est significatio C 13 tractatus R 14 est] sit P oculos HN neque genus om. C 15 pr . nec FHP neque proprium neque N 16 simplicia G (a add. m1 uel 2) LSm2 ac] et C 17 non] nec G 18 atque om. C 19 est om. G 20 solem Gm1 21 quidem om. C 24 ad] et ad S aliquod EN P IIS aliquem in ras . Cm2 , fort . aliquid m1 secundum quam significationem Romanorum dicitur genus ab unius scilicet habitudine, dico autem Romuli, et multitudinis habentium aliquo modo ad inuicem eam quae ab illo est cognationem secundum diuisio- nem ab aliis generibus dictae.|

p. 58 Una, inquit, generis significatio est quae in multitudinem uenit a quolibet uno principium trahens, ad quem scilicet ita illa multitudo coniuncta est, ut ad se inuicem per eiusdem unius principium copulata sit, ut cum Romanorum dicitur genus; multitudo enim Romanorum ab uno Romulo uocabulum trahens et ipsi Romulo et ad se inuicem quasi quadam nominis hereditate coniuncta est. eadem enim quae a Romulo societas descendit, Romanos inter se omnes uno generis nomine deuin- cit et colligat, uidetur autem secuisse hanc generis signifi- cationem in duas partes, cum copulatiuam coniunctionem admiscuit dicens; genus dicitur et aliquorum quodam- modo se habentium ad unum aliquid et ad se inuicem collectio, tamquam et illud genus dicatur ad unum se aliquo modo habere et hoc rursus genus dicatur, quod ad se inuicem unius generis significatione coniuncti sint. hoc uero minime; eadem enim a quolibet uno propagata societas et ad illum qui princeps est generis, totam multitudinem refert et ipsam 1 significationem] diffinitionem Φ romanura Cm1G 2 scilicet om. Porph. p. 1, 20 3 ante inuicem add . se L (s. l. m2) brm Busse; cf. p. 173, 12 4 eam quae] eamque CR 5 dictae] Hm1Lm2R \ m2 W dictam cett.; cf. p. 173, 14 et Porph. p. 1, 23 ( τού πλήθοος_ ) κεκλιμένοι» 7 uno om. FGRS, s. l. Em2 , unum H; cf. 21 ad quem s. l . ał quod Lm2 8 est coniuncta F 9 dicitur—Romanorum in mg. E, s. l. Gm2, uerba multitudo enim Romanorum del. Lm2 11 post trahens add . sit E (del.) G (del. m2), s. l. Lm2 12 ea E (ras. ex eadem ) FHN ab CEH 14 colligit CFPm2RS alligat L 16 genus om . H, s. l. N dicitur] edd., om. H dici cett. (s. l. N) 17 ad] et ad S aliquod N 18 collectionem FH aliquo modo om. EGRS 19 rursus post genus C rursum S dicatur—generis om. GRSm1 dicatur unius generis s. l. m2 20 coniunctiua EGR coniuncta Sm2 sint] NS sunt CFHLP , om. EGR post minime add . est LPm2 22 refert—multitudinem om. EGSm1, s. l. m2 (sed praefert ) inter se multitudinem uno generis nomine conectit et continet. quocirca non est putandus diuisionem fecisse, sed omne quic- quid in hac generis significatione intellegendum fuit, aperuisse. ordo autem uerborum ita sese habet — qui est hyperbaton intellegendus —: ‘genus enim dicitur et aliquorum ad unum se aliquo modo habentium collectio et ad se inuicem aliquo modo habentium’ — rursus ‘collectio’ subaudienda; est enim zeugma —, cuius significationis adiecit exemplum : secundum quam significationem Romanorum dicitur genus ab unius scilicet habitudine, dico autem Romuli, et multitudinis rursus habitudine habentium aliquo modo ad inuicem cognationem, eam scilicet quae ab illo est, id est Romulo, secundum diuisionem ab aliis generibus dictae, scilicet multitudinis. haec enim multitudo aliquo modo ad unum et ad se inuicem habens genus dicta est, ut ab aliis discerneretur, ut Romanorum genus ab Atheniensium ceterorumque separatur, ut sit integer uerborum ordo : ‘genus enim dicitur et aliquorum collectio ad unum se quodammodo habentium et ad se inuicem, secundum quam significationem Romanorum dicitur genus ab unius scilicet habitudine, dico autem Romuli, et multitudinis secundum diuisionem ab aliis generibus dictae, habentium scilicet hominum aliquo modo ad inuicem eam quae ab illo est, id est Romulo, cognatio- 1 nomine] EGLRS uinculo CFHN nomine uel uinculo P 4 se FHNP qui om. ER, s. l. Gm2Sm2 6 pr . sese L 7 ante collectio s. l . et ( ut uid .) C subaudiendo N , post sub. add . est LR, ante s. l. Pm2 8 zeuma EFGHPS 14 dictam EGm1Lm1PSm2 haec enim multitudo om . ERS, s. l. Gm2 aliquo modo om . FP, ante add . et C, post add . se P (del. m1?), s. l. Gm2H 15 post unum s. l . aliquid Gm2 post habens add . cognationem Pm2 edd . 17 separetur Fa.c.N separaretur CFp.c.HLm1 sit] sic H (sit post uerborum,) P (sit post ordo,) sic sit F ; integer sit C ; ordo uerborum, post repet . sit N 18 collectio om. E 20 ab] ad F habitudinem F , post repetit uerba post . aliquo— exemplum (6—8) G 22 dictam CEGm1Lm1Sm2 post habentium add . se Lm2P 23 id est om. S, in quo post cognationem locus p. 172, 4—13 secundum—deuincit et collegit (sic) repetitus (5 dicta est, 12 ea script.) nem.’ Atque haec hactenus; nunc de secunda generis signi- ficatione dicendum est.

Dicitur autem et aliter rursus genus, quod est unius cuiusque generationis principium uel ab eo qui genuit uel a loco in quo quis genitus est. sic enim Orestem quidem dicimus a Tantalo habere genus, Hyllum autem ab Hercule, et rursus Pindarum qui- dem Thebanum esse genere, Platonem uero Athenien- sem; etenim patria principium est unius cuiusque generationis, quemadmodum et pater. haec autem uide- tur promptissima esse significatio; Romani enim sunt qui ex genere descendunt Romuli, et Cecropidae, qui a Cecrope, et horum proximi.

Quattuor omnino sunt principia quae unum quodque prin- cipaliter efficiunt. est enim una causa quae effectiua dicitur, uelut pater filii, est alia quae materialis, uelut lapides domus, tertia forma, uelut hominis rationabilitas, quarta, quam ob rem, uelut pugnae uictoria. duae uero sunt quae per accidens unius 3—13] Porph. p. 1, 23—2, 7 (Boeth. p. 26, 8—16). 4 generationis om . A , in ras. C quae Gm1 ll m1 5 a loco] ab eo loco CEGLRS; Porph. p. 2, 1 άπ6 τού τόποα sic ex si Cm2 enim in ras. Cm2 6 oresthē C oresten LN ΣΝΑΣΦ horestem FH T dicemus S genus habere F 7 Hyllum] Gm1 yllum m2 illum ( ad quod s. l . tan- talum A m2 ) cett . autem om. G 8 ante Thebanum add . dicimus 2 9 principium] Porph. p. 2,4 αρχή τις ; cf. infra p. 178, 17 10 et] Ν Ψ (er. uid.) brm, s. l . Δ , om. cett. Busse; Porph. p. 2, 5 καί om. codd. quidam (habet M) ; cf. p. 176, 1 11 esse om. H sunt om. EFG- ΗΝS ΑΑΣ , s. l. Lm2 , in mg . U m2 dicuntur edd.; Porph. p. 2, 6 λέγονται ; cf. p. 176, 7 12 cecropides Σ 13 a Cecrope] cecropis Ea.c . (a cecropis p.c .) G (cae- m1 ci- m2 ) R ex genere descendunt cecropis LS ΑΑΣ , s. l. Em2 ( om . cecropis), fort. ex p. 176, 8 ; Porph. Κ εκροπίδαι ol άπό Κέκροπος eorum HL A , in ras . 2 14 efficiunt principaliter H 16 filii] et filius Em1FGLPRS post materialis add . dicitur FPR 17 ante forma add . a R, s. l. Sm2, ras. in E uelut * (i er .) C quam] NS, om. R , quae cett., fort. recte ob rem s. l. Rm2 18 pugnae uictoria] N pugna uictoriae cett . duo CNP accidentes Ea.c.GHm1 ( in mg . ał accidentialiter m2 ) Lm1RSm2 accidentis m1 cuiusque dicuntur esse principia, locus scilicet ac tempus. quoniam enim omne quod nascitur uel fit, in loco ac tempore est, quicquid loco uel tempore natum factumue fuerit, eum locum uel id tempus accidenter dicitur habere principium. horum omnium in hac secunda generis significatione duo quae- dam ex alterutris assumit, quae ad significationem generis uidebuntur accommoda, ex his quidem quae principalia sunt, effectiuum, | ex his uero quae accidentia, locum. ait enim ‘genus p. 59 dicitur et a quo quis genitus est’, quod est effectiua princi- palium causa, ‘et in quo quis loco est procreatus’, quae est accidens causa principii. itaque haec secunda significatio duo continet, eum a quo quis procreatus est, et locum in quo quis editus, ut exempla quoque demonstrant. Orestem enim dicimus a Tantalo genus ducere; Tantalus quippe Pelopem, Pelops Atreum, Atreus Agamemnonem, Agamemnon genuit Orestem. itaque a procreatione genus hoc dictum est. at uero Pindarum dicimus esse Thebanum, scilicet quoniam Thebis editus tale generis nomen accepit. sed quoniam diuersum est illud, a quo quis procreatus est, locusque in quo quis editus, uidetur diuersa esse generis significatio procreantis et loci, quam in secunda scilicet parte enumerans unam fecit. sed ne uideretur duplex, per similitudinem coniunxit dicens : etenim patria principium est unius cuiusque generationis, 2 uel in ras. E et C 3 quicquid ex quo quid Cm2, ante add . et F, post add . enim L 4 accidentaliter CLN accidentialiter EGPSm2; cf. indicem Meiseri 5 ex alterutris duo quaedam FP 6 consumit S sunt Cm1H sumit Cm2, s. l. N generis significationem H 7 uidebantur LPRS uideantur EG accommodata R post quidem add . causis codd., om. unus F, del. Hm2 8 ante effectiuum add . sumit H accidentalia N 9 dici CFNP et om. C, s. l. Lm2 quisque CGRS 10 loco procreatus est L procreatus est loco N quod GKS 13 editus] editus est FHNP post quoque add . ipsa FHP, s. l. Lm2 oresten LN , item 16 14 pelopen E 15 agamemnonen EG (-men) 17 quoniam] quia FHN ante Thebis s. l. a Hm2? 18 editus] editus est CL accipit C est om. G 19 pr. quisque R editus] editus est NP (est s. l. m2 ) 22 post uideretur add . tamen EP, s. l. Lm2 adiunxit FN 23 patria s. l. Cm2, in mg. F generati Em1 generis RSm1 quemadmodum et pater. sed quoniam in significationibus euenit fere, ut sit aliquid quod intellectui significatae rei pro- pinquius esse uideatur, quoniam duas generis apposuit signi- ficationes, multitudinis scilicet et procreantis, cui generis nomen conuenientius aptetur, iudicat atque discernit dicens hanc esse promptissimam generis significationem quae a procreante deducta sit; hi enim maxime Cecropidae sunt qui a Cecrope descendunt, hi Romani, qui a Romulo. quae cum ita sint, confundi rursus generis significationes uidentur. si enim hi sunt maxime Romani qui a Romulo originem trahunt, et haec significatio illa est quae a procreante deducitur, ubi est reliqua, quam primam quoque enumerauit, quae est ‘mul- titudinis ad unum et ad se inuicem quodammodo se habentium collectio’? sed acutius intuentibus plurimae admodum diffe- rentiae sunt. aliud est enim a quolibet primo procreante genus ducere, aliud unum genus esse plurimorum. illud enim et per rectam sanguinis lineam fieri potest et non in multa diffundi, ut si per unicos familia descendat, huic enim aptabitur secunda illa generis significatio, quae a procreante deducitur; prima uero illa non nisi in multitudine consistit. illud quoque est, quod prima procreationis principium non requirit, sed, ut ipse ait, sufficit aliquo modo se habere ad id unde huiusmodi generis principium sumitur, secunda uero significatio nullam uim nisi procreante sortitur. item in illa primae significationis multitudine huius secundae particularitas continetur, ut in 2 fere] saepe C (ante euenit ) LNPm2S intellectu G signi- ficandae FRSm2 propinquis F propinquus Gm1PR propinquum N 3 quoniamque Em2HLm2P, post quoniam add . qui Sm1, del. m2 4 generi EGH (s er .) 6 esse om. G 7 ducta R cecropides R 8 Cecrope] cecropede FR (-ide) post Romulo add . descendunt N 9 significationes generis C 11 ducitur Lm1 15 est s. l. F, post enim CL enim om. N aliquolibet ( om . a) G 16 deducere CLm1 et om. N 18 si s. l. Lm2, del. Sm2 per—descendat] puer unicus familiam distendat Cm1FHN aptatur N 21 est] est intellegendum C primae Hm2 24 <a> procreante Engelbrecht prima EGHLm1RS Romanorum genere Scipiadarum genus; nam cum sint Romani, Scipiadae sunt. quoniam enim ad Romulum et ad ceteros Romanos secundum Romuli habitudinem iuncti sunt, Romani sunt, Scipiadae uero dicuntur ad secundam generis significa- tionem, quia eorum familiae Scipio et sanguinis principium fuit.

Et prius quidem appellatum est genus unius cuius- que generationis principium, dehinc etiam multitudo eorum qui sunt ab uno principio, ut a Romulo; namque diuidentes et ab aliis separantes dicebamus omnem illam collectionem esse Romanorum genus.

Sensus facilis et expeditus, si tamen ambiguitas una sol- uatur. cum enim prius multitudinis significationem retulerit ad generis nomen, post autem ad procreationis initium, nunc contrario modo illam prius a se enumeratam significationem dicere uidetur quae est procreationis, illam uero posteriorem quae est multitudinis; quod contrarium uideri potest, si quis ad ordinem superius digestae disputationis aspexerit. sed hic non de se loquitur, sed de humani consuetudine sermonis, in quo prius eam significationem generis fuisse dicit quae a procreante sit tracta, accedente uero aetate loquendi usu nomen generis etiam ad multitudinem habentem se quodam- modo ad aliquem fuisse translatum, hoc uero idcirco, quoniam 7—11] Porph. p. 2, 7—10 (Boeth. p. 26, 16—19). 1 nam] natura CFL 2 scipiades HNP ante pr. ad add . et FHNP , s. l. Em2Lm2 post, ad om. L 4 scipiades N 5 quia] quod E et om. NP, s. l. Cm2 8 generationis in ras. Cm2 generis PR 9 nam- que ( sic etiam B Bussii )] om . ΛΦ , add. Hm2 \ m2 nam 2 quam edd. Busse; Porph. p. 2, 8 το πλήθ-ος—δ 10 post aliis add . generibus F , s. l. Lm2 11 collationem Λ collectionem post esse HP ; romanorum esse collectionem F 12 post facilis s. l . est Lm2Pm2 facile ( om . et) FN expeditur FNPa.c . 13 retulerat F retulit R 14 post , ad om. FHNR, s. l. Sm2 post nunc s. l . autem Lm2 15 prius] posterius CLm2NP numeratam N 16 post uidetur add . priorem CGLNP 18 perspexerit C 21 loquendique CN et (s. l. m1?) loquendi H 23 ante hoc s. l . dicit Lm1?, post idcirco in mg . dixit Pm2 superius dixerat : haec enim uidetur promptissima esse significatio, ut ab hac, id est secunda, quam promptissimam significationem esse dixit, illa quoque nuncupata uideretur, quae est multitudinis. prius enim genus inter homines appel- latum est quod quis a generante deduceret, post autem factum est, ut per loquendi usum etiam multitudinis ad aliquem p. 60 quodammo|do se habentis genus diceretur propter diuisionem scilicet gentium, ut esset inter eas nominis societatisque discretio.

His igitur expletis uenit ad tertium genus quod inter philosophos tractatur cuiusque ad dialecticam facultatem multus usus est. horum quippe generum historia magis uel poesis tractat exordium, tertium uero genus apud philosophos con- sideratur. de quo hoc modo loquitur :

Aliter autem rursus genus dicitur cui supponitur species, ad horum fortasse similitudinem dictum. et- enim principium quoddam est huiusmodi genus earum quae sub ipso sunt specierum, uidetur etiam multi- tudinem continere omnem quae sub eo est.

Duplicem significationem generis supra posuit, nunc tertiam monstrare contendit, hanc autem ad superiorum similitudinem 1 superius] p. 174, 10. 14—18] Porph. p. 2, 10—13 (Boeth. p. 26, 19—23). 1 enim] autem p. 174 , 10 2 secundum GR a (s. l.) secunda E 5 quis Cm2 prius m1 7 duceretur Cm1 diuisiones EFHLm2NP 8 esset] est (s. l.) et E has FH 9 expeditis N ad om. F 10 cuius CF multus post usus Lm1R , multum G 11 poesi Cm1 13 hoc] 2 litt. er. C 14 genus ante rursus Λ , post dicitur Φ cui—genus (16) om. N, quod indicatur uoce usque addita (dicitur usque earum); sic ( saepe etiam usque ad) paene constanter in N aliisque codd. ubi mediae lemmatum partes omissae sunt 15 ab.. similitudine GL \ m2 \Z 16 eorum A m2 A earum—specierum] Porph. p. 2, 12 τών δφ’ lauto 17 ipso om . h m1 se m2Lp.c. \HA> sunt add. Gm2 \ m2 uideturque brm Busse; Porph . xai SoxeT xai etiam] enim F autem Δ 18 omnem] 2 ( h m1 ß m1 ) omnium CEGLPRS h m2 U m2 earum FHN, s. l. post omnium Lm2 sub eo est] PA m1 AU m1 ST est Φ sub eo (ipso F \ m2 se Lm2 ) sunt (est E, s. l. G ) specierum EFGHLNPp.c . (sunt eo sub a.c .) RS \ m2 U m2 sunt sub eo specierum C; cf. Porph. p. 2,12 s . 19 pro- posuit edd . 20 superiorem FLm1Pm1 dictam esse arbitratur. superius autem dictae significationes sunt una quidem, cum nomen generis quadam principii anti- quitate ad se iunctam multitudinem contineret, alia uero, cum genus ab uno quoque procreante duceretur, quod eorum quae procreantur principium est. cum igitur sint superius duae generis propositae significationes, tertium nunc addit de quo inter philosophos sermo est, illud scilicet cui sup- ponitur species, quod idcirco genus uocatum esse sub opinionis credit ambiguo, quoniam habet aliquam similitudinem supe- riorum. nam sicut illud genus quod ad multitudinem dicitur, uno suo nomine multitudinem claudit, ita etiam genus plurimas species cohercet et continet. item ut genus illud quod secun- dum procreationem dicitur, principium quoddam est eorum quae ab ipso procreantur, ita genus speciebus suis est prin- cipium. ergo quoniam utrisque est simile, idcirco nomen quoque generis etiam in hac significatione a superioribus mutuatum esse ueri simile est.

Tripliciter igitur cum genus dicatur, de tertio apud philosophos sermo est; quod etiam describentes adsi- 18—p. 180, 3] Porph. p. 2, 14—17 (Boeth. p. 26, 24—27, 2). 1 dictam esse arbitratur] ut dictum est GRS autem om. C, s. l. Lm2, del. Pm2 dictae] duae Lm1, ante sunt s. l . dictae m2 , duae ex dictae H (ras.) Sm2, ante dictae s. l. Pm2, ante sunt edd., post R 2 quidem om. C cum in mg. Cm2 quae m1N quadam om. EFG quandam H qua RSm1 antiquitatem H 3 ad se iunctam] CLm2 ad se et adiunctam HN ad se iniunctam Sm1 ab uno quoque iniunctam R adiunctam cett.; cf. p. 177, 2 continet Cm1 (corr. in mg. m2) Nm2 aliam G 4 deduceretur E 5 qui P 6 tertiam et qua F 7 post scilicet add . genus F, s. l. Sm2 8 ante opinionis add . suae N, post CHLP, s. l. Em1?, in mg. Sm2 se m1 9 creditur Ca.r.FR 10 a multitudine Ep.c.FHN 11 suo] sub C (nomine sub uno) FHNPm2 , ex suo EL ita in mg. Cm2, s. l. Nm2 13 est] esse EGLm2RS 14 post suis add . constat FHN, post genus s. l. Em2 est] CLm1P esse cett . 15 idcirco] id C nomen post generis FHNP, post quoque L 16 in hac etiam FHN hanc significationem CP 18 cum genus—sit (p. 180, 2) om. N dicitur S A m1 /AS 19 etiam] etiam et R gnauerunt genus esse dicentes quod de pluribus et differentibus specie in eo quod quid sit praedicatur, ut animal.

Iure tertium genus philosophi ad disputationem sumunt; hoc enim solum est quod substantiam monstrat, cetera uero aut unde quid existat aut quemadmodum a ceteris hominibus in unam quasi populi formam diuidatur ostendunt. nam illud quod multitudinem continet genus, illius multitudinis quam continet substantiam non demonstrat, sed tantum uno nomine collectionem populi facit, ut ab alterius generis populo segre- getur. item illud quod secundum procreationem dictum est, non rei procreatae substantiam monstrat, sed tantum quod eius fuerit procreationis initium. at uero genus id cui sup- ponitur species, ad speciem accommodatum speciei substantiam informat. et quia inter philosophos haec maxima est quaestio, quid unum quodque sit — tunc enim unum quodque scire uidemur, quando quid sit agnoscimus —, idcirco reiectis ceteris de hoc genere quam maxime apud philosophos sermo est, quod etiam describentes adsignauerunt ea descrip- tione quam subter annexuit. diligenter uero ait describentes, non definientes; definitio enim fit ex genere, genus autem aliud genus habere non poterit. idque obscurius est quam ut primo aditu dictum pateat. fieri autem potest ut res quae 1 esse ante genus Pm1, post dicentes Σ et om. F 2 differentiis R quid] iterum quod P praedicetur Γ 3 ut animal om . ΑΣ 5 est solum enim CN enim est solum FP 6 existit E (it in ras .) GLPS existet Sm1 extitit HN <multitudo> a Brandt 7 una... forma EGRS diuidantur G ostendit EGLPm1S 8 multitudinis] multi- tudinem G 12 procreantis Nm1 13 atque G 14 ad speciem om. N ad differentiam Cm2FLm1Pm2 edd . 15 quaestio est FHN 16 unum om. EGRS enim] etenim FN quodque unum G 17 uidemur] debemus E (in ras.) GPm1RS, post uidemur add . uel debemus Hm1 del. m2 post reiectis add . quia non demonstrant substantiam L temptatis temporum Sm1, del. m2 19 post quod add . genus EPm1, del. m2 20 ait ex aut Em1 addit m2NP addidit F 21 ex] de H 23 dictum om. FH dictu GLS autem] enim FNP alii genus sit, alii generi supponatur, non quasi genus, sed tamquam species sub alio collocata. unde non in eo quod genus est, supponi alicui potest, sed cum supponitur, ilico species fit. quae cum ita sint, ostenditur genus ipsum in eo quod genus est, genus habere non posse. si igitur uoluisset genus definitione concludere, nullo modo potuisset; genus enim aliud quod ei posset praeponere, non haberet, atque idcirco descriptionem ait esse factam, non definitionem. descriptio uero est, ut in priore uolumine dictum est, ex proprietatibus infor- matio quaedam rei et tamquam coloribus quibusdam depictio, cum enim plu|ra in unum conuenerint, ita ut omnia simul rei p. 61 cui applicantur aequentur, nisi ex genere uel differentiis haec collectio fiat, descriptio nuncupatur. est igitur descriptio generis haec : genus est quod de pluribus et differen- tibus specie in eo quod quid sit praedicatur. tria haec requiruntur in genere, ut de pluribus praedicetur, ut de specie differentibus, ut in eo quod quid sit. de qua re quoniam ipse posterius latius disputat, nos breuiter huius rei intellegentiam significemus exemplo. sit enim nobis in forma generis animal. id de aliquibus sine dubio praedicatur, homine scilicet, equo, boue et ceteris. sed haec plura sunt. animal igitur de pluribus praedicatur, homo uero, equus atque bos talia sunt, ut a se discrepent, nec qualibet mediocri re, sed tota specie, id est tota forma suae substantiae. de quibus dicitur animal; homo enim et equus et bos animalia nuncupantur. praedicatur ergo animal de pluribus specie differentibus. sed quonam modo fit 9 in priore uolumine] cf. p. 42, 8—43, 6 potius quam p. 153, 10 ss.; cf. Proleg. adn. 7. 1 genere G post supponatur add . sed cum (alii add. P ) subponi- tur ( uel sup-) CFHN, s. l. Pm2 non—potest (3) del. E 2 col- locatur CFHNPm2 non] enim EF 7 ei (eius HN ) aliud quod HNPm1RS possit EGS 9 priori LN ex om. GHS, s. l. Em2Lm2 11 plurima L plura post unum C 16 post . ut om. FG 18 late E (in ras.) FHP, ecte ? 19 exemplo] hoc modo CLP 20 prae- dicetur CEGPm1RS ante equo add . et FHLN, er. P 21 boue] et boue L et er. uid. C 22 a] ad Lm1S 23 mediocri re] medio- critate H 24 forma tota E (del. tota) G 26 fit om. G haec praedicatio? non enim quicquid interrogaueris, mox ani- mal respondetur : non enim si quantus sit homo interrogaueris, ‘animal’ respondebitur, ut opinor; hoc enim ad quantitatem pertinet, non ad substantiam. item si ‘qualis’ interroges, ne huic quidem responsio conuenit animalis, ceterisque omnibus inter- rogationibus hanc animalis responsionem ineptam atque inu- tilem semper esse reperies, nisi ei tantum apta est quae quid sit interroget. interrogantibus enim nobis quid sit homo, quid sit equus, quid sit bos, ‘animalia’ respondebitur. ita nomen animalis ad interrogationem ‘quid sit’ de homine, equo atque boue ac de ceteris praedicatur, unde fit ut animal praedicetur de pluribus specie differentibus in eo quod quid sit. et quo- niam generis haec definitio est, animal hominis, equi, bouis genus esse necesse est. omne autem genus aliud est quod in semet ipso atque in re intellegitur, aliud quod alterius prae- dicatione. sua enim proprietas ipsum esse constituit, ad alte- rum relatio genus facit, ut ipsum animal, si eius substantiam quaeras, dicam substantiam esse animatam atque sensibilem. haec igitur definitio rem monstrat per se sicut est, non tam- quam referatur ad aliud. at uero cum dicimus animal genus esse, non, ut arbitror, tunc de re ipsa hoc dicimus, sed de ea relatione qua potest animal ad ceterorum quae sibi subiecta 2 non] num FHN rogaueris Cm1GS 3 ante animal add . mox F respondetur F ut] non FHN 4 post qualis add . sit FHNP, s. l. Em2, s. l . homo sit Lm2 interroges] Em1Lm1P roges cett . nec CG haec CSm2 id m1 hic FN 5 interrogantibus EG 6 ineptam] CFHNPp.c.Lm2 idiotam E (s. l. i . inertem m2) GLm1 (s. l. inpro- priam m1?) Pa.c.S Hilgard idiotam uel ineptam R idiotae Engelbrecht 7 nisi] ni C 8 interrogat Em2HN enim] autem F post . quid] quidque R 9 sit om. E animal C item EGLm1PRS 11 ac] et R 13 ante bouis add . atque FHNP 14 genus autem C 15 ante alterius add . ad CEm2HN praedicationem Em1PSm1 edd., post add . refertur Pm2 edd . 18 dicas Lm2 21 esse om. EGRS, s. l. Lm2 re om. EGR, s. l. Sm2 post hoc add . nomen C, s. l . Em2Pm2, ante FHNS de del. L, s. l. Pm2 22 relatione in ras . E ratione GLPm1R sunt praedicationem referri. itaque character est quidam ac forma generis in eo quod referri praedicatione ad eas res potest, quae cum sint plures et specie differentes, in earum tamen substantia praedicatur.

Huius autem definitionis rationem per exempla subiecit dicens :

Eorum enim quae praedicantur, alia quidem de uno dicuntur solo, sicut indiuidua ut Socrates et hic et hoc, alia uero de pluribus, quemadmodum genera et species et differentiae et propria et accidentia com- muniter, sed non proprie alicui. est autem genus qui- dem ut animal, species uero ut homo, differentia autem ut rationale, proprium ut risibile, accidens ut album, nigrum, sedere.

Omnium quae praedicantur quolibet modo, facit Porphyrius diuisionem idcirco, ut ab reliquis omnibus praedicationem generis seiungat ac separet, hoc modo. omnium, inquit, quae praedicantur, alia de singularitate, alia de pluralitate dicuntur. 7—14] Porph. p. 2, 17—22 (Boeth. p. 27, 2—7). 1 post itaque add . ut P, s. l. Lm2 est om. R, post generis F quiddam Ea.r.G quidem CNPm1 2 praedicatione post res C 3 eo- rum CGNS, m1 in ELP 4 tantum E substantiam NR , -a ex -a CS; cf. p. 187, 11. 18 5 autem om. C, in mg. Lm2 8 indiuiduum C indibus ( s. l . indiuidua Em2 ) diabus (a, ex e E ) EG ut Socrates— hoc om. CLNP ,—risibile (13) om. E (in mg . sicut socrates et hic et hoc) GH ut] sicut Em2 (in mg.) RS ΑΣ et hic et hec et hoc F 9 uero om. CFLNPR autem Σ quemadmodum—risibile (13) om. CL ( sed uerba est autem 11 —sedere 14 exhibet p. 184 , 14) NP ut genera, om. reliqua usque accidens (13) F 10 differentia Sm1 m1 pro- prium Γ 11 sed] et ΛΣ proprie] L (p. 184, 14) R Ψ propria ΓΑΑΠ ( ras. ex -ae) 2 (a in ras .) Φ ( post alicui); Porph. p. 2, 20 ιδίως est— risibile om. R est—sedere (14) om. S 12 uero s. l . Δ m2 Φ m2 13 ante accidens add . ut CL ut] id est CLm2P uel E et R; Porph. 2,22 otov 14 ante nigrum add. et R 16 a LPS 17 post separet add . et (F) id facit FHN, s. l. Em2 18 pr . alia] alia quidem FHN alia de singularitate om. G, s. l. Em2, post pluralitate CLm1 post . alia] alia uero FHNS dicuntur] praedicantur post singularitate FHN de singularitate uero, inquit, praedicantur quaecumque unum quodlibet habent subiectum de quo dici possint, ut ea quibus singula subiecta sunt indiuidua, ut Socrates, Plato, ut hoc album quod in hac proposita niue est, ut hoc scamnum in quo nunc sedemus, non omne scamnum – hoc enim uniuersale est —, sed hoc quod nunc suppositum est, nec album quod in niue est — uniuersale est enim album et nix —, sed hoc album quod in hac niue nunc esse conspicitur; hoc enim non potest de quolibet alio albo praedicari quod in hac niue est, quia ad singularitatem deductum est atque ad indiuiduam formam constrictum est indiuidui participatione. alia uero sunt quae de pluribus praedicantur, ut genera, species, differentiae et propria et accidentia communiter, p. 62 sed non proprie alicui. | genera quidem de pluribus praedi- cantur speciebus suis, species uero de pluribus praedicantur indiuiduis; homo enim, quod est animalis species, plures sub se homines habet de quibus appellari possit. item equus, qui sub animali est loco speciei, plurimos habet indiuiduos equos de quibus praedicetur. differentia uero ipsa quoque de pluri- bus speciebus dici potest, ut rationale de homine ac de deo corporibusque caelestibus, quae, sicut Platoni placet, animata sunt et ratione uigentia. proprium item etsi de una specie praedicatur, de multis tamen indiuiduis dicitur, quae sub conuenienti specie collocantur, ut risibile de Platone, Socrate et ceteris indiuiduis quae homini supponuntur. accidens etiam 1 uero om. FHN 2 possunt CLm1 3 ante Plato add . ut FH, s. l. Lm2 et N edd . 4 quod] ut F ut] et N 6 sed] sed et F 7 niui Gm2Sm1 enim est FL 8 niui Sm1, item 9 9 hac] alia EFGR (a.c.ut uid. ac p.c.) Sm1 10 post , ad om. GHLR, s. l. Em2Nm2 , in FSm2 14 propriae FGa.c.Sm1 propria CHLN post alicui uerba lemmatis p. 183, 11—14 est autem—sedere add. L 15 plurimis FN 16 post indiuiduis add . suis CFHP 17 qui] quod FHN 19 praedicatur FHN 20 potest dici E 21 quae om. R, s. l. Sm2 q. er. N 22 item] autem Lm2P specie om. C 23 tamen ante de H 25 post indiuiduis add . dicitur CLP, s. l. Hm2 hominibus EG homini * ( b. ? er.) L supponantur Em1GS supponuntur ante homini C de multis dicitur; album enim et nigrum de multis omnino dici potest quae a se genere specieque seiuncta sunt. sedere etiam de multis dicitur; homo enim sedet, simia sedet, aues quoque, quorum species longe diuersae sunt. accidens autem quoniam communiter accidens esse potest et proprie alicui, idcirco determinauit dicens et accidentia communiter, sed non proprie alicui. quae enim proprie alicui accidunt, indi- uidua fiunt et de uno tantum ualentia praedicari, ea quae communiter accipiuntur, de pluribus dici queunt. ut enim de niue dictum est, illud album quod in hac subiecta niue est, non est communiter accidens, sed proprie huic niui quae oculis ostensionique subiecta est. itaque ex eo quod commu- niter praedicari poterat — de multis enim album dici potest, ut albus homo, albus equus, alba nix —, factum est, ut de una tantum niue praedicari illud album possit cuius partici- patione ipsum quoque factum est singulare. omnino autem omnia genera uel species uel differentiae uel propria uel acci- dentia, si per semet ipsa speculemur in eo quod genera uel species uel differentiae uel propria uel accidentia sunt, mani- festum est quoniam de pluribus praedicantur. at si ea in his speculemur in quibus sunt, ut secundum subiecta eorum formam et substantiam metiamur, euenit ut ex pluralitate praedicationis ad singularitatem uideantur adduci. animal enim, 3 enim om. C et (s. l. m2) enim L sedit CN simia] post sedet FH et simia R aues] auis N set et aues F sedet auis H 4 quo- que om. FN , uero L quarum Lm1 post sunt s. l . sedent Pm2 scil, sedent Sm2 5 ante communiter add . et FHN, s. l. Em2Pm2 7 propria HN pr . alicui om. GLR quae s. l. Sm2 cum E (s. l. m2)FH enim proprie s. l. Em2Sm2 propria N accidunt ali- cui E 8 ea quae] et quae E ea quidem quae N eademque cum P et cum F cum H 9 queunt om. Em1G, s. l. Sm2 possunt E m2 Pm1 (potest m2 ) R 10 niui Sm1 niue est subiecta HL niui Sm1 nunc G 12 ostensione GRS ita * (q. er .) C ita quoque Sm2, ad itaque s. l . quoque Hm2 15 niui GSm1 17 differentias CE (s in er . e?) GL 20 quoniam] quod G 21 ut] et FN subiectam CEGH a.r.Lm1PSm2 22 substantiamque ( om . et) FHNP metiantur E mentiamur Ca.r.Sa.c . eueniet HN pluritate Gm1P quod genus est, de pluribus praedicatur, sed cum hoc animal in Socrate consideramus — Socrates enim animal est —, ipsum animal fit indiuiduum, quoniam Socrates est indiuiduus ac singularis. item homo de pluribus quidem hominibus praedi- catur, sed si illam humanitatem quae in Socrate est indiuiduo consideremus, fit indiuidua, quoniam Socrates ipse indiuiduus est ac singularis. item differentia ut rationale de pluribus dici potest, sed in Socrate indiuidua est. risibile etiam cum de pluribus hominibus praedicetur, in Socrate fit unicum. communiter quoque accidens, ut album, cum de pluribus dici possit, in uno quoque singulari perspectum indiuiduum est. Fieri autem potuit commodior diuisio hoc modo. eorum quae dicuntur, alia quidem ad singularitatem praedicantur, alia ad pluralitatem, eorum uero quae de pluribus praedicantur, alia secundum substantiam praedicantur, alia secundum acci- dens. eorum quae secundum substantiam praedicantur, alia in eo quod quid sit dicuntur, alia in eo quod quale sit, in eo quod quid sit quidem, genus ac species, in eo quod quale sit, differentia. item eorum quae in eo quod quid sit praedi- cantur, alia de speciebus praedicantur pluribus, alia minime; de speciebus pluribus praedicantur genera, de nullis uero species. eorum autem quae secundum accidens praedicantur, alia quidem sunt quae de pluribus praedicantur, ut accidentia, 1 plurimis R 5 si s. l. Lm2Sm2 quae et est om. F est— indiuidua in mg. Cm2 7 est post singularis E 9 hominibus om. FN praedicatur CEGL (ante hominibus) Pm1RS dici possit N in Socrate om. ER unica Em1GS unicam Lm1 unita R 10 cum s. l. Em2Sm2 11 possit dici E singulari] singulari corpore CFHN perspectum] CE (in ras.) FH, m2 in LPS perspecta Lm1 a.c . (perfecta m1p.c .) R perfectam Pm1Sm1 profecto ( alt . o in ras .) N profecto perfecta G in- diuidua EGLm1RS 12 ante eorum add . ut GRS, del. EL 13 dicun- tur] praedicantur Pm2 praedicantur] dicuntur L ( ex dicantur m2 ) P 14 plurimis R praedicantur] dicuntur N 17 pr . quod—differentia (19) in ras. Em2 post , in eo—differentia (19) om. GR 19 iterum FN 20 pluribus (plurimis H ) praedicantur FHN 21 post speciebus add . quidem FHNP pluribus om. GRS, s. l. Lm2, post praedicantur Em1Fm1 23 post pluribus add . speciebus CFHN, s. l. Em2 alia quae de uno tantum, ut propria. Posset autem fieri etiam huiusmodi diuisio. eorum quae praedicantur, alia de singulis praedicantur, alia de pluribus. eorum quae de plu- ribus, alia in eo quod quid sit, alia in eo quod quale sit praedicantur. eorum quae in eo quod quid sit, alia de diffe- rentibus specie dicuntur, ut genera, alia minime, ut species, eorum autem quae in eo quod quale sit de pluribus prae- dicantur, alia quidem de differentibus specie praedicantur, ut differentiae et accidentia, alia de una tantum specie, ut propria. eorum uero quae de differentibus specie in eo quod quale sit praedicantur, alia quidem in substantia praedicantur, ut diffe- rentiae, alia in communiter euenientibus, ut accidentia. et per hanc diuisionem quinque harum rerum definitiones colligi possunt hoc modo. genus est quod | de pluribus specie differen- p. 63 tibus in eo quod quid sit praedicatur. species est quod de pluribus minime specie differentibus in eo quod quid sit praedicatur. differentia est quod de pluribus specie differentibus in eo quod quale sit in substantia praedicatur. proprium est quod de una tantum specie in eo quod quale sit non in sub- stantia praedicatur. accidens est quod de pluribus specie differentibus in eo quod quale sit non in substantia praedicatur. 1 quae om. FN una C (s. l. add . specie ) FHN possit FRS potest N 2 etiam om. LP 4 post pr . sit add . praedicantur CFHNP, s.l. Lm2 6 specie] speciebus Ea.r.FLNPS 7 autem in mg. E, s. l. Lm2 9 accidentia et differentiae C post accidentia add . communiter Pm2 edd . 10 uero om. GRS, in mg. Em2Lm2 quae in mg. Em2 de differentibus specie om. GLRS, in mg . de specie differentibus Em2 de om . C 11 substantiam RSa.r . 12 conuenientibus Pm2 13 de- finitiones] diuisiones FHm1 14 specie differentibus hic F, post quid sit (15) cett.; cf. proxima et p. 193, 1 15 est] autem E 18 substan- tiam R proprium—praedicatur (20)] om. GR, in mg. Em2 proprium (uero s. l. add. Lm2 ) est quod de pluribus minime specie differentibus in eo quod quale ait (sit s. l. Lm2 ) non in substantia praedicatur LPm2 non in substantiam praedicatur Sm1, del. m2, in sup. mg . ( ante non inse- renda ) haec proprium est quod de pluribus specie minime differentibus, deinde pauca uerba, quorum extremum <praedi>cat<ur>, cum mg. abscisa, sequuntur uerba accidens est (20) —praedicatur (21) , m2 20 ante specie add . et CE (del.) GLP

Et nos quidem has diuisiones fecimus, ut omnia a semet ipsis separaremus, Porphyrio uero alia fuit intentio. non enim omnia nunc a semet ipsis disiungere festinabat, sed tantum ut cetera a generis forma et proprietate separaret. idcirco diuisit quidem omnia quae praedicantur aut in ea quae de singulis praedicantur, aut in ea quae de pluribus, ea uero quae de pluribus praedicantur, aut genera esse dixit aut species aut cetera, horumque exempla subiciens adiungit :

Ab his ergo quae de uno solo praedicantur, diffe- runt genera eo quod de pluribus adsignata praedi- centur, ab his autem quae de pluribus, ab speciebus quidem, quoniam species etsi de pluribus praedican- tur, sed non de differentibus specie, sed numero; homo enim cum sit species, de Socrate et Platone praedicatur, qui non specie differunt a se inuicem, sed numero, animal uero cum genus sit, de homine et boue et equo praedicatur, qui differunt a se inui- cem et specie quoque, non numero solo. a proprio uero differt genus, quoniam proprium quidem de una sola specie, cuius est proprium, praedicatur et de his quae sub una specie sunt indiuiduis, quemadmodum 9—p. 189, 16] Porph. p. 2, 22—3, 14 (Boeth. p. 27, 8—28, 7). 2 separemus GNRm1Sm1 porphirii Lm1 fuit alia CN 4 forma generis H separet NPa.c.Sm1 ante idcirco add . hic FRS 5 diuisit s. l. Em2 separauit m1 quidem s. l. R, ante diuisit L 6 praedicarentur FHLm2Pm2 plurimis Em1Lm2 uero] autem C 7 plurimis FGm2N praedicarentur FHLm2 8 horum F 9 Ab om. GHP, s. l. ER ergo] uero H praedicarentur N 10 prae- dicantur Em1GLm2PRSm2 Busse 11 ab his—accidens (p. 189, 14) ] Ω , om. cett., sed in S particulae lemmatis plerumque HISTORIA (cf. ad p. 167, 21) inscriptae uariis locis expositionis p. 189, 17—193, 16 insertae sunt, item particulae quaedam in L; quorum locorum lectiones hic pro- ponentur post . ab] Ω (etiam B Bussii) a edd. Busse 12 post quidem add . differunt genera Γ praedicatur ΛΣ 13 sed non] sed om . Σ non tamen H m2 ‘i’ 14 Platone] de platone A 16 sit genus Σ 17 boue] de boue Γ 18 et om. ΓΦ non] Porph. p. 3, 1 aX\’ οΰχί solum edd. cum Porph . τώ άριθ·μώ μόνον 20 hiis Φ 21 una om. Porph. p. 3, 3 risibile de homine solo et de particularibus homini- bus, genus autem non de una specie praedicatur, sed de pluribus et differentibus specie. a differentia uero et ab his quae communiter sunt accidentibus differt genus, quoniam etsi de pluribus et differentibus spe- cie praedicantur differentiae et communiter acciden- tia, sed non in eo quod quid sit praedicantur, sed in eo quod quale quid sit. interrogantibus enim nobis illud de quo praedicantur haec, non in eo quod quid sit dicimus praedicari, sed magis in eo quod quale sit. interroganti enim qualis est homo, dicimus ratio- nalis, et in eo quod qualis est coruus, dicimus quo- niam niger. est autem rationale quidem differentia, nigrum uero accidens. quando autem quid est homo interrogamur, animal respondemus; erat autem homi- nis genus animal.

Nunc genus a ceteris omnibus quae quolibet modo praedi- 3 specie s. l . Γ , om. optimi codd. Porph. p. 3,5, delend. uid. Bussio 5 locum quoniam—animal (16) post genus p. 193, 18 add. LS etiamsi LS sΠ*ΙΓ specie differentibus ΛΣ ; Porph. p. 3, 6 διαφερόντων τψ ειόει 6 differentia Lm2S 7 sed non] Δ ( ad sed s. l . id est tamen m1? ) Π ( ad sed s. l . uel tamen m1? ) A Busse tamen non LS ΤΣΦ non tamen Ψ edd.; Porph. p. 3, 8 άλλ’ οόκ , cf. supra p. 188, 13, infra 190, 12 7 sit om. L sed in eo quod quale quid sit] codd. cum Porph. p. 3, 8 codicib. Lm2Mm2 άλλ’ έν τψ όποιον τ£ έστιν , delend. uid. Bussio 8 quid om. S Φ interrogantibus—sit (11) om . Φ ad interrogantibus s. l . uel interrogati Δ nobis] LS A m2 Ii (del. m2) Busse nos A m1 (enim post nos,) Ψ , om . ΓΔ2 ( decst Φ ); Porph. p. 3, 8 έρωτησάντων γάρ ήμών uel τινών codd . 9 post illud s. l . quomodo (m1?) uel de quo (m2) Δ haec s. l. Lm2 10 post quale add . quid Π (del. m2) Ψ m Busse, om . LS VM pbr, om. etiam p. 194, 7 (cf. p. 195, 4. 196, 8. 15) , aliquid s. l . Λ ( deest Φ ); Porph. p. 3, 10 έν τψ ποιόν τί έατιν 11 interroganti] ΑΣ a.r . Ψ interrogantibus S interrogati cett.; Porph. p, 3, 10 έν γάρ τψ έρωταν 12. dicimus] Π m2 ΣΨ , om . Φ , dicitur cett.; Porph. p. 3, 11 οομέν 14 autem om. N quid est] quidem FN qui Gm1, s. l . est m2 quod est L 15 interrogamus P A , m1 in EGR Z interrogemus S erat] RS, m1 in Ρ ΔΛ , est 1 erit cett.; Porph. p. 3, 13 vjv genus ho- minis Σ cantur separare contendit hoc modo. quoniam enim genus de pluribus praedicatur, statim differt ab his quidem quae de uno tantum praedicantur quaeque unum quodlibet habent indiui- duum ac singulare sublectum; sed haec differentia generis ab his quae de uno praedicantur, communis ei est cum ceteris, id est specie, differentia, proprio atque accidenti idcirco, quo- niam ipsa quoque de pluribus praedicantur. horum igitur sin- gulorum differentias a genere colligit, ut solum intellegendum genus quale sit sub animi deducat aspectum, dicens : ab his autem quae de pluribus praedicantur, differt genus, ab speciebus quidem primum, quoniam species etsi de pluribus praedicantur, non tamen de differentibus specie, sed numero. species enim sub se plurimas species habere non poterit, alioquin genus, non species appellaretur. p. 64 si enim genus est quod de pluribus specie | differentibus in eo quod quid sit praedicatur, cum species de pluribus dicatur et in eo quod quid sit, huic si adiciatur ut de specie differenti- bus praedicetur, speciei forma transit in generis; id quoque exemplo intellegi fas est. homo enim praedicatur de Socrate, Platone et ceteris quae a se non specie disiuncta sunt, sicut homo atque equus, sed numero : quod quidem habet dubitationem quid sit hoc quod dicitur numero differre. numero enim differre aliquid uidebitur quotiens numerus a 2 quidem om. CHN qui G, ex quae Lm2 3 post praedicantur add . ut socrates et hic et hoc H quae CN 5 uno] uno solo LS est ei L est om. CEHN 6 post specie add . et FHP, s. l. Lm2 accidente Lm2Pm1N 9 aspectum deducat E ab] CL (s. l.) NSm2, om. cett . 10 autem] enim P post pluribus add . id est ( add . specie, sed del. E ) ab his quae ( haec s. l. E ) de pluribus Em2GPRS 11 a R primum om. S, s. l. Lm2; deest p. 188, 12 12 praedicatur S non tamen] sed non S de om. FHNP 15 plurimis Em2GPRS 16 plurimis EGR dicatur] praedicetur C praedicatur edd . 19 fas est] placet HNPm1 post enim s. l . cum sit species Em2Pm2 (ex p. 188,14) quod est species Lm2 20 et ceteris del. E qui Ep. c . disiuncta ( ad quod s. l . differunt)—equus del. E 21 post equus add . uel bos LP 23 differre (in mg. H) post aliquid FHLN aliquis GS quoties (-cies) EPRS numero differt, ut grex boum qui fortasse continet triginta boues, differt numero ab alio boum grege, si centum in se contineat boues; in eo enim quod grex est, non differunt, in eo quod boues, ne eo quidem : numero igitur differunt, quod illi plures, illi uero sunt pauciores. quomodo igitur So- crates et Plato specie non differunt, sed numero, cum et So- crates unus sit et Plato unus, unitas uero numero ab unitate non differat? sed ita intellegendum quod dictum est numero differentibus, id est in numerando differentibus, hoc est dum numerantur differentibus. cum enim dicimus ‘hic Socrates est, hic Plato’, duas fecimus unitates, ac si digito tangamus dicentes ‘hic unus est’ de Socrate, rursus de Platone ‘hic unus est’, non eadem unitas in Socrate numerata est quae in Pla- tone. alioquin posset fieri ut secundo tacto Socrate Plato etiam monstraretur. quod non fit. nisi enim tetigeris Socratem uel mente uel digito itemque tetigeris Platonem, non facies duos, dum numerantur. ergo differunt quae sunt numero dif- ferentia. cum igitur species de numero differentibus, non de specie praedicetur, genus de pluribus et differentibus specie dicitur, ut de boue, de equo et de ceteris quae a se specie inuicem differunt, non numero solo. tribus enim modis unum quodque uel differre ab aliquo dicitur uel alicui idem esse, 3 continet EGLRS differt C, add . neque CP, s. l. Hm2, s. l . nec Lm2 4 ne—differunt] H ( post quidem del . haec m2 ) N igitur om. EG nec in eo (recte?) quidem differunt. Igitur numero differunt L non nisi quidem numero. Igitur differunt numero F non nisi (eo add. S, sed del .) quidem numero differunt RS Numero igitur (Igitur numero C ) differunt, cet . om. CP 5 quomodo] quo R igitur] uero C 6 specie—Plato om. F 7 pr . unum PS 8 differt CEm2NPR post intellegendum add . est CL 10 dum] cum F 12 ante rursus s. l . et S 14 possit FLRS posset fieri in mg. Cm2 ut] in Cm2Em2G tactu socrates Em1G 15 ante etiam add . et ( sed et in etiam del. uid. E ) EG demonstraretur LP 19 speciebus CFHN post genus s. l . quoque Lm2 et om. Em1 ( s. l . et de m2 ) R specie differentibus EF 20 pr . de om. CL et om. FH de s. l. Em2Lm2 ceterisque quae F inuicem specie FN genere, specie, numero. quaecumque igitur genere eadem sunt, non necesse est eadem esse specie, ut si eadem sint genere, differant specie. si uero eadem sint specie, genere quoque eadem esse necesse est, ut cum homo atque equus idem sint genere — uterque enim animal nuncupatur —, differunt specie, quoniam alia est hominis species, alia equi. Socrates uero atque Plato cum idem sint specie, idem quoque sunt genere; utrique enim et sub hominis et sub animalis praedicatione ponuntur. si quid uero uel genere uel specie idem sit, non necesse est idem esse numero, quod si idem sit numero, idem et specie et genere esse necesse est; ut Socrates et Plato, cum et genere animalis et specie hominis idem sint, numero tamen reperiun- tur esse disiuncti. gladius uero atque ensis idem sunt numero, nihil enim omnino aliud est ensis quam gladius, sed nec specie diuersi sunt, utrumque enim gladius est, nec genere, utrumque enim instrumentum est, quod est gladii genus. quoniam igitur homo, bos atque equus, de quibus animal praedicatur, specie differunt, numero ergo etiam eos differre necesse est. idcirco hoc plus habet genus ab specie, quod de specie differentibus praedicatur. nam si integram generis defi- nitionem demus, dabimus hoc modo : genus est quod de plu- 1 ante genere add . id est P, s. l. Hm2Lm2 genere—esse specie om. EGRS numero] et numero C 2 esse post specie C, ante eadem FH ut si—differant specie om. FHNPm1 , in mg. add., sed del. m2 genere—eadem sint om. C 3 sunt F 4 est] esse ( idem ante necesse ) GSm1 sunt EFGKHm1NRSm1 5 animalia FHN nuncupantur FHNS differentia Hm1N 6 species om. FG, ante est C 7 uterqne EGLPRS, recte? 8 et om. CP sub hominis et om. GLRS, s. l. Em2Pm2 post , sub om. C ponitur Lm2Sm2 9 sit] sint S sunt Fm1 (in mg . est m2) Nm1 10 quod si—necesse est post disiuncti (13) transpos. et 13 enim pro uero scr. brm 12 tamen] tantum CLm1 15 diuersi * (s er.) , om , sunt C est gladius FN 16 ad instrumentum s. l . bellicum Em2 17 bos ante homo EG atque bos post equus FN 18 ergo om. FHNP, del. Cm1? Lm1? Sm2 etiam s. l. Lm1? 19 ante id- circo add . et F, s. l. Sm2 ab specie om. EGLS a R de] a R ab CEGLS 20 post specie s. l . quidem L definitionem ( uel diff-) generis FHNP 21 dabimus om. EG ( add . dicimus post modo) RS, s. l. Lm2, post modo C ribus specie et numero differentibus in eo quod quid sit prae- dicatur, at uero speciei sic : species est quod de pluribus numero differentibus in eo quod quid sit praedicatur. A proprio uero differt genus, quoniam proprium quidem de una sola specie, cuius est proprium, praedicatur et de his quae sub una specie sunt indiuiduis. proprium semper uni speciei adesse potest neque eam relinquit nec transit ad aliam, atque idcirco proprium nuncupatum est, ut risibile hominis; itaque et de ea specie cuius est proprium praedicatur et de his indiuiduis quae sub illa sunt specie, ut risibile de homine dicitur et de Socrate et Platone et ceteris quae sub hominis nomine continentur. genus uero non de una tantum specie, ut dictum est, sed de pluribus. differt igitur genus a proprio eo quod de pluribus speciebus praedi- catur, cum proprium de una tantum de qua dicitur appelletur et de his quae sub illa sunt indiuiduis. A differentia uero et ab his quae communiter sunt accidentibus differt genus. differentiae atque accidentis discrepantiam a genere una separatione concludit. omnino enim quia haec in eo quod quid sit minime praedicantur, eo ipso segregantur a genere; nam in ceteris quidem propinqua sunt generi, nam et 1 specie—differentibus] specie non (non Lm2 s. l. et R et cum cett. P ) numero solo (solo s. l. Lm2, om. P ) differentibus LPR 2 plurimis S 3 in—sit om. HN 4 proprium] prius S proprium—praedicatur] pro- prium praedicatur et de una sola specie C quidem—est proprium om . G, s. l. Em2 quidem om. etiam S 6 post proprium add . uero N enim brm 7 uni om. GS, post speciei E (s. l. m2) HR 9 post hominis add . est edd . 11 et] ut RS de om. FN, s. l. Pm2 Platone] de platone G et ceteris] ceterisque FHNP 12 qui Em2 13 ut s. l. Hm2Pm2 de om. N plurimis CEm1GNR, add . et differentibus specie S, in mg. Pm2 ( om . specie) 14 praedicetur Lm2P 15 post tantum s. l . specie Lm2 appellatur FHm1NR 17 sunt accidentibus] accidunt HN 18 genus] cf. ad p. 189, 5; post locum p. 189, 5—16 uerba Quare—praedicantur p. 194, 20 s. add. L discrepantia FL 19 separatione del. et s. l . diffinitione Em2, post separatione add . uel definitione Hm1, del. m2 20 sint Em2HN 21 in] CL (s. l. m2) N, om. cett . de pluribus praedicantur et de specie differentibus, sed non p. 65 in eo quod quid sit. si quis enim | interroget : qualis est homo? respondetur rationalis, quod est differentia; si quis : qualis est coruus? dicitur niger, quod est accidens. si autem interroges : quid est homo? animal respondebitur, quod est genus. quod uero ait : haec non in eo quod quid sit dicimus praedi- cari, sed magis in eo quod quale sit, hoc magis quaesti- oni occurrit huiusmodi. Aristoteles enim differentias in sub- stantia putat oportere praedicari. quod autem in substantia praedicatur, hoc rem de qua praedicatur, non quale sit, sed quid sit ostendit. unde non uidetur differentia in eo quod quale sit praedicari, sed potius in eo quod quid sit. sed sol- uitur hoc modo. differentia enim ita substantiam demonstrat, ut circa substantiam qualitatem determinet, id est substanti- alem proferat qualitatem. quod ergo dictum est magis, tale est tamquam si diceret : uidetur quidem substantiam significare atque idcirco in eo quod quid sit praedicari, sed magis illud est uerius, quia tametsi substantiam monstret, tamen in eo quod quale sit praedicatur.

Quare de pluribus praedicari diuidit genus ab his quae de uno solo eorum quae sunt indiuidua praedi- cantur, differentibus uero specie separat ab his quae 20—p. 195, 5| Porph. p. 3, 14—19 (Boeth. p. 28, 7—13). 1 plurimis FH 3 respondebitur R rationabilis N quis om. R, post s. l . scil. (om. brm) interroget Hm2brm post , est om. HN 4 dicetur FHN interrogetis N 9 autem] uero FHN 10 qualis Cm2FHP 16 tamquam] ac F 20 uerba Quare—praedicantur (21) et p. 193, 18 et hic ( hic om . praedicatur) habet L, eadem iam ante lemma add. S predicari ex preditur Pm2 genus diuidit hic L hiis F 21 sola F eorum—accidentibus ( p.195, 3 )] Ω , in sup. mg . non sunt indiuidua (21) — accidentibus add. Lm2? dicuntur ut indiuidua quae de una solummodo substantia dicuntur R, om. cett. codd . eorum quae sunt indiuidua om. p. 193, 18 L eorum om. L (hic) A 22 ante differentibus add . de ΓΛΦ ; differentibus—quibus praedicantur (195, 5) post colligamus p. 196,1 inseruit S, itaque uerba quae (195, 3) —quibus praedicantur (195, 5) et illic et hic habet separatur Φ , in mg . genus add . Γ sicut species praedicantur uel sicut propria; in eo autem quod quid sit praedicari diuidit a differentiis et communiter accidentibus, quae non in eo quod quid sit, sed in eo quod quale sit uel quodammodo se habens praedicantur de quibus praedicantur.

Tria esse diximus quae significationem hanc tertiam generis informarent, id est de pluribus praedicari, de specie differenti- bus et in eo quod quid sit. quae singulae partes genus a ceteris quae quomodolibet praedicantur distribuunt ac secer- nunt, quod ipse breuiter colligens dicit; id enim quod de pluribus praedicatur, genus ab his diuidit quae de uno tan- tum praedicantur indiuiduo. indiuiduum autem pluribus dici- tur modis. dicitur indiuiduum quod omnino secari non potest, ut unitas uel mens; dicitur indiuiduum quod ob soliditatem diuidi nequit, ut adamans; dicitur indiuiduum cuius praedicatio in reliqua similia non conuenit, ut Socrates : nam cum illi sint ceteri homines similes, non conuenit proprietas et praedi- catio Socratis in ceteris. ergo ab his quae de uno tantum praedicantur, genus differt eo quod de pluribus praedicatur. restant igitur quattuor, species et proprium, differentia et acci- 6 diximus] p. 181, 15. 2 diuiditur Φ , s. l . genus add. Lm2 differentibus S 3 ante quae add . et CEGP quae om. R non om. S (hic) quod] quia R 4 post . sit] Σ est cett; cf. p. 196, 8 quodammodo in ras. Em2 quod ad modum CG quemadmodum LP quod a modo R quomodo Ψ edd. Busse ; Porph. p. 3, 19 πώς ; cf. supra p. 128, 10 5 praedicantur om . ΓΦ ante de quibus add . de his S ( ad p. 194, 22 ) ab his Σ his A hiis Φ de quibus praedicantur] S (ad p. 194, 22) ΓΛ (de s. l .) 2Φ , om. cett . 7 informant FHm1N post, de] Hm2LPm2, om, CEGNRS , sed FHm1Pm1; cf. p. 181, 16 8 et om. R 9 quolibet modo CL (modo s. l. m2 ) N quo *** libet (libe er. uid .) F praedicatur GPm1 10 col- ligens breuiter EGS 12 dicitur pluribus C 13 non potest secari CFN 14 indiuiduum—dicitur (15) om. G 15 adamas HLm1P (-as ras. ex -ans), amans R 18 ceteros NP 20 igitur] ergo FP dif- ferentiae EHa.c.NP, ante add . et H, s. l. Lm2 dens, quorum a genere differentias colligamus. singulis igitur differentiis ab his rebus segregabitur genus. ea quidem dif- ferentia qua de specie differentibus genus dicitur, separat ab his quae sicut species praedicantur uel sicut propria. species enim omnino de nulla specie dicitur, proprium uero de una tantum specie praedicatur atque ideo non de specie differenti- bus. item genus a differentia et accidenti differt, quod in eo quod quid sit praedicatur; illa enim in eo quod quale sit appellantur, ut dictum est. itaque genus quidem ab his quae de uno praedicantur differt in quantitate praedicationis, ab speciebus uero et proprio in subiectorum natura, quoniam genus de specie differentibus dicitur, proprium uero et species minime. item genus in qualitate praedicationis a differentia accidentique diuiditur. qualitas enim praedicationis quaedam est uel in eo quod quid sit uel in eo quod quale sit praedicari.

Nihil igitur neque superfluum neque minus con- tinet generis dicta descriptio.

Omnis descriptio uel definitio debet ei quod definitur aequari. si enim definitio definito non sit aequalis et si quidem maior sit, etiam quaedam alia continebit et non necesse est ut semper definiti substantiam monstret; si minor, ad omnem definitionem 16 s.] Porph. p. 3, 19 s. (Boeth. p. 28, 13 s.) 1 quarum Cm1Lm1 colligamus ante differentias C colligemus (e ex i) H; cf. ad p. 194, 22 2 ea quidem—dicitur om. S 3 post differentibus add . praedicari edd . separat ab his] FLm1R dum separat ab his S differt ab his CN differt (s. l. Em2) ab (a L ) specie et proprio HP , s. l. Lm2 (seperat—propria [4] del. Lm2, om. P), s. l . et ab his add . Hm2, om. EG separatur ab his edd.; cf. p. 194, 20 4 praedicantur post propria H 5 nulla] nulla alia LS 8 enim] uero FHN 10 a LNR 13 ab FHP (b er .) 15 praedicare GR 16 Nihil ex Nil Pm1? pr . neque om . ΛΛΠΣΨ Porph. p. 3, 19 Busse, del . Γ m2 17 genus F dicta om. E, s. l . Σ , post descriptio G locus Porph. p. 3, 19 s. plenior est (cf . τής έννοιας , quod deest ap. Boeth.) 18 Omnis descriptio in mg. Em2 (in contextu ras.), om. GR, s. l. Sm2 post Omnis add . enim L, s. l. Sm2, post debet C (er.) EGR 19 definito om. FPS et om. CFN 21 definitio ( uel diff) Ca.r.N post si s. l . sit L definitio C definiti ( uel diff-) Em2HN substantiae non peruenit. omnia enim quae maiora sunt, de minoribus praedicantur, ut animal de homine, minora uero de maioribus minime; nemo enim uere dicere potest ‘omne animal homo est’. atque idcirco si sibi praedicatio conuertenda est, aequalis oportebit sit. id autem fieri potest, si neque super- fluum quicquam habet neque di|minutum, ut in ea ipsa generis p. 66 descriptione. dictum est enim esse genus quod de pluribus specie differentibus in eo quod quid sit praedicetur, quae descriptio cum genere conuerti potest, ut dicamus quicquid de pluribus specie differentibus in eo quod quid sit praedicetur, id esse genus. quodsi conuerti potest, ut ait, nec plus neque minus continet generis facta descriptio.

1 substantiam CEm2 4 pr . est om. C 5 oporteat EGHL ( a del .) PRS ante sit add . ut E (in ras. m2) FLNPR, s. l. Cm2Hm2 6 habeat R diminutiuum Em1 7 enim est G esse s. l. Em2L, post genus Pm2 8 praedicatur Em2FNa.c . 9 post ut s. l . si Lm2 quicquid] quod EGLm1RS 10 praedicatur Em2 11 conuerti potest] * (ñ er .) con- uertitur C conuertitur. est F conuerti (non del .) potest S neque— neque FLm2P nec—nec HLm1 neque—nec N 12 continet s. l. Nm2 Sm2, om. F, post generis CEGL facta] dicta p. 196, 17 ANICII MANLII (MALLII G ) SEVERINI BOETII V. C. ET I LL EXCONS. ORD. PATRICII IN ISAGOGAS (YSAGOG. E ) PORPHYRII ID EST INTRODVCTIONEM (introductiones C ) A SE TRANSLATAS EDITI- ONIS SECVNDAE COMMENTARIVS SECVNDVS EXPLIC. (commen- tum in secdo lib. explic. C, post PORPHYRII add . SCDE EXPOSITIO- NIS LIB. II. EXPLICIT E ) INCIPIT LIBER TERTIVS C ( pleraque litt. minusc. scr .) GE ( uariis cum scripturis compendiisque ); sede trans- lationis comtarius expł incip lib IΙI. L ; EXPL COMMENTARIVS. II. INCIPIT LIB TERTIVS. S; EXPLIC COMENTORV LIBER SCDS. INCIPIT TERTIVS N·, EXPLICIT LIBER SECDS. INCIPIT LIBER TERTIVS (TERCIVS LIBER P ) FP ; INCIPIT LIBER TERTIVS R ; subscriptio deest in H

Superior de genere disputatio uideatur forsitan omnem etiam speciei consumpsisse tractatum. nam cum genus ad aliquid praedicetur, id est ad speciem, cognosci natura generis non potest, si speciei quae sit intellegentia nesciatur. sed quoniam diuersa est in suis naturis eorum consideratio atque discretio, diuersa in permixtis, idcirco sicut singula in prooemio proposuit, ita diuidere cuncta persequitur. ac primum post generis disputationem de specie tractat. de qua quidem dubitari potest. si enim haec fuit ratio praeponendi generis reliquis omnibus, quod naturae suae magnitudine cetera con- tineret, non aequum erat speciem differentiae in ordine trac- tatus anteponere, quod differentia speciem contineret, cura praesertim differentiae ipsas species informent. prius autem est quod informat quam id quod eius informatione perficitur. posterior igitur est species a differentia, prius igitur de dif- ferentia tractandum fuit. etenim prooemio etiam consentiret, in quo eum ordinem collocauit quem naturalis ordo suggessit, dicens utile esse nosse quid genus sit et quid differentia. huic respondendum est quaestioni, quoniam omnia quaecumque 19 dicens] p. 147, 5. 7. 148, 17. 2 uidetur CGHL, ras. ex uideatur PS 3 sumpsisse CHN 5 ne- scitur FHm1 7 mixtis Fa.c.Lm1 8 posuit H diuidere ante ita G, post cuncta CLP , diuise HNa.c . prosequitur Gm1PR 10 pro- ponendi CFNR genus R 12 nonne Em2FHPSm2 ante aequum add . et HP, s. l. Em2 speciei differentiam EFHLm2P; cf. p. 239, 9 13 obtineret CLm1 14 ipsae CNP est s. l. Gm2Lm2 15 informet E 16 post Em1GLm1RS igitur] ergo C a om. CRS, er. L 17 ut enim N ut CH etiam om. CF 18 post quo add . prius CN eam ordine CFN quam CFN 19 post dicens add . ubi ait E 20 ante huic add . sed E ad aliquid praedicantur, substantiam semper ex oppositis sumunt. ut igitur non potest esse pater, nisi sit filius, nec filius, nisi praecedat pater, alteriusque nomen pendet ex altero, ita etiam in genere ac specie uidere licet. species quippe nisi generis non est rursusque genus esse non potest, nisi referatur ad speciem; nec uero substantiae quaedam aut res absolutae esse putandae sunt genus ac species, ut superius quoque dictum est, sed quicquid illud est quod in naturae proprietate consistat, id tunc fit genus ac species, cum uel ad inferiora uel ad superiora referatur. quorum ergo relatio alterutrum constituit, eorum continens factus est iure tractatus :

De specie igitur inchoans ait hoc modo.

Species autem dicitur quidem et de unius cuiusque forma, secundum quam dictum est : ‘primum quidem species digna imperio’. dicitur autem species et ea quae est sub adsignato genere, secundum quam sole- mus dicere hominem quidem speciem animalis, cum sit genus animal, album autem coloris speciem, trian- gulum uero figurae speciem.

Sicut generis supra significationes distinxit aequiuocas, ita idem in specie facit dicens non esse speciei simplicem signi- ficationem. et ponit quidem duas, longe autem plures esse 7 superius] cf. p. 158, 3 ss. 180, 23 ss. 13—19] Porph. p. 3, 21— 4,4 (Boeth. p. 28, 15—21). 20 supra] p. 171, 9 ss. 1 positis Gm1Sm1 3 nomen] non Ea.c.Ga.c . 4 uideri EP 8 in om. R 9 consistit CLNPSm2 constat Em1 tum R ac] et H 10 referuntur FLm1 referantur NS refertur Pm2R 11 continuus CN 12 ante De add . sed CH , m1 in LRS , si E de ex sed Sm2 sed del. Lm2Rm2 13 ante Species inscriptio DE SPECIE (EXPLICIT DE GENERE. INCIPIT DE SPECIE Ψ ) additur in 11 et om. L 14 primum] G edd . primi L primis Sm1 priami cett. Busse; Porph. p. 4, 1 πρώτον piv είδος άξιον τυραννίδος (Eurip. Aeol. frg. 15, 2 N.) ; cf . quemlibet illum infra p. 200, 22 15 post digna add . est HNPR AAΦ , s. l. LSm2, edd. Busse; om. Porph. post et ras., s. l . etiam Γ 17 qui- dem om. N, post add . esse FR, s. l. L , esse post speciem s. l. Pm2 cum—animal om. S 18 autem om. Ε ΑΣ 20 ita om. HN manifestum est, quas idcirco praeteriit, ne lectoris animum prolixitate confunderet. dicit autem primum quidem speciem uocari unius cuiusque formam, quae ex accidentium congre- p. 67 gatione perficitur. cautissime autem dictum est unius|cuius- que, hoc enim secundum accidens dicitur. quae enim uni cuique indiuiduo forma est, ea non ex substantiali quadam forma species, sed ex accidentibus uenit. alia est enim sub- stantialis formae species quae humanitas nuncupatur, eaque non est quasi supposita animali, sed tamquam ipsa qualitas substantiam monstrans; haec enim et ab hac diuersa est quae unius cuiusque corpori accidenter insita est, et ab ea quae genus deducit in partes. postremumque plura sunt quae cum eadem sint, diuersis tamen modis ad aliud atque aliud relata intelleguntur, ut hanc ipsam humanitatem in eo quod ipsa est si perspexeris, species est eaque substantialem determinat qualitatem; si sub animali eam intellegendo locaueris, deducit animalis in sese participationem separaturque a ceteris ani- malibus ac fit generis species. quodsi unius cuiusque proprie- tatem consideres, id est quam uirilis uultus, quam firmus incessus ceteraque quibus indiuidua conformantur et quodam- modo depinguntur, haec est accidens species secundum quam dicimus quemlibet illum imperio esse aptum propter formae 1 praeterit CEGLPR 2 primo FHNP 3 formam] CN figuram cett 5 haec GL ( s. l. add . species m2 ) RSm1 uni om. EGRS 6 ea om. HN 7 ante species (specie H ) add . ac CHN ex om. CH 8 forma, s. l . species (m. 2) E pr . quae] sed quae E eaque] ea quae EFGH Lm1Sm2 9 post sed add . est brm, post qualitas S 11 unius cuiusque corpori] CNPm2R in (s. l. Lm2) unius cuiusque (in add. Lm1, del. m2 ) corpore ( ex -ri Lm2 ) FHLPm1 unius cuiusque (in s. l. Sm2 ) corpore EGS accidentaliter CLm2P sita FHLm1 si ita Na.c . ea] hac F 12 postremoque CNPm2 (recte?) postremo quoque Rm1 postremum quae Rm2S postremum H 13 sunt FH post atque add . ad CHR 14 in- telligantur LRm1 15 si post humanitatem FHN respexeris N eaque] Cm1N ea quae cett . determinet R 16 eam om. GPRS (recte?) , s. l. Em2 17 se Lm1N 18 species generis C 20 informantur LPm2 21 accidentalis Lm2Pm2 22 quamlibet FLm1 quodlibet Sm2 illum om. CHLNP illud RS eximiam dignitatem. huic aliam adiungit speciei significationem, id est eam quam supponimus generi. nos uero triplicem speciei significationem esse subicimus, unam quidem substantiae quali- tatem, aliam cuiuslibet indiuidui propriam formam, tertiam de qua nunc loquitur, quae sub genere collocatur. creden- dum uero est propter obscuritatem eius quam nos adie- cimus, quia nimirum altiorem atque eruditiorem quaereret intellectum, ea tacita praetermissaque ceteras edidisse. cuius quidem speciei haec exempla subiecit, ut hominem quidem animalis speciem, album autem coloris, triangulum uero figurae; haec enim omnia species nuncupantur eorum quae sunt genera, animal quidem hominis, albi autem color, trianguli figura.

Quodsi etiam genus adsignantes speciei meminimus dicentes quod de pluribus et differentibus specie in eo quod quid sit praedicatur, et speciem dicimus id quod sub genere est.

Dudum cum generis descriptionem adsignaret, in generis definitione speciei nomen iniecit dicens id esse genus quod de pluribus specie differentibus in eo quod quid ait prae- dicaretur, ut scilicet per speciei nomen definiret genus. nunc uero cum speciem definire contendat, generis utitur nuncupatione dicens speciem esse quae sub genere ponatur. 13—16] Porph. p. 4, 4—7 (Boeth. p. 28, 21—23). 18 (dicens)—20] p. 180, 1 s. 3 subiecimus CLN substantialem FLm2Bm2 4 indiuiduam G 5 collocatur (-catur in ras. m2) E colligatur GLm2 (colligitur m1 ) Rm1s 6 est] est quod EPRS 7 quia] quae CN quaerit C quaeret Hm1N 8 praetermissa quae Em1Sa.c . praetermissa Rm1 dedisse Gm1 edidisset R, ante edid. add . ipsum r 9 ut] et EGLm1Ra.c.S 11 eorum quae] CFHN earum quae EGR earumque LPS 12 trianguli figura] Lm1 figura trianguli Pm2 forma trianguli HNPm1 trianguli forma cett.; fort , trianguli >uero>; cf. 10. 199, 19 13 Quodsi] Quid sit FPm1 (Quod sit m2 ) Quod CL Sic Λ2 signantes F 14 et om. F, s. l. R 15 sit om. ERS praedicatur—quid sit (19) om. N id s. l. Hm2 16 quod sub assignato genere ponitur (est p ) edd., Porph. p. 4, 6 το όπό τό άποοοθ-έν γένος 19 et differentibus p. 180, 1 20 genus definiret C 21 nunc] nam Cm1 cui quidem dicto illa quaestio iure uidetur opponi. omnis enim definitio rem declarare debet quam definitio concludit, eamque apertiorem reddere quam suo nomine monstrabatur. ex notioribus igitur fieri oportet definitionem quam res illa sit quae definitur. cum igitur per speciei nomen describeret uel definiret genus, abusus est uocabulo speciei uelut notiore quam generis atque ita ex notioribus descripsit genus. nunc uero cum speciem uellet termino descriptionis includere, generis utitur nomine rerumque conuertit notionem, ut in generis quidem sit notius speciei uocabulum, in speciei autem descrip- tione sit notius generis, quod fieri nequit. si enim generis uocabulum notius est quam speciei, in definitione generis speciei nomine uti non debuit. quodsi speciei nomen facilius intellegitur quam generis, in definitione speciei nomen generis non fuit apponendum. cui quaestioni occurrit dicens :

Nosse autem oportet <quod>, quoniam et genus ali- cuius est genus et species alicuius est species, idcirco necesse est et in utrorumque rationibus ntrisque uti.

Omnia quaecumque ad aliquid praedicantur, ex his de quibus praedicantur, substantiam sortiuntur; quodsi definitio unius cuiusque substantiae proprietatem debet ostendere, iure ex alterutro fit descriptio in his quae inuicem referuntur. ergo quoniam genus speciei genus est et substantiam suam et 16—18] Porph. p. 4, 7—9 (Boeth. p. 28, 23—29, 1). 2 post , definitione ( uel diff-) CHNPm2 claudit C nec concludit F 3 monstrabat E (-bat ex -batur? m2 ) R 5 sit] est FHN 6 notiorem FR 8 uelit FHNPm1 9 conuertit] uidetur conuertere CHLm2P genere R 10 post quidem add . descriptione CFHLN, in mg. Em2, fort. recte autem] quidem C uero FHNP 11 sit om. G pr . genus FH 16 autem om. Porph . quod add. edd.; Porph. p. 4, 7 είϊέναι χρή ότι, έπεί χτλ . 17 pr . est om. FN, s. l . Λ , ante alicuius Σ idcirco in utrisque necesse est utrorumque rationibus uti Σ 18 et] hoc N om . FPSA S neutrorumque Em1 utrasque Em1 utriusque Λ 20 post definitio add . uel descriptio CFHNP, s. l. Em2Lm2 22 ante inuicem add . ad CL, s. l. Pm2 , ad se F, s. l. Rm2 23 ante substantiam add . in FHm1, del. m2 post , et om. F, s. l. Hm2Sm2 uocabulum genus ab specie sumit, in definitione generis speciei nomen est aduocandum, quoniam uero species id quod est sumit ex genere, nomen generis in speciei descriptione non fuit relinquendum. quoniam uero diuersae sunt specierum qualitates — aliae enim sunt species, quae et genera esse possunt, aliae, quae in sola speciei | permanent proprietate neque p. 68 in naturam generis transeunt —, idcirco multiplicem speciei definitionem dedit dicens :

Adsignant ergo et sic speciem : species est quod ponitur sub genere et de quo genus in eo quod quid sit praedicatur. amplius autem sic quoque : species est quod de pluribus et differentibus numero in eo quod quid sit praedicatur. sed haec quidem adsignatio specialissimae est et quae solum species est, aliae uero erunt etiam non specialissimarum.

Tribus speciem definitionibus informauit, quarum quidem duae omni speciei conueniunt omnesque quae quolibet modo species appellantur, sua conclusione determinant, tertia uero non ita. cum enim duae sint specierum formae, una quidem, cum species alicuius aliquando etiam alterius genus esse potest, altera, cum tantum species est neque in formam generis 9—15] Porph. p. 4, 9—14 (Boeth. p. 29, 2—7). 1 genus om. H generis FLS ab om. F a NR, s. l. Hm2 specie s. l . Hm2 species F definitionem ( uel diff-) FGHP 2 pr . est] fuit Lm2 ( post aduocandum) Pm2 3 descriptione] definitione ( uel diff-) CFHLm2N diffinicione uel descripcione P 4 relinquendum] omittendum FHN uero post sunt H 8 reddit FN 9 ergo] uero PLm2 autem Σ et er. Λ speciem sic F quae CNR h m1 (quo m2 ) ΛΣ 10 quo] EGHLm2Pm1 > qua cett . 11 amplius—praedicatur (13) om. L 12 et om . S ac EGRS 13 post praedicatur add . ut homo equs (sic) bos et asinus et cetera C 14 specialissimae] ΧΨρ (-me) specialissima cett. codd. brm ; Porph. p. 4, 12 aΰτη μέν ή άπόδοσις τού εΐδιχωχάτου άν εΐη et om . FHR, s. l. Pm2, del. Sm2 sola C 17 omnis G 18 determinan- tur Hm2 19 post ita s. l . est Hm2 sint om. Em1 sunt CEm2GR ante specierum add . species Cm1, del. m2 20 post cum s. l . sit Lm2 , post aliquando EP (del. m1?), post species s. l . scil. sit N transit, priores quidem duae, illa scilicet in qua dictum est id esse speciem quod sub genere ponitur, et rursus in qua dictum est id esse speciem de quo genus in eo quod quid sit praedicatur, omni speciei conueniunt. id enim tantum hae definitiones monstrant quod sub genere ponitur. nam et ea quae dicit id esse speciem quod sub genere ponitur. eam uim significat speciei qua refertur ad genus, et ea quae dicit id esse speciem de quo genus in eo quod quid sit praedicatur, eam rursus significat speciei formam quam retinet ex generis praedicatione. idem est autem et poni sub genere et de eo praedicari genus, sicut idem est supponi generi et ei genus praeponi. quodsi omnis species sub genere collocatur, mani- festum est omnem speciem hoc ambitu descriptionis includi. sed tertia definitio de ea tantum specie loquitur quae numquam genus est et quae solum species restat. haec autem species ea est quae de differentibus specie minime praedicatur. nam si id habet genus plus ab specie, quod de differentibus specie praedicatur, si qua species praedicetur quidem de subiectis, sed non de specie differentibus, ea solum erit superioris generis species, subiectorum uero non erit genus. igitur praedicatio ea quam species habet ad subiecta, si talis sit, ut de differen- tibus specie non praedicetur, distinguit eam ab his speciebus 2 ponitur—genere (5) om. N rursum CR 3 quo] Schepss qua codd. et edd.; cf. p. 203, 10 4 praedicaretur EGLRS praedicetur edd . 5 ponuntur Cm2HN 6 speciem om. Sm1 species m2G post eam add . tantum FHNP, s. l. Lm2 7 qua] CNP quae cett . 8 quo] p Schepss qua codd. brm; cf. 3 genus s. l. Em2, ante add . species G praedicetur FHLm2NP praedicaretur S 9 speciei om. C 10 est post autem E (s. l. m2) R supponi EFGHLRS 11 generi] genere CGm1 12 omnes (sed collocatur ) ELN 13 post est add . autem CEGL (del. m2) S (del. m2) 15 est om. EGS, ante genus ΗR , fit L per- stat E ( pers in ras.) HNa.c . 17 habet ante plus FH, post N, plus post habet L a RS 18 si qua species om. N praedicetur om. N praedicatur Em1HSm2 post subiectis add . Species uero differentibus numero N 19 de om. N 21 de—non] non differentibus specie N 22 ante distinguit add . sed hanc terciam, sed del. E, post add . enim, sed del. RS quae genera esse possunt et monstrat eam solum speciem esse nec generis praedicationem tenere. illa igitur tertia de- scriptio speciei quae magis species ac specialissima dicitur, definitur hoc modo : species est quod de pluribus numero differentibus in eo quod quid sit praedicatur, ut homo; praedicatur enim de Cicerone ac Demosthene et ceteris qui a se, ut dictum est, non specie, sed numero discrepant.

Ex tribus igitur definitionibus duae quidem et specialis- simis et non specialissimis aptae sunt, haec uero tertia solam ultimam speciem claudit. ut autem id apertius liqueat, rem paulo altius orditur eamque congruis inlustrat exemplis :

Planum autem erit quod dicitur hoc modo. in uno quoque praedicamento sunt quaedam generalissima et rursus alia specialissima et inter generalissima et specialissima sunt alia. est autem generalissimum quidem super quod nullum ultra aliud sit superueniens genus, specialissimum autem, post quod non erit alia inferior species, inter generalissimum autem et spe- cialissimum et genera et species sunt eadem, ad aliud 7 ut dictum est] p. 188, 13 ss. 12—p. 206, 18] Porph. p. 4, 14— 5,1 (Boeth. p. 29, 7—30, 2). 1 et (s. l. m2) monstrabat S monstratque FHNP solam Sm2 3 speciei] solum species est N speciei—species ac] quae (s. l. m2) solum * species magisque (in ras.) species H 4 hoc modo in mg. Hm2 ante species add . Dicitur enim FHP et differentibus numero p. 203, 12 6 Cicerone] socrate N post ac add . de R 8 duae—claudit] C (om. pr . et) E (in ras. m2) FH (solum) LNP duabus quidem et specialis- simas et non specialissimas species claudit GR una quidem et specialis- simam et non specialis ultimam speciem claudit Sm1, del. et in mg. corr. m2 (apte sunt post duae quidem,) 10 id om. LR rem om. EGS, s. l. Pm2, post orditur Lm2 12 in uno quoque—solum species (p. 206, 17) ] RS Q , om. cett . 14 rursum Γ et inter—alia om. RS 15 sunt om . T m1, in mg. scil. sunt ut corpus m2 , est ut uid . Δ 16 super— ultra] ultra quod nullum RS ultra nullum ΓΦ 17 specialissima R quod] quam RS 18 autem om . Γ 19 ante et genera add . alia p alia sunt quae brm; Porph. p. 4, 19 άλλα, α ν,α'ι γένη quidem et ad aliud sumpta. Sit autem in uno prae- dicamento manifestum quod dicitur. substantia est quidem et ipsa genus. sub hac autem est corpus, sub corpore uero animatum corpus, sub quo animal, sub animali uero rationale animal, sub quo homo, sub ho- p. 69 mine uero Socrates et Plato et qui|sunt particulares homines. sed horum substantia quidem generalissi- mum est et quod genus sit solum, homo uero specia- lissimum et quod species solum sit, corpus uero species quidem est substantiae. genus uero corporis animati; et animatum corpus species quidem est corporis, genus uero animalis. animal autem species quidem est cor- poris animati, genus uero animalis rationalis, sed rationale animal species quidem est animalis, genus autem hominis, homo uero species quidem est rationalis animalis, non autem etiam genus particularium homi- num, sed solum species. et omne quod ante indiuidua proximum est, species erit solum, non etiam genus.

Praediximus ab Aristotele decem praedicamenta esse dis- 19 Praediximus] p. 151, 12. 1 quidem post eadem R 5 ad om . Λ , s. l. R T uno] uno quoque R A (quoque er .) Φ , ad uno s. l . isto A m2 2 est quidem] R ΓΦ est quiddam ( repet , est S ) cett . 3 est post corpus S, om . Φ 5 uero] RST iI (s. l. m2) Φ , om . ΛΛΣΊ Busse; Porph. p. 4. 23 δέ 6 uero] codd. nostri, om. Busse; Porph. p. 4, 24 δέ post , et om. RS 7 eorum RS generalissimum] codd. PQ (non L) Bussii edd . genera- lissima codd. nostri; Porph. p. 4, 25 τό γινικώτατον 8 uero om. R 9 ante et add . est 2 pr . specie R 10 est om . 2 , s. l . Δ 11 et] sed et brm, recte ut uid.; Porph. p. 4, 27 αλλά καί est om. R 12 animal autem] rursus animal brm; Porph. p. 4, 28 κάλιν δέ to ζώον 13 uero] ΓΔ (s. l. m2) Π*!' , om. cett . animalis] Δ (s. l. m2) ΣΊ ’ ( post ratio- nalis). om. cett.; Porph. p. 4, 29 γένος δέ τού λογικού ζώου 14 animal— est om. R 15 autem] uero RS 16 autem del . h m2 genus etiam R 17 et om. CEGP indiuiduum F 18 est s. l. E erit CGR solum species erit LS erit solum species E solum species est CR solum speciem non etiam genus esse liquet G 19 Praedicimus R, add. etiam L posita, quae idcirco praedicamenta uocauerit, quoniam de ceteris omnibus praedicantur. quicquid uero de alio praedicatur, si non potuerit praedicatio conuerti, maior est res illa quae praedicatur ab ea de qua praedicatur. itaque haec praedicamenta maxima rerum omnium, quoniam de omnibus praedicantur, ostensa sunt. in uno quoque igitur horum praedicamentorum quaedam generalissima sunt genera et est longa series spe- cierum atque a maximo decursus ad minima. et illa quidem quae de ceteris praedicantur ut genera neque ullis aliis sup- ponuntur ut species, generalissima genera nuncupantur, idcirco quia his nullum aliud superponitur genus, infima uero quae de nullis speciebus dicuntur, specialissimae species appellantur, idcirco quoniam integrum cuiuslibet rei uocabulum illa sus- cipiunt quae pura inmixtaque in ea de qua quaeritur proprie- tate sunt constituta. at quoniam species id quod species est ex eo habet nomen, quia supponitur generi, ipsa erit simplex species, si ita generi supponatur, ut nullis aliis differentiis praeponatur ut genus. species enim quae sic supponitur alii, ut alii praeponatur, non est simplex species, sed habet quan- dam generis admixtionem, illa uero species quae ita supponitur generi, ut minime speciebus aliis praeponatur, illa solum spe- cies simplexque est species atque idcirco et maxime species et specialissima nuncupatur. inter genera igitur quae sunt generalissima et species quae specialissimae sunt, in medio 1 uocauit Lp.c.P dicuntur N 3 poterit CNSm1 res om. E, sed ras ., ratio R 4 post , praedicatur] dicitur HNP 5 maxime Em1G a.c . 7 quaedam] quae CFHN genera om. CN, ante sunt F et om . CHN 8 maximis CFHNPm2 11 quia] quoniam HN 14 inper- mixtaque Em2HPm2 intermixtaque NPm1 de qua s. l. Sm2 de quo R quae E (ex alia uoce) N 15 at] ut CFN quod] quoniam E 16 nomen om. FN quia] quoniam F 17 aliis om. C 18 ante alii add . generi CL (del. m2), post s. l. P 19 simplex om. GRS, s. l . Em2Lm2 22 atque idcirco maxime (-ma H ) species est (est om. H ) in mg. Hm1?, s. l. Lm2 ante species add . est P, post C, s. l. Lm2 24 specialissima EGSm1 sunt om. EG, s. l. Pm2, post quae L sunt quaedam quae superioribus quidem collata species sunt, inferioribus uero genera. haec subalterna genera nuncupantur, quod ita sunt genera, ut alterum sub altero collocetur. quod igitur genus solum est, id dicitur generalissimum genus, quae uero ita sunt genera, ut esse species possint, uel ita species, ut sint genera nonnumquam, subalterna genera uel species appellantur. quod uero ita est species, ut alii genus esse non possit, specialissima species dicitur.

His igitur cognitis sumamus praedicamenti unius exem- plum, ut ab eo in ceteris quoque praedicamentis atque in ceteris speciebus in uno filo atque ordine quid eueniat possit agnosci. substantia igitur generalissimum genus est; haec enim de cunctis aliis praedicatur. ac primum huius species duae, corporeum, incorporeum; nam et quod corporeum est, substantia dicitur et item quod incorporeum est, substantia praedicatur. sub corporeo uero animatum atque inanimatum corpus ponitur, sub animato corpore animal ponitur; nam si sensibile adicias animato corpori, animal facis, reliqua uero pars, id est species, continet animatum insensibile corpus. sub animali autem rationale atque inrationale, sub rationali homo atque deus; nam si rationali mortale subieceris, hominem feceris, si inmortale, deum, deum uero corporeum; hunc enim mundum ueteres deum uocabant et Iouis eum appellatione 1 quidem om. EG collata] FHm1NPm2 collatae Cm2EGHm2 ( add . e, sed exters .) Lm2 collocata Pm1 collocatae Cm1Lm1RS (in ras.) sunt species CLR 2 haec] et C nominantur FHNP 3 alterutrum Ea.r.Pm1 alterutro Pm2 5 ita s. l. Em2Lm2, ante ut C 6 ut sint—est species (7) s. l. Em2 9 igitur] ergo E 11 ante in add . ut Lm2Pm2 uno quoque Em2H (quoq. del. m1 ?) PRS quod Ea.c . GLm2Pm1R 14 duae om. HN sunt add. C,s.l. Pm2, ante duae L post pr . corporeum add . et C, s. l. Pm2 , atque FHN 15 ante post . substantia add . et ES (del) , ex R 17 sub animato—ponitur om. R post . poni- tur] collocatur FHNP 18 adicies RS 19 inanimatum Cm1Lm2NPm2S (in s. l. minus cert .), post add . et s. l. Pm2 20 post rationali add . autem L 22 feceris om. GRS, s. l. Em2 , scil. fecisti ( ante hominem) s. l. Sm2 constituis L post uero s. l . dico Lm2, post corporeum Sm2 23 deum ueteres LN dignati sunt deumque solem ceteraque caelestia corpora, quae animata esse cum Plato, tum plurimus doctorum chorus arbitratus est. sub homine uero indiuidui singularesque homines ut Plato, Cato, Cicero et ceteri, quorum numerum pluralitas infinita non recipit. cuius rei subiecta descriptio sub oculos ponat exemplum. |

Superius posita descriptio omnem ordinem a generalissimo us- que ad indiuidua praedicationis ostendit. in qua quidem substantia generalissimum dicitur genus, quoniam praeposita est omnibus, nulli uero ipsa supponitur, et solum genus propter eandem scilicet causam, homo autem species solum, quoniam Plato, 1 dignati sunt] designauerunt Em2 deum quoque HLm2P 2 cum] tum Em2F platone Lm2PSm1 tunc CGLSm1 4 cato om. C, ante plato L , tito N 5 oculis CFP 6 ponit Lm1 figuram supra de- pictam exhibent P (est altera de duabus ipsa quoque a m1 facta, prior minus dilucida est), nisi quod ad pr . animal add . sensibile et rationale post post . animal pos., et E, in quo ordo nominum cato plato cicero est, simillima est in G, sed extrema pars homo—Cicero deest, et in H, nomina tamen socrates plato cicero sunt; in S uoces mediae tantum substantia—homo extant, sub uoce homo unum nomen est FVLCO GONCŁ, (explicare non potuimus); figura deest in CFLNR, in F post ponat exemplum est SVBSTANTIA 8 ad om. H, s. l. Em2 indiuiduum FLN in qua] et E 10 uero] ergo H Cato et Cicero, quibus est ipsa praeposita, non differunt specie, sed numero tantum. corporeum uero, quod secundum a sub- stantia collocatur, et species esse probatur et genus, substantiae species, genus animati. at uero animatum genus est animalis, corporei species. est enim animatum genus sensibilis, animatum uero sensibile animal est; ipsum igitur animatum propter pro- priam differentiam, quod est sensibile, recte genus esse dicitur animalis. animal uero rationalis genus est et rationale mor- talis. cumque rationale mortale nihil sit aliud nisi homo, rationale fit animalis species, hominis genus. homo uero ipse Platonis, Catonis, Ciceronis non erit, ut dictum est, genus, sed est solum species. nec solum differentiae rationalis species est homo, uerum etiam Platonis et Catonis ceterorumque species appellatur, propter diuersam scilicet causam. nam rationalis idcirco est species, quoniam rationale per mortale atque inmortale diuiditur, cum sit homo mortale. idem nero homo species est Platonis atque ceterorum; forma enim eorum omnium homo erit substantialis atque ultima similitudo. est autem communis omnium regula eas esse species specialis- simas quae supra sola indiuidua collocantur, ut homo, equus, coruus — sed non auis; auium enim multae sunt species, sed hae tantum species esse dicuntur —, quorum subiecta ita sibi sunt consimilia, ut substantialem differentiam habere non possint. in omni autem hac dispositione priora genera cum inferioribus coniunguntur, ut posteriores efficiant species; nam 1 Cato] tito N et om. P, s. l. Lm2 5 corporis FN enim] autem CLSm2 6 ipsum post igitur FL (s. l. m2), om. EGRS propter] praeter H 7 quae ER 8 post rationale add . est genus R, s. l . scil. genus L 11 Catonis om. CLN titonis N ante Ciceronis add . et CFHP 12 species est solum C 13 catonis et platonis CL platonis titonis N 15 post rationalis add . homo G 16 homo om. EGLS 17 atque] et C eorum enim E 18 erit] est FHNP 19 ante om- nium add . et R post regula add . est EG esse ante eas FNS (s. l. m2), om. EGR 21 enim] uero CEGLRS 22 haec Gm1NR hee P species om. E quarum Em2FSm2 sibi om. R 24 dis- putatione F 25 iunguntur CLm1 coniungantur m2 efficiunt Fa.c.Sm1 efficiat m2 ut sit corpus substantia, cum corporalitate coniungitur et est substantia corporea corpus. item ut sit animatum, corporeum atque substantia animato copulatur et est animatum substantia corporea habens animam. item ut sit sensibile, eidem tria illa superiora iunguntur. nam quod est sensibile, tantum est, quantum substantia corporea animata retinens sensum, quod totum animal est. item superiora omnia rationi iuncta effi- ciunt rationale postremumque hominem superiora omnia nihilo minus terminant; est enim homo substantia corporea, animata, sensibilis, rationalis, mortalis. nos uero definitionem hominis reddimus dicentes animal rationale, mortale, in animali scilicet includentes et substantiam et corporeum et animatum atque sensibile. et in ceteris quidem speciebus atque generibus ad hunc modum uel genera diuiduntur uel species describuntur.

Quemadmodum igitur substantia, cum suprema sit, eo quod nihil sit supra eam, genus erat generalis- simum, sic et homo, cum sit species post quam non sit alia species neque aliquid eorum quae possunt diuidi, sed solum indiuiduorum| — indiuiduum enim est p. 71 Socrates et Plato —, species erit sola et ultima species 15—p. 212, 18] Porph. p. 5, 1—16 (Boeth. p. 30, 2—20). 4 eadem H idem ex eidem Lm2 6 retinet CN habens L 7 ratio- nali Pm2 coniuncta HL efficiuntur Ea.r.GS 8 postremoque CHNP (recte?) postremum (-mo L ) uero LS 11 inter mortale et in animali add . quia animal includit[ur] in se et substantiam et corporeum et animatum atque sensibile R 12 atque] et H 14 describuntur] dis- tribuuntur FN 15 cum] R (sed ante breuis ras.) fi quae cum cett . (quae del. et in mg. scr . parentesis 5 m2 ); an quae scribend .? suprema om. S summa G 16 eo quod] et A a.c . nihil] nullum N SA sit om. F, s. l . Λ , est post eam Λ2 erat] RSm1 erit m2F sit P est cett. codd . edd. Busse; Porph. p. 5, 2 ήν 17 sic et—species dicitur (p. 212, 15) ] RS Q , om. cett . et] etiam RS ΤΦ , glossa ut uid. ad et in Π 18 alia] aliqua RS; add . inferior ΔΛΠΣ*Ρ Busse, post species Γ , om. RS Φ edd. Porph. p. 5, 3 aliud R 19 post diuidi add . in species edd., recte ut uid., etiam Bussio placet; Porph. p. 5, 3 χών χέμνεοΟαι ουναμένων εις είδη post indiuiduorum add . species R 20 post Plato add . et hoc album brm, fort. recte; Porph. p. 5, 4 xat χοοχι χό λεοχόν solum R solam S et, ut dictum est, specialissima. quae uero sunt in medio, eorum quidem quae supra ipsa sunt, erunt species, eorum uero quae post ipsa sunt, genera. quare haec quidem habent duas habitudines, eam quae est ad superiora, secundum quam species ipsorum esse dicuntur, et eam quae est ad posteriora, secundum quam genera ipsorum esse dicuntur. extrema uero unam habent habitudinem. nam et generalissimum ad ea quidem quae posteriora sunt, habet habitudinem, cum genus sit omnium id quod est supremum, eam uero quae est ad superiora, non habet, cum sit supre- mum et primum principium, specialissimum autem unam habet habitudinem, eam quae est ad superiora, quorum est species, eam uero quae est ad posteriora, non diuersam habet, sed etiam indiuiduorum species dicitur, sed species quidem indiuiduorum uelut ea continens, species autem superiorum, uelut quae ab eis contineatur.

2 ipsa om. R, post sunt Γ species erunt RS; Porph. p. 5, 6 είη αν εϊδη 3 uero—sunt om. S, s. l . autem quae sunt sub se erunt m2 uero] autem RSm2 V<]?} fort. recte post ipsa] sub ipsis R 4 duas habent ΔΛ2 Busse; Porph. p. 5, 7 έχει Sio σχέσεις habentes S 7 dicuntur esse R extremae (-me) Sm1 h m1 A2 m2 b 8 habent unam Δ et generalissimum] id quod generalissimum est RS; Porph. p. 5, 9 το τε γάρ γενιχώτατον 9 habet] habet unam Δ 10 genus post omnium R, post sit S Σ id] hic R ea R 11 post uero add . habitudi- nem Γ non habet hic om., post principium add . non habet habitudi- nem R, add . et (ut diximus) supra quod non est aliud superueniens genus edd. cum Porph. p. 5,12 12 ante specialissimum add . et brm Busse, fort. recte, om. codd. (etiam LPQ Bussii); Porph. p. 5, 12 «ύ τί> είδιχώτατον δέ specialissimam R T m1 specialissima S autem] etiam brm 13 eam om. RS 14 posteriora] inferiora RS 511 , recte ? 15 non diuersam] Sm1 edd . quorum diuersam A m1 non ( del. uel om . diuersam,) Sm2 A m2 et cett. Busse; Porph. p. 5, 14 oi% άλλοίαν species dicitur—indiuiduorum om. FHN , sed—indiuiduorum om. CT 16 qui- dem om . Σ , post add . dicitur edd.; codd. quidam Porph. p. 5,15 λέγεται eam N 17 post continens add . est Σ autem] uero L 18 his NR illis F contineantur CEm2H continetur N Ω ( sed corr . K m2 , ex -entur II m2 )

Ex proportione speciei nomen et generis ostendit. nam ut genus, quoniam non habet genus supra se, generalissimum genus dicitur, ut substantia, ita species, quoniam non habet sub se speciem, sed indiuidua, specialissima species dicitur, ut homo. quid est autem species non habere? his praeesse quae neque in dissimilia diuidi possunt, ut genera diuiduntur, neque in similia secantur, ut species. quae uero inter genera generalissima speciesque specialissimas constituta sunt, ea et species et genera nuncupantur, quoniam et ipsa aliis suppo- nuntur et his alia subiciuntur, quorum uel in dissimilia uel in similia possit esse partitio. cumque duae sint habitudines et quasi comparationes oppositae, quae in omnibus generibus speciebusque uersentur, una quidem quae ad superiora respi- ciat, ut specierum, quae suis generibus supponuntur, alia uero quae ad inferiora, ut generum, cum speciebus propriis praeponuntur, generalissima quidem genera unam tantum reti- nent habitudinem, eam scilicet quae inferiora complectitur, illam uero quae ad praeposita comparatur, non habent. gene- ralissimum enim genus nulli supponitur. item species specia- lissima unam possidet habitudinem, per quam scilicet ad sola genera comparatur, illam uero quae ad inferiora committitur, non habet; nullis enim speciebus ipsa praeponitur. at uero quae subalterna sunt genera, utraque habitudine funguntur. 1 propositione FPm1 et om. N, del. Sm2 , etiam FL 2 super F se om. CN, s, l. Lm2 4 species specialissima FHN 5 speciem Lm2 post habere add . nisi ( ex 2 al. litt. m2 ) L hoc est N id est R, inseruit Pm1? 6 possint ESm2 7 ante neque add . sed P, del. m1?, s. l· Lm2 quae—constituta] specialissimae constitutae, cet. om. EGRS 8 ea et] illae (illa L ) uero EGLRS 9 et om. FP quoniam] quae EGLm1R subponantur S 10 subiciantur S pr . uel om. EGR, s. l. Lm2 uel in similia om. EGRS 11 possint EGLm1S possunt R paratio Cm1 partitiones EGLa.r.RS cumque—comparationes om. EGRS, in mg. Lm2 duo Cm1 sunt NPa.c . 12 subpositae CHm1Lm1N, om. F 13 uersantur EGL 16 una Cm1 retinent ante tantum H retinet R habent N 18 illam—comparatur (21) om. S habet G, m1 in CEH 19 genus enim H nullis F 23 quae] illa quae F utramque habitudinem G nam et illam possident quae ad superiora respicit, quoniam quae subalterna sunt, habent superpositum genus, et illam quae de inferioribus praedicatur; habent enim subalterna genera suppositas species, ut corporeum ad substantiam quidem eam retinet habitudinem qua potest poni sub genere, ad ani- matum uero eam qua potest de specie praedicari. specialis- simae uero species licet ipsae indiuiduis praeponantur, tamen praepositi habitudinem non habebunt, idcirco quoniam illa quae speciei ultimae supponuntur, talia sunt, ut quantum ad substantiam unum quiddam sint non habentia substantialem differentiam, sed accidentibus efficitur, ut numero saltem distare uideantur, ut paene dici possit et pluribus praeesse speciem et quodammodo nulli omnino esse praepositam. nam cum species substantiam monstret unam, quae omnium indi- uiduorum sub specie positorum substantia sit, quodammodo nulli praeposita est, si ad substantiam quis uelit aspicere. at si accidentia quis consideret, plures de quibus praedicetur species fiunt, non substantiae diuersitate, sed accidentium multitudine. itaque fit ut genus quidem semper plurimas sub 1 ad illam et quae s. l . ał illud et ał quod L ad om. CGHLPS quoniam quae] quantum que S 2 post sunt add . genera P, s. l. Lm2 3 praedicantur Hm1Sm1 4 superpositas Hm1 5 qu * a (i er .) C poni potest E 6 quae EHm1LPN specie] speciebus R 7 prae- ponuntur Hm1Pm1 8 subpositi E habent EP habebit Gm2 9 ul- tima EGLm1S ad substantiam] substantia F 10 quidem GLm2S non] nec FHLm2NP habentia] Em2 habentes CEm1GL (es ex al. litt. m2 ) PS habentem R habent FHN 11 post sed s. l . scii, ex Hm1? accidentibus del. et s. l . ał accidentalem Hm2 uel al ., acci- dentalem, s. l . ał accidentibus Lm1, s. l . Nam accidentibus m2 saltim Lm2NPR 12 possint EFGLRS et] nec F, m1 in HLN 13 species EGL ( es in er . em? m2 ) Pm1RS esse om. FHN praepositae EGLRSm2 (-tum m1 ) nam cum—praeposita est (16) in sup. mg. Lm2 14 monstraret HPm1 monstrat RS unam, quae] S unaque CFHNP ( ras. ex -que) unam quamque EGR unam * L 15 substantiae GLR sit s. l. ante substantia Pm2, om. EGLR , est S ante quodammodo add. fit HN, post nulli C, om . est (16) CHN 16 ad om. EGPRS 17 ac GR praedicatur EGLRS se habeat species; de differentibus enim specie praedicatur, differentia uero nisi pluralitati non conuenit. at uero species etiam uni aliquando indiuiduo praeesse potest. si enim unus, ut perhibetur, est phoenix, phoenicis species de uno tantum indiuiduo praedicatur; solis etiam species unum solem intel- legitur habere subiectum. ita nullam multitudinem | species p. 72 per se continet, cum etiam si unum sit tantum indiuiduum, speciei tamen non pereat intellectus; quibusdam enim suis quasi similibus partibus praeest. ut si aeris uirgulam diuidas, secundum id quod aes dicitur, idem et partes esse intellegitur et totum. idcirco dictum est speciem, licet sit indiuiduis praeposita, unam tamen habitudinem possidere, unam scilicet qua species est. quoniam enim praepositis subditur, species nuncupatur, et est superiorum species tamquam subiecta inferiorum quoque species, idcirco quoniam eorum substantiam monstrat. speciem uero substantiam nuncupamus, nec ita est species substantia indiuiduorum, quemadmodum speciei genus; illud enim pars substantiae est, ut animalis homo. reliquae enim partes rationale sunt atque mortale, homo uero Socratis atque Ciceronis tota substantia est; nulla enim additur dif- ferentia substantialis ad hominem, ut Socrates fiat aut Cicero, 1 de differentibus enim] quod de differentibus CL 2 ni C 4 est post unus FHP, post phoenix N 5 solem] EGPpr solum cett. codd . bm; cf. p. 218. 3. 219, 17 . 7 cum om. S ut CFN tantum om . ENRS; cf.p. 219,11 post indiuiduum add . unius generis G 8 tamen om. C perit Sm2, add . sensus et F 9 post uirgulam add . in partes suas (suas partes P ) id est (id est om. F ) aeneas particulas (particulas om. F , aeneas uirgulas, sed del. L ) CFHLN, in mg. Pm2 10 in- telliguntur H 12 possidet FN unam] illam L eam unam F 13 ante qua s. l . in Sm2 14 nuncupatur] nominatur FHN 16 demonstrat CEGLP est om. S, post species in ras. N , esset F 17 substantia (ia ex ie F ) ante species FNa.c.RS, post indiuiduorum C 18 ani- malis homo] EGLm1 homo animalis Sm2P animal hominis CLm2Sm1 hominis animal FH (inis in ras. m2 et post animal 2 litt. er .) NR 19 etenim R sunt om. EGR post mortale add . adduntur ( om. N ) animali ad diffiniendam substantiam hominis N edd . uero om. CFGLRS sicut additur animali rationale atque mortale, ut homo integra definitione claudatur. idcirco igitur species specialissima tantum species est atque hanc solam possidet habitudinem ad superiora quidem, quoniam ab his continetur, ad inferiora uero, quoniam eorum substantiam format et continet.

Determinant ergo generalissimum ita, quod cum genus sit, non est species, et rursus, supra quod non erit aliud superueniens genus, specialissimum uero, quod cum sit species, non est genus et quod cum sit species, numquam diuiditur in species et quod de pluribus et differentibus numero in eo quod quid sit praedicatur. ea uero quae in medio sunt extremorum, subalterna uocant genera et species, et unum quodque ipsorum speciem esse et genus ponunt, ad aliud qui- dem et ad aliud sumpta. ea uero quae sunt ante spe- cialissima usque ad generalissimum ascendentia, et genera dicuntur et species et subalterna genera, ut Agamemnon Atrides et Pelopides et Tantalides et ultimum Iouis.

Posteaquam naturam generum ac specierum diuersitatemque monstrauit, eorum ordinem definitionis descriptionisque com- memorat. ac primum quidem generalissimi generis terminum 6-19] Porph. p. 5, 17—6, 3 (Boeth. p. 30, 21—31, 7). 1 rationalis atque mortalis N 3 possidet] optinet P 6 post deter- minant add . philosophi C ergo om. CN enim EGLm1 <t> p.c.; Porph. p. 5, 17 τοίνον ita om. CGHP, s. l. Em2 A m2 quod] quoniam S 7 sit genus NR et rursus—genera ut (17) ] LRS ii , om. cett . rursum S 8 erit] LRS T est cett.; Porph. p. 5, 18 οΰχ αν ειη 9 pr . quod] quae S h a.c . post. quod—et quod (10) om. L 10 diuidatur S 11 et] et de L 13 uocant] Λ2Φ uocantur cett. edd. Busse; Porph. p. 5, 21 χολοΰσι 14 ipso eorum S speciem] Brandt species codd. Busse ponunt] A m2 U m2 , e coni. scr. Busse , ponuntur T m1 possunt m2 cum cett .; species esse potest et genus edd.; Porph. p. 5, 22 xal έχαοτον αδτών είδος είναι xal γένος τίθενται 17 post , et om. R ut om. FS 18 et om. CEG pelides F post . et om. C 19 ultimo F 20 Post ** quam CL diuersitatem GLm1R , -que in ras. E, er. P inducit, id esse generalissimum genus quod cum ipsum genus sit, non habet superpositum genus, hoc est speciem non esse, et rursus, supra quod non erit aliud superueniens genus. si enim haberet aliud genus, minime ipsum generalissimum uocaretur. specialissima uero species hoc modo : quod cum sit species, non est genus, ex opposito, quoniam opposita ex oppo- sitis describuntur interdum. nam quoniam praepositio opposita est suppositioni, genus autem praeponitur, species uero sup- ponitur, si idcirco erit primum genus, quia ita superponitur, ut minime supponatur, idcirco erit ultima species, quia ita supponitur, ut praeponi non possit, oppositorum igitur recte ex oppositis facta est definitio. Est alia rursus descriptio : quod cum sit species, numquam diuidatur in species, id est genus esse non possit. si enim omne genus specierum genus est, si quid non diuiditur in species, genus esse non poterit. Est rursus alia definitio : quod de pluribus et differentibus numero in eo quod quid sit praedicatur. de qua definitione saepe est superius demonstratum. nunc 18 saepe superius] p. 188, 12. 190, 11 ss. 203, 11. 205, 4. 1 inducit] RSm1 indicit Em1 indicat GLa.c. dicit CEm2FHLp.c. NPSm2 inducit dicens brm indicat dicens p id om. EGRS, s. l. Lm2 3 non om. EGRS, s. l. Lm2 superueniens om. EGRS, s. l. Lm2 si—genus om. EGRS, in mg. sup. Lm2 5 uocetur EGLm1Sm2; post inlatus est locus p. 219,14—220, 3 quoniam ridere—exemplam in EGL, quoniam irridere (sic) —praedicatur p. 219, 15 (qui locus tamen infra quoque extat) in S specialissima—idcirco erit (10) in ras. C post modo add. describitur edd. 6 opposito] opposita F opposito est H; post add. Quia sicut genus (genus in mg. F ) generalissimum est cui non aliud genus superponitur, ita et species specialissima nuncupatur, cui alia species non subponitur (superponitur F ) et utrumque ex opposito dicitur alterius sicut pater ex opposito dicitur filii F, in inf, mg. cum nota d(esunt) h(aec) Hm1? opposita om. EGR, s. l. Sm2 7 quoniam om. EN 9 si er. E sed La.c, Pm2 11 ante ut add. rursus RS ut praeponi non possit] ut minime praeponatur CFHN (in mg. add. m2) oppositorum om. EGLRS recte om. C 13 quod] Lm1 edd. quae cett. ante numquam add. quae CGHm1, del. m2 diuiditur CLRSm1 14 est om. C possit] posse CFN potest edd . 16 potest EGLRS Est] et FHNS et om. N illud attendendum est. si, ut paulo superius dictum est, speciei unum indiuiduum potest esse subiectum, ut phoenici atomum suum, ut soli corpus hoc lucidum, ut mundo uel lunae, quorum species singulis suis indiuiduis superponuntur, qui conuenit dicere speciem esse quae de pluribus numero differentibus in eo quod quid sit praedicatur? sunt enim quaedam quae de numero differentibus minime dicuntur, ut phoenix, sol, luna, mundus. sed de his illa ratio est de qua etiam superius pauca reddidimus, quae paululum inflexa commodissime nodum quae- p. 73 stionis absoluit. | omnia enim quae sub speciebus specialissimis sunt, siue infinita sint siue finito numero constituta siue ad singularitatem deducantur, dum est aliquod indiuiduum, semper species permanebit neque indiuiduorum deminutione, dum quodlibet unum maneat, species consumitur. ut enim dictum est, tametsi plura sint indiuidua, substantiales differentias non habebunt. id uero in genere dici non conuenit, quod his praeest quae substantiali a se differentia disgregata sunt; praeest enim speciebus quae diuersis differentiis informantur. 1 paulo superius. 8 superius] p. 215, 2 ss. 1 est om. G, s. l. Lm1 si, ut] sicut FGPSm1 sic La.c. supra RS 3 suam S solis F mundi FR, add. hoc inane spacium s. l. Lm2, post lunae in mg. et hoc immane spacium quod uidemus P quo- rum] quae Lm1 4 indiuiduis om. EGRS post superponuntur add . quod si ita est ut species de uno quolibet indiuiduo praedicetur (praedicatur P ) ut de phoenice (phe- P ) P edd. qui] quomodo Hm2LP 6 praedicetur L 8 mundus om. EGRS, s. l. Lm2 illa his EG ratio est om. EG 9 paulum N inplexa ( uel im-) EHm1LP nodum ras. ex modum EN 10 sub] suis EGS in suis R specialissima GPm1RS 11 sint] sunt CHa.c.Lm1R finita CHm2N 12 deducuntur Lm2R adducuntur P, add. ut fenix uel sol R aliquid FL semper—deminutione om. EGRS, in mg. Lm2 semper s. l. Pm1?, post species N, om. L (m2) 13 deminutione] C diminutione cett. dum om. S si EGLm1R 14 ante consumitur add. non EGL (del. m2) RS ut] quod EGLRS 15 tamenetsi G tamen si RS sunt F ante substantiales add. si G, s. l. Sm2, ras. in E 16 id uero om. EG quod L idcirco id R id circo Sm1 , circo del. m2 18 ante speciebus s. l. genus E si igitur earum una perierit et ad unitatem speciei reducta sit ratio, genus esse non poterit, quia de differentibus specie praedicatur. non ita in speciebus. si enim omnium indiuidu- orum natura consumpta sit et ad unius singularitatem indi- uidui superpositae speciei praedicatio peruenerit, est tamen species ac permanet. talia enim sunt illa quae pereunt ac desunt, quale est id quod permansit et subiacet. quod uero dicimus de pluribus numero differentibus speciem praedicari, duobus id recte explicabitur modis, uno quidem, quia multo plures sunt species quae de numerosis indiuiduis praedicantur, quam hae quibus unum tantum indiuiduum uidetur esse sup- positum, dehinc hoc, quia multa secundum potestatem dicuntur, cum actu non semper ita sint, ut risibilis homo dicitur, etiamsi minime rideat, quoniam ridere potest. ita igitur species de numero differentibus praedicatur; nihilo enim minus phoenix de pluribus phoenicibus praedicaretur, si plures essent, quam nunc, quando unus esse perhibetur. item solis species de hoc uno sole quem nouimus, nunc dicitur, at si animo plures soles et cogitatione fingantur, nihilo minus de pluribus solibus indiuiduis nomen solis quam de hoc uno praedicabitur. idcirco igitur species de pluribus numero differentibus dicitur praedicari, cum sint aliquae quae de singulis indiuiduis appellentur. Illa uero quae subalterna uocantur ita definiri queunt : subalternum 1 eorum EFGLm1RS redacta EGLPm2RS edd. 2 de om. E 3 si enim] nam si EGLRS 5 suppositae LNR superposita S uene- rit EGLRS 6 alia EGLa.c.RS ante sunt s. l. non E 7 quale] quam EGLa.c.RS et] ac CFHNP 8 de numero pluribus Ca.c. numero de pluribus p.c. 9 excusatur EGLRS quidem uno EG multo om. FN, s. l. H 11 hae om. ER hee C eae H ea N ante qui- bus add. e CR, er. uid. E tantum om. S suppositum esse RS 12 dehinc] deinde EGLRS hoc om. FHNS 13 semper om. CFH 14 etiamsi—praedicatur om. F de loco quoniam ridere eqs. in EGLS cf. ad p. 217 , 5 igitur] etiam E 15 nihil EGLPRS 16 phoenicibus om. F 17 ita (a in ras. m2) E hoc om. S, post uno F 18 ac EGR ante animo s. l. in Pm2 19 cogitationes Ca.c.F ante de add. enim EG 20 praedicatur EGLRS 22 appellantur FHN genus est quod et genus esse poterit et species, ad eumque modum est ut in familiis, quae procreant et procreantur, ut etiam subiectum monstrat exemplum : ut Agamemnon Atri- des et Pelopides et Tantalides et ultimum Iouis. Atreus enim Pelopis filius tamquam eiusdem species quasi Agamemnonis genus est. item Agamemnon Pelopides et Tan- talides, cum Pelops ad Tantalum comparatus Tantalusque ad Iouem quasi species itemque Tantalus ad Pelopem, Pelops ad Atreum tamquam genera esse uideantur, cum Iuppiter ueluti sit horum generalissimum genus.

Sed in familiis quidem plerumque ad unum redu- cuntur principium, uerbi gratia ad Iouem, in generibus autem et speciebus non se sic habet. neque enim est commune unum genus omnium ens nec omnia eiusdem generis sunt secundum unum supremum genus, quem- admodum dicit Aristoteles. sed sint posita, quemad- 11-221, 7] Porph. p. 6, 3—11 (Boeth. p. 31, 7—17). 16 Ari- stoteles] Metaph. II, 3, p. 998 b , 22. 1 et om. RS et genus om. EG ad—ut] CG ( ut om.) Hm2 ad eumque ( et ad eum N) modum sunt ut Hm1N ad eumque ( eum que * L eundem Pm2 ) modum qui (s. l. Lm2, part. in ras. Pm2) est (s. l. Pm2) LP ad eum modum qui est EFR ad eum ( eum del. m2, post que eu er.) modum, in ras. quae est m2 S 4 et Tantalides—Iouis] Lm2Pm2 (om. et Tantalides ) R edd., post species (5) Lm1S, om. cett. 5 quasi] quae si Sm1, del. m2, ante add. et F, s. l. Pm2 , est R 6 Agamem- nonis] tamen his ( is R) EGLm1R tamen non his Sm1, del. m2 genus est del. Sm2 est om. P ante Pelopides add. non E atrides non ( non del. m2) L 7 comparatus] ( s in ras. m2) H comparatur ( cõ- ) cett Tantalusque] ut tantalus quae G 8 idemque CP idem N 9 Atreum] creontum EG creontem Lm1 tareontum S tamquam] quasi EGLR quae S uelut HP 11 reducuntur ante ad N, post reducuntur add. omnes L, s. l. Pm2; reducunt coni. Busse; cf. p. 224, 19 reduci; Porph. p. 6, 3 άναγουοι 12 ad om. EGRS A 13 speciebus] in speciebus R sic se ΝΣ habetur EG neque—dicerentur (p. 221, 5) ] RS Q , om. cett. enim om. R 14 neque Busse 15 sunt generis Γ 16 sunt \ m2 2 ; Porph. p. 6, 6 χείοθ·ω quemadmodum om. S, add. dictum est edd., idem post Praedicamentis h m2 W m2 (cf. p. 224, 19); om. Porph. p. 6, 7 modum in Praedicamentis, prima decem genera quasi prima decem principia; uel si omnia quis entia uocet, aequiuoce, inquit, nuncupabit, non uniuoce. si enim unum esset commune omnium genus ens, uniuoce entia dicerentur; cum uero decem sint prima, com- munio secundum nomen est solum, non etiam secun- dum rationem, quae secundum nomen est.

Cum de subalternis generibus diceret, familiae cuiusdam posuit exemplum, quae ab Agamemnone peruenit ad Iouem, quem quidem pro numinis reuerentia ultimum posuit. quantum enim ad ueteres theologos, refertur Iuppiter ad Saturnum, Saturnus ad Caelum, Caelus uero ad antiquissimum Ophionem ducitur, cuius Ophionis nullum principium est. ne igitur quod in familiis est, id in rebus quoque esse credatur, ut res omnes possint ad unum sui nominis redire principium, idcirco deter- minat hoc in generibus ac speciebus esse non posse; neque enim sicut familiae cuiuslibet, ita etiam omnium rerum unum esse principium potest. fuere enim qui hac opinione tenerentur, ut rerum omnium quae sunt unum putarent esse genus quod ens nuncupant, | tractum ab eo quod dicimus ‘est’; omnia enim p. 74 3 inquit] sententia, non uerba Aristotelis. 1 quasi in ras. Σ sic A m1 sicut Ψ 2 prima om. Γ , post decem Π 2 uocat A m1 II 3 nuncupauit S, in ras. ex -bit Γ 4 genus omnium Busse entia uniuoce R post uniuoce add. omnia edd. cum Porph. p. 6, 9 πάντα 5 uero] autem Γ enim ΔΔΣΦ ; Porph. p. 6, 10 δέ sunt FH prima] principia Lm1 prima genera m2P (genera s. l. m2 ), prima principia N ΓΣ 7 ante rationem ( ante nomen E ) add. definitionis ( uel diff-) ELRS Q , om. Porph. p. 6, 11 quam E post est add . solum CHN 8 Cum] Quoniam CLm1NS Quoniam (del. m2) cum H di- cens CLm1N dicit in ras. S cuius Pm1 cuiusque F eiusdem R 9 ponit Sm2 ab om. F, s. l. Gm2 10 nominis EGLS nomini R 11 ad ueteres] aduertere Sm1 aduertisse CEFGLm2P aduertit se R referantur Hm1N 12 caelium ( uel ce-) LPm2RS zethum F zechum N Caelus] Hm2 caelius ( uel ce-) LPm2Sm2 celium R caelum CEGHm1Pm1Sm1 zetus F zehus N othionem F ( sed ophionis) 14 esse ( Pm2 est m1 ) quoque FHNP 15 ante sui exters. uid. proprii E 17 familia H 19 ut] et Fa.c.S ut et N 20 est] esse S sunt et de omnibus esse praedicatur. itaque et substantia est et qualitas est itemque quantitas ceteraque esse dicuntur; nec de his aliquid tractaretur, nisi haec quae praedicamenta dicun- tur, esse constaret. quae cum ita sint, ultimum omnium genus ens esse posuerunt, scilicet quod de omnibus praedicaretur. ab eo autem quod dicimus ‘est’ participium inflectentes Graeco quidem sermone Sv Latine ens appellauerunt. sed Aristoteles sapientissimus rerum cognitor reclamat huic sententiae nec ad unum res omnes putat duci posse primordium, sed decem esse genera in rebus, quae cum a semet ipsis diuersa sint, tum ad nullum commune principium reducantur. haec autem decem genera statuit substantiam, qualitatem, quantitatem, ad aliquid, ubi, quando, situm, facere, pati, habere. quod uero occurrebat quoniam de his omnibus esse praedicaretur — omnia enim quae superius enumerata sunt genera, esse dicuntur —, ita discussit ac reppulit dicens non omne commune nomen communem etiam formare substantiam nec ex eo debere genus esse commune arbitrari, quod de aliquibus nomen commune praedicaretur. quibus enim definitio communis nominis con- uenit, illa communis nominis iure species iudicabuntur et communi illo uocabulo uniuoce praedicantur, quibus uero non conuenit, uox his communis tantum est, nulla uero substantia. id autem manifestius declaratur exemplis hoc modo. animal hominis atque equi genus esse praedicamus; demus igitur 1 post. et om. EGRS, s. l. Lm2 2 cetera C 3 de] in GLm1RS 5 esse om. EGRS, s. l. Lm2 6 autem s. l. L enim C est] esse FS principium EG, m1 in LPS inflectentes post quidem N 7 quidem ante Graeco R ante sermone add. de P, s. l. L post Latine add. autem FHN, s. l. Pm2 8 prudentissimus FNP rerum] principiorum EGLm1Pm1RS 9 omnes ante res C, om. EGRS, s. l. Lm2 dici FGm1Pm2 10 ad FHNRm1 ipso Em1GPm1S ipsa FHN ipsos Rm1 sunt CLm1R edd. 11 reducuntur EFGLm2RPm1S 15 nu- merata CEGL innumerata S 16 repulit CEFHRP 17 eo debere] eodem uere (e re add. S ) EGSm1 18 post arbitrari add. debet E 19 praedicatur E praedicetur FHNP nominis communis FN 22 his uox FHNP 23 manifestis FLp.c. 24 praedicatur S dicamus CHN animalis definitionem, quae est substantia animata sensibilis; hanc si ad hominem reducamus, erit homo substantia animata sensibilis, nec ulla falsitate definitio maculatur. rursus si ad equum, erit equus substantia animata sensibilis; id quoque uerum est. conuenit igitur haec definitio et animali, quod commune est homini atque equo, et eidem equo atque homini, quae species ponuntur animalis. ex quo fit ut homo atque equus utraque animalia uniuoce nuncupentur. at si quis hominem pictum hominemque uiuum communi animalis nomine nuncu- pauerit, definiat si libet animal hoc modo, substantiam ani- matam esse atque sensibilem. sed haec definitio ei quidem homini qui uiuus est conuenit, ei uero qui pictus est, minime; neque enim est animata substantia. igitur homini uiuo atque picto, quibus communis nominis definitio, id est animalis, non potest conuenire, non est animal commune genus, sed tantum commune uocabulum diciturque hoc nomen animalis in uiuo homine atque picto non genus, sed uox plura signi- ficans; uox autem plura significans aequiuoca nuncupatur, sicut uox ea quae genus ostendit, uniuoca dicitur. itaque id quod dicitur ens, etsi de omnibus dicitur praedicamentis, quoniam tamen nulla eius definitio inueniri potest quae omnibus prae- dicamentis possit aptari, idcirco non dicitur uniuoce de prae- dicamentis, id est ut genus, sed aequiuoce, id est ut uox plura significans. Conuincitur etiam hac quoque ratione id quod dicimus, ens praedicamentorum genus esse non posse. 2 hanc] uel hanc E 3 facultate Em1 4 equus] equi CFPm2 5 definitio ( uel diff-) haec FHN 6 homini] et homini CNP atque] et, FHNPR eidem] CEm2FH a.r.NPR idem Em1GHp.r.Lm1S eadem Lm2brm ea eidem p 8 animalis EGLa.c. una uoce E nun- cupantur C nominentur FHN 9 uiuum] uerum EGLm1PRS 10 si libet] scilicet CHm1N animal om. E 12 uero] FHP, om. S , quidem cett. 13 est post substantia LP 16 dicitur quae Em1Sm1 dicitur quod LSm2 dicitur quia CFN 17 genus] genus est FN uox—significans om. CEGP, s. l. Lm2Sm2 18 autem] enim RS ante aequiuoca add. quae CEGP nuncupantur GS 19 ita ELm1 23 id est om. CFN ut genus om. F 24 quoque om. N unius enim rei duo genera esse non possunt, nisi alterum alteri subiciatur, ut hominis genus est animal atque animatum, cum animal animato uelut species supponatur. at si duo sint sibimet ita aequalia, ut numquam alterum alteri supponatur, haec utraque eiusdem speciei genera esse non possunt. ens igitur atque unum neutrum neutri supponitur; neque enim unius dicere possumus genus ens nec eius quod dicimus ens, unum. nam quod dicimus ens, unum est et quod unum dicitur, ens est; genus autem et species sibi minime conuertuntur. si igitur praedicatur ens de omnibus praedicamentis, praedicatur etiam unum. nam substantia unum est, qualitas unum est, quantitas unum est ceteraque ad hunc modum. si igitur, quoniam esse de omnibus praedicatur, omnium genus erit, et unum, quoniam de omnibus praedicatur, erit omnium genus. sed unum atque ens, ut demonstratum est, minime alterum alteri praeponitur; duo igitur aequalia singulorum praedica- mentorum genera sunt, quod fieri non potest. cum haec igitur ita sint, id Porphyrius determinauit dicens non ita in rebus, ut in familiis omnia ad unum principium posse reduci nec omnium rerum commune esse genus posse, ut Aristoteli pla- cet; sed sint posita, inquit, quemadmodum in Praedi- p. 75 camentis dictum est, prima decem ge|nera quasi decem prima principia, scilicet ut nulla interim ratio perquiratur, sed auctoritati Aristotelis concedentes haec decem genera nulli 3 ac R sint post aequalia pos. RS, repet. FL (s. l. m2) P 4 sibi- metque ( quae F) FLm2Pm1 ita s. l. Lm2 5 ante haec add . aequa C , sed del . eidem Pm2 eius S 6 neutris Em1 8 pr . unum post nec, om . post ens H dicitur om. S dicimus Rbrm 13 esse] ens Lm2P post omnibus add . his CP, in mg. Hm2, add . praedicamentis (s. l. m2) his L post erit add . ens CHN et unum—omnium genus om. R 15 sed] si in ras. Em2 ut om. FH 16 praeponi FH 17 hoc Ea.c. edd . 18 sit edd . 19 deduci LS duci Em1 20 genus ante esse CFN, post posse S poterit F 21 sint] FHm1 sunt cett . 23 prima om. N, post principia R ut om. EGS 24 auctoritate Em1Hm1 ad auctoritatem FN accedentes CFNS alii generi esse credamus subiecta, quae si quis entia nuncupat, aequiuoce nuncupabit, non uniuoce; neque enim una eorum omnium secundum commune nomen definitio poterit adhiberi. quae res facit, ut non uniuoce de his aliquid praedicetur. si enim uniuoce praedicaretur, genus esset eorum commune nomen quod de omnibus praedicaretur; at si genus esset, definitio generis conueniret in species. quod quia non fit, com- mune his id quod dicimus ens, uocabulum est uocis signi- ficatione, non ratione substantiae.

Decem quidem generalissima sunt, specialissima uero in numero quidem quodam sunt, non tamen infi- nito, indiuidua autem quae sunt post specialissima, infinita sunt. quapropter usque ad specialissima a generalissimis descendentem iubet Plato quiescere, descendere autem per media diuidentem specificis differentiis; infinita, inquit, relinquenda sunt; neque enim horum posse fieri disciplinam.

10—17] Porph. p. 6, 11—16 (Boeth. p. 31, 17—32, 1). 14 Plato] Phileb. p. 16 C. Polit, p. 262 A—C. Sophist. p. 266 A. B adfert Busse. 1 entia nuncupat] ERS (-pet), etiam entia nuncupat N ab ens entia nuncupat (-pet Lm2 ) CGL etiam nuncupat (nuncupat post ens P ) ab ens entia HP entia nuncupat ens F 2 nuncupabit (-uit FHN ) post uniuoce FHNP , nuntiauit S unam—definitionem ( uel diff-) poterit adhibere FHN 3 nomen ex non Em2G 5 esse Hm1, add . ens s. l . L, ante esset P eorum om. CN, post commune L 6 nomen in mg. Hm2, del. Lm2 ens CH(in mg.) Lm2 ( s. l. ante eorum) N 7 con- uenerit Em1 8 his om. GS 10 sunt om. S 11 in numero om . Δ quodam] quaedam Pm1 sunt om., post indiuidua add . est S tam C infinito] Fp. c . (finito a.c .) Hm2S TNtt p.c . Φ in infinito Hm1N W a.c . indefinito C ( ras. ex -tio) EGL a.c . (in indefinito et ał definito corr. m1 ) PR kIPV (in er .) 12 indiuidua—quiescere) LRS Q , om. cett . 13 sunt infinita LRS Busse; cf. p. 226, 22 a om. R 15 ante descendere post usque (cf. ad p. 178, 14) add. ad id CHP diuidentem per me- dia Γ 16 ante infinita add . indiuidua uero Δ , sed del., post add . uero ΓΦ 17 enim s. l. L, del . Γ horum] N ii ( ante add . et ΛΦ , er. uid . Γ , post add . indiuiduorum Γ ) eorum cett.; Porph. p. 6, 16 τούτων disciplina Cm1

Quoniam specierum nosse naturam ad sectionem generum pertinet quoniamque scientia infinita esse non potest — nullus enim intellectus infinita circumdat —, idcirco de multitudine generum, specierum atque indiuiduorum rectissima ratione persequitur dicens supremorum generum numerum notum — decem enim praedicamenta ab Aristotele esse reperta quae rebus omnibus generis loco praeferenda sint —, species uero multo plures esse quam genera. nam cum decem suprema sint genera cumque uni generi non una, sed multae species supponantur proximaeque species supremis generibus subalterna sint genera usque dum ad ultimas species descendatur, nimirum unius generis multas species esse necesse est utrobique dif- fusas, specialissimas uero multo plures esse quam subalterna, quoniam per multitudinem generum subalternorum ad specia- lissimas descenditur species. quas multo plures esse quam genera subalterna hoc maxime ostenditur, quod inferiores sunt; semper enim genera in plura subiecta diuiduntur. decem uero generum species multo plures quam unius existere manifestum est, uerum tamen etsi plures sunt, certo tamen numero con- tinentur; quem facile si quis discutiat omniumque generum species persequatur, possit agnoscere. indiuidua uero quae sub una quaque sunt specie, infinita sunt uel quod tam multa 1 generis EGLRS, recte? 2 scienti GRS scienti alicui Lm2 5 su- premorum] supra horum EG, m1 in LPS ante numerum add . esse FHNP, post notum L 6 post reperta s. l . commemorat Em2 7 gene- ris om. R, post loco L , generum S sunt CFH (ras. corr.) NPRSm2 8 nam cum—genera om. EGRS 9 sunt FLP (ras. corr.) 11 sint post genera C sunt F 13 subalternas FH (s in ras. m2) N, ante sub. add . genera PS, s. l. Lm2 16 hoc] in hoc F inferiora FHm1Lm2NP 17 semper enim genera] FHN semper si genera Cm1 semper enim sub- alterna (genera subalterna P ) Cm2 (part. in mg.) P et semper subalterna genera RS et (om. G) semper subalterna EGL plurima N 18 ge- neris G unius] generis unius R species unius generis Lm1 19 sint L compraehenduntur L 21 prosequatur NR 22 species G specie ante sunt FHLNR tam] FHN ea EGLPRS tam ea C sunt diuersisque locis posita, ut scientia numeroque includi comprehendique non possint, uel quod in generatione et cor- ruptione posita nunc quidem incipiunt esse, nunc uero desinunt. atque idcirco suprema quidem genera et subalterna et species eas quae specialissimae nuncupantur, quoniam finitae sunt numero, potest scientiae terminus includere, indiuidua uero nullo modo. idcirco igitur Plato a magis generibus usque ad magis species id est specialissimas praecipiebat facere secti- onem; per ea enim quae finita essent numero, iubebat descen- dere diuidentem, ubi autem ad indiuidua ueniretur, standum esse suadebat, ne, quod natura non ferret, infinita colligeret. ita uero genera in species diuidi comprobabat, ut specificis differentiis soluerentur. de specificis autem differentiis melius in eo titulo ubi de differentia disputatur, ac largius disseremus. hic enim hoc tantum dixisse sufficiat, eas esse specificas dif- ferentias quibus species informantur, ut rationale uel mortale hominis. cum igitur diuidimus animal, rationali atque inratio- nali, mortali inmortalique separamus. <hoc ergo> ceteraque genera talibus differentiis quae subiectas species informent, Plato censuit esse diuidenda usque dum ad specialissima 13 de specificis—disputatur] lib. IV c. 8. 1 sint EFGHp.r . ( ex sunt) LPRS numeroque] FHN in unum EGLm1 (numero m2 ) RS numeroque in unum CP concludi LS 3 uero) ex quidem uero P recepit Brandt , quidem CEGLRS, om. FHN; cf. p. 223, 12 5 easque ( om . quae,) LR specialissime GS 7 igitur om. C magis a EGLPRS usque ad magis species] FHN magis om. C quam a speciebus cett . 8 id est] e ut uid. er. C specialissimas] CFHN a ( add. L ) specialissimis cett.; cf. p. 225, 13 9 essent] sunt FN 10 diuidentem] diuisionem EGHm1 (diuisorem m2 ) Lm1PRS 11 nec HN 12 comprobat ELm1 (probabat m2 ) R ut et soluerentur om . EGPm1 (s. l. m2) RS post ut add . in edd . 13 autem om. EGLPm1 (uero m2 ) RS 14 de om. FG differentiis CS a.c . 16 rationabile E uel om. ERS et Lm1 17 ante rationali et inrationali add . in Em2 rationale atque inrationale ( uel irr-) EGN p.c.RS 18 mortali om . N mortale EGLPS inmortaleque EGNp.c.PRS ; mortale (sic) ac (s. l.) inmortali L 18 hoc ergo add. Brandt , cetera <quo>que Engelbrecht separabimus FHN separauimus R 19 informant Fa.c.Lm1NR ueniretur, dehinc consistere nec infinita sequi, quoniam indi- uiduorum numquam esset nec disciplina nec numerus.

Descendentibus igitur ad specialissima necesse est diuidentem per multitudinem ire, ascendentibus uero ad generalissima necesse est colligere multi-

p. 76 tu|dinem. collectiuum enim multorum in unam natu- ram species est et magis id quod genus est, particularia uero et singularia e contrario in multitudinem semper diuidunt quod unum est; participatione enim speciei plures homines unus, particularibus autem unus et communis plures; diuisiuum est enim semper quod singulare est, collectiuum autem et adunatiuum quod commune est.

Diuidere est in multitudinem quod unum fuerat ante dis- soluere, omnisque diuisio e contrario compositionem coniunc- tionemque meditatur. quod enim, cum sit unum, dispertiendo diuiditur, id ipsum ex pluribus rursus partibus adunando componitur. ut igitur superius dictum est, indiuiduorum qui- dem similitudinem species colligunt, specierum uero genera : similitudo uero nihil est aliud nisi quaedam unitas qualitatis. ergo substantialem similitudinem indiuiduorum species colli- gere manifestum est, substantialem uero similitudinem spe- cierum genera contrahunt et ad se ipsa reducunt. rursus 3—13] Porph. p. 6, 16—23 (Boeth. p. 32, 1—8). 9 participa- tione—11 plures] Abaelardus, Theolog. christ., II p. 486 ed. Cousin. 18 superius] p. 166, 8 ss. 3 ante igitur add . illis L necesse—singulare est (12) om. N 4 ire ante per L T ascendentibus—plures (11) ] Ω , om. cett . 6 post multitudinem excidisse in unum coni. Busse ( cum Porph. p. 6, 18 e’:; εν ), add. edd . 8 e contrario—semper] Γ edd. cum Porph. p. 6, 20 semper in multitudinem e contrario cett. codd. Busse 9 est unum Φ 10 unus, unus autem et communis particularibus plures Abaelard . 11 commune P a.c . communes Φ enim post est FS Φ , om. CELR , ante est cett . 12 est om. E 14 est] enim C est enim L in om. G , s. l. Lm2 15 post dissoluere add . est C 17 plurimis F 19 uero] ergo CEGLm1RS 20 nisi] ni C generis adunationem differentiae in species distribuunt, spe- cieique adunationem in singulares indiuiduasque personas accidentia partiuntur. cum igitur haec ita sint, necesse est semper cum a genere descendis ad speciem, diuidendo semper facere multitudinem, cum uero ab speciebus ascendis ad genera, componendo colligere et plura quae in specierum differentiis fuerant similitudine qualitatis adunare. in speciebus etiam idem considerari potest. ut enim ipsae indiuidua, quae sunt infinita, una similitudine substantiali colligunt. ita indiuidua speciem propria infinitate distribuunt. omnia enim indi- uidua disgregatiua sunt et diuisiua, species uero et genera collectiua, species quidem indiuiduorum collectiua atque adu- natiua, specierum uero genera, ut ita dicendum sit : genus quidem species distribuunt et species ab indiuiduis in multi- tudinem deducuntur, rursus autem genus quidem multas species colligit, species autem particularem singularemque multitudinem ad singularitatis deducit unitatem. igitur plus genus adunatiuum est quam species. species namque sola indiuidua colligit, genus uero tam species quam ipsarum quo- que specierum indiuiduas contrahit singularesque personas. sed in hoc conuenienti utitur exemplo dicens quoniam partici- patione speciei, id est hominis, Cato, Plato et Cicero pluresque reliqui homines unus, id est milia hominum 1 post generis s. l . ergo E species] specie G speciem Lm1 2 ante indiuiduasque s. l . in Hm2 3 haec igitur LNP 4 species ELm2R 5 a ELS ad ( tamen speciebus) G 6 et om . EGLPRS plures EFGLPm1RS quae ante fuerant EGLPRS 7 fuerint S simili- tudinum (-nem Pm2 ) qualitates ( ex -tis Pm2) EFGLPRS ante adunare add . et EGLPR 8 poterit Lm2 ante ipsae add . species N, post in mg. Cm1? ipsae] Cm2H ipsa cett . 9 unam similitudinem substantialem EFGLRS 10 propriam infinite ( uel -tae, -tate H ) EGHLPRS 12 post adunatiua add . est CGH (in mg. m1?) Lm2 NPm2 13 specierum uero genera s. l. Hm2 14 distribuit EGRS 15 ducuntur EGHN 17 ducit HN 19 cum species tum N 20 indiuidua EGHLPRS 21 participationi G 23 post unus add . est Hm2 in eo quod sunt homines, unus homo est; at uero unus homo, qui specialis est, si ad hominum multitudinem qui sub ipso sunt consideretur, plures fiunt. ita et plures homines in spe- ciali homine unus est et specialis unus in pluribus infinitus. sic igitur quod singulare quidem est, diuisiuum est, quod uero commune, quoniam multorum unum est, ut genus ac species, collectiuum atque adunatiuum.

Adsignato autem genere et specie, quid est utrumque, et genere quidem uno, speciebus uero pluribus — semper enim in plures species diuisio generisest —, genus quidem semper de specie prae- dicatur et omnia superiora de inferioribus, species autem neque de proximo sibi genere neque de supe- rioribus; neque enim conuertitur. oportet autem aut aequa de aequis praedicari, ut hinnibile de equo, aut maiora de minoribus, ut animal de homine, minora uero de maioribus minime; neque enim ani- mal dices esse hominem, quemadmodum hominem dices esse animal. de quibus autem species prae- 8-231, 19] Porph. p. 6, 24—7, 21 (Boeth. p. 32, 9—33, 4). 1 est. ut et 3 fiunt, ita r 2 pr . qui] quamuis FNm1 post . quae EPR 3 et] ut Cm1 4 unus est] unum est ał (haec del. m2) unus est C post . unus] unus est LS infinitis CLm1 diffinitus R 5 quidem om. FN diuisum Em1 diuisuum N quod] quia quod, s. l . est G 6 uero commune] FS commune uero Cm1 ( post uero add . est m2 ) HN commune est uero LPm2R commune est numero EGPm1 ac] et R ad Em2GLPm1 8 Assignati Pm1 quid est] FHPm2 \ m1 quide CNRS quid sit Π m2 xV edd . quod est cett. Busse; cf . sunt p. 236, 14 9 utrum- que—uno] CEGHPm1 (quidem ex quodem) RS h m2 W m2 xP utrumqae quodque sit genus unum (unum genus N ) FN & m1 AZΦ utrumque et (et om . L Π ) cum (cumque Π ) sit genus unum LPm2 il m1 utrumque unum Γ species uero plurimae FLNPm2 TΔ m1 Λ2Φ ; ad utrumque— pluribus cf. Porph. p. 7, 1 11 genus—indiuiduis (p. 231, 16) ] RS Q , om. cett . speciebus R 14 autem] Porph. p. 7, 4 γάρ 15 aut] RS edd., om . Ω Busse; Porph. p. 7, 4 ή aequis] aequo R ignibile R 17 uero] autem S post minime add . praedicantur Γ 18. 19 utroque loco dices] RS dicis Ω edd. Busse; Porph. p. 7, 7 ειποις άν dicatur, de his necessario et speciei genus prae- dicabitur et generis genus usque ad generalissi- mum; si enim uerum est Socratem hominem dicere, hominem autem animal, animal uero substantiam,| uerum est et Socratem animal dicere atque sub- p. 77 stantiam. semper igitur superioribus de infe- rioribus praedicatis species quidem de indiuiduo praedicabitur, genus autem et de specie et de indi- uiduo, generalissimum autem et de genere et de generibus, si plura sint media et subalterna, et de specie et de indiuiduo. dicitur enim generalis- simum quidem de omnibus sub se generibus spe- ciebusque et de indiuiduis, genus autem quod ante specialissimum est, de omnibus specialissimis et de indiuiduis, solum autem species de omnibus indiuiduis, indiuiduum autem de uno solo parti- culari. indiuiduum autem dicitur Socrates et hoc album et hic ueniens, ut Sophronisci filius, si solus ei sit Socrates filius.

Breuiter quaecumque superius dicta sunt commemorat hoc modo. cum, inquit, adsignauerimus quid sit genus et quid species, cumque suis ea definitionibus comprehenderimus docuerimusque unum genus semper in plurimas species solui, 2 generalissima Sm2 (specialissimum m1 ) ΓΛΛ 3 enim] autem S 4 autem] uero Λ uero] autem Δ 5 et Socratem animal] A m2 A m2 ( om . et,) Ψ hominem et (et om , AA ) animal Α m1 Α m1 Φ et hominem ani- mal RS Σ et ( om . II ) socratem et (et om . Γ ) hominem ( del . Γ m2 ) et ( om . T ) animal ΓΠ ; cf. Porph. p. 7, 11 6 igitur] RS enim Ω ; Porph. p. 7, 12 οΰν superioribus] superiora RS TA a.c . 7 praedicantur RS VA a.c . species] et species R indiuiduo] cod. Q. Bussii brm indiuiduis RS Q ( ante add. eius Σ ); Porph,. p. 7, 13 τοΰ άτο’μοο 10 sunt RS m2 p.c subalterna] de subalternis A 11 enim] autem S 13 et de om. R de om. S 14 de] Ω cum Porph. p. 7, 17 et de RS 15 pr . de om. S post . de] et de R 17 autem] enim N TAΛΣ ; Porph. p. 7, 19 ie 18 album] aliud T m1 (et illud m2 ) A m1 ut] et Ν ΤΑ m2 ΑΣ 19 socrates sit CEGLPRS; Porph. p. 7, 21 εΤη Σινγ,ράτης 20 quae FHN 21 et om. R illud, inquit, adiungimus quoniam omnia superiora de inferio- ribus praedicantur, inferiora uero de superioribus minime. et ea quae sunt utilia de praedicationis modo rite pertractat. ostendit autem genus in plurimas species semper solui ad- signata generis definitione. quod enim de pluribus rebus specie iffdiertenbus in eo quod quid sit praedicaretur, esse definiuit genus. nihil autem sunt plurimae res specie differentes nisi plurimae species; de quibus autem praedicatur genus, in ea ipsa dissoluitur. ostensum est igitur ex definitionis adsigna- tione unius generis esse species plures. quae cum ita sint, genus quidem de specie praedicatur, species uero de indiuiduis omniaque superiora de inferioribus, inferiora de superioribus nullo modo. id quare eueniat paucis absoluam. quae superiora sunt, substantialiter ea genera esse praediximus, qua uero sunt genera, ampliora sunt quam una quaeque species. neque enim in plurima diuideretur genus, nisi ab una quaque specie maius existeret. id cum ita sit, nomen generis toti conuenit speciei; non enim coaequatur solum speciei generis magnitudo, uerum etiam speciem superuadit. idcirco igitur omnis homo animal est, quoniam intra animalis uocabulum et homo et cetera continentur. at uero nullus dixerit : omne animal homo est; non enim peruenit ad totum animal hominis nomen, quia, cum sit minus, nullo modo generis uocabulo coaequatur. itaque quae maiora sunt, de minoribus praedicantur, quae minora, non conuertuntur, ut de maioribus praedicentur. at uero si qua sint aequalia, ea secundum naturae parilitatem conuerti necesse est, ut hinnibile atque equus, quoniam ita sibimet 1 quoniam] quod S 2 uero om. ES 4 ante genus add . unum FHNPR, in mg. Cm2, recte? 5 definitio ( uel diff-) Ea.c.GLPm1S 6 esse] et esse R definiuit] designauit Sm1 10 ante esse add . semper FHNP 13 id cur HN idcirco F 14 ea add. Em2 quae L ( s. l. illa) PS 15 quaque E quoque S 17 toti] totum non R 18 post enim repet . non R 21 cetera] cicero F cetera animalia G 23 itemque Lm1S 24 post post . quae s. l . uero Hm2 26 sunt FHLN pari- tatem EGLp.c.RS 27 ignibile R ita] si ita H coaequantur, ut neque equus non sit hinnibilis neque quod sit hinnibile, non sit equus. fit ergo ut omne hinnibile equus sit et omnis equus hinnibilis. quae cum ita sint, ea quae superiora sunt, non modo de sibi proximis inferioribus prae- dicantur, uerum etiam de inferiorum inferioribus. nam si illud recipitur, ut ea quae superiora sunt, de inferioribus praedi- centur, inferiorum inferiora superioribus multo magis infe- riora sunt, uelut substantia praedicatur de animali, quod est inferius; sed animali inferius est homo, praedicabitur igitur etiam substantia de homine. rursus Socrates inferius est homine, praedicabitur igitur substantia de Socrate. ita- que species quidem de indiuiduis praedicantur, genera uero et de speciebus et de indiuiduis. quod conuerti non po- test; nam neque indiuidua de speciebus aut generibus prae- dicantur nec species de generibus. ita fit ut genus quod est generalissimum, de omnibus subalternis generibus praedi- cari et de speciebus et de indiuiduis possit. de ipso nihil. ultimum uero genus id est quod ante specialissimas species collocatur et de solis speciebus specialissimis dici potest, species uero de indiuiduis, ut dictum est, indiuidua autem de singulis praedicantur, ut Socrates et Plato, eaque maxime sunt 1 non om. brm post sit (si R ) add . nisi CH (s. l. m2) LNPS ni R inhinnibilis EG nec FN quid CF 2 pr . sit om. S post . sit] est CEGLm1RS ; non sit om. brm; post add . nisi CLNPRS , s. l. Hm2 ergo om. H enim F sit equus FHNP 3 hinnibile N, post hinn. add . sit L, ante P 4 sunt om. S, ante superiora EGP sibi om. H 5 si om. S, s. l. Hm1? 8 uelut om. LS ut C 9 pr . est s. l. Lm2 post . est s. l. Gm2 praedicatur CELm2RS 10 etiam om. FG 11 ante de add . et EGLR ita R 13 de speciebus] hic desinit cod. F 14 aut] ac R 15 itaque CHNP quod est] quidem CP quidem est R 16 post praedicari add . potest L (s. l.) m1 possit m2 N 17 possit om. N potest L post ipso add . uero HNPR, s. l. Cm2Lm2 18 uero] autem L id est] CHm2NS id est autem est Hm1 id autem est EGLa.c . (id est autem ut uid. p.c .) RP ante om. EGR, s. l. Pm1? 19 collocat EGR et om. HN 20 post uero add . quae post indiuiduis add . dici potest R autem] enim Lm1 21 ea quae maximae G p. 78 indiuidua quae sub ostensionem | indicationemque digiti cadunt, ut hoc scamnum, hic ueniens atque quae ex aliqua proprie accidentium designantur nota, ut, si quis Socratem significa- tione uelit ostendere, non dicat ‘Socrates’, ne sit alius qui forte hoc nomine nuncupetur, sed dicat ‘Sophronisci filius’, si unicus Sophronisco fuit. indiuidua enim maxime ostendi queunt, si uel tacito nomine sensui ipsi oculorum digito tac- tuue monstrentur, uel ex aliquo accidenti significentur uel nomine proprio, si solus illud adeptus est nomen, uel ex parentibus, si illorum est unicus filius, uel ex quolibet alio accidenti singularitas demonstratur, eo quod ad esse unam praedicationem habeat eiusque dictio non transeat ad alterum, sicut generis quidem ad species, specierum uero ad indiuidua.

Indiuidua ergo dicuntur huiusmodi, quoniam ex proprietatibus consistit unum quodque eorum, quarum collectio numquam in alio eadem erit. Socratis enim proprietates numquam in alio quolibet erunt 14—p. 235, 4] Porph. p. 7, 21—27 (Boeth. p. 33, 4—10). 1 ostensione EGPS ostentationem HN indicationeque EGPS indaga- tionemque N 2 ante hic (is ex hic E ) add . ut CEGR et L atque quae] Hm2LNP atque EGHm1 atque ea quae S eaque quae CR propria CH proprietate R 4 qui post forte HP 5 forte ante alius N 6 Sophronisci LNRS; cf . ei p. 231, 19 7 quaeant R si uel ex siue Lm2 sensu GL ( ante add . siue) P ( ras. ex -sui) R ipso Cm1LPm1R tactuque H tactu uel R 8 monstrantur R accidenti significentur uel om. EGR accidente N ante uel add . id est CH (del. m2) Lm2NP 9 nomine om. EGR , post proprio S illud om . S, del. Lm2 10 post uel add . si HR, s. l. Lm2 11 demonstretur S eo quod in ras. Cm2 eaque H (que add. m2, post er . quod) N ea quae P; post quod add . accidentia in mg. Cm2 de (s. l.) accidenti in con - textu , ał eo quod accidentia in mg. L ad esse unam] unam ad sese C ad sese unam HN ad se unam L (s. l. et in mg . de se a.c.) P 12 habeat] EGHm2Lp.c.PRS habet Cm1Hm1La.c.N habeant Cm2L in mg . dictio] praedicatio CNSp.c . transit CHNR 13 species] m2 in CH (in mg.) P, La.c . specierum cett . 16 quarum—pluribus (p. 235, 3) ] R il , om. cett . quarum] Π m2 Ψ quorum cett . in alio post eadem s. l . \ m2 in alium R, post alio add . quolibet 2 particularium, hae uero quae sunt hominis, dico autem eius qui est communis, proprietates erunt eaedem in pluribus, magis autem in omnibus particu- laribus hominibus in eo quod homines sunt.

Quoniam superius indiuiduum appellauit, huius nominis rationem conatur ostendere. ea enim sola diuiduntur quae pluribus communia sunt; his enim unum quodque diuiditur quorum est commune quorumque naturam ac similitudinem continet. illa uero in quae commune diuiditur, communi natura participant proprietasque communis rei his quibus com- munis est conuenit. at uero indiuiduorum proprietas nulli communis est. Socratis enim proprietas, si fuit caluus, simus, propenso aluo ceterisque corporis lineamentis aut morum institutione aut forma uocis, non conueniebat in alterum; hae enim proprietates quae ex accidentibus ei obuenerant eiusque formam figuramque coniunxerant, in nullum alium conueniebant. cuius autem proprietates in nullum alium conueniunt, eius proprietates nulli poterunt esse communes, cuius autem pro- prietas nulli communis est, nihil est quod eius proprietate participet. quod uero tale est, ut proprietate eius nihil parti- 1 post particularium add . eaedem edd . cum Porph. p. 7, 24 haec Δ eae Φ post hominis s. l . proprietates Δ dico—communis om. R 2 proprietates er . Λ proprietatis Γ 3 eadem Δ m1 2 pr . in] et in Γ post . in] et in ΓΛ m2 Φ omnibus om. S 4 in om . Φ post sunt add . continentur (ex p. 236, 7) R 6 ostendere conatur C 7 <in> his brm quodque unum Cm1 quibus EGLPRS edd . 10 participan- tur R post . communi ( om . est) Gm1 11 proprietas om. E proprietates Gm1 12 caluus, simus] caluissimus EGHm1 (caluus uel simus m2 ) Lm1PR 13 perpenso ESp.c . albo Em1 (caluitio m2 ) G uentre N cor- poris linea del., sed lin. er., s. l . corruptus Hm2 liniamentis CEG LNPm2S 14 post institutione add . probatus EP, s. l. Lm2 uocis] Cm1EGPRS uocisue sono Cm2HLm2 (uocis uel sonus m1 ) N con- ueniebant EGm1Hm1P haec G 16 in nullo alio EGHLm1PS 17 cuius—conueniunt om. EGLRS cuius] eius P autem] uero N ita- que P in nullum—eius om. P post eius add . itaque N igitur L 18 poterant EGL potuerunt ex poterunt P potuerant R autem om. LS 19 proprietatem EGLRS proprietate * (s er .) H 20 proprietatem EGH LPRS nihil] nulli Lm2P participat ER cipet, diuidi in ea quae non participant, non potest; recte igitur haec quorum proprietas in alium non conuenit, indi- uidua nuncupantur. at uero hominis proprietas, id est spe- cialis, conuenit et in Socratem et in Platonem et in ceteros, quorum proprietates ex accidentibus uenientes in quemlibet alium singularem nulla ratione conueniunt.

Continetur igitur indiuiduum quidem sub spe- cie, species autem sub genere. totum enim quiddam est genus, indiuiduum autem pars, species uero et totum et pars, sed pars quidem alterius, totum autem non alterius, sed aliis; partibus enim totum est.

De genere quidem et specie et quid generalissimum et quid specialissimum et quae genera eadem et spe- cies sunt, quae etiam indiuidua, et quot modis genus et species dicitur, sufficienter dictum est.

Hic retractat omnia breuiter quae supra latius absoluit dicens indiuiduum ab specie contineri, species uero ipsas a genere, huiusque causam reddens ait : omne enim genus totum est, indiuiduum pars. totum enim genus in eo quod genus est, continet, tametsi species esse potest; totum enim non ut genus species est, sed ut ea quae supponitur generi. genus igitur in eo quod genus est, totum est speciebus, semper enim continet eas. at uero indiuiduum pars semper est, num- 7—15] Porph. p. 7, 27—8, 6 (Boeth. p. 33, 10—17). 2 proprietates Em1NR conueniunt N 4 pr . et om. C secund . in om. S tert . in om. HNP 5 uenientes ex accidentibus C ex accidente (om . uenientes ) EGLm1RS 7 Continetur om. R (cf. ad p. 235, 4) con- tinentur A m2 K m1 Z quidem om . Φ est quidem Δ 8 totum—indi- uidua (14) ] R Q , om. cett . 9 pars—uero] pars est species autem Δ 10 pr . totum] totum est ΛΦ 11 sed in aliis, in partibus edd. cum Porph. p. 8, 2 12 quod ΛΣ 13 et quid specialissimum om . A quod A2 14 sint. R ΓΛΙIΣ; cf. p. 237, 15 quod GS tot Pm1 modis om. S 15 dicatur N ΥΔΛΠΦΨ , s. l. add . Σ ; cf. p. 237, 19 16 Hic om. NR, s. l. Hm2 17 teneri C ipsas om. E ipsa Cm1 18 huiusce Lm2 19 pars om. E genus enim Cm1 (ante genus s. l . totum m2) HN 20 totum] tum Hm1 tunc Ν enim] autem S 23 est ante semper CN pars post est LS quam enim ipsum aliquid sua proprietate concludit. species uero et totum est et pars, pars quidem generis, totum uero indiuiduis. et cum pars est, ad singularitatem refertur, cum totum, ad pluralitatem. quoniam enim unum genus pluribus 5 speciebus superest, una quaelibet species pars est generis, id est unius, quoniam autem species pluribus indiuiduis | praeest, p. 79 non est uni indiuiduo totum, sed plurimis. idcirco enim totum dicitur, quia plura continet et cohercet. nam ut pars sit ali- quid, una ipsa unius pars esse poterit, ut uero totum sit, unum ipsum unius totum esse non poterit. idcirco alterius quidem pars est species, aliis uero totum.

Et de genere quidem et specie dictum est et quid sit gene- ralissimum genus, quoniam id cui nullum aliud superponitur genus, et quid specialissima species, quoniam ea cui species nulla supponitur, et quae genera eadem sunt, eadem et species, scilicet subalterna quibus aliquid superponitur, aliquid uero supponitur, quae etiam indiuidua, ea scilicet quorum pro- prietates alteri nequeunt conuenire, et quot modis genus uel species dicitur, genus quidem aut in multitudine aut in pro- creatione aut in participatione substantiae, species uero aut ex figura aut ex generis suppositione, sufficienter dictum est. quibus absolutis modum uoluminis terminabo, ut quarti area libri differentiae reseruetur.

2 ante post . pars add . et C , post er . que L totum in mg. Cm2 uero om. HN autem C (in mg. add. m2) L quidem S 3 indiuidui Cm1NS et] sed CHN post post . cum add . uero R 4 quoniam] quod L 7 plu- ribus HLm2NS 9 unum ipsum brm 12 Et] sed in er . et Lm2 specie] de specie EG 13 post id add . est P, s. l. Em2 14 quod C specialissimum ( om . species,] HN nulla species NR 15 superponitur (ras. corr. E) nulla EG eadem s. l. Lm2 16 supponitur HR aliquid uero supponitur om. ENR, in mg. Cm2 17 ea om. EGLPRS 18 non queunt G quod Em1GN quod quot R 20 aut in partici- patione s. l. Gm2 post substantiae add . aut ex figura S consistit edd . uero aut] autem N 21 figura] genere S ex om. E est om. S 22 post area s. l . ubi discutiamus ea Em2 23 ante subscriptionem initium libri IV usque ad p. 239, 6 iniecta scriptum, post subscrip - tionem E ANICII MANLII (MALLII G ) SEVERINI BOETII (BOECII G ) V. C. ET I LL . EXCONS (EXC. E ) ORD. PATRICII IN ISAGOGEN (YSAGOGAS E ) PORPHYRII (PORPHIRII E ) ID EST INTRODVCTIONE A SE TRANSLATAE (ID eqs. om ., SCDAE E ) EDITIONIS LIB. III. EXPL. INCIP. LIB. IIII. EG ; EXPLICIT LIBER TERTIVS. (LIB. IIII. EXPLICIT L ) INCIPIT (LIBER add. LS ) QVAR- TVS L (add. mS) NPRS (uariis cum. compendiis) ; LIBER QVARTVS C; subscriptio deest in H

De differentia disputanti non aeque illud debet occur- rere quod in generis specieique tractatu de collocationis ordine quaerebatur. illic enim meminimus inquisitum, cur esset omni- bus praepositum genus, ut id primum ad disputationem ueniret, cur post genus species esset iniecta, nunc uero superuacuum est dicere, cur post speciem differentia sumpta sit, cum illud iam fuerit inquisitum, cur non ante speciem collocata sit. quodsi mirum uidebatur speciem differentiae in disputationis loco fuisse praepositam, quod differentia continentior et magis amplior esset specie, quid est quod possit quisque mirari, si eandem differentiam ante proprium atque accidens collocauerit, cum proprium unius semper sit speciei, ut posterius demon- strabitur, accidens uero exteriorem quandam ostendat naturam nec omnino in substantia praedicetur, differentia uero utrumque contineat, et de pluribus speciebus et in substantia praedicari? sed haec hactenus, nunc ad ipsa Porphyrii uerba ueniamus.

Differentia nero communiter et proprie et magis 3 quod—inquisitum] p. 170, 2 ss. 198, 10 ss. 18—p. 240, 13] Porph. p. 8, 8—17 (Boeth. p. 33, 18—34, 7). 2 De differentia] Differentiae E Differentia G Differentiam La.c . disputanti] in disputando CEGLm1N non aeque illud] non illud quoque C 3 quod] ut HN collationis Cm1HN 4 quaerebatur] hic desinit cod. S 11 ante specie add . ea EG ab HL est quod om. GR ( post quid add .interrgatiue) s. l. Lm2 , sit Em1 sit quod m2 an quisquam? ad quisque add . iure possit Em2 12 post eandem add . iure E, s. l. Lm2 13 sit unius speciei semper C unius sit semper speciei R unius semper speciei sit N 15 substantiam NR 16 substantiam Em1 18 ante Differentia inscriptio DE ( om . Ψ ) DIF- FERENTIA additur in 2 et magis proprie in mg. Cm2? proprie dicitur. communiter quidem differre alterum ab altero dicitur, quod alteritate quadam differt quo- cumque modo uel a se ipso uel ab alio. differt enim Socrates a Platone alteritate et ipse a se uel puero uel iam uiro et faciente aliquid uel quiescente et semper in aliquo modo habendi alteritatibus. proprie autem differre alterum ab altero dicitur, quando inse- parabili accidenti ab altero differt. inseparabile uero accidens est ut nasi curuitas, caecitas oculorum, cicatrix, cum ex uulnere obcalluerit. magis proprie differre alterum ab altero dicitur, quando specifica differentia distiterit, quemadmodum homo ab equo p. 80 specifica differentia differt rationali qualitate. |

Tribus modis aliud ab alio distare praediximus, genere. specie, numero, in quibus omnibus aut secundum substantiales quasdam differentias alia res distat ab alia aut secundum accidentes. nam quae genere uel specie distant, substantia- libus quibusdam differentiis disgregata sunt, idcirco quoniam genera et species quibusdam differentiis informantur. nam quod homo ab arbore genere distat, animalis sensibilis qua- litas in eo differentiam facit. addita enim sensibilis qualitas 14 praediximus] p. 191, 21. 1 dicitur] λεγέσ&ω Porph. p. 8, 8; cf . nuncupatur infra p. 241, 18 communiter—distiterit (12) ] R Q , om. cett . 2 ab om . A , s. l . Γ 3 ipso om. R 4 pr . a om. R X puero] a puero ΣΦ 5 uiro] a uiro Φ et] R T uel cett.; Porph. p. 8, 11 χοιί aliquod S 6 habendi] habendi se Φ ; Porph. p. 8, 12 τού πώς εχειν 7 ab om . ΔΛΣ quandam R 8 accidente R ; post add . alterum edd. cum Porph. p. 8, 13 ab om . Σ 10 coaluerit Σ m2 post proprie add . autem ΓΔ (fort. recte) uero Φ ; Porph. p. 8, 15 hi 11 ab om . ΛΣ 12 destiterit TX m1 AZ quem- admodum—differt del. Lm1? 13 differentia om. Ν Σ ante rationali add . id est CEGL, s. l . Hm2 A m1? rationabili CEGLPR 14 ab] LP, om. cett . 17 accidens CEm2 accidentales Lm2 18 disgregata— quibusdam om. N, s. l. R 19 post quibusdam add . substantialibus Hm2 edd.,recte? ad informantur s. l. disregantur N 21 ea Hm1Lm2NP animato animal facit, eidem detracta facit animatum atque insensibile, quod uirgulta sunt. igitur homo atque arbor genere differunt — utraque enim sub animalis genere poni non possunt —, differentia sensibili secundum genus discrepant, quae unius ex propositis tantum genus, id est hominis informat, ut dictum est. illa uero quae specie distant manifestum est quod ipsa quoque differentiis substantialibus discrepant, ut homo atque equus differentiis substantialibus discrepant, rationabilitate atque inrationabilitate. ea uero quae indiuidua sunt et solo numero discrepant, solis accidentibus distant. haec autem sunt uel separabilia uel inseparabilia, separabilia quidem, ut moueri, dormire; distat enim alius ab alio, quod ille somno prematur, bic uigilet. distat item inseparabilibus accidentibus, quod hic staturae sit longioris, hic minimae. Quae cum ita sint, in ter- narium numerum has differentiarum diuersitates Porphyrius colligit hisque ipse nomina quibus post utatur, apponit dicens : omnis differentia uel communiter uel proprie uel magis proprie nuncupatur, communiter quidem eam dif- ferentiam sumens quae quodlibet accidens monstret, quae in quadam alteritate consistit, ut si Plato a Socrate differat, quod ille sedeat, hic ambulet, uel quod ille sit senex, hic 5 ut dictnm est] p. 208, 17 ss. 1 eiusdem E et idem G eadem L inanimatum L , in- er. EP; cf. p. 208, 14 ss . 2 post arbor add . quae H (linea del., sed lin. er.) L (del. m1) N 3 animali ( om . genere) N 4 ante differentia add . sed ex E nam brm, post s. l . igitur Pm2 5 praepositis CLm1N positis Em1, s. l . homine et arbore Lm2Em2 6 distant specie C quod om. CHN 7 dis- crepare CHN ut—discrepant om. EGL, s. l. R 8 discrepant om. C 9 post inrationabilitate add . distant L 10 sunt add. Lm2, in mg. Pm2 13 distant Hm1Pm2 distet L distat enim E 14 sit om. R, ante staturae HN staturae sit post longioris L minimae] Ppr minime cett. codd. bm 16 isque EG ipsis C post utatur] postulatur EGR 17 propria Ca.c.L 18 propria L differentiam eam HNP a differentia (om. eam) E 19 ad sumens s. l . exordium Em2 monstraret EGLm1 (demonstraret m2 ) R 20 ut si] uti EGLm1 (uti si m2 ) R a om. CGR, s. l. Lm1?Pm2 differt ex -rat E 21 sit om. C est EGL (s. l.) R iuuenis. a se ipso etiam saepe aliquis differre potest, ut si nunc quidem faciat aliquid, cum ante quieuerit, uel si nunc adulescens iam factus sit, cum prius tenera uixisset infantia. communes autem differentiae nuncupatae sunt, quoniam nullius propriae esse possunt differentiae, sed separabilia accidentia sola significant. nam et stare et sedere et facere aliquid ac non facere multorum atque adeo omnium et separabilia esse accidentia manifestum est. quibus si qui differunt, communibus differentiis distare dicuntur. praeterea puerum esse atque adule- scentem uel senem, ea quoque separabilia sunt accidentia. nam ex pueritia ad adulescentiam atque hinc ad senectutem, ab hac denique ad decrepitam usque aetatem naturae ipsius necessitate progredimur. illud forsitan sit dubitabile de unius cuiusque forma corporis, an ullo modo separari queat. sed ea quoque est separabilis, nullius enim diuturna ac stabilis forma per- durat. idcirco nec peregrinus pater relictum domi puerum, si adulescentem redux uiderit, possit agnoscere; forma enim semper quae ante fuerat, permutatur atque ipsa alteritas qua distamus ab altero, semper diuersa est. Constat igitur hanc communem differentiam separabilibus maxime accidentibus applicari, propria uero est quae inseparabilia significat acci- dentia. ea huiusmodi sunt, ut si quis caecis nascatur oculis, si quis incuruo naso; dum enim adest nasus atque oculi, ille caecus, ille erit semper incuruus. atque haec per naturam. sunt uero alia quae per accidens corporibus fiunt, ut si cui uulnus 1 post differre add . quidem L 2 cum ante in mg. Cm2 nunc si C 3 iam er. L, post nunc N 5 proprie CL sed] CLm2NP , om. EG , et R quae HLm1 separabiles E, post add . enim Lm1, del. m2 6 pr . et om. P ac] et HNP 7 ideo EGL post omnium add- sunt edd . et om. H esse om. G, post accidentia EL ; separabilium esse accidentium N 8 si om . N quid EG qua R 9 discuntur E 10 ante separabilia add . ueraciter R 14 eo Lm1 15 est separabilis] est separabilis forma PR separabilis forma est EGL nullius—per- durat om. GR, in mg. Cm2, s. l. Pm2 ac stabilis] et stabilis C ( ut uid .) N ac stabili P estimabilis E 18 alteritas ipsa EG 19 altera EGLm2R 22 nascetur Em1 24 ante erit add . etiam R semper om. C inflictum cicatrice fuerit obductum, haec si obcalluerit, pro- priam differentiam facit; distabit enim alter ab altero, quod hic cicatricem habeat, ille uero minime. postremoque in his omnibus uel separabilibus accidentibus uel inseparabilibus alia sunt naturaliter accidentia, alia extrinsecus, naturaliter quidem ut pueritia uel iuuentus et totius conformatio corporis, sic caeci oculi et curuitas nasi. et superiora quidem exempla separabilis accidentis per naturam sunt, posteriora uero inse- parabilis. item extrinsecus uel ambulare uel currere; id enim non natura, sed sola affert uoluntas, natura uero posse tan- tum dedit, non etiam facere. atque haec sunt separabilis acci- dentis extrinsecus uenientis exempla, illa uero inseparabilis, ut si qua cicatrix obducta uulneri obcalluerit. Magis propriae autem differentiae praedicantur, quae non accidens, sed sub- stantiam formant, ut hominis rationabilitas; differt enim homo a ceteris, quod rationalis est uel quod mortalis. | hae sunt p. 81 igitur magis propriae, quae monstrant unius cuiusque sub- stantiam. nam si illae quidem idcirco communes dicuntur, quia separabiles atque omnium sunt, aliae autem propriae, quoniam separari non possunt, quamuis sint in accidentium numero, illae iuro magis propriae praedicantur, quae non modo a subiecto separari non possunt, uerum subiecti ipsius speciem substantiamque perficiunt. ex his igitur tribus differentiarum diuersitatibus, id est communibus, propriis ac magis propriis, fiunt secundum genus uel speciem uel numerum discrepantiae. nam ex communibus et propriis secundum numerum distantiae nascuntur, ex magis propriis uero secundum genus ac speciem. 1 ante cicatrice add . si H 6 uel om. C formatio HNPm2 sic] HPm1 (et si m2 ) Rm1 (sieque m2 ) si EGLm1 (sique m2 ) tum CN 9 post currere add . sunt E 10 uoluptas L 11 at Em1 atqui m2 separabilis sunt C 13 uulneris Lm2P autem propriae La.c.R 14 substantia Cm1 15 informant Pm2, recte? 16 a om. HN rationa- bilis EGLPR post mortalis add . est C hae] Hp.r.L haec cett . sunt igitur] enim sunt H 20 quoniam] quod R 22 ab G post ipsius add . suis Em1, del. m2 23 tribus igitur CG 24 ac s. l. Em2 , et CR

Uniuersaliter ergo omnis differentia alteratum facit cuilibet adueniens, sed ea quae est communiter et proprie, alteratum facit, illa autem quae est magis proprie, aliud. differentiarum enim aliae quidem alte- ratum faciunt, aliae uero aliud. illae quidem quae faciunt aliud, specificae uocantur, illae uero quae alteratum, simpliciter differentiae. animali enim dif- ferentia adueniens rationalis aliud fecit et speciem animalis fecit, illa uero quae est mouendi, alteratum solum a quiescente fecit; quare haec quidem aliud, illa uero alteratum solum fecit.

Omnis differentia alterius ab altero distantiam facit. sed haec uel est communis et continens uel cum quodam proprio et magis proprio differentiarum modo. quare quicquid qualibet ratione ab alio diuersum est, alteratum esse dicitur. si uero accesserit illi diuersitati ut etiam specifica quadam differentia sit diuersum, non alteratum solum, uerum etiam aliud esse praedicatur. alteratio igitur continens est, aliud uero intra alterationis spatium continetur; nam et quod aliud est, alte- ratum est, sed non omne quod alteratum est, aliud dici potest. itaque si accidentibus aliquibus fuerit facta diuersitas, alteratum 1—11] Porph. p. 8, 17—9, 2 (Boeth. p. 34, 7—15). 1 ergo] uero CEGR; Porph. p. 8, 17 osv alterum E h m2 A 2 sed ea—quiescente fecit (10) ] Ω , om. cett . ea quae est eqs. ] cum cod. A Porph. p. 8, 18, cett. α: μέν—κοιοϋσιν, a: 81 άλλο 3 alterum Δ , item 4 autem] uero ΔΣΦ 7 altera Φ* enim] autem A a.c . 8 ratio- nale 2 facit ΓΣΦ item 9; Porph. p. 9, 1 ίποίησεν et speciem animalis fecit om. codd. quidam Porph., deleri uult Busse 10 faci(??) ΓΔ m2 ΣΦ qua * ( (??) ? er.) re * C qua in re (si add. GLm1, s. l . siqui- dem m2 ) EGL 11 ille Gm1 illae Δ solum om. EG, s. l. Cm2 , solum modo P fecit] ΔΛ , om. P, facit cett.; Porph. p. 9, 2 έποίηοιν 13 uel est] L uel ex EG est uel N, om . est CR, om . uel HP (ante est add . quidem ) communi EG continenti E ( -ti * ) G cum om. N, s. l. Em2 eo m1 14 proprio] proximo GR, post proprio add . uel ma- ximo P 18 inter Gm1 19 nam et] Hm1NR igitur et EG igitur omne ( et add. C) CHm2L 21 erit HN quidem effectum est, quoniam quidem quolibet modo uel ex quibuslibet differentiis considerata diuersitas alterationem facit intellegi, aliud uero non fit, nisi substantiali differentia alterum ab altero fuerit dissociatum. itaque communes et propriae differentiae, quoniam accidentium, ut dictum est, sunt, solum efficiunt alteratum, aliud uero minime, magis propriae autem, quoniam substantiam tenent et in subiecti forma praedicantur, non modo alteratum, quod est commune uel substantiali uel accidenti differentiae, sed etiam aliud faciunt, quod ea sola retinet differentia quae substantiam continet formamque sub- iecti. atque hae quidem differentiae quae faciunt aliud, speci- ficae nuncupantur idcirco, quod ipsae efficiunt speciem; quam cum substantialibus differentiis informauerint, faciunt ab aliis ita esse diuersam, ut non alterata solum sit, uerum etiam tota alia praedicetur. itaque fit huiusmodi diuisio, differentiarum ut aliae alteratum faciant, aliae nero aliud. et illae quidem quae faciunt alteratum, simpliciter puro nomine differentiae nuncupantur, illae uero quae aliud, specificae differentiae prae- dicantur. atque ut planius liqueat quid sit alteratum, quid aliud, tali describuntur termino uel declarantur exemplo : aliud est quod tota speciei ratione diuersum est, ut equus ab homine, quoniam rationalis differentia animali adueniens hominem fecit aliudque eum quam equum esse constituit. item si unus homo sedeat, alter assistat, non efficietur homo diuersus ab homine, sed eos alteratio sola disiungit, ut eum qui assistit ab eo qui 5 ut dictum est] p. 242, 4 ss. 19 ss. 1 post , quidem om. HNP, del. Lm2 uel ex quibuslibet om. H 2 ad differentiis s. l . uel diuersitatibus Rm1 ? 7 formam N 9 accidentali Hm2NPm2 facit EGLP 10 quae er. C 11 hee P 12 ipsae om. EGLR 14 alteratum E (in ras. m2) P alterum GLR 15 aliud R sit E 16 ut om. EH faciunt HNR facient Em2 facie m1 20 describantur Em1 21 ratione specie (sic) E ab om. EGL, s. l. HP 22 facit HLNPm1 23 esse] est Em1 ita R itaque N 24 effi- citur N efficiatur (ur add. m2 ) P sedet faciat alteratum. item si ille sit nigris oculis, ille caesiis, nihil, quantum ad formam humanitatis attinet, permutatum est. ita secundum has differentias alteratio sola consistit. at si equus quidem iaceat, homo uero ambulet, et aliud est equus ab homine et alteratum, dupliciter quidem alteratum, semel uero aliud. alteratum est enim, uel quod omnino specie diuer- sum est — et est aliud; omne enim aliud, ut dictum est, etiam alteratum est —, uel quod accidentibus distat, quod ille iaceat, hic ambulet, semel uero est aliud, quod rationabili p, 82 atque inrationabili differentiis dis|gregatur, quae specificae sunt et substantiales dicuntur. est igitur alteratum quod ab alio qualibet ratione diuersum est.

Secundum igitur aliud facientes diuisiones fiunt a generibus in species et definitiones adsignantur, quae sunt ex genere et huiusmodi differentiis, secundum autem eas quae solum alteratum faciunt, alteratio sola consistit et aliquo modo se habendi permutationes.

Quoniam in principio operis huius generis, speciei, differen- 13—17] Porph. p. 9, 2—6 (Boeth. p. 34, 15—19). 18 in prin- cipio o. h.] p. 147, 5. 1 facit Em1G item om. EGR, in mg. Hm2, s. l. Lm2 si om. EGL, post ille R, in mg. Hm2 post . ille] iste N caesius La.c . (ce-) Pm1 caecis N cecus C 3 item in ras. L post has add . quo- que HNP, s. l. Lm2 sola s. l. Em2 ut GN 4 uero om. E 5 ab] de P pr . alterum GLm1 6 post uero add . est C enim om . H (quidem add. post est ) N, ante est CGPR 7 enim om. G 8 distet R 9 iacet HLm1N ambulat H rationali atque inrationali HLm2R 10 differentia N segregatur CR specificae sunt] differentiae specificae C 13 post facientes add . differentias edd., om. codd. cum cod. C Porph. p. 9,3 et Dauide commentatore p. 177, 23 (Busse); post add . et edd. cum Porph . τέ 14 quae—faciunt (16) ] L Q , om. cett . 15 ante sunt add . definitiones Γ definitiones scilicet Δ et] ex Δ m2 16 ante alteratio add . at CG alteratio sola consistit] ai έτερότητες μο'νον συνί- ατανται Porph. p. 9, 5 17 et] in CEGLR ad Δ ; Porph. v.at aliquo modo] aliquando Γ se add. Em2 habentis R habentibus EGLm1 permutatione R permutationibus CEGLm2 18 huius om. EGR, ante operis s. l. Lm2 specieique EGLNPR; cf. p. 148, 17 tiae, proprii accidentisque notitiam ad diuisionem atque ad definitionem utilem esse praedixit, idcirco nunc differentiarum ipsarum facta diuisione easdem partitur et segregat, quaenam differentiae diuisionibus ac definitionibus accommodentur, quae uero minime. quoniam igitur diuisio generis ita in species facienda est, ut illae a se species omni substantiae ratione diuersae sint, idcirco non probat assumendas esse eas ad diui- sionem differentias quae uel separabilis uel inseparabilis acci- dentis significationem tenent, idcirco quoniam, ut dictum est, solum faciunt alteratum, aliud uero perficere et informare non possunt. inutiles igitur sunt ad diuisionem hae differentiae quae faciunt alteratum. segregandae igitur sunt communes et propriae a generis diuisione, illae assumendae tantum quae sunt magis propriae. illae enim faciunt aliud, quod generis diuisio uidetur exposcere. ad definitionem quoque eaedem magis propriae plurimum ualent, communes et propriae uelut inutiles segregantur; communes enim et propriae, quo- niam accidens diuersi generis ferunt, nihil substantiae ratione conformant, definitio uero omnis substantiam conatur ostendere. specificae uero differentiae illae sunt quae, ut superius dictum est, speciem informant substantiamque perficiunt; hae sunt magis propriae. eaedem igitur sicut in diuisionem, ita etiam in definitionem assumuntur. ut enim dictum est, eaedem diffe- 9 ut dictum est] cf. p. 244, 2. 245, 4 (et p. 242, 19—21). 20 supe- rius] p. 245, 11. 23 ut enim dictum est] infra p. 253, 12 ss. 258, 9 ss. 260, 6 ss. 2 definitionem] defensionem G utile E 4 ac definitionibus om . EG 5 diuisio igitur E 7 eas ante assumendas P, ante esse HN diuisiones NRm1 8 uel inseparabilis om. EGR 9 idcirco—faciunt] uel eas differentias quae faciunt (faciant R ) EGL (del. m2) R 10 aliud— alteratum (12) om. EGR 14 aliud faciunt C 15 definitionem] diui- sionem Cm1EGLm1 eadem Em1G 16 plurimum om. EG post ualent add . nam EGL (del. m2) P 17 uelut—propriae om. EGR enim om. CH 18 proferunt Lm2Pm2 procedent m1 praecedunt N a.c . 19 informant N 21 hee CP haec E 22 eaedemque C eadem Em1GL diuisione GN, add . generis GL etiam om. HN et P 23 diffinitione N ut enim—sumuntur om. edd . rentiae nunc quidem constitutiuae ad definitionem specierum sumuntur, nunc diuisiuae ad partitionem generis accommodantur. ita igitur cum diuisiuae sunt generis, aliud constituunt, in substantiae uero definitione speciei informationem faciunt, cumque magis propriae et aliud faciant et specificae sint, eo quidem quo aliud faciunt, diuisionibus aptae sunt, eo uero quo speciem informant, definitionibus accommodatae sunt. communes autem et propriae quoniam neque aliud faciunt, sed alteratum, neque omnino substantiam monstrant, aeque a diuisione ut a definitione disiunctae sunt.

A superioribus ergo rursus inchoanti dicendum est differentiarum alias quidem esse separabiles, alias uero inseparabiles. moueri enim et quiescere et sanum esse et aegrum et quaecumque his proxima sunt, separabilia sunt, at uero aquilum esse uel simum uel rationale uel inrationale inseparabilia. inseparabilium autem aliae quidem sunt per se, aliae 11—249, 4] Porph. p. 9, 7—14 (Boeth. p. 34, 20—35, 6). 2 assumuntur Ea.c . partitionem] coparationem N 3 ita—faciunt (4) in mg. sup. Hm2 Ita igitur cum diuisio generis aliud quaerat. substantia uero speciei informationem Hm1, eadem uerba loco ita—faciunt adiungit N Ita igitur cum ad diuisionem generis aliud querant. aliud uero ad speciei informacionem faciunt Hm3 3 diuisiuae] CHm2LN (priore loco) Pm1 diuisione EG ad diuisionem Hm3R diuisio Hm1N (post. l) Pm1 sunt] CHm2LN (pr. l.), om. EGHm1 et 3 N (post. l.) R, s. l. Pm2 constituunt] CHm2N (pr. l.) Pm2 quaerat Hm1N (post. l.) Pm1 quaerant ( uel que-,) Hm3R quam erat EG constituunt quam erat L in substantiae uero definitione] CHm2LN (pr. l.) Pm2 in substantia uero Pm1R substantia uero EGHm1N (post. l.) aliud uero Hm3 4 post uero add . ad Hm3 faciunt om. EHm1N (post. l.) 5 pr. et om. HN, s. l. Pm2 faciunt Lm1Pm1 et] ac C eo] in eo N 6 quidem om. L quod HLm1NP (d er .) uero] modo N 7 quod HRm1 9 sed] sub G monstrat CGm1 11 ergo om . H uero N 2 ; Porph. p. 9, 7 ouv rursus om. H 12 aliae... aliae h m1 separabiles esse Φ 13 alias uero—perceptibile (p. 249, 2) om. C moueri—perceptibile] R Ω , om. cett . 14 ante quaecumque s. l . omnia Λ 15 at—inseparabilia in sup. mg . h m2 acylum ΓΦ acilum ΛΣ , sim. p. 249, 3.250, 20. al . 16 post inseparabilia add . sunt PAS<P edd. Busse, om.R h cum Porph. p. 9,10 uero per accidens; nam rationale per se inest homini et mortale et disciplinae esse perceptibile, at nero aquilum esse uel simum secundum accidens et non per se.

Superius differentias triplici diuisione partitus est dicens aut communes esse aut proprias aut magis proprias, dehinc easdem alia diuisione in duas secuit partes dicens has quidem aliud facere, illas uero alteratum. nunc tertiam earum quidem facit diuisionem dicens alias esse separabiles, alias inse- parabiles, posse autem de uno quoque cuius multae sunt dif- ferentiae, plurimas fieri diuisiones ex ipsa differentiarum natura manifestum est. nam si omnis diuisio differentiis distribuitur, quorum multae sunt differentiae, multas etiam diuisiones esse necesse est. fit autem ut animal diuidatur quidem hoc modo : animalis alia quidem sunt rationabilia, alia inrationabilia, item alia mortalia, alia inmortalia; item alia pedes habentia, alia minime; rursus alia herbis uescentia, alia carnibus, alia semi- nibus. ita nihil mirum uideri debet, si multiplex differentiae est facta partitio. ac primum quidem cum in ternarium nume- rum differentiae membra secuisset, communes et proprias et magis proprias nuncupauit. secunda uero diuisio communes et proprias intra nomen alteratum | facientis inclusit, magis proprias p. 83 uero intra aliud facientis. haec nero tertia diuisio, quae ait dif- ferentiarum alias esse separabiles, alias inseparabil es, 5 Superius... dicens aut eqs.] p. 239, 18. 7 dicens has eqs.| p. 244, 2. 2 perceptibile] ΦΨ perceptibilem cett . ( in mg . capacem T ) 3 uel] et Γ simium P post accidens add . est Γ , s. l. Lm2, ras. in E et om. Ν ΑΣ 4 post se add. est P 5 differentia R 7 dicens in mg. Hm2 8 earum quid R earundem CN quidem post pr . alias C 9 post post , alias add . uero C 14 animal] in animali quod H diuiditur H quidem ante diuidatur Lp, om. brm 15 animalium N edd . quidem post sunt NP, om. H rationalia alia inrationalia H 18 item P 20 post secuisset add . ait HP aut CN et magis—et proprias om. EG 21 nun- cupari H nuncupauerit LPR 22 facientes CNPm1 propria R proprium Em1GLp.c . 23 facientes CN qua CLNRm1 unam quidem ex alteratum facientibus separabilibus differentiis adiungit, ceteras uero intra inseparabilis differentiae uocabulum claudit. una quidem ex alteratum facientibus. id est propria differentia, et reliqua quae aliud facere demonstrata est, id est magis propria, inseparabiles differentiae esse dicuntur. quarum subdiuisio fit. inseparabilium differentiarum aliae sunt per se, aliae secundum accidens, per se quidem magis pro- priae, secundum accidens uero propriae. per se autem aliquid inesse dicitur quod alicuius substantiam informat. si enim idcirco quaelibet species est, quoniam substantiali differentia constituitur, illa differentia per se subiecto adest neque per accidens aut per quodlibet aliud medium, sed sui praesentia speciem quam tuetur informat, ut hominem rationabilitas. homini enim huiusmodi differentia per se inest, idcirco enim homo est, quia ei rationabilitas adest; quae si discesserit, species hominis non manebit. et has quidem quae substanti- ales sunt, inseparabiles esse nullus ignorat; separari enim a subiecto non poterunt, nisi interempta sit natura subiecti. secundum accidens nero inseparabiles differentiae sunt hae quae propriae nuncupantur, ut aquilum esse uel simum; quae idcirco per accidens nuncupantur, quoniam iam constitutae speciei extrinsecus accidunt nihil subiecti substantiae commo- dantes.

Illae igitur quae per se sunt, in substantiae 24—p. 251, 14] Porph. p. 9, 14—23 (Boeth. p. 35, 6—17). 1 ex om. EG, in inf. mg. L alteratum post facientibus R, om. G post facientibus add . id est communem L (in inf. mg.) P 2 adiungit] ponit La.c . cetera R ceterasque Lm2 alteram C 3 una ras. ex una C quidem] quidem fit G quippe HN 4 et om. G, s. l. E 5 inseparabilis E esse om. G 6 post quarum add . quidem Lp ita brm post aliae add . enim EGL 8 inesse aliud ( ex aliquid m2 ) L 11 neque] non Lm2R, ante neque add . quae Hm2 12 post medium add . quae sunt propria Hm1, del. m2 13 rationalitas H, item 15 15 ei s. l. Hm2 16 quidem eas (sic) C 17 nullus esse C 18 nisi] ni EG 20 proprie CN aquilum] cf. p. 248, 15 22 accedunt Hm1N subiecto Hm1 subiectae Lm1N (-te) 24 Igitur illae C in om . N ratione accipiuntur et faciunt aliud, illae uero quae secundum accidens, nec in substantiae ratione dicuntur nec faciunt aliud, sed alteratum. et illae quidem quae per se sunt, non suscipiunt magis et minus, illae uero quae per accidens, uel si inse- parabiles sint, intentionem recipiunt et remissi- onem; nam neque genus magis aut minus praedi- catur de eo cuius fuerit genus, neque generis dif- ferentiae, secundum quas diuiditur; ipsae enim sunt quae unius cuiusque rationem complent, esse autem uni cuique unum et idem neque intentionem neque remissionem suscipiens est, aquilum autem esse uel simum uel coloratum aliquo modo et intenditur et remittitur.

Differentiis rite partitis earum inter se distantiam monstrat atque unam quidem repetit quam superius dixit. cum enim tres esse dixisset differentias, communes, proprias, magis pro- prias, alteratum facere dixit proprias, sicut etiam communes, aliud minime, sed hoc solis magis propriis reseruauit. nunc igitur idem repetit dicens quoniam inseparabiles differentiae quae substantiam monstrant, id est quae per se subiectis speciebus insunt easque perficiunt, aliud faciunt, illae uero 16. 252, 3 superius] p. 244, 1 ss. 1 rationem GR h suscipiuntur Lm2 percipiuntur Φ aliud] illud E illae—suscipiens est (12) ] Ω , om. cett . 3 dicuntur] accipiuntur Φ (ex 1); Porph. p. 9, 16 λαμβάνονχαι uel παραλαμβάνοντα codd ., λέγονται Dauid comment. p. 184, 16 alteratum] alterum W- m1 et om . Γ 4 quidem om . Λ uero Γ 5 uero quae] quidem Γ si om . Φ 6 sunt ΔΣΦ brm Busse; Porph. p. 9, 18 v.dv—Jaw 7 aut] Λ Busse et cett. codd. edd. (cf. 4); Porph. p. 9, 19 ή cod. M m; cett . 9 ipsae] otuxat Porph. p. 9, 20 10 post rationem add . id est diffinitionem Φ 11 neque—remissionem cum Porph. p. 9, 21 cod. Μ , ooxe ανεσιν οντε έπίχασιν cett . 12 aquilum] cf. ad p. 248, 15 autem om. P 13 pr . uel] et Γ colorari Em1 et om. CLR 14 et] uel R 17 esse post dixisset HNP, ante tres P 18 alteratum—proprias] proprias alte- ratum facere dixit HNP 19 post aliud add . uero HNPR, s. l. Lm2 quae sunt propriae, id est secundum accidens inseparabiles differentiae, neque in substantia insunt nec aliud faciunt, sed tantum, ut superius dictum est, alteratum. item alia distantia est earum differentiarum quae secundum substantiam sunt, ab his quae secundum accidens, quoniam quae substantiam mon- strant, intendi aut remitti non possunt, quae uero sunt secun- dum accidens, et intentione crescunt et remissione decrescunt. id autem probatur hoc modo. uni cuique rei esse suum neque crescere neque deminui potest; nam qui homo est, humanitatis suae nec crementa potest nec detrimenta suscipere. nam neque ipse a se plus aut minus hodie uel quolibet alio tempore homo esse potest nec homo rursus ab alio homine plus homo potest esse uel animal. utrique enim aequaliter animalia, aequaliter homines esse dicuntur. quodsi uni cuique esse suum nec cremento ampliari potest nec inminutione decrescere, quod per id facile monstrari potest, quoniam quae genera sunt uel species, nulla intentione uel remissione uariantur, non est dubium quin differentiae quoque, quae unius cuiusque speciei substantiam formant, nec remissionis detrimenta suscipiant nec intentionis augmenta. itaque substantiales differentiae neque intentionem neque remissionem suscipiunt. huius causa haec est. quoniam esse uni cuique unum et idem est, et p. 84 intentionem re|missionemue non suscipit huius exemplum. genus 2 nec N substantiam N sunt EN neque edd . 4 est] L (s. l. m2) P edd., om. cett . sunt om. E 5 secundum accidens quo- niam quae om. EGP 6 ante intendi add . quae EGP post pos- sunt add . secundum (s. l. E) accidens EGP sunt om. CHL 7 in- tentione] intensione Pm2 edd., item 17—p. 253, 6 9 deminui] Pm1 minui L (ex diminui m2) N diminui cett . quia C 10 decrementa Em1G edd . 11 uel] aut L 12 neque N 13 uterque P aequa- liter—dicuntur] aequaliter corporales. aequaliter animati. aequaliter ho- mines esse dicuntur H, eadem uerba loco aequaliter—dicuntur adiungit sic utrique enim aequaliter eqs. N 15 ampliorari EGLPm1 17 ante non s. l . et ob hoc Em2 19 informant Pm2 21 suscipient N cuius HNP 22 post unum add . est L 23 remissionemque N post exemplum add. sit Lm1 edd. (ante huius distinctio) , est Lm2, s. l. Hm2 enim dici non potest plus minusue cuilibet genus; omnibus enim genus aequaliter superponitur. differentiae quoque quae diuidunt genus et informant speciem, quoniam speciei essentiam complent, nec intentionem recipiunt nec remissionem. quae uero secundum accidens differentiae sunt inseparabiles, ut aquilum esse uel simum uel coloratum aliquo modo, et inten- tionem suscipiunt et remissionem. fieri enim potest ut hic paulo sit nigrior, hic uero amplius simus, ille minus aquilus, at uero quod non omnes homines aequaliter rationales mor- talesque sint, nec specierum nec differentiarum natura uidetur admittere.

Cum igitur tres species differentiae consi- derentur et cum hae quidem sint separabiles, illae uero inseparabiles, et rursus inseparabilium cum hae quidem sint per se, illae uero per accidens, rursus earum quae sunt per se differentiarum aliae quidem sunt secundum quas diuidimus ge- nera in species, aliae uero secundum quas ea quae diuisa sunt specificantur, ut cum per se differen- tiae omnes huiusmodi sint, animati et inanimati, 12—p. 254, 8] Porph. p. 9, 24-10, 8 (Boeth. p. 35, 18—36, 6). 16 differentiarum—19 specificantur] Abaelardus, Introduct. ad theolog., II p. 94. 1 post cuilibet add . esse L edd . 2 quae om. GPR, del. Hm1? 3 formant CEGLm1R species Lm2NP 3 ante quoniam add . quae EGHLPR essentiam] substantiam N 4 ante quae add. ill<a>e G 6 aquilum] cf. ad p. 248, 15 colorari EG 8 nigrior sit HNP hic— aquilus] hic uero minus hic magis acilus ille autem minus hic amplius simus illo uero minus E amplius simus] amplissimus G, add . sit L aquilus] ut 6 9 non quod R ut non HNPm1 quoniam non m2 ratio- nabiles ELm2P 12 considerantur Λ m2 ( in er . -entur) 2 13 haec EG illae—sensibilis (p. 254, 5) om. CEG 14 et—sensibilis (ibid.) om. HLNP 16 rursus—sensibilis (ibid.) om. R per se sunt Λ2Φ 17 quidem om . Λ2 18 ea] ΓΔΨΨ edd . haec ΛII2 20 animatum et inanimatum sensibile et insensibile rationale et inrationale mortale et inmortale h m1 animati—insensibilis] Porph. p. 10, 4 εμψύχου και αίαβητικου ante sint add . animalis edd. cum Porph . τοϋ ζώου quattuor et (20—p. 254, 2) om . 2 sensibilis et insensibilis, rationalis et inrationalis, mortalis et inmortalis, ea quidem quae est animati et sensibilis differentia. constitutiua est substan- tiae animalis — est enim animal substantia ani- mata sensibilis —, ea uero quae est mortalis et inmortalis differentia et rationalis et inrationalis, diuisiuae sunt animalis differentiae; per eas enim genera in species diuidimus.

Fit nunc differentiarum plena et suprema diuisio, quae est huiusmodi. differentiarum aliae sunt separabiles, aliae inse- parabiles, inseparabilium aliae sunt secundum accidens, aliae substantiales. substantialium aliae sunt diuisibiles generis, aliae coustitutiuae specierum. quod uero ait : cum igitur tres species differentiae considerentur, ad hoc retulit, quod in prima differentiarum diuisione partim eas communes esse, partim proprias, partim magis proprias dixit, quas rursus tres differentias alias separabiles esse monstrauit, alias inseparabiles, separabiles quidem communes, inseparabiles uero proprias ac magis proprias. inseparabilium uero fecit diuisionem dicens alias esse secundum accidens, quae propriae nuncupantur, magis proprias uero secundum substantiam considerari. earum uero quae secundum substantiam sunt, subdiuisionem facit, quod 3 constituta T m1 4 post animata add . et ΓΛ Busse, om . ΔΠΣΦΨ Porph. (p. 10, 6) edd . 5 ea] he ex e Rm2 est] sunt R 6 diffe- rentia om . CEGPR et om . CLR \\ rationabilis et inrationabilis (rac- et irrac- P ) Lm2P 7 diuisi Em1 diuisae GPm1 has HP; Porph. p. 10, 8 St’ αΰτών 8 genera in] L (s. l. m2) ΓΔΠ . (in mg. m2) Ψ Porph., om. cett . 11 post inseparabilium add. uero C 12 generis om. EGR, in mg. Lm2 15 post esse add . dixit HNP dicit R 16 dixit om. HPR, s. l. Em2 rursum H 17 alias insepa- rabiles esse (esse om. N ) monstrauit HNP 18 ac] et HN 20 acci- dens] se EG(er.), s. l. Pm2, add . substantiam Em1 alias (alia E ) se- cundum substantiam considerari G edd., in mg. Em2, s. l . alias secun- dum Pm2, post considerari add . et illas esse secundum accidens edd. quae—considerari om. E post quae s. l . uero secundum accidens Pm2 propria C proprias Pm2 nuncupari Pm2 21 eorum (sic) uero quae secundum substantiam s. l. add. Em2 22 post quae add. et C aliae earum genus diuidant, aliae speciem informent. ad cuius rei facilem cognitionem illa tertii libri specierum generumque dispositio transcribatur. sitque primum substantia, sub hac corporeum atque incorporeum, sub corporeo animatum atque inanimatum, sub animato sensibile atque insensibile, sub quo animal, sub animali rationale atque inrationale, sub rationali mor- tale atque inmortale et sub mortali species hominis, quae solis deinceps indiuiduis praeponatur. in hac igitur diuisione omnes hae differentiae specificae nuncupantur, generum enim specierum- que differentiae sunt, sed generum quidem diuisiuae, specierum autem constitutiuae. id autem probatur hoc modo. substantiam quippe corporei atque incorporei differentiae partiuntur, cor- poreum uero animati atque inanimati, animatum sensibilis atque insensibilis. ita igitur genera substantiales differentiae partiuntur et dicuntur generum diuisiuae. at uero si eaedem differentiae quae a genere descendentes genus diuidunt, colli- gantur et in unum quae possunt iungi copulentur, species informatur. nam cum animal species sit substantiae — omnia enim superiora de inferioribus praedicantur et quicquid inferius fuerit, species erit etiam superioris —, animatum tamen atque 2 illa tertii libri.. dispositio] p. 208, 12 ss. 1 diuidunt N diuident R informant CNR, add . atque construant H atque constituunt (-ant ex -ent P ) NP, s. l. Lm2 (ex p. 256, 3) at E 2 facilitatem G cognitionem om. EG illa s. l. Hm2 3 trans- feratur Hm1N; post transcribatur spatium ad inscribendam figuram ut uid. relictum in EG sub] ubi E hoc Em1GLm1R 4 atque incorporeum in mg. Em2 sub corporeo om. GR, in mg Em2, s. l. Lm2 6 animal sub om. E sub animali om. GR 6 rationabile E 7 et om. HN, del. Em2 12 patiuntur Em1G corporeum—partiun- tur (15) om. Em1, in mg . corporeum ( ex corpore m3 )—inanimati (ani- matum autem s. l. add. m3 ) sensibilis—partiuntur add. m2 13 ani- matum om. G, post add . autem Em3 enim Lm1, del. m2 , et er. N 14 post insensibilis add . partiuntur CL substantialis Gm1Pm2 15 si del. Lm2, post si del . et R heaedem P (dem er .) R (h del .) hae HN 16 quae post descendentes L 17 in ex al. litt. Em2 18 informantur EHN informant part. ras. ex informatur Lm2 fit E sensibile quae sunt differentiae, si referantur ad genera, diui- siuae sunt, constitutiuae uero fiunt animalis eiusque sub- stantiam formant atque constituunt definitionemque conformant, ut sit animal substantia animata sensibilis, substantia quidem genus, animatum uero atque sensibile eiusdem differentiae consti- p. 85 tutiuae. | item animal rationabilitas atque inrationabilitas diuidit, mortali etiam atque inmortali diuiditur, sed iuncta rationabilitas atque mortalitas, quae animalis diuisiuae fuerant, fiunt homi- nis constitutiuae eiusque perficiunt speciem atque omnem eius rationem definitionis informant atque perficiunt. at si inrationabilitas cum mortalitate iungatur, fiet equus aut quod- libet animal, quod ratione non utitur, rationabilitas uero atque inmortalitas copulatae del substantiam informant. ita eaedem differentiae cum referuntur ad genera, diuisiuae generum fiunt, si uero ad inferiores species considerentur, informant species earumque substantiam conuenienti copulatione constituunt. In hoc quaesitum est, quemadmodum dicerentur esse hae diffe- 1 post sunt add . eiusdem P (s. l. m2) edd . diuisiua Em1G 2 post sunt s. l . si ad speciem Lm2Pm2 uero om. N, del. Pm1?, s. l. Hm2Rm2 fiunt s. l. Rm2 3 definitionemque] diuisionemque EG formant Hm1 4 quidem] uero N 5 ante genus add. eiusdem CN , post add . est s. l. LPm2 ante differentiae add . generis GP, post add . diuisiuae R post constitutiuae add . animalis R, s. l . speciei animalis Lm2 6 rationabilitas—diuiditur] P rationalitas atque inrationalitas diuidit mortalitas ( ex inmortali m2 ) etiam atque inmortalitas ( ex inmor- tali m2 ) diuidit ** · H rationabilitas atque irrationabilitas mortale atque inmortale diuidit C rationale atque inrationale (diuidunt add. N ) mortale atque (et N ) inmortale diuidit (diuidit om. N ) NR inrationabile (inratio- nale L ) atque inmortale diuiditur EGLm1, in mg. ante atque add . irracionale. mortale etiam atque m2 rationabilitas atque irrationabilitas, mortalitas atque immortalitas diuidit brm 7 rationalitas E 8 diuisiua Em1GLm1R 9 constitutiua GLm1R eiusque] hominisque HNP nominis (del. Lm2) eiusque EGL 10 atque perficiunt s. l. Rm2 11 irrationalitas EP mortali Lm2Pm1 fiat G aut] atque L 12 rationalitas HP 13 inmortalitas] inrationabilitas R dei om. G , post substantiam E (s. l. m2) L formant HN item HL 14 di- uisae E 17 esse om. C eae EGR heae P rentiae specierum constitutiuae, cum inrationabilis differentia atque inmortalis nullam speciem uideantur efficere. respondemus primum quidem placere Aristoteli caelestia corpora animata non esse; quod uero animatum non sit, animal esse non posse; 5 quod uero non sit animal, nec rationale esse concedi. sed eadem corpora propter simplicitatem et perpetuitatem motus aeterna esse confirmat. est igitur aliquid quod ex duabus his diffe- rentiis conficiatur, inrationabili scilicet atque inmortali. quodsi magis cedendum Platoni est et caelestia corpora animata esse credendum, nullum quidem his differentiis potest esse subiectum — quicquid enim inrationabile est corruptioni sub- iacens et generationi, inmortale esse non poterit —, sed tamen hae differentiae, quoniam substantialium differentiarum in numero sunt, si iungi ullo modo potuissent, earum naturam et speciem quoque possent efficere. atque ut intellegatur, quae sit haec potentia efficiendae substantiae specieique formandae, respiciamus ad proprias atque communes, quae tametsi iun- gantur, speciem substantiam que nulla ratione constituunt. si quis enim loquatur ambulans, quae sunt duae communes dif- ferentiae, uel si albus ac longus, num idcirco isdem eius sub- stantia constituitur? minime. cur? quia non eiusdem sunt generis, quae alicuius possint constituere et conformare sub- 3—7 Aristoteli] cf. De caelo II 12, p. 292 a , 18 ss.; ed. Didot IV part. II p. 38 a , frg. 24 (Cic. de nat. deor. II 15, 42 cum locis ab Heitzio adlatis). 9 Platoni] Tim. p. 38 E. 39 E ss.; cf. supra p. 209, 2. 1 species G inrationalis CEGP differentiae E 5 concedit Lm1N 7 est] esse CN, ad est s. l . ał esset L aliud G 8 con- ficeretur H, s. l. ( add . ał) ad conficiatur L irrationali Lm2P 9 ac- cedendum CN (ac er .) H (ac in ras. m2 ), concedendum edd . est platoni CN et om. C 10 credendum om. CN 11 inrationale (irr- P ) HP 13 ante substantialium add . in CHN, post diff. om. CHNR 16 efficientiae G 17 tametsi] etsi C etiam (si er. H ) etsi H ( in mg . ł tametsi m2 ) NP 19 loquitur HN 20 sit H num ex non Rm2 isdem] NP eisdem (ei in ras. m2 ) L hisdem cett., post s. l . differentiis add. Em2 21 ante cur add . id HNP, s. l. Lm2 eius EG sunt ante eiusdem N, post generis L 22 possunt NP con- firmare Em1GRm1 stantiam. ita igitur hae, id est inrationale atque inmortale, etiamsi subiectum aliquod habere non possunt, possent tamen substantiam efficere, si ullo modo iungi copularique potuissent, praeterea inrationale iunctum cum mortali substantiam pecudis facit : est igitur constitutiua inrationalis differentia, item inmor- tale ac rationale coniuncta efficiunt deum : est igitur inmortale quod speciem formet, quodsi inter se iungi nequeunt, non idcirco quod in natura earum est, abrogatur.

Sed hae quidem quae diuisiuae sunt differentiae generum, completiuae fiunt et constitutiuae speci- erum; diuiditur enim animal rationali et inrationali differentia et rursus mortali et inmortali differentia, sed ea quae est rationalis differentia et mortalis, con- stitutiuae fiunt hominis, rationalis uero et inmor- talis del, illae uero quae sunt inrationalis et mor- talis, inrationabilium animalium, sic etiam et supremae substantiae cum diuisiua sit animati et inanimati dif- ferentia et sensibilis et insensibilis, animata et sen- sibilis congregatae ad substantiam animal perfecerunt.

9—19] Porph. p. 10, 9—17 (Boeth. p. 36, 7—15). 2 aliquod om. C aliquid LP possunt—substantiam] possent tamen substantiam possent C 4 mortale EGPm1 5 irrationabilis NP ita R 6 coniunctae HN 8 eorum edd . 9 haec CL heae P 10 generum om. EG fiant Cm1Em1G sunt Σ 11 diuiditur—insensibilis (18) ] 2 , om. cett . 12 pr . et—differentia om. 2 , add. X m2 13 ea... differentia] Porph. p. 10, 12 ai... διαοοραί rationalis.. mortalis cum cod . M Porph., cett . τοΰ 6-νητοδ καί τού λογικού 14 fiunt] definiunt Δ m1 ΙΛΣ hominem Δ m1 ΑΣ 15 dni in ras. 2 , add . sunt et angeli Δ , sed del., ante dei add. angeli et Π m2 , sed del.; codd. Porph. p. 10,13 aut θεού aut άγγέλοο quae sunt add . X m2 post mortalis add . constitutiuae sunt Γ 16 inratio- nalium X m2 \ m1 , add . sunt Φ etiam] enim Φ supremae substan- tiae] T m2 (suae substantiae m1 ) X m 2 (superna substantia m1 ) suprema substantia cett. codd. edd. Busse; cf. Porph. p. 36, 12 et infra p. 259, 23 18 animatum EGR sensibile E (le in ras .) R 19 congregata ER perficerent G perficiunt in ras . 2 post perfecerunt add . animata uero et insensibilis perfecerunt plantam edd. cum Porph. p. 10, 17, om . Boethius etiam in commentario

Geminum differentiarum usum esse demonstrat, unum qui- dem quo genera diuiduntur, alium uero quo species infor- mantur; neque enim hoc solum differentiae faciunt, ut genera partiantur, uerum etiam dum genera diuidunt, species in quas genera deducuntur efficiunt, itaque quae diuisiuae sunt gene- rum, fiunt constitutiuae specierum, huiusque rei illud exemplum est quod ipse subiecit; animalis quippe differentiae sunt diui- siuae rationale atque inrationale, mortale atque inmortale; his enim praedicatio diuiditur animalis, omne enim quod animal est, aut rationale aut inrationale aut mortale aut inmortale est. sed istae differentiae quae diuidunt genus quod est animal, speciei substantiam formamqne constituunt, nam cum sit homo animal, efficitur rationali mortalique differentiis, quae dudum animal partiebantur, item cum sit equus animal, inrationali mortalique differentiis constitui|tur, quae dudum animal diui- p. 86 debant. deus autem cum sit animal, ut de sole dicamus, ratio- nali inmortalique efficitur differentiis, quas diuidere genus habita partitio paulo ante monstrauit. sed hic, ut diximus, deum corporeum intellegi oportet, ut solem et caelum ceteraque huiusmodi, quae cum animata et rationabilia Plato esse con- firmat, tum in deorum uocabulum antiquitatis ueneratione probantur assumpta, de primo quoque genere, id est substantia demonstrantur uenire. nam cum eius diuisiuae sint differentiae 18 ut diximus] p. 208, 22 ss. 20 Plato] cf. p. 257, 9. 2 aliud EHm1Rm2 alio m1 uero om. R 4 partiuntur GPm1 diuidendo N 5 deducantur HN dicuntur R diuiduntur C (uid in er . duc? m2 ) diuisae Em1Gm2HR 6 huius C rei om. EGR s. l. Lm2 7 ipse] ille R diuisae Em1Gm2 8 mortale atque inmortale om. EGR, in mg. Lm2 9 quod animal est] animal HNR 10 pr . aut om. R post rationale add . est HN 11 est om. HR quod] hoc C 13 post efficitur add. ab his EPm1, del. m2, s. l. Lm2 post differentiis add . constituitur Cm1, del. m2 14 partiebantur] diuidebant Lm1R 15 diuidebant] parciebantur R 16 ut] si CH, in ros. N, recte?; cf.p. 208, 22 20 confirmet C (et in ras. m2 ) HLm2N 22 substantiam Em1 23 demonstrantur] idem monstratur HN idem (super ras. Cm2, s. l. Pm2) demonstrantur Cm1Pm1, alt . n del. Cm2Pm2 euenire HNPm2, add. s. l . differentiae Lm2 diuisae Em1Pm1 sunt EHm1 animatum atque inanimatum, sensibile atque insensibile, iunctae differentiae sensibilis atque animati efficiunt substantiam ani- matam atque sensibilem, quod est animal, iure igitur dictum est, quae diuisiuae sunt differentiae generum, easdem esse con- stitutiuas specierum.

Quoniam ergo eaedem aliquo modo quidem accep- tae fiunt constitutiuae, aliquo modo autem diuisiuae, specificae omnes uocantur. et his maxime opus est ad diuisiones generum et definitiones, sed non his quae secundum accidens inseparabiles sunt, nec magis his quae sunt separabiles.

Omnes a genere differentias procedentes genus ipsum a quo procedunt, diuidere nullus ignorat, ipsae autem quae diuidunt genus, si ad posteriores species applicentur, informant substantias easque perficiunt, eaedem igitur sunt constitutiuae specierum, eaedem diuisibiles generum, alio tamen modo atque alio consideratae, ut si ad genus relatae quidem in contrariam diuisionem spectentur, diuisibiles generis inueniuntur, si uero iunctae aliquid efficere possint, specierum constitutiuae sunt, quae cum ita sint, hae differentiae quae genus diuidunt, rectis- sime diuisiuae nominantur - quae enim constituunt speciem, specificae sunt, sed constituunt speciem hae differentiae quae 6—11] Porph. p. 10, 18—21 (Boeth. p. 36, 15—19). 4 post constitutiuas add . et completiuas C completinasque HNP (ex p. 258,10) 6 ergo] igitur P needem uel heedem hic et 15. 16. p. 261, 1 codd. quidam alio P ( ras. ex aliquo,) Γ (o in ras .) quidem] ΓΔΛΙIΨ , om. cett.; Porph. p. 10, 18 μεν 7 aliquo—inseparabiles sunt (10) ] Ω , om. cett . alio ras. ex aliquo ut uid . Γ autem modo Φ autem add . 5 m2 10 sunt inseparabiles Γ his om . Γ 12 post Omnes add . enim R 13 quo] quibus EGR procedent Em1 15 post sub- stantias s. l . earum L eas substantiasque (quae N ) HNR sunt igitur HL 16 post eaedem add . sunt LR 19 sint CHPRm1 21 diui- siuae] specificae Lm2 nominantur] nuncupantur HΡΝ enim om. C post speciem add . eaedem speciem faciunt, quae uero speciem faciunt CHN sunt generis diuisiuae - eaedemque sunt specierum constitu- tiuae. quare iure quae generum diuisiuae sunt et quae spe- cierum constitutiuae, specificae nuncupantur, has igitur in diuisione generis et in definitione specierum accipi oportere manifestum est. quoniam enim diuisiuae sunt, per eas diuidi oportet genus, quoniam autem constitutiuae, per eas species definiri; quibus enim unum quodque constituitur, isdem etiam definitur, constituitur autem species per differentias generis diuisiuas, quae sunt specificae, iure igitur specificae solae et in generis diuisione et in specierum definitione ponuntur, et de specificis quidem haec ratio est, de his autem quae uel separabilia uel inseparabilia continent accidentia, nihil in generum diuisione uel definitione specierum poterit assumi, idcirco quoniam quae diuisibiles sunt, substantiam generis diuidunt, et quae constitutiuae sunt, substantiam speciei con- stituunt. quae uero sunt inseparabilia accidentia, nullius sub- stantiam informant, unde fit ut multo minus separabilia acci- dentia ad diuisiones generum uel specierum definitiones accommodentur; omnino enim dissimiles sunt substantialibus differentiis, nam inseparabilia accidentia hoc fortasse habent commune cum specificis, hoc est substantialibus differentiis, quod aeque subiectum non relinquunt, sicut nec specificae differentiae, separabilia autem accidentia ne hoc quidem; sepa- 1 diuisae Gm1 eaedemque] H (hee-) NP eaedem C igitur eaedem (eaedem s. l. Lm2 ) quae (que E ) sunt EGLR constitutiuae specie- rum C 2 quare—constitutiuae om. EGLR quare iure] iure igitur P 4 diuisionem HLm2P et] uel R definitionem (uel diff-) HL ( s. l . ał constitutione] P diuisione Em1 6 eius Em1 7 post definiri add . oportet CN, s. l . (scil. add. E ) EL quibus—definitur om. EGLR, in mg. Pm2 hisdem CHN 9 solae s. l. Em2 10 post , in om. HN 12 continent] concedunt EG, s. l . uel faciunt Gm1? 13 post uel add . in L 16 sub- stantiam] HN, om. Em1 , speciem CGLm1R (post informant) s. l. Em2 , speciei substantiam Lm2P edd . 17 formant H multo om. C 18 ad diuisiones—accidentia (20) in inf. mg. Gm2 definitiones] diuisiones Em1G 19 ante substantialibus add . a HN, recte? 22 ante quod add. id H (linea del., sed linea er. uid.) N ad quod aeque s. l. ał quod hae similiter L sic G (ut er .) L (ut del. m2) 23 ne] nec LN rari enim possunt, nec tantum potestate et mentis ratiocinatione, sed actus etiam praesentia, et omnino ueniendi uel discedendi uarietatibus permutantur.

Quas etiam determinantes dicunt : differentia est qua abundat species a genere, homo enim ab animali plus habet rationale et mortale : animal enim neque ipsum nihil horum est nam unde habebunt species differentias? neque enim omnes oppositas habet - nam in eodem simul habebunt opposita —. sed, quemadmodum probant, potestate quidem omnes habet sub se differentias, actu uero nullam, ac sic neque ex his quae non sunt, aliquid fit neque opposita circa idem sunt.

Specificas differentias definitione concludit dicens substan- p. 87 tiales differentias a quibusdam tali descriptionis ratione finiri : differentia specifica est qua abundat species a genere, sit enim genus animal, species homo : habet igitur homo dif- ferentias in se, quae eum constituunt, rationale atque mortale; omnis enim species constitutiuas formae suae differentias in se retinet nec praeter illas esse potest, quarum congregatione perfecta est. si igitur animal quidem solum genus est, homo uero est animal rationale mortale, plus habet homo ab animali id quod rationale est atque mortale, quo igitur abundat species 4—13] Porph. p. 10, 22—11, 6 (Boeth. p. 36, 20—37, 5). 1 nec] non brm 4 Quae h m1 dicuntur A m1 est add . \ m2 5 que Em1 quae Ga.c . abundant (ha- G ) Em1G a om. N ho- mo—-nullam (11) ] R Q , om. cett . ab om . ΓΦ 6 enim] enim tamen R autem A 7 horum nihil Γ 8 enim om . Φ , add . & m2 , autem er . T : Porph. p. 11, 3 ούτε ίί ; enim pro autem; cf. ad p. 16, 15; an autem ( cf. T ) Boethius scripsit ? opposita R habet] habent cett . codd. et edd . 9 nam] nec R habebit Φ ( post opposita), non habe- bunt Δ 11 habet] P p.c . Φ*Γ habent cett . ac sic om. N sic ex si Em2G 12 hiis Φ sint Sa.c . opposita] ex oppositis quae R h m1 13 circa idem sunt] Porph. p. 11, 6 &pa περί τό αΰτο εσται 15 diffiniri Pm2R 19 constitutiuae Em1GLp.c.Rm1 in se om. C 22 est uero E 23 id] id est EGP a genere, id est quo superat genus et quo plus habet a genere, hoc est specifica differentia, sed huic definitioni quae- dam quaestio uidetur occurrere habens principium ex duabus per se propositionibus notis, una quidem, quoniam duo con- traria in eodem esse non possunt, alia uero, quoniam ex nihilo nihil fit. nam neque contraria pati sese possunt, ut in eodem simul sint, nec aliquid ex nihilo fieri potest; omne enim quod fit, habet aliquid unde effici possit atque formari, quae pro- positiones talem faciunt quaestionem, dictum est differentiam esse id qua plus haberet species a genere, quid igitur? dicen- dum est genus eas differentias quas habent species, non habere? et unde habebit species differentias quas genus non habet? nisi enim sit unde ueniant, differentiae in speciem uenire non possunt, quodsi genus quidem has differentias non habet, species autem habet, uidentur ex nihilo differentiae in speciem conuenisse et factum esse aliquid ex nihilo, quod fieri non posse superius dicta propositio monstrauit. quod si differentias omnes genus continet, differentiae autem in contraria dissol- uuntur, fiet ut rationabilitatem atque inrationabilitatem, mor- talitatem atque inmortalitatem simul habeat animal, quod est genus, et erunt in eodem bina contraria, quod fieri non potest, neque enim sicut in corpore solet esse alia pars alba, alia nigra, ita fieri in genere potest; genus enim per se conside- ratum partes non habet, nisi ad species referatur, quicquid igitur habet, non partibus, sed tota sui magnitudine retinebit, nec illud dubium est, quin in partibus suis genus habeat 1 post , quo] quod Em1 (quid m2 ) GHm1R a om. H 2 hoc—dif- ferentia om. C huic] hunc Em1N 4 per se ante notis brm unam GHa.r. 5 aliam C (sic) Ha.r. post quoniam add . quidem C 6 sit C nec N 10 id om. R qua] quod GHLm1P; cf. p. 270, 12 dicen- dumne Lm2 11 genus ante non habere HNP habent] habet Lm2 12 habet] habebit CEGLm1, in mg. Rm2 (om. m1) 13 ueniunt R 15 uidetur GLm1P differentia EGL ( ex -tiasj P 16 esse] est CLP aliquando Em1 18 contrarium HLm2NPm1 contrario R 19 mortali- tatem atque inmortalitatem] CNP, s. l. Lm2, om. cett . 22 esse post alba N, post alia P 25 detinebit N 26 in] HNP, s. l. Lm2, om. cett . contrarietates, ut animal in homine rationabilitatem, in boue contrarium. sed nunc non de speciebus quaerimus, de quibus constat, sed an ipsum per se genus eas differentias quas habent species, habere possit atque intra suae substantiae ambitum continere, hanc igitur quaestionem tali ratione dis- soluimus. potest quaelibet illa res id quod est non esse, sed alio modo esse, alio uero non esse, ut Socrates cum stat, et sedet et non sedet, sedet quidem potestate, actu uero non sedet. cum enim stat, manifestum est eum non agere sessi- onem, sed potius standi inmobilitatem. sed rursus cum stat, sedet, non quia iam sedet, sed quia sedere potest; ita actu quidem non sedet, potestate uero sedet. et ouum animal est et non est animal. non est quidem animal actu, adhuc namque ouum est nec ad animalis processit uiuificationem, sed idem tamen est animal potestate, quia potest effici animal, cum formam ac spiritum uiuificationis acceperit. ita igitur genus et habet has differentias et non habet, non habet quidem actu, sed habet potestate. si enim ipsum per se animal consideretur, differentias non habebit, si autem ad species reducatur, habere potest, sed distributim atque ut eius speciebus separarim nihil possit euenire contrarium. ita ipsum genus si per se consi- 1 post homine s. l . habet E, post rationabilitatem Lm2 2 nunc om. EGR, s. l. Lm2 4 suae intra C 6 quaelibet illa res] HLm2NPm1 quaelibet res ( res s. l. E) CEPm2 quidlibet Lm1R quodlibet G 7 alio uero non esse om. Hm1, s. l . alio non esse m2 8 secund . sedet om. CEGR 9 enim om. CEGLPm1 (s. l . autem m2) R sessione G 10 mobilita- tem CEGLm1P mobilitate N cum stat in constat mut . ERm2 13 actu om. EG 14 neque CL ad om. E animal G animalis quidem L 16 spiritum] speciem CHR genus et] ELm2NP et genus et H genus CGLm1R 17 non habet quidem—potestate] habet quidem potestate sed non habet ( habet om. C) actu CEm2P habet quidem actu sed non habet potestate Em1G 18 consideretur] quis (s. l.) consideret E 19 autem] enim R reducat E 20 distributim] HLm2PRm2 distri- butum CN distribute EGLm1 distributam Rm1 atque—contrarium] atque in species separatum ( separatim H) ut nihil possit esse ( euenire H) contrarium CHN, add. locum atque ut eius—contrarium C nihil] et nihil G 21 si ipsum genus HN deretur, differentiis caret; quod si ad species referatur, per distributas species uel in partibus suis contraria retinebit, atque ita nec ex nihilo uenerunt differentiae quas genus retinet potestate nec utraque contraria in eodem sunt, cum contrarias differentias in eo quod dicitur genus, actu non habet, inpos- sibilitas enim eius propositionis quae dicit contraria in eodem esse non posse, in eo consistit quod contraria actu in eodem esse non possunt, nam potestate et non actu duo contraria in eodem esse nihil impedit, quae uero nos contraria diximus, Porphyrius opposita nuncupauit. est enim genus contrarii oppositum : omnia enim contraria, si sibimet ipsis considerantur, opposita sunt.

Definiunt autem eam et hoc modo : differentia est quod de pluribus et differentibus specie in eo quod quale sit praedicatur; rationale enim et mortale de homine | praedicatum in eo quod quale quiddam est p. 88 homo dicitur, sed non in eo quod quid est. quid est enim homo interrogatis nobis conueniens est dicere animal, quale autem animal inquisiti, quoniam ratio- nale et mortale est, conuenienter adsignabimus.

Tres sunt interrogationes ad quas genus, species, differentia, proprium atque accidens respondetur, haec autem sunt : quid 13—20] Porph. p. 11, 7—12 (Boeth. p. 37, 6-12). 1 species] differentias H 2 uel om. Lm1 uelut HLm2 sin eo] id HN quot E 7 actu ante contraria H, post eodem CLN in eodem esse—in eodem om. EG 8 post non possunt add . quantum ad genus potestate solum, quantum ad species actu et potestate Rm2 9 nil L contraria nos C 11 si om. HN, s. l. Cm2 si in semet Lm2P considerentur CLm2 12 sunt om. HN 13 autem om. H enim C et om. CEGHNP 2 , ante eam 4 ; Porph. p. 11, 7 xo; όντως 14 quae EP de om. C et om. CEGLIR; Porph. xat ; cf. infra p. 267, 1 15 ra- tionale—animal (19) ] R Q , om. cett . 16 praedicatur T a.c. m1 quid- dam om. ΓΦ 18 homo om. R ΔΦ , s. l . scil, homo \ m2 ; Porph. p. 11, 10 6 άνθρωπος 19 post post , animal add . sit C, ante EG inquisiti] Porph. p. 11, 11 πυνθανομενων 20 et om. CEGLR; Porph. p. 11, 12 xac est om. HNR, s. l . 2 m2 assignauimus E assignamus G 22 hae Hp.r.LR edd . heede m P sit, quale sit, quomodo se habeat, nam si quis interroget : quid est Socrates? responderi per genus ac speciem conuenit aut animal aut homo, si quis quomodo se habeat Socrates interroget, iure accidens respondebitur, id est aut sedet aut legit aut cetera, si quis uero qualis sit Socrates interroget, aut differentia aut proprium aut accidens respondebitur, id est uel rationalis uel risibilis uel caluus. sed in proprio quidem illa est obseruatio, quod illud proprium dici potest quod de una specie praedicatur, accidens uero tale est quod qualitatem designet quae non substantiam significet, differentia uero talis est quae substantiam demonstret, interrogati igitur qualis una quaeque res sit, si uolumus reddere substantiae qualitatem, differentiam praedicamus, quae differentia numquam de una tantum specie praedicatur, ut mortale uel rationale, sed de pluribus, quod igitur de pluribus speciebus inter se differen- tibus praedicatur ad eam interrogationem, quae quale sit id de quo quaeritur interrogat, ea est differentia cuius talem posuit definitionem : differentia est quod de pluribus 1 se om. G, s. l. E habet CEGLR 2 per om. H ac N 3 pr . aut] ut CHm1N post , aut] ut Hm1N habet R, post habeat del . se habet G 4 iure—legit] differentia aut legit G aut differentiam * ut (a er.) legit E differentia respondetur (respondetur etiam R ) id est aut sedet aut legit Lm1 5 aut] et HLm1NP quale H 6 proprio aut accidenti EGR respondebitur] CLm2P respondebit EGR respondetur HLm1N 7 pr . uel om. LN uel risibilis uel caluus] Lm1 edd . uel mortalis uel caluus CHLmSN uel mortalis uel alicuius EGR uel mor- talis uel saluus uel caluus Pm1 uel mortalis uel risibilis uel caluus m2 10 quae non—demonstret] Differentia uero talis est (haec om. L) quae (que ELm1 atque m2 ) non substantiam significet (-cat Lm1, add. m1 Differentia uero talis est quae substantiam significat, del. m2 ). Differentia uero talis est quae (non add., sed del. E ) substantiam demonstret (at Lm1 ) EGL post significet in mg. Proprium uero est quod non sub- standam significat H 11 quae] quia R demonstrat CLm1 inter- roganti R ( ex -tis] quale R 12 constantiae G 13 numquam] non C tantum de una C 14 sed om. EG, s. l. Lm2 15 quod] quod- si R 16 ad praedicatur in mg . respondetur E 18 pluribus—differen- tibus] cf. p. 265, 14 specie differentibus in eo quod quale sit praltdicatur; cuius definitionis causam rationemque pertractans ait;

Rebus enim ex materia et forma constantibus uel ad similitudinem rtfateriae et formae constituti- onem habentibus, quemadmodum statua ex materia est aeris, forma autem figura, sic et homo communis et specialis ex materia quidem similiter consistit genere, ex forma autem differentia, totum autem hoc animal rationale mortale homo est, quemadmodum illic statua.

Dixit superius differentias esse quae in qualitate speciei praedicarentur, nunc autem causas exequitur, cur speciei qua- litas differentia sit. omnes, inquit, res uel ex materia formaque consistunt uel ad similitudinem materiae atque formae sub- stantiam sortiuntur, ex materia quidem formaque subsistunt 3—10] Porph. p. 11, 12—17 (Boeth. p. 37, 12-17). 1 post quale add . quid Lm2(in ras.) E (sed er.) Rm1, del. m2, add . quid post sit s. l. Hm2 4 post similitudinem add . proportionemque LNRQ ( in mg . nempe communionem Γ ); om. Porph. p. 11, 13 et) ac ΓΔΙΙΨ- , om . L Α2Φ formae] A m2 HI!1- speciei CEGHNPR h m1 specieique L Λ2Φ formae speciei er. uid . Γ ; cf. Porph. et infra 13 ss . 5 quem- admodum—differentia (8) ] LR Q , om. cett. post materia add . quidem edd., recte ut uid.; Porph. p. 11, 14 μέν 6 aeris] et (s. l. m2) aere (in ras. m2) Ψ forma] ex ( in al. litt. xV m2 ) forma L xV brm Busse; Porph . εΐϊοος post figura haec Proportionale autem (enim Φ ) dicitur (est Σ ) quod proportionem omnium specierum teneat (tenet Σ ) id est communionem omnium partium uel (et T ) specierum quae diuidi (diui- dendo Rhm1 diuidendae Th m2 \l m1 2'l> ) ex ea (eo ΣΣ ) contingunt (con- tingant R ) per (del. Σ ) differentiam figuras ΓΠ m2 diffe- rentiam figuras \ ) add . LR T m1 h m1 ΑΠΣΦ , om . Ψ , del . T m2 \ m2 7 simi- liter] Busse similiter proportionaliter LR ll m1 similiter proportionaliterquc ΓΔΙ m2 Φ'Ρρ proportionaliter 2 brm; cf. Porph. p. 11, 15 8 ante genere add . in Γ m2 (ex m1 ) L Σ toto Ga.c . 9 ratione E ante mortale add . et CEGHLPR, om . N Q cum Porph. p. 11, 16 homo est om. N , ex homine Δ m2 11 differentiam HN 12 praedicaretur HN causis Em1 post cur add . autem Hm1, del. m2 qualitas speciei H 13 omnis ELm2N uel om. EGR 14 consistit Ea.c.HLm2 subsistit N 15 sortitur HLm2N ex om. CEGR formaque] et forma P omnia quaecumque sunt corporalia; nisi enim sit subiectum corpus quod suscipiat formam, nihil omnino esse potest, si enim lapides non fuissent, muri parietesque non essent, si lignum non fuisset, omnino nec mensa quidem, quae ex ligni materia est, esse potuisset, igitur supposita materia ac prae- iacente cum in ipsam figura superuenerit, fit quaelibet illa res corporea ex materia formaque subsistens, ut Achillis statua ex aeris materia et ipsius Achillis figura perficitur, atque ea quidem quae corporea sunt, manifestum est ex materia for- maque subsistere, ea uero quae sunt incorporalia, ad simili- tudinem materiae atque formae habent suppositas priores antiquioresque naturas, super quas differentiae uenientes effi- ciunt aliquid quod eodem modo sicut corpus tamquam ex materia ac figura consistere uideatur, ut in genere ac specie additis generi differentiis species effecta est. ut igitur est in Achillis statua aes quidem materia, forma uero Achillis qua- litas et quaedam figura, ex quibus efficitur Achillis statua, quae subiecta sensibus capitur, ita etiam in specie, quod est homo, materia quidem eius genus est, quod est animal, cui superueniens qualitas rationalis animal rationale, id est speciem fecit, igitur speciei materia quaedam est genus, forma uero et quasi qualitas differentia, quod est igitur in statua aes, hoc est in specie genus, quod in statua figura conformans, id in specie differentia, quod in statua ipsa statua, quae ex aere 2 potest] putem G putemus R 4 nec om. Gm1 ne EGm2L 5 ma- teria est] fit materia HNP ante igitur add . si E , sed del . 6 in om. R ipsa ER figuram Hm1La.r . peruenerit HN 9 corpo- ralia HNP ex om. C 11 prioris Em1G 12 antiquiorisque G 13 tamquam om. CLP, del. Hm2 ex] ea GL (in ras. m2) R 14 materia ac figura] brm materia (in ras. Lm2) forma ac figura (ac figura del. Lm2 ) LP forma ac figura CEGHRp figura ac forma N 15 generi] generis EG 16 aes—statua (17) om. N materiae G 17 et quae- dam—statua] CH, om. Lm1 ( in mg . et quaedam figura m2 ) P statua (cet. om.) EGR 18 quod] quae edd . 22 et om. EGR, s. l. Lm2 quali- tatis R igitur est (est s. l. Pm2 ) HNP 23 figura] forma N 24 post quod add . est igitur Pm2 figuraque conformatur, id in specie ipsa species, quae ex genere differentiaque coniungitur. quodsi materia quidem speciei genus est, forma autem differentia, omnis uero forma qualitas est, iure omnis differentia qualitas appellatur, quae cum ita sint, iure in eo quod quale sit interrogantibus respondetur.

Describunt autem huiusmodi differentias et hoc modo: differentia est quod) aptum natum est diuidere p. 89 quae sub eodem sunt genere; rationale enim et in- rationale hominem et equum, quae sub eodem sunt genere, quod est animal, diuidunt.

Haec quidem definitio cum sit usitata atque ante oculos exposita, eam tamen plenius dilucideque declarauit. omnes enim differentiae idcirco differentiae nuncupantur, quia species a se differre faciunt, quas unum genus includit, ut homo atque equus propriis discrepant differentiis; nam sicut homo animal est, ita etiam equus, ergo secundum genus nullo modo distant. 6—10] Porph. p. 11, 18—20 (Boeth. p. 37, 18—38, 1). 1 formatur CHNP 2 quidem] quaedam CHLm2PR 3 autem] nero N uero] ergo Lm1 autem N qualitas] HNPm1 qualia CEGLR uel qualis s. l. Pm2 5 ante respondetur excidisse differentia coni. Brandt 6 post autem add . et L (del.) R; Porph. p. 11, 18 post 8e add . *αί cod. B differentias] Em2GHPm1 xV differentiam CLPm2 ΓΛΑΙIΣΦ differentia Em1NR; Porph ,. τάς τοιούτας διαφοράς et] LPR i , om. cett.; Porph. *a\ οοτως 7 qua CG actum R natura] HL (del. m2) ΓΑΛΠΦ om. cett.; Porph. p. 11, 19 πεφοχος; cf. infra p. 272, 5—9. 275, 12 8 ante quae add. ea Γ2 , s. l. A m2 , del. m. al. , illa s. l. Δ m2 genere sunt ΣΑΨ rationale—sunt genere om. EG 9 et equum] equnmque C 10 diuidit L 11 cum—oculos in mg. E sit usitata] sita sit situr (sic) Em1 ita sit m2 situ sit sita G ante om. HNR, s. l. Lm2 oculis HN 12 post exposita add. superius R ea GNR plenius dilucideque declarauit] (claruit Em1Gm1 ) CEm2Gm2 plenius dilucideque declarauit L plenius lucidinsque declarauit Hm2 plenius dilucidiusque claruit R exempli insuper luce declarauit ( ex decla- ruit N ) NP plenius dilucideque exempli insuper luce declarauit Hm1 exempli insuper luce reserauit edd . 13 species ase differre] specie ( ex specierum, sequ. rasura ) differentiam E species in aere differentiam G species ase differentiae Lm1 14 a] ad R concludit N 15 nam in ras. Lm2 sed EG quae igitur secundum genus minime discrepant, ea differentiis distribuuntur, additum enim rationale quidem homini, inratio- nale uero equo equus atque homo, quae sub eodem fuerant genere, distribuuntur et discrepant, additis scilicet differentiis.

Adsignant autem etiam hoc modo : differentia est qua differunt a se singula; nam secundum genus non differunt, sumus enim mortalia animalia et nos et inrationabilia, sed additum rationabile separauit nos ab illis, et rationabiles sumus et nos et dii, sed mortale adpositum disiunxit nos ab illis.

Vitiosa ratione et non sana quod uult explicat definitio quorundam. id enim esse dicunt differentiam qua una quaeque res ab alia distet, in qua definitione nihil interest quod ita dixit an ita concluserit : differentia est id quod est differentia, etenim differentiae nomine in eiusdem differentiae usus est 5—10] Porph. p. 11, 21—12, 1 (Boeth. p. 38, 1—5). 2 describuntur EG 3 post equo distinguunt edd., post equus expec- tatur igitur’ Schepps , additum eqs. nominatiuum absolut . (cf. indicem Meiseri) interpretatur Brandt qui Lm2P 5 autem om . \, del. Lm2 A. m2 etiam om. H etiam et Λ eam et Ν Σ ; Porph. p. 11, 21 St καί 6 qua] Porph. διαφορά έσχιν δχψ διαφέρει έκασχα; ‘an quo?’ Busse, sed cf. infra p. 271, 1.7. 18. 272, 17 . 6 nam—ab illis (9) ] LR Q , om. cett. post nam add . homo et equus cum Porph. edd. (cf. etiam infra p. 271, 9. 12, sed etiam supra p. 269, 9) , etiam Bussio homo atque equus addendum uid . 7 enim] autem Γ 8 inrationalia ( uel irr-) R ?ΓΠ (in ras.) ros. ex -bilia Δ sed—illis (9) om. R ratio- nabile] p.r rationale \ a.r. et cett . separauit] disiunxit ΓΦ 9 et] CHP, s. l. er. uid. Δ , om. cett . rationabiles] L \ m1 2 rationale CP rationales cett., add . enim ΕGΗ ΑίΙΦΨ ; codd. Porph. aut λογικοί aut λογικά sumus om. CEGHP; Porph . έσμέν et nos om. E et om. N di C dei ut uid . 2 sed—ab illis om. EG 11 ante Vitiosa in ras. Haec E ratione] L edd., om. cett. (recte?), in ras . est E et om. G sane E (in ras.) NP explicans HNP non (s. l. m2) explicat L 12 id] cf. p. 263, 10 13 aliis R distat HN differt P 14 dixerit Lm2P an] utrum R concluderit L concludat EGR id quod est om. E ante differentia add . ipsa ER differentia om. G 15 etenim om. EGR differentiae nomine] qua differt una res ab alia, id est id quod est differentia est differentia. Differentiae nomine fid est—nomine in ras. m2) E in—definitione] usus in eius diffinitione N definitione dicens : differentia est qua differunt a se singula, quodsi adhuc differentia nescitur, nisi definitione clarescat, differre quoque quid sit qui poterimus agnoscere? ita nihil amplius attulit ad agnitionem qui differentiae nomine in eiusdem usus est definitione, est autem communis et uaga nec includens substantiales differentias, sed quaslibet etiam accidentes hoc modo : differentia est qua a se differunt singula; quae enim genere eadem sunt, differentia discrepant, ut cum homo atque equus idem sint in animalis genere, quoniam utraque sunt animalia, differunt tamen differentia rationali, et cum dii atque homines sub rationalitate sint positi, differunt mortalitate, rationale igitur hominis ad equum differentia est, mortale hominis ad deum, atque hoc quidem modo substantiales differentiae colliguntur, quodsi Socrates sedeat, Plato uero ambulet, erit differentia ambulatio uel sessio, quae substantialis non est. namque istam quoque dif- ferentiam definitio uidetur includere, cum dicit : differentia est qua differunt singula; quocumque enim Socrates a Platone distiterit nullo autem alio distare nisi accidentibus potest —, id erit differentia secundum superioris terminum definitionis, quam rem scilicet uiderunt etiam hi qui definitionis huius uagum communemque finem reprehendentes certae con- clusionis terminum subiecerunt. 2 nesciatur Lm2 (non noscitur m1) P definitione] in definitione N 3 qui] LN quomodo CEGPR qui * (d er.) H possemus EG possi- mus R 4 ita om. EGR cognitionem NPm2, post agnitionem add. a cogitatione Hm1, del. m2, s. l. uel cognitione m2, del. m. al. set om. EG 7 accidentales Lm2Pm2 9 sunt EGHLm1R in om. GNR 11 et om. EGR rationabilitate CGLm1 rationale N sunt CEGLm1R 12 positi] post EG post differunt add. tamen L rationabile L 13 est om. C 15 ambulatio uel om. EG, s. l. Lm2 16 nam HLm1 ista E 18 quo EGHm1 post differunt add. a se R cumque EG quoque Rm1 quocumque modo P post enim s. l. modo Lm2 19 de- stiterit CEm1HPRm2 distauerit m1 post alio s. l. modo Em2 ac- cidentibus] ex accidentibus P

Interius autem perscrutantes de differentia dicunt, non quodlibet eorum quae sub eodem sunt genere diuidentium esse differentiam, sed quod ad esse conducit et quod eius quod est esse rei pars est; neque enim quod aptum natum est nauigare erit homi- nis differentia, etsi proprium sit hominis, dicimus enim ‘animalium haec quidem apta nata sunt ad naui- gandum, illa uero minime’, diuidentes ab aliis, sed aptum natum esse ad nauigandum non erat comple- tiuum substantiae nec eius pars, sed aptitudo quae- dam eius est, idcirco, quoniam non est talis quales sunt quae specificae dicuntur differentiae, erunt igitur specificae differentiae quaecumque alteram faciunt speciem et quaecumque in eo quod quale est acci- piuntur. — Et de differentiis quidem ista sufficiunt.

Sensus propositionis huiusmodi est. quoniam superius dixit determinasse quosdam differentiam esse qua a se singula dis- p. 90 creparent, ait alios diligentius de differentia | perscrutantes non 1—15] Porph. p. 12, 1-11 (Boeth. p. 38, 6—17). 1 perscrutantes] EGHP perscrutantes et speculantes cett.; Porph. p. 12, 1 προσεξεργοζόμενοι de differentia] CH (linea del., sed lin. er.) Σ differentiam cett. edd. Busse; Porph. p. 12, 1 τά περί τής διαφοράς 2 non] non solum R , quodlibet] quod habet ELm1 h m1 X , post quod- libet er. habet 23 diuidentium esse om. X , s. l. Lm2 sed quod— dicuntur differentiae (12) ] LR Q , om. cett. 5 aptum] actu R natum om. LR; Porph. p. 12, 4 τδ πεφοχέναι πλεΐν 6 dicimus] Porph. p. 12, 5 εΐποιμεν γάρ dv , unde dicemus coni. Brandt, cf. supra p. 230, 18. 19; infra 12 erunt ειεν άν ; p. 234, 16. (erit). 17. 235, 2 (erunt) 7 ani- malia A acta Rm1 nata om. LR 8 aliis] illis A 9 actum Rm1 natum om. R est R erit h m2 10 neque Busse 11 est om. R quoniam om. LR 12 quae om. Φ igitur] ergo L 13 alteram— quaecumque om. H 14 et] ea EG quale in er. quid ut uid. Hm2 quid EG post est add. esse EG accipiunt EG 15 Et—sufficiunt om. N Et om. CEGP; Porph. 12,11 Καί de om. EG A diffe- rentiis] Porph. περί μίν διαφοράς quidem om. H sufficiant CL X m2; Porph. άρχει 18 alios] ilico EGLa.c. ilico alios P de differentia] differentiam CLm1P fuisse arbitratos recte esse superius propositam definitionem, neque enim omnia quaecumque sub eodem posita genere dif- ferre faciunt, differentiae hae de quibus nunc tractatur, id est specificae, numerari queunt, plura enim sunt quae ita diuidunt species sub uno genere positas, ut tamen eorum substantiam minime conforment, quia non uidentur esse differentiae speci- ficae nisi illae tantum quae ad id quod est esse proficiunt et quae in definitionis alicuius parte ponuntur, hae autem sunt ut rationale hominis, nam et substantiam hominis conformat et ad esse hominis proficit et definitionis eius pars est. ergo nisi ad id quod est esse conducit et eius quod est esse rei pars sit, specifica differentia nullo modo poterit nuncupari, quid est autem esse rei? nihil est aliud nisi definitio, uni cuique enim rei interrogatae ‘quid est?’ si quis quod est esse monstrare uoluierit, definitionem dicit, ergo si qua definitionis pars fuerit, eius erit pars quae unius cuiusque rei quid esse sit designet, definitio est quidem quae quid una quaeque res 1 positam EG 2 posita] posita sunt EGL post genere add. quae Lm1, del. m2 3 differentiae—id est om. CN hae om. H id est om. R, er. uid. H, s. l. Lm2 4 nominari HLm2NR 5 earum H 6 quia] quae CH specificae ante esse H, post N 7 proficiant R et quae] eaeque G eae quae Em1, del. m2, etiam proxima in—ponuntur del. m2 8 in del. Lm2, om. P diffinitiones N definitionibus EGLm1 aliqua N partes EGLP post ponuntur add. ut mortalis rationalis Em1, del. m2 hae] ea EGLm2P 9 et s. l. Lm2 et ad G con- format—hominis om. EG 11 conducat EHm2Lm2N et eius—pars sit] N et eius quod ( add. quid Rm1, del. m2 , quidem ex quid Hm2 , del. m3 ) est esse rei pars sit (est Hm1) HR et eius rei quod est (est del. Lm2 ) esse pars est (est om. Lm1, s. l. sit m2) CL et eius quod quidem esse rei pars est P eius rei quod quidem (aliquid add. E) EG 13 esse om. G, ante autem H nihil del. Em2 est s. l. Lm2Rm2 esse E (del. m2) G unius cuiusque R 14 interrogatae] ad inter- rogationem CHN quis] quid Lm2 quod] id quod CHNP 15 qua] quid CHN 16 post eius s. l. rei Lm2 quae] quod HLm1N quid] quod N sit esse L esse fit G est esse Hm1N 17 designat Lm2P significet Hm1N est quidem] enim est HN quae quid] quia N sit, ostendit ac profert, demonstraturque quid uni cuique rei sit esse per definitionis adsignationem. illae uero differentiae quae non ad substantiam conducunt, sed quoddam quasi extrin- secus accidens afferunt, specificae non dicuntur, licet sub eodem genere positas species faciant discrepare, ut si quis hominis atque equi hanc differentiam dicat, aptum esse ad nauigandum. homo enim aptus est ad nauigandum, equus uero minime, et cum sit equus atque homo sub eodem genere animalis, addita differentia ‘aptum esse ad nauigandum’ equum distinxit ab homine, sed aptum esse ad nauigandum non est huiusmodi, quale quod possit hominis formare substantiam, sed tantum quandam quodammodo aptitudinem monstrat et ad faciendum aliquid uel non faciendum oportunitatem. idcirco ergo speci- fica differentia esse non dicitur, quo fit ut non omnis diffe- rentia quae sub eodem genere positas species distribuit, spe- cifica esse possit, sed ea tantum quae ad substantiam speciei proficit et quae in parte definitionis accipitur, concludit igitur esse specificas differentias quae alteras a se species faciunt per differentias substantiales, nam si uni cuique id est esse quodcumque substantialiter fuerit, quaecumque differentiae substantialiter diuersae sunt, illas species quibus adsunt, omni substantia faciunt alteras ac discrepantes, atque hae in defini- tionis parte sumuntur, nam si definitio substantiam monstrat 1 ostendit om. E ostenditur N ac er. E, om. N profert om. N demonstratque CLm1 quid] quod Lm1Pm1R quidem quid N 2 per om. EGR, in mg. Lm2 assignatione EG 3 ad om. EΡ quasi om. EGPR 5 faciant om. EG facient CLm1Rm1 7 homo enim (autem LR )—equus] HLNR hominem equum (cet, om.) CEGP 10 esse ad—sed tantum (11) om. EG 11 quale om. EGR, del. Lm2 ante quod (quid P ) add. per L (del. m2), s. l. Pm2 post substantiam add. sicut rationale quae est substantialis qualitas C 12 habitudinem Hm1 13 opportunitatem CR differentia specifica C 18 ante esse add. eas HΝΡ, s. l. Lm2 quae—differentias om. EGR ad faciunt s. l. 1 informant Lm2 19 differentias ex distantias Lm2 idem est ( in ras. m2 ) esse H idem esse est R 21 sint Hm1 omnes EGP 22 substantias P substantiae Hm1 substantiae ratione N et substantiales differentiae species efficiunt, substantiales dif- ferentiae erunt partes definitionum.

Proprium uero quadrifariam diuidunt. nam et id quod soli alicui speciei accidit, etsi non omni, ut ho- mini medicum esse uel geometrem, et quod omni accidit, etsi non soli, quemadmodum homini esse bipedem, et quod soli et omni et aliquando, ut homini in senectute canescere, quartum uero, in quo concur- rit et soli et omni et semper, quemadmodum homini esse risibile, nam etsi non semper rideat, tamen risi- bile dicitur, non quod iam rideat, sed quod aptus natus sit; hoc autem ei semper est naturale et equo hinnibile, haec autem proprie propria perhibent esse, 3—p. 276, 2] Porph. p. 12, 12—22 (Boeth. p. 38, 18—39, 9). 1 et om. EG, s. l. Pm2 2 erunt post partes Lm2 sunt m1 sunt post definitionum CGR, s. l. Em2 3 DE PROPRIO om. H, add. Lm2 EXPLICIT DE DIFFEREN. (DIFFERENTIIS Ψ ) INCIPIT DE PRO- PRIO 2<F 4 et s. l. C 5 hominem R h m1 A 6 uelut H geo- metram CEm1G edd. Busse et quod—perhibent esse (14) ] LR ( locum hic om., p. 277, 7 post adest inserit ) Ω , om. cett. omni] Porph. p. 12, 14 παντί—τφ εϊδει 7 etsij et R T m1 ante homini add. et R 8 homini] Porph. p. 12, 16 όνΟ-ρώπψ παντί , unde homini omni coni. Busse 9 post uero add. est Φ in quo concurrit et del., in mg. conuenit T m2 10 hominem R Σ 11 risibilem R ΓΣΦ ; Porph. p. 12, 17 ώς τψ άνθρώπψ τό γελαστιχόν non semper rideat] L Σ non rideat ΓΑ non ridet ( hic ut uid. s. l. semper add., sed er. \ ) R AIIΨΨ semper non rideat Busse non rideat semper edd.; Porph. p. 12, 18 χαν γάρ μή γελά αεί risibile tamen L Λ edd. Busse; Porph. άλλα γελαστιχο'ν 12 iam] semper Σ edd.; Porph. p. 12, 19 άεί , cod. Mm2 ί)Bη rideat—natus sit om. Φ 13 sit natus R, add. ad ridendum R ΓΑ ridere Σ , ante sed add. ridendum Φ ; om. Porph. semper ei est naturale L semper est ei naturale Γ ei semper naturale est Σ ante et add. ut (om. etiam B Bussii) edd. Busse ; Porph. p. 12, 20 ώς , om. cod. A 14 autem] Porph. 81 xai , om. xai cod. A proprie—esse] L Λ (esse s. l. m2 ) Σ (esse om. ), proprie domi- nanterque (nominantur T m2 ) propria perhibentur (perhibentur del. Γ m2 ) ΓΦ proprie nominantur (nominant Π ) propria R ΔΙΙ uere dicuntur propria Ψ ; Porph. χυρίως ΐßιά φασιν quoniam etiam conuertuntur. quicquid enim equus, hinnibile, et quicquid hinnibile, equus.

Superius dictum est omnia propria ex accidentium genere descendere, quicquid enim de aliquo praedicatur, aut substan- tiam informat aut secundum accidens inest. nihil uero est quod cuiuslibet rei substantiam monstret nisi genus, species et differentia, genus quidem et differentia speciei, species uero indiuiduorum. quicquid ergo reliquum est, in accidentium numero ponitur, sed quoniam ipsa accidentia habent inter se aliquam differentiam, idcirco alia quidem propria, alia priore p. 91 atque antiquiore nomine accidentia nun|cupantur. et de acci- dentibus paulo post, nunc de propriis, quae quadrifariam diui- duntur, non tamquam genus aliquod proprium in quattuor species diuidi secarique possit, sed hoc quod ait diuidunt, ita intellegendum est, tamquam si diceret ‘nuncupant’, id est propria quadrifariam dicunt, cuius quadrifariae appellationis significationes enumerat, ut quae sit conueniens et congrua nuncupatio proprietatis ostendat, dicit ergo proprium accidens quod ita uni speciei adest, ut tamen nullo modo coaequetur ei, sed infra subsistat ac maneat, ut hominis dicitur pro- prium medicum esse, idcirco quoniam nulli alii inesse ani- 3 superius eqs.] fort. p. 186, 12—187, 1. 1 enim equus om. N equus—equus] CEGHNP U ( sed add. et si homo, risibile, si risibile, homo est] cum Porph. p. 12, 21, post pr. equus add. et R A est et L est etiam est et (sic) Φ equus est et hinnibile est (est s. l. F\ m2 ) et quicquid hinnibile equus est ΓΔ est equus est hinni- bile et quicquid est hinnibile est equus ( quattuor est s. l. m2 ) Ψ equus est hinnibile et quicquid hinnibile est equus est et si homo est risibile est et risibile homo est 2 4 alio N 6 ante species add. et Lm1, del. m2 7 et om. R genus—diiferentia om. EGR, s. l. Hm2 11 ante antiquiore add. in ER 12 nunc ex nam Hm2 quadrifarie N in quadrifariam (-um GP ) EGP diuidunt H (ur er. ) P (ur del. m2 ) 13 aliquid CPm1 14 ait om. E ( in mg. dicitur m2 ) G est R diuiduntur EG 15 nuncu- pantur EGR 16 proprie CEm1G propriam ut uid. Pm1 propriam m2 dicuntur EGHm1La.c.NR quadrifariam C 18 proprietas Ea.c. (proprii p.c. ) G dicitur CEHLa.c. (corr. m1 et 2) P ergo om. C proprium s. l. Cm2 primum m1 20 ei ante nullo HN ac] et HNP dicimus HN malium potest, nec illud adtendimus, an hoc de omni homine praedicari possit, sed illud tantum, quod de nullo alio nisi de homine dici potest medicum esse, et haec quidem signifi- catio proprii dicitur inesse soli, etsi non omni; soli enim speciei, etsi non omni coaequatur, ut medicina soli quidem inest homini, sed non omnibus hominibus ad scientiam ad- est. Aliud proprium est quod huic e contrario dicitur omni, etsi non soli; quod huiusmodi est, ut omnem quidem speciem contineat eamque transcendat, et quoniam quidem nihil est sublectae speciei quod illo proprio non utatur, dicimus omni, quoniam uero transcendit in alias, dicimus non soli : hoc huiusmodi est quale homini esse bipedem, proprium est enim homini esse bipedem, omnis enim homo bipes est etiamsi non solus, aues enim bipedes sunt, geminae igitur significationes proprii quae superius dictae sunt, habent aliquid minus, prima quidem quia non omni, secunda uero quia non soli, quas si iungimus, facimus omni et soli, sed demimus aliquid secundum tempus, si ei adiciatur aliquando, ut sit haec tertia proprii nuncupatio ‘omni et soli, sed aliquando’, ut est in senectute canescere uel in iuuentute pubescere; omni enim homini adest in iuuentute pubescere, in senectute canescere, et soli, pubescere enim solius hominis est, sed ali- 1 hoc om. EG homini EN 2 quod] quia HN nisi de homine post esse N 3 medicus Hm1N 4 inesse] CP, s. l. Hm2Lm2, om. EGR inest N etiamsi Em2 (et m1 ) Hm1LR 5 etiamsi EHm1L ( repet, post inest) PR coaequetur Em2Hm1 ante medicina add. homini H (del. m2) LNR 6 homini om. NR, s. l. Hm2 adest] adesse potest CLN potest esse H; de R cf. ad p. 275, 6 7 est ante aliud HN, post CG, om. E 8 etiamsi HLNR quid HN 10 quod illo—non soli in inf. mg. Em2 post dicimus add. enim C 11 aliis Em2G 12 hoc] id N post quale add. est s. l. Hm2, post homini CG 13 hominis R, post homini add. proprium Em2 enim in mg. Em2 14 etiamsi—geminae om. EGR 17 sed Hm2 si m1 demimus] HN deminus Cm1 i demimus ί deest minus m2 dempsimus R dedimus Em1 (addimus m2 ) G deest minus LP 18 eis HLP ei post adiciatur N 19 omni et soli] et soli et omni C sed] si G 21 post. in] et in HN 22 est hominis HN quando, neque enim omni tempore, sed in sola tantum iuuen- tute. haec igitur determinatio proprii in eo quidem modo quod omni et soli inest, absoluta est, sed ex eo minuit aliquid uel contrahit, cum dicimus aliquando, quod si auferamus, fit pro- prii integra simplexque significatio hoc modo : proprium est quod omni et soli et semper adest, omni autem et soli speciei et semper intellegendum est ut homini risibile, equo hinnibile; omnis enim et solus homo risibilis est et semper. neque illud nos ulla dubitatione perturbet, quod semper homo non rideat; non enim ridere est proprium hominis, sed esse risibile, quod non in actu, sed in potestate consistit, ergo etiamsi non rideat, quia ridere tamen posse soli et omni homini semper adesse dicitur, conuenienter proprium nuncupatur, nam si actus separatur ab specie, potestas nulla ratione disiungitur.

Quattuor igitur significationes proprii dixit, nam prima quidem, quando accidens ita subiectae speciei adest, ut soli ei adsit, etiamsi non omni, ut homini medicina; secunda uero, 1 in om. EGR, s. l. L, post tantnm P tamen L post iunentnte add. pubescit N 2 post proprii add. integra simplexque significatio GHP (del. m1? ex 5) in eo—fit proprii (4) om. R modo om. N, del. Lm2 3 inest om. EG est Lm1 minus La.c. minui N minuens P aliquid uel] atque significationem in ras. Em2 uel] CNP et GL, om. ΕH 4 quod] quam N 5 simplexque] et simplex HLNR proprii R 6 soli et omni N secund. et om. GLR, s. l. Pm2 omni autem—intellegendum est om. Rbrm 7 et semper om. EGR, del. Lm2, s. l. Hm2Pm2 intellegendum est del. et s. l. adest scr. Hm2, in mg. quod soli et omni adest m. al. 8 post. et om. EGPR post semper add. similiter et equus hinnibile brm 9 illud Hm2 enim Hm1N 10 proprium est NPR sed] si est R esse del. Lm2 est R 11 sed] si R 12 si non rideat etiam C quia om. N, s. l. Hm2 tamen om. R autem HN possit La.c.N potest Em2 post omni add. adsit H (del. m2) adest N 13 ante semper s. l. et Hm2 semper om. R ante conuenienter add. et H (er.) L (del. m2) NP 14 si] etsi Hm1Lm1N separetur Em2 a C 15 proprii om. EG nam prima] unam CHm1 (primam m2) N nam (s. l.) primam P 17 homini medicina] hominem esse medicum C secundam CHN; in mg . ał. se- cunda autem cum omni accidit etsi non soli ut homini esse bipedem add. L uero] autem CL (in mg.) cum soli quidem non adest, omni uero semper adiungitur, ut homini esse bipedem; tertia uero, cum omni et soli, sed ali- quando, ut omni homini in iuuentute pubescere; quarta, cum omni et soli et semper adest, ut esse risibile, atque ideo cetera quidem conuerti non possunt : neque enim coaequatur quod soli, sed non omni speciei adest, species quidem de ipso dici potest, ipsum uero de specie minime, qui enim medicus est, potest dici homo, homo uero qui est, medicus esse non dicitur, rursus quod ita est alii proprium, ut omni adsit etiamsi non soli, ipsum quidem de specie praedicari potest, species uero de eo minime, nam bipes praedicari de homine potest, homo uero de bipede nullo modo, rursus quod ita adest, ut omni et soli, sed aliquando adsit, quoniam de tem- pore habet aliquid deminutum nec simpliciter semper adest, reciprocari non poterit, possumus enim dicere ‘omnis qui pubescit homo est’, non ‘omnis homo pubescit’: potest enim minime ad iuuentutem uenire atque ideo nec pubescere; nisi forte non sit pubescere hominis proprium, sed in iuuentute pubescere, aut, etiam cum nondum est in iuuentute aut etiam praeteriit, tamen sit ei proprium non tale quale tunc fieri possit, cum praeter iuuen- tutem est, sed quale cum in iuuentute consistit, atque ideo hoc 1 cum] quae N soli—adiungitur del. Hm2 omni accidit etsi non soli CHm2L semper s. l. Hm2 2 hominem C tertiam CHN soli et omni N 3 omnio m. LNR homini om. N quartam CG (sic) HN 4 post. et om. EG, add. Pm2 inest CHm1N ideo om. E adeo HLR 5 coaequantur HN 6 quodj quia cum Hm1N non omni sed soli N sed] si R 7 qui enim—dici homo om. EGR 8 homo dici C 9 ad alii s. l. a t illud L, post add. una pars R 11 de homine praedicari C 13 adest ex est Em2 distat Hm1 assit ex sit Hm2 14 diminutum EN nec] et Hm1 16 non] non tamen dicimus L homo] qui est homo L qui homo est (qui et est s. l. m2) H 18 ante sed add. solummodo Hm2, ante in CN, post post. pubescere L aut] Hm2La.c.Pm2 ut EGHm1Lp.c.Pm1R autem CN 19 cum] Hm1NR quod CEGHm2LP etiam s. l. Hm2 iam Em1 20 sit] adsit CHN ei om. G fieri om. C, in ras. Lm2 fieri possit del., est s. l. scr. Hm2 potest L (in ras. m2) P est C 21 post quale add. tunc fieri potest (posset CHLm1N) CH (s. l. m2) LNP quod non in omne tempus tenditur, etiamsi tale est, ut omni p. 92 speciei adsit, quod ta|men in tempus aliquod differatur, integrum atque absolutum proprium esse non dicitur, quartum est quod ita alicui adest, ut et solam teneat speciem et omni adsit et absolutum sit a temporis condicione, ut risibile quod a supe- riore plurimum distat; nam qui risibilis est, semper ridere potest, rursus qui potest in iuuentute pubescere, cum ipsa iuuentus non sit semper, non ei adest semper ut in iuuentute pubescat, haec autem quarta proprii significatio quoniam nulla temporis definitione constringitur, absoluta est atque ideo etiam conuertitur et de se inuicem proprium atque species praedicantur; homo enim risibilis est et risibile homo.

Accidens uero est quod adest et abest praeter sub- iecti corruptionem, diuiditur autem in duo, in separa- bile et in inseparabile, namque dormire est separabile accidens, nigrum uero esse inseparabiliter coruo et Aethiopi accidit, potest autem subintellegi et coruus albus et Aethiops amittens colorem praeter subiecti corruptionem, definitur autem sic quoque; accidens est 13—p. 281, 7] Porph. p. 12, 23—13, 8 (Boeth. p. 39, 10—21). 1 quod] quia HN 2 speciei] tempori EGR aliquid C 4 alicui om. EG, del. Hm2 ali R alii Lm1 pr. et om. EGLR post. et] ut La.c.R 5 post. a s. l. Hm2 6 qui ex quod Lm2 7 ante cum add. sed CH (del. m2) NP, s. l. Lm2 8 adest] est EGR in iuuentute deleri uult Hilgard 9 quoniam] quam EGLm2P 10 definitio ( uel difd–) EGLm2R constringit EG 11 et de se] et ideo de se P de se om. R De specie EG 12 risibile C et om. EGHR 13 inscript. om. HL K ACCIDENTE ΝR ΔΣ 14 uero om. A 15 diuiditur—sub- sistens (p. 281, 3) ] LR Q , om. cett. duobus L 16 in om. Φ nam A Busse 19 amittens colorem] A m1 T" nitens colore c ett. edd. Busse; Porph. p. 13, 2 άποβαλών τήν χροιάν; cf. supra p. 101, 13 corruptionem subiecti LR ϋίΓΦ ; codd. Porph. φθοράς aut ante τοΰ υποκειμένου aut post; cf. infra p. 281, 17. 282, 3. 8 20 definitur] Porph. p. 13, 3 ορίζονται quod contingit eidem esse et non esse, uel quod neque genus neque differentia neque species neque pro- prium, semper autem est in subiecto subsistens.

Omnibus igitur determinatis quae proposita sunt, dico autem genere, specie, differentia, proprio, acci- denti, dicendum est quae eis communia adsint et quae propria.

Quouiam, ut superius dictum est, quae de aliquo praedi- cantur, uel substantialiter uel accidentaliter dicuntur cumque ea quae substantialiter praedicantur, eius de quo dicuntur substantiam definitionemque contineant et sint eo antiquiora atque maiora, quod ex substantialibus praedicatis efficiuntur, cum ea quae substantialiter dicuntur pereunt, necesse est ut simul etiam ea interimantur quorum naturam substantiamque formabant, quae cum ita sint, necesse est ut quae accidenter dicuntur, quoniam substantiam minime informant, et adesse et abesse possint praeter subiecti corruptionem, ea enim tan- tum cum absunt subiectum corrumpere poterunt, quae effi- ciunt atque conformant quae sunt substantialia, quae uero 8 superius] p. 276, 4. 1 contigit - R A ante pr. esse add. et R, s. l. \ m2; om. Porph. p. 13, 4 post. et] uel L ( post uel littera er. ) edd.; Porph. η , codd. CM nat 2 post genus s. l. est A m2 neque species neque differentia ΔΔΣ edd. Busse; Porph. οοτε διαφορά οϋτε είδος post proprium add. sit LR 3 consistens Λ 4 praeposita Δ m1 5 dico—accidenti om. Γ propria Φ proprio et L ΔΑΣ accidente H et accidenti L A m2 (et accidente m1 ) ΛΣ de accidenti EG 6 eis] his CHP hiis Φ uel his R , om. EG; Porph. p. 13, 7 αΰτοϊς adsint] sint R sunt L Λ m1 ηιΙΧΣ ; Porph. πρδσεοτιν et om. G 7 post propria add. EXPLICIT DE GENERE SPECIE DIF- FERENTIA PROPRIO ACCIDENTE Σ 8 ut om. EG alio CEGR 9 accidentialiter CP accidenter HR dicuntur] praedicantur R cum EG 11 definitione EG maiora atque antiquiora C 12 quod] quia R substantialiter CN efficitur CHm2LN 13 cumque N , post cum s. l. accidenter E intireunt P 15 an informabant? acci- dentaliter Lm2 16 et om. EGR, s. l. Lm2 abesse et adesse H 17 possunt N tantum enim C 18 perrumpere E potuerunt LR 19 informant HN non efficiunt substantiam, ut accidentia, ea cum adsunt uel absunt, nec informant substantiam nec corrumpunt, est igitur accidens quod adest et abest praeter subiecti corruptionem, id autem diuiditur in duas partes, accidentis enim aliud est separabile, aliud inseparabile, separabile quidem dormire, sedere, inseparabile uero ut Aethiopi atque coruo color niger. in qua re talis oritur dubitatio. ita enim est definitum : accidens est quod adesse et abesse possit praeter subiecti corruptionem. idem tamen accidens aliquando inseparabile dicitur; quod si inseparabile est, abesse non poterit, frustra igitur positum est accidens esse quod adesse et abesse possit, cum sint quaedam accidentia quae a subiecto non ualeant separari, sed fit saepe ut quae actu disiungi non ualeant, mente et cogitatione sepa- rentur. sed si animi ratione disiunctae qualitates a subiectis non ea perimunt, sed in sua substantia permanent atque per- durant, accidentes esse intelleguntur, age igitur, quoniam Aethiopi color niger auferri non potest, animo eum atque cogitatione separemus, erit igitur color albus Aethiopi, num idcirco species consumpta sit? minime, item etiam coruus, si ab eo colorem nigrum imaginatione separemus, permanet tamen auis nec interit species, ergo quod dictum est et adesse et abesse, non re, sed animo intellegendum est. alioquin et sub- stantialia, quae omnino separari non possunt, si animo et cogi- tatione disiungimus, ut si ab homine rationabilitatem auferamus 1 cum—absunt] uel cum adsunt uel cum absunt H uel cum absunt uel cum adsunt N cum uel (uel s. l. m2 ) absunt uel adsunt L; ante assunt (sic) add. uel P 3 ante adest add. et P 4 dinidunt EGLR accidens edd. aliud est enim H 5 ante dormire add. ut brm 6 ut om. HR edd. 7 dubietas CEG (recte?) post. est add. Hm2 8 et] uel N potest CL 9 dicit EG 11 abesse-et adesse E 12 ab CRm1 14 animi] hac C 15 eas EGN permaneant G ac R 16 acciden- ter CG intellegantur Em1 igitur] enim HN 17 eum om. G, ante separemus C , uero E atque] et HLNPR 18 num ex non Rm2 19 consumptae (consumpta R ) sunt EGLR edd. ita CEP 20 imagine EGR 21 interiit Lm1PR pr. et om. EGR, s. l. Lm2 22 et om. CEG 23 si] saepe Hm1LNP 2t rationalitatem P — quam licet actu separare non possumus, tamen animi imaginatione disiungimus —, statim perit hominis species, quod idem in accidentibus non fit: sublato enim accidenti cogitatione species manet. Est alia quoque accidentis defi- ni|tio ceterorum omnium priuatione, ut id dicatur esse acci- p. 93 dens quod neque genus sit neque species nec differentia nec proprium; quae definitio plurimum uaga est ualdeque communis. sic enim etiam genus definiri potest, quod neque species neque differentia nec proprium sit nec accidens, eodemque modo species ac differentia et proprium, cum autem eadem simili- tudine definitionis plura definiri queant, non est terminans et circumclusa descriptio, praesertim cum longe sit a definitionis integritate seiunctum quod cuiuslibet rei formam aliarum rerum negatione demonstrat.

Quibus omnibus expeditis, id est genere, specie, differentia. proprio atque accidenti, descriptisque eorum terminis quantum postulabat institutionis breuitas, ea ipsa communiter pertrac- tanda persequitur, ut quas inter se habeant differentias haec quinque, de quibus superius disputatum est, quas uero com- muniones, mediocri consideratione demonstret, ut non solum 1 separari EG possimus EL post tamen add. si L, s. l. Hm2Pm2 2 imaginatione] cogitatione N statimque C (q. er. ) H (q. del. m2) N periit PR 3 item CHm1 sit EN (ut uid.) sublata EGR enim s. l. Cm2 accidenti om. EGR, post cogitatione N 4 ante cogitatione er. et C quoque om. EGP (sic) accidentis om. C, post definitio R 5 ad priuatione s. l. quae fit per priuantiam Em2 id om. EG dicat EGR 6 fit C neque differentia neque proprium LNR 8 enim om. NR nec ( ante differentia) CH 9 neque NR sit om. L, post accidens R neque N 10 proprio HPm1 11 plurima L queunt EGLm1R termino Ep.c.R et om. EGR 12 ab LR ac G 13 negatione rerum E 14 demonstret N 15 post genere add. quidem CP 16 ante proprio add. et H ante quantum add. et PR, s. l. Lm2 17 post breuitas repet. expeditis PR, s. l. Em2 pertractanda om. C retractanda HNP 18 ante quas s. l. quia Em2 19 de quibus om. E disputandum G quas nero] quasue CL quid ipsa sint, uerum etiam quemadmodum inter se compa- rentur, appareat.

1 quid] H, m2 in CLP quod NPm1 quae Cm1EGLm1R compa- rantur E 2 ANICII MALLII SEVERINI BOETII ( BOETI E) V. C.ET I LL . (EXINI sic E ) EXCONS. ORDINAR. PATRICII IN ISAGOGAS PORPHYRII ( Y ex I Gm2) ID EST INTRODVCTIONEM IN CATE- GORIAS A SE TRANSLA. (sic EG) EDITIONIS SECVNDAE LIBER IIII. EXPL. ( EXPLICIT’ E) . INCIPIT LIBER V. EG ; EXPLICIT LIBER ( LIBER om. C) QVARTVS. INCIPIT LIBER ( LIBER om. HN) QVINTVS CHLNP, add. DE COMMVNIBVS GENRIS. DIFFER. SPEC. ACCID. ET PROPI N ; EXPLICIT LIBER QVARTVS R

Expeditis per se omnibus quae proposuit et quantum in unius cuiusque consideratione poterat, ad scientiae terminum breuiter adductis nunc iam non de singulorum natura, id est uel generis uel differentiae uel speciei uel proprii uel acci- dentis, sed de ad se inuicem relatione pertractat, nam qui communiones ac differentias rerum colligit, non ut sunt per se res illae considerat, sed ut ad alias comparentur, id autem duplici modo, uel similitudine, dum communitates sectatur, uel dissimilitudine, dum differentias, quae cum ita sint, nos quoque, ut adhuc fecimus, propter planiorem intellectum philosophi uestigia persequentes ordiemur de his communio- nibus quae adsunt generi et speciei et differentiae uel proprio et accidenti.

Commune quidem omnibus est de pluribus praedi- 15—p. 286, 18] Porph. p. 13, 9-21 (Boeth. p. 40, 1—16). 3 cuiuscumqne C considerationem Ea.r.G 4 id est om. N, add. Rm2 5 pr . uel om. P secund. uel] et P 6 nam quia R namque Hm1N 7 sunt. om. C 8 ille GLNP, post illae s. l. sint Cm2 ut om. R ad s. l. LRm2 post alias add. qualiter CHPR, s. l. Lm2 comparantur EGHm2, recte? cf.p. 284, 1 post autem s. l. fit Cm2L, in mg. Em2, post duplici s. l. Pm2 9 dum—dum om. EG sectatur] retractat R retractantur L (n del., s. l. a i sectatur] P 10 differentiae La.c.P uel differentia EG 11 ad adhuc s. l. id est (uel G ) hac tenus EGm2 12 his] his omnibus R communibus EGR 13 utrumque et om. EGLR uel om. R et NP 14 et] uel EGL atque R 15 ante Commune add. inscriptionem DE COMMVNIBVS GENERIS (ET add. ΔΠ ] SPECIEI DIFFERENTIAE PROPRII ET ACCIDENTIS ΛΠ Busse, N in subscript. libri IV cum alio ordine uerborum, DE HIS (HIIS Φ ) COMMVNIBVS QVAE ASSVNT (sunt A ) GENERI ET SPECIEI (ET SPECIEI om. T ) ET DIFFERENTIAE ET PROPRIO ET ACCIDENTI (accidenti proprio et differentiae A ) ΓΑ (litt. minusc.) Φ , INCIP. DE EORV COMVNIBVS 2 DE COMMVNITATIB; OMNIVM. *i' , inscript. om. CEGHLPR cari, sed genus quidem de speciebus et de indiuiduis, et differentia similiter, species autem de his quae sub ipsa sunt indiuiduis, at uero proprium et de specie cuius est proprium et de his quae sub specie sunt indiuiduis, accidens autem et de speciebus et de indi- uiduis. namque animal de equis et bobus [et canibus] praedicatur, quae sunt species, et de hoc equo et de hoc boue, quae sunt indiuidua, inrationale uero et de equis et de bobus praedicatur et de his qui sunt par- ticulares, species autem, ut homo, solum de his qui sunt particulares praedicatur, proprium autem, quod est risibile, et de homine et de his qui sunt particu- lares, nigrum autem et de specie coruorum et de his qui sunt particulares, quod est accidens inseparabile, et moueri de homine et de equo, quod est accidens separabile, sed principaliter quidem de indiuiduis, secundum posteriorem uero rationem de his quae continent indiuidua.

Antequam singulorum ad unum quodque habitudinem tractet, illam prius respicit quam omnes ad se inuicem habere uide- 1 sed—separabile (16) om. HNP post. de om. R 2 autem] quidem Δ hiis Φ , item 4 3 post indiuiduis s. l. praedicatur Em2 at uero —separabile (16) om. CEG at uero—indiuiduis (5) om. Σ · 4 de his om.R 5 post. de om. R 6 bubus Lm1 A bobis R, ante add. de L T de bobus Busse et canibus cum Porph. p. 13, 14 om. edd., delend. uid. Bussio 7 praedicatur post species R pr. (sic) de om. R 8 inrationabile L et om. Porph. p. 13, 15; ante et add. similiter R 9 de om. R bubus RLm1 A praedicatur s. l. \ m2 (dicitur m1 ), post particulares Λ2 quae L TA 10 quae R ΓΑ 11 particularia R, add. homines L 4ΛΦ ; om. Porph. p. 13, 16 proprium—particulares (12) om. R quod est] otov Porph. p. 13, 17 12 pr. et om. L ΆΣ Busse (casu ut uid., cf. eius adnot. ad Porph. p. 13, 17 v-ai ), add. \ m2 13 pr. et om. Busse; Porph. p. 13, 18 τοΰ τε εΐδοος 14 qui] quae R 15 de homine—equo post separabile R 16 sed om. Π Σ post principaliter add. accidens praedicatur Φ , s. l. accidens Lm2 17 secundum—rationem] secundo uero (cet. om.) N ΛΣΦ ; secundo etiam T m1 ; uero post secundum C posteriore E ratione E orationem Λ ante de add. et edd. cum Porph. p. 13, 21 18 post indiuidua add. speciebus N Σ 20 uidentur RG antur. haec est autem una communio quae pro|positarum p. 94 quinque rerum numerum pluralitate praedicationis includit; omnia enim de pluribus praedicantur, in hoc ergo sibi cuncta communicant, nam et genus de pluribus praedicatur, itemque species ac differentia et proprium et accidens, quae cum ita sint, est eorum una atque indiscreta communio de pluribus praedicari, disgregat autem ipsam de pluribus praedicationem, quemadmodum in singulis fiat, quod unum quodque proposi- torum de quibus pluribus praedicetur ostendit, ait enim genus quidem de pluribus praedicari, id est speciebus ac specierum indiuiduis, ut animal praedicatur de homine atque equo ac de his indiuiduis quae sub homine sunt atque sub equo, item genus praedicatur de differentiis specierum atque id iure. quoniam enim species differentiae informant, cum genus de speciebus praedicetur, consequens est ut etiam de his dicatur quae specierum substantiam formamque efficiunt, quo fit ut genus etiam de differentiis praedicetur ac non de una, sed de pluribus; dicitur enim quod rationabile est, esse animal et rursus quod inrationabile est, esse animal, ita genus de spe- ciebus ac differentiis praedicatur ac de his quae sub ipsis sunt indiuiduis. differentia uero de speciebus dicitur pluribus ac de earum indiuiduis, ut inrationabile et de equo praedicatur ac boue, quae sunt plures species, et de his quae sub ipsis sunt indiuiduis eodem modo dicitur; nam quod de uniuersali praedicatur, praedicatur et de indiuiduo. quodsi differentia de speciebus dicitur, praedicabitur etiam de eiusdem speciei sub- 1 praepositarum HN 5 post. et] atque R 7 autem] ut est E 8 quod] ut Em2P et quod La.c. et ut p.c., ante quod s. l. in eo Hm2 praepositorum HN 9 ostendat ELm2P 10 id est om. HNR, er. G 11 atque] et CL equo ac de om. EG ac] atque CL et R 12 de om. L, s. l. Cm2 qui EGP post. sub om. LNP 14 enim del. E 15 praedicatur HN 16 perliciunt HNP 18 rationale EGHNP 19 quod om. R, in ras. E, quoniam GLm1 inrationale HNP est om. R 21 differentiae... dicuntur R 22 inrationale ( uel irr-) Em2 (rationabile m1) HLm2NP 23 bouej de boue N et de] deque EG 25 et ante praedicatur C 26 praedicatur C etiam om. EN iectis. species uero de suis tantum indiuiduis praedicatur; neque enim fieri potest, ut quae species est ultima quaeque uere species ac magis species nuncupatur, haec alias deducatur in species, quod si ita est, sola post speciem indiuidua restant, iure igitur species de suis tantum indiuiduis praedicantur, ut homo de Socrate, Platone, Cicerone et ceteris, proprium item de specie praedicatur cuius est proprium, neque enim esset proprium alicuius, si de alio diceretur; de quo enim una quaeque res ‘et soli et omni et semper’ dicitur, eiusdem pro- prium esse monstratur. quae cum ita sint, proprium de specie dicitur, ut risibile de homine; omnis enim homo risibilis est. dicitur etiam de indiuiduis speciei de qua praedicatur; est enim Socrates, Plato et Cicero risibilis, accidens uero et de speciebus pluribus dicitur et de diuersarum specierum indi- uiduis. dicuntur enim coruus atque Aethiops nigri et hic cor- uus et hic Aethiops, qui sunt indiuidui, nigri secundum nigre- dinis qualitatem uocantur. atque hoc quidem est accidens inseparabile, sed multo magis separabilia accidentia pluribus inhaerescunt, ut moueri homini et boui — uterque enim moue- tur —, et rursus ea quae sub homine sunt atque boue indiuidua, moueri saepe praedicantur. sed aduertendum est auctore Por- phyrio quod ea quae accidentia sunt, principaliter quidem de his dicuntur in quibus sunt indiuiduis, secundo uero loco ad uniuersalia indiuiduorum referuntur, atque ita praedicatio 1 praedicabitur CLP 3 uero C 5 praedicatur Cm1EGLRm2 7 esse E 8 nisi HPR, ex si CLm2 aliquo CHP ante diceretur add. non R, s. l. Lm2 9 pr. et om. EGHN secund. et om. G tert. et om. EG, del. Lm2, s. l. Pm2; ad et—semper cf. p. 275,10 12 etiam] autem HPm1 13 Plato] et piato N et om. CEG risibiles CH et om. EGLP 14 pluribus om. CN dicitur om. H, post indiuiduis s. l. scil, praedicatur m2 specierum om. HN 15 dicuntur in ras. Hm2 dicitur GNR niger NR et om. EGHN 16 et om. EG post nigri add. autem R, s. l. Lm2 19 et om. EG 20 et om. CEGP 21 mouere Ea.c.Gm2 actore Ea.c.R 23 post dicuntur add. nam non subsistunt praeter haec quibus adsunt et nulli prius acci- dunt quam indiuiduis R 24 post uniuersalia add. ad speciem G superiorum redditur, ut quoniam nigredo singulis coruis adest, dicitur adesse coruo. nam quia omnia particularia qualitas ista accidentis nigredinis inficit, idcirco eam de specie quoque praedicamus dicentes coruum, ipsam speciem, nigrum esse.

In quibus omnibus mirum uideri potest, cur genus de proprio praedicari non dixerit nec uero speciem de eodem proprio nec differentiam de proprio, sed tantum genus quidem de speciebus ac differentiis, differentiam uero de speciebus atque indiuiduis, speciem de indiuiduis, proprium de specie atque indiuiduis, accidens de speciebus atque indiuiduis. fieri enim potest ut quae maioris praedicationis sint, ea de cunctis minoribus praedi- centur, et quae aequalia sunt, sibimet conuertuntur, eoque fit ut genus de differentiis, de speciebus, de propriis, de acci- dentibus praedicetur, ut cum dicimus ‘quod rationale est, animal est’, genus de differentia, ‘quod homo est, animal est’, genus de specie, ‘quod risibile est, animal est,’ genus de proprio, ‘quod nigrum est’, si forte coruum uel Aethiopem demonstremus, ‘animal est,’ genus de accidenti praedicamus, rursus ‘quod homo est, rationale est’, differentia de specie, 1 superiorum] E ( s. l. id est specierum) GP superioribus cett. sub- teriorura superioribus brm ut—dicitur om. EG 2 post coruo s. l. speciali Lm2 3 nigredinis accidentis C infecit HLm1 eam] eamdem Lm2Pm2 (it eadem m1 ) eadem EG eo Rm1 ea m2 de om. P 4 ipsum specie EGPRm2 post ipsam add. scilicet C nigram C 5 omnibus s. l. Cm2 6 utroque loco neque R 7 differentias R 8 atque Rbrm et de p differentiis] indiuiduis pr cum p. 286, 1, differentiis <atque indiuiduis> coni. Brandt; cf. p. 287,12—21 differentias HLPR 9 proprium de specie atque indiuiduis om. H 11 maiores praedicationes EGR sunt Ca.c. (ras. i ex u) Pm2R ea s. l. L eadem C eaedem ( om. de G ) eae Pm1 hae ER cunctis] dictis EGR 12 et om. EG conuertuntur ] Em1GLm1Rm2 (conuertentur m1 ) conuertantur CEm2HL m2NP ad eoque s. l. i ideo G fit] quale sit EG 13 pr. de] et de HNP secund. de om. R et de HLNP tert. de om. E et HNPR et de L quart. de] et NP et de HL atque R 14 praedicatur EG rationabile CEGLm1NR 15 animal est] sit animal E ( ad sit s. l. pro est) GLR de s. l. EGm2L post differentia add. praedicatur GP (del. m1?), s. l. Lm2, s. l. praedicari Em2 16 eat genus om. G 18 accidente R 19 rationabile Em1G post specie add. praedicatur G ‘quod risibile est, rationale est,’ differentia de proprio, ‘quod nigrum est, rationale est’, si Aethiopem demonstremus, dif- ferentia de accidenti; item ‘quod risibile est, homo est’, spe- p. 95 cies de proprio, ‘quod nigrum est, homo|est,’ si Aethiopem designemus, species de accidenti, qua in re etiam ‘quod nigrum est, risibile est’ in Aethiopis demonstratione ut proprium de accidenti praedicatur. conuerti autem ad totum accidens potest, ut quoniam in indiuiduis singulorum esse proponitur, idcirco de superioribus etiam praedicetur, ut quoniam Socrates animal est, rationalis est, risibilis est et homo est, cumque in Socrate sit caluitium, quod est accidens, praedicetur idem accidens de animali, de rationali, de risibili, de homine, ut accidens de quattuor reliquis praedicetur. sed horum profundior quaestio est nec ad soluendum satis est temporis, hoc tantum ingredi- entium intellegentia expectet, quod alia quidem recto ordine praedicantur, alia uero obliquo, quoniam moueri hominem rectum est, id quod mouetur hominem esse conuersa locutione proponitur, quocirca rectam Porphyrius in omnibus propositi- onem sumpsit, quodsi quis uim praedicationis et solutionis adtenderit in singulis praedicationibus comparans, eas quidem 1 differentiam HR 3 accidentia G post item add. quod rationale est homo est species de differentia Hm1, del. m2 speciem ELm2PR, item 5 6 ut om. R, del. ELm2 post proprium s. l. etiam Pm2, post accidenti N, s. l. Cm2 7 praedicetur CHLm1NPm2 ad om. N, s. l. Cm2 8 ut ex et Hm2 in] N, s. l. m2 in EHP, om. cett. praeponitur Ca.c.EGHLNR 9 praedicatur CHLNR ante animal add. et HN 10 ante rationalis add. et HNP, s. l. Cm1? rationabile Lm1 ante risibilis add. et HNPR, s. l. Cm1? Lm2 risibile Cm1EGLm1 et (s. l. m1?) homo est post rationalis est C et om. EG 11 praedicatur CHLm2NP 12 secund. de om. CEGR tert. de om. R quart. de om. C ut] et CHN 13 praedicatur CHN 14 dis- soluendum N 15 expectet idem quod spectet 16 quoniam] nam HLm2NP moueri post hominem Cm2Pm2 17 moneatur N 18 ante proponitur s.l. non Hm2 proportionem EL 19 uim quis EGLR uim om. Hm1, ante adtenderit s. l. m2 praedicatae H praedictae Lm2Pm2 et solutionis] CN solutionisque L solutionis Gm1Hm2 (locutionis m1 ), s. l. add. Pm2 so- lutione Gm2R solue (sic) E 20 attenderit in ras. Em2 ostenderit R prolationes quae rectae sunt, inueniet a Porphyrio esse enu- meratas, eas uero quae conuerso ordine praedicantur, fuisse sepositas.

Commune est autem generi et differentiae con- tinentia specierum. continet enim et differentia species, etsi non omnes quot genera, rationale enim etiamsi non continet ea quae sunt inratio· nabilia quemadmodum animal, sed continet homi- nem et deum, quae sunt species, et quaecumque praedicantur de genere ut genera, et de his quae sub ipso sunt speciebus praedicantur, et quae- cumque de differentia praedicantur ut differen- tiae, et de ea quae ex ipsa est specie praedicabun- tur. nam cum sit genus animal, non solum de eo praedicantur ut genera substantia et animatum, sed etiam de his quae sunt sub animali speciebus 4—p. 292, 10] Porph. p. 13, 22—14, 12 (Boeth. p. 40, 17—41, 12). 1 esse om. GN, add. Hm2 enumeratas] N numeratas cett. 2 prae- dicantur] proferuntur HN 3 positas Gm1Hm1 suppositas Pm2 4 de Porph. cf. ad p. 103, 7 5 Communis Σ , m1 in EH \ est om. E Porph. (p. 13, 33) Busse, post autem N 6 continet—sunt (p. 292, 8)] LR Q , om. cett. 7 etiamsi ΔΣ quod i m1 quas A m2R 8 enim om. R, 8. l. Δ inrationalia 2Φ , add. ut genus codd. praeter R Σ , om. etiam Porph. p. 14,2, delend. uid. Bussio 9 sed] tamen brm 10 deum] angelum R angelum et deum L; Porph. cod. A θεόν , cett. άγγελον 11 genera] Σ genus cett. Busse (sed genera probare uid.); cf. ut genera 16. p. 293, 20 , ut differentiae 13; Porph. p. 14,3 όσα τε ν,ατηγορεΐται του γένους ώς γένους et] eadem in ras. A m2 12 et] Z p, s. l. A m2, om. cett. (aliter er. T ) Busse item brm; cf. ad 13 quaecumque] Lm2R Z quaeque cett. 13 de differentia] differentiae Lm1 A differentia R ΓΦ ; cf. ut differentiae p. 294, 1; Porph. p. 14,4 όσα τε τής διαφοράς ώς διαφοράς 14 ex] sub L \ et R; Porph. έξ praedicantur Γ 15 genus sit ΔΛΣ 16 praedicatur R ut om. edd. genera] L Z Busse genus cett. codd., om. edd.; cf. p. 394, 3—5; Porph. p. 14,5 γένους... ώς γένους αατηγορεΐται ή ουσία 17 sunt om. L animalis Δ omnibus praedicantur haec usque ad indiuidua. cumque sit differentia rationalis, praedicatur de ea ut differentia id quod est ratione uti, non solum autem de eo quod est rationale, sed etiam de his quae sunt sub rationali speciebus praedicabitur ratione uti. commune autem est et perempto ge- nere uel differentia simul perimi quae sub ipsis sunt; quemadmodum enim si non sit animal, non est equus neque homo, ita si non sit rationale, nullum erit animal quod utatur ratione.

Post eam quae cunctis adesse uisa est communitatem, sin- gulorum ad se similitudines ac dissimilitudines quaerit, et quoniam inter quinque proposita genus ac differentia uniuer- salioris praedicationis sunt, siquidem genus species continet ac differentias, differentiae uero species continent neque ab his ullo modo continentur, primum generis ac differentiarum similitudines colligit, ac primam quidem ponit hanc, dicit enim commune esse generi ac differentiae, ut species claudant; 1 praedicatur LR ante haec add. et s. l. Lm2, in mg. Γ , post haec Λ haec del. \ m2 2 rationalis] codd. (etiam Bussii LQ rational, in P uox paene tota euanuit ) rationale edd. Busse; Porph. p. 14,7 διαφοράς τε οόσης τής τοΰ λογιχοΰ ; cf. infra p. 293, 14 rationalis diffe- rentia; 295, 11 sub rationali differentia, unde rationalis nominatiuum potius intellegas quam cum Porph. genetiuum praedicantur Φ 3 eo coni. Busse non] et non L *l> 4 autem] ΓΦ , s. l. Km2, om. cett.; Porph. p. 14, 8 δε 5 ante sunt s. l. sub ipsa \ m2 sub rationabili- bus h m1, del. m2 post rationali add. animali ΠΦ , s. l. Lm2 praedi- catur ΓΔΛΣΦ a.c.; Porph. p. 14, 9 χατηγορηθήσετοι 6 ante ratione add. id quod est s. l. & m2 W m2 Busse id quod potest LR post com- mune s. l. illis Γ est autem Φ ante perempto add. hoc Λ genere] Porph. p. 14, 10 ή τοΰ γένους , om. η cod. Μ 8 enim] Σ , s. l. Ψ m2 , om. cett.; Porph. p. 14,11 γάρ sit] est CEGHP 9 ita] sic L ac b m1 \ 12 ad se] ad esse EGP et om. CEG, s. l. Pm2, del. Lm2 13 generis ac differentiae CN uniuersaliores praedicationes CEGNP 14 ante species add. et LR 15 nec N 16 ac] et N 17 primum LNP hanc] hanc communionem H 18 commune] hoc commune H communionem LR ac] et CGLP concludant HN nam sicut genus sub se habet species, ita etiam differentia, tametsi non tantas quot habet genus, etenim genus quoniam differentiam etiam claudit et non unam tantum sub se diffe- rentiam cohercet ac retinet, plures necesse est habeat sub se species, quam quaelibet una earum differentiarum quas claudit, ut animal praedicatur de rationabili et inrationabili. quodsi ita est, praedicabitur et de his quae sub rationali sunt positae speciebus et de his quae sub inrationali. est ergo commune animali et rationali, id est generi et differentiae, quod sicut genus de homine et de deo praedicatur, ita etiam rationale, quod est differentia, de deo ac de homine dicitur, sed non in tantum haec praedicatio funditur quantum animalis, id est generis, animal enim non de deo solum atque homine, sed de equo et boue praedicatur, ad quae rationalis differentia non peruenit. sed quandocumque deum supponimus animali, secun- dum eam opinionem facimus quae solem stellasque atque hunc totum mundum animatum esse confirmat, quos etiam deorum nomine, ut saepe dictum est, appellauerunt. Secunda item communio est generis ac differentiae, quoniam quaecumque praedicantur de | genere ut genera, eadem de his quae sub p. 96 ipso sunt speciebus praedicantur; ad hanc similitudinem 15 quandocumque — 18 appellauerunt] Abaelardus, Introduct. ad theolog., II 34. 376. 18 saepe] p. 208, 22. 259, 19. 1 habeat Lm2 differentiae EGR 2 post. genus om. EGR, post quoniam Cm1, corr. m2 3 differentias CHm1L etiam del. Lm2, om. N et om. EG, s. l. Lm2 tantum om. H, s. l. Lm2 4 ante plures add. sed EGL adhibeat R ut habeat L 5 quas om. L quam EGHPm1R 6 rationali CHLN inrationali ( uel irt-) HLN 7 ra- tionabili Cm1EGm2P 8 inrationabili ( uel irr-,) CEGNP commune est, post s. l. ergo C ; ergo om. EG, add. Pm2 10 et de deo om. EG rationabile CEGR 11 in om. LN 12 haec om. EG 14 rationabilis R 16 opinionem] CHNPm2 Abaelard. propositionem EGLPm1R qua EGLm1P solem] coelum Abaelard. 17 confirmant EGLm1 confirmet N 20 de genere praedicantur C post eadem add. et L 21 ipso] genere H ad hanc similitudinem om. EGR; ante ad s. l. et Pm2 quaecumque de differentia praedicantur ut differentiae, et de his quae sub differentia sunt ut differentiae praedicantur, cuius sententiae talis est expositio, sunt plura quae de generibus praedicantur ut genera, ut de animali dicitur animatum, dicitur substantia, atque haec ut genera, haec igitur praedicantur et de his quae sub animali sunt, ut genera rursus; nam hominis et animatum et substantia genus est, sicut ante fuerat ani- malis. item in ipsis differentiis quaedam differentiae inueniun- tur quae de ipsis differentiis praedicantur, ut de rationali duae differentiae dicuntur, quod enim rationale est, utitur ratione uel habet rationem, aliud est autem uti ratione, aliud habere rationem, ut aliud est habere sensum, aliud uti sensu, habet quippe sensum et dormiens, sed minime utitur, ita quoque dormiens habet rationem, sed minime utitur, ergo ipsius ratio- nabilitatis quaedam differentia est ratione uti, sed sub ratio- nabilitate homo positus est; praedicatur igitur de homine ratione uti ut quaedam differentia, differt enim a ceteris animalibus homo, quia ratione utitur, demonstratum igitur est quia sicut ea quae de genere praedicantur, dicuntur de generi subiectis, ita etiam ea quae de differentia praedicantur, dicuntur de his quae differentiae supponuntur. Tertium commune est quod 1 ante quaecumque add. et EGL(del. m2), er. uid. C quaeque GPR praedicantur om. EGR, post ut differentiae H ut differentiae om. EG post differentiae add. eadem quoque L, post de his P (om. et), eadem s. l. Nm2 2 post sub add. ipsa NR sunt ante sub H ut differentiae om. H, s. l. Nm2 ut differentia EG 4 post. dicitur om. L 5 ante substantia add. et LPm2 6 rursus ante ut GR, post L 7 antea fuerat H ante fuerant (n s. l. m2) L fuerant ante R 8 quae- dam s. l. Cm2 9 praedicentur Cm2 ut om. HN 11 autem habere rationem aliud uti ratione NR. 12 ut om. H sicut N est om. H 13 sed minime utitur om. N sed—dormiens om. EGPE, del. Lm2 ita—rationem in sup. mg. Nm2 15 sed om. EG, s. l. Pm2 16 positus est homo R esse ( om. est EGP est ex esse Lm2 esse del. Pm2 ) praedicatur. Igitur EGLP 17 ut om. EG, s. l. Cm2 post diffe- rentia add. est EGP a] L, om. cett. 18 homo ante ceteris H est igitur HLN quia] quod CL 19 post. generum EGLm2P 20 post his add. quoque HN 21 post Tertium add. uero P, s. l. Lm2 quod] quia C sicut absumptis generibus species interimuntur, ita absumptis differentiis species de quibus differentiae praedicantur, intereunt, commune enim est hoc, uniuersalium in substantia pereuntium perire subiecta. sed prima communio demonstrauit genera de speciebus praedicari, sicut etiam differentias, propter hanc igitur similitudinem si auferantur genera, species pereunt, sicut etiam species perire necesse est quae sub differentiis sunt, si uniuersales earum differentiae consumantur, cuius exemplum est : si enim auferas animal, hominem atque equum sustuleris, quae sunt species positae sub animali, si auferas rationale, hominem deumque sustuleris, qui sunt sub rationali diffe- rentia collecti. Et de communitatibus quidem hactenus, nunc de generis et differentiae dissimilitudine perpendit.

Proprium autem generis est de pluribus prae- dicari quam differentia et species et proprium et accidens; animal enim de homine et equo et aue et serpente, quadrupes uero de solis quattuor pedes habentibus, homo uero de solis indiuiduis et hin- nibile de equo et de his qui sunt particulares, et 14—297, 2] Porph. p. 14, 13—15, 8 (Boeth. p. 41, 13—42, 14). 1 sicut—ita om. EG consumptis ( post ita) Pm2 6 igitur] qui- dem E sicut] sic GHm2LN 7 species etiam HNP 10 quae] quia H qui ex quia Nm2 12 collocati HNP, recte? cf. 10. p. 300, 18 Et om. CEGP, del. Lm2 13 perpendet G 14 PROPRIO C PRO- PRIIS post DIFFERENTIAE L GENERI R DE PROPRIIS EORVM (EORVNDEM Ψ ) Ρ Ψ ; de Porph. cf. ad p. 105, 16 15 autem om ·. ΓΦ generi LNR A ; cf. infra p. 297, 15. 16 s. 299, 17. 300, 23. 301,10. (13) 302,11 est ante generis s. l. A , om . Σ , om. Porph. p. 14,14 16 ante quam add . magis L (er.) A (del. m2) differentiae EGHLPm1R ; Porph. p. 14, 15 ή διαφορά et species—differentia (p. 296, 21) ] LR ii , om. cett . et proprium] propriumque A 17 de equo et (de add. \ ) homine ΔΑ 18 post uero add . uidetur ΓΦ , m1 in L ΔΑ , del. m2; om. Porph. p. 14, 17 solis om. R 20 ante equo add . solo edd. cum Porph. p. 14, 18 μόνον , fort. recte post , de om. R, s. l. Lm2 accidens similiter de paucioribus, oportet autem differentias accipere quibus diuiditur genus, non eas quae complent substantiam generis, amplius genus continet differentiam potestate; animalis enim hoc quidem rationale est, illud uero inratio- nale. amplius genera quidem priora sunt his quae sunt sub se positae differentiis, propter quod simul quidem eas auferunt, non autem simul aufe- runtur; sublato enim animali aufertur rationale et inrationale. differentiae uero non auferunt genus; nam si omnes interimantur, tamen substan- tia animata sensibilis subintellegitur, quae est animal, amplius genus quidem in eo quod quid est, differentia uero in eo quod quale quiddam est, quemadmodum dictum est, praedicatur, amplius genus quidem unum est secundum unam quamque speciem, ut hominis id quod est animal, differen- tiae uero plurimae, ut rationale, mortale, mentis et disciplinae perceptibile, quibus ab aliis differt, et genus quidem consimile est materiae, formae uero differentia, cum autem sint et alia communia 1 autem om . Σ enim Lm1 4 continet genus LR; Porph. p. 14, 20 τό γένος περιέχει 5 enim om. 2 uero A m1 est in mq. Lm2 6 quidem genera Lm1R priora om. L 7 sub se ante sunt L, post positae R positis ΓΛΦ , m1 in L Λ2 8 quidem om. L, ante simul R auferunt] h m1 V aufert cett.; Porph. p. 14, 22 ( τα γέν-r ) σοναναιρεΐ οΰτός aufe- runtur] A m1 W aufertur cett.; Porph. p. 14, 23 σοναναιρεϊται 9 aufertur rationale—aufernnt genus om. R 11 si] etiamsi brm cum Porph. p. 15, 1 καν ; fort. etsi scribendum tamen om . Σ , s. l. A m2 A m2 12 sensi- bili R subintellegitur] Φ subintellegitur potest R subintellegi potest cett.; Porph. p. 15, 2 επινοείται quod Δ Busse; Porph . οϋσια...ήτις ήν τό ζψον 14 uero om. L quiddam om. R quid edd . est om. LR TΛΦ 15 quemadmodum] sicut LR est dictum Λ Busse 16 quidem genus hA m1 Z est unum LR 17 ante hominis add. est edd. Busse; om. Porph. p. 15, 4 18 plures brm cum Porph. p. 15, 5 πλείοος ; cf. infra p. 301, 21; post plurimae add . sunt ΑΣ Busse; om. Porph. p. 15, 5 mentis 5 m2 risus m1 20 cum simile R 21 autem Cp.c . haec a.c . et om. G et propria generis et differentiae, nunc ista suf- ficiant.

| Proprium quidem quid sit, conuenienti atque integro uoca- p. 97 bulo definitum est. sed per abusionem illa etiam propria quorumlibet dicuntur quae in una quaque re ab aliis continent differentiam, licet cum aliis sint ea ipsa communia, per se quippe proprium est homini quod ei omni et soli et semper adest, ut risibilitas, per usurpatam uero locutionem etiam proprium hominis rationabilitas dicitur non per se proprium, quippe quod ei cum deorum est natura commune, sed homini rationabilitas proprium dicitur ad discretionem pecudis, quod rationale non est; id uero propter hanc causam, quoniam id proprium unius cuiusque dicitur quod habet suum, quo igitur quis ab alio differt, proprium eius non absurda usurpatione praedicatur, sed nunc quod dicit proprium generis esse de pluribus praedicari quam cetera quattuor, id ipsum generis tale proprium est, quale per se proprium dici solet, id est quod semper <et> omni et soli adsit generi, generi enim soli adest, ut differentia, specie, proprio, accidenti überius atque affluentius praedicetur, sed de his differentiis, speciebus, pro- priis atque accidentibus id dici potest quae sub quolibet 1 proprii P et] ac EGP nunc om. Porph. p. 15, 8 suf- ficiunt Λ m1 2 ; Porph . άρκείτω ταϋτα , cod. B apxet τοααδτα 3 quidem] autem C quod R 5 in una quaque re] CLP re om. N una quaque E una quaeque G unam quamque HR 6 differenda EGLm1 7 omni et soli] et soli et omni C pr. et s. l. Lm2 post , et om. EG 10 post ei add . quoque HNP 12 rationabile HR post uero add. fit L , s. l. Pm2 14 aliquo Lm2 differat Cm2Hm1N 15 nunc om. EG , post quod C 17 tale ante quale P est proprium LP post , est om. CN 18 et add. brm adest C generi enim in mg. Hm2 enim] uero C autem L 19 post ut add . et H (del. m2) N et specie HLN et proprio HLR et (atque R ) accidente HLm1 (-ti m2 ) NR 20 affluentius] CHNPm2 fluentius Lm1 , s. l . ł lucidius m2 cluentius E ( s. l . habundantius] Pm1 licentius G luculentius R de] e R speciebus post differentiis pos. Brandt, ante codd. pr, om. bm et propriis CHLN 21 atque om. P genere sunt, id est differentiae quidem quae quodlibet diuidunt genus, species uero quae diuisibilibus generis differentiis infor- matur, proprium autem illius speciei quae sub illo genere est quod differentiis est diuisum, accidentiaque quae his hae- reant indiuiduis quae sub ea specie sunt quam designatum genus includit, hoc facilius exempla declarant, sit enim genus animal, quadrupes ac bipes differentiae sub animalis positae continentia, homo atque equus species sub eodem genere constitutae, risibile atque hinnibile propria earundem spe- cierum, uelox uero uel bellator accidentia quae his indiuiduis accidunt quae sub speciebus equi atque hominis continentur : animal igitur, quod est genus, praedicatur et de quadrupede et bipede, quae sunt differentiae, quadrupes uero de bipede non dicitur, sed tantum de his animalibus quae quattuor pedes habent; plus igitur praedicatur genus quam differentia, rursus homo de Platone ac Socrate praedicatur, animal uero non modo de hominibus indiuiduis, uerum etiam de ceteris inratio- nabilibus indiuiduis dicitur; plus igitur genus quam species praedicatur, sed cum sit proprium hinnibile equi speciei cum- 1 differentiae] CNp differentias EG, m1 in HLP de (om. HPR) dif- ferentiis m2 in HLP, Rbrm quidem om. B, ante add . sunt C, post N genus diuidunt HN 2 speciebus Hm2Lm2 specie Pm2brm diuisi- bilis Hm1Pm1R ( add . est), dissimilis E ( add . est) G, ad diuisibilibus in mg. ał quae diuisiuis Lm2, sed cf. p. 254, 12 ante generis add est ERm2, add . sunt, post et (del. m2) P informantur CLm2 3 pro- prio m2 in HLP (ante s. l. de add.) brm post autem add . quod est EGP (del. m2) illi Lm1 4 diuisiuum Lm1 diuiditur ( om . est; N accidentiaque] CEGHm1Lm1 accidentia quoque Pm1 (de accidentibus quoque m2 ) accidentia Rp accidensque N accidentibusque Hm2Lm2brm quae] quod N hereat N haerent Pm2 edd . 5 sint G 10 uelox— bellator] HNP (uel om. , et s. l. m2 ), uelox uero dux uel bellator C uelox uero uel bellator dux L uelox uero bellator dux EG ferax uerox (sic) ( s. l . equus m2 ) bellator dux R 11 accidant H accidencia Pm1 12 et om. EGP 13 et bipede] HNP, om. R bipede C de bipede EGLm1 et de bipede m2 quadrupedes G 14 his om. GR, s. l. Cm2Lm2 16 ac] et P post praedicatur add . et ceteris HNP 17 hominis C (s in er. b.? m2 ) GHm1N 19 sed—praedicetur om. EG hinnibile ante proprium N, om. LR simile H equi om. H que genus quam species überius praedicetur, praedicatio quo- que generis proprii supergreditur praedicationem, accidens quoque etsi pluribus inesse potest, tamen saepe genere con- tractius inuenitur, ut bellator non proprie nisi homo dicitur, ut uelocitas in paucis animalibus inuenitur. quo fit, ut genus differentia, specie, proprio et accidentibus amplius praedice- tur. Atque haec est una proprietas generis quae genus ab aliis omnibus disiungat ac separet, oportet autem, inquit, nunc eas differentias intellegere quibus diuiditur genus, non quibus informatur, illae enim quibus informatur genus, plus quam ipsum genus sine dubio praedicantur, ut animatum et corpo- reum ultra animal tenditur, cum sint differentiae animalis, sed non diuisiuae, sed potius constitutiuae; omnia enim superiora de inferioribus praedicantur, quae uero de inferioribus praedi- cantur neque conuerti possunt, haec ab eis quae inferiora sunt amplius praedicantur.

Post hoc aliud proprium generis ostendit quo ab his differentiis quae sub eodem sunt positae, segregatur, omne enim genus continet differentias potestate, differentia uero genus non potest continere, animal enim rationale atque inra- tionale continet potestate; neque enim inrationabilitas neque rationabilitas animal poterit continere, potestate autem ait continere animal differentias quia, ut superius dictum est, 23 superius] p. 264, 16. 1 praedicatur Cm1R 3 inesse] inest C ante saepe add . semper uel Hm1, del. m2 contractius genere H inneniri C 5 pr. ut er. uid. C, om. HPm1 et LN, s. l. Pm2 6 ante differentia add . et Hm2LN ante specie add . et HL et de N ante proprio add. et HL et de N et om. E accidente R 8 inquit om. N, del. Hm2 10 post informatur add . genus C illae—informatur om. EGLR, post praedicantur (11) add . Ipsae enim diffe- rentiae a quibus informatur genus Lm1, ante plus quam transpos. m2 illae enim] nam illae P ante plus add . nam GR 11 sine dubio om. HN et om. EG 12 tendit EG ? tenduntur R sunt H 15 ab om. H 18 eodem] eo HN eodem genere C segregetur HN 20 rationabile ELm2P atque om. EGR, s. l. Pm2 inrationale om. EGPm1R inrationabile Lm2, s. l. Pm2 21 inrationalitas neque rationalitas HN 22 poterunt CHLP 23 post differentias add . proprias CL (del. m2), ante HNP genus quidem omnes sub se habet differentias potestate, actu uero minime, ex quo fit ut alia proprietas oriatur, sublato enim genere perit differentia, ueluti sublato animali interimitur rationabilitas, quod est differentia, at si rationale interimas, inrationale animal manet, sed obici potest : quid? si utrasque differentias simul abstulero, num poterit remanere genus? dicimus : potest, unum quodque enim non ex his de quibus praedicatur, sed ex his ex quibus efficitur, substantiam sumit, itaque fit ut genus sublatis diuisiuis differentiis permanere possit, dum tamen maneant illae quae ipsius generis formam substantiamque constituunt, quoniam enim animal animata p. 98 atque sensibilis differentiae constijtuunt, hae si maneant atque iungantur, perire animal non potest, licet ea pereant de quibus animal praedicatur, rationale scilicet atque inrationale. unum quodque enim, ut dictum est, ex his substantiae proprietatem sumit ex quibus efficitur, non ab his de quibus praedicatur, amplius si utrasque differentias genus potestate continet, ipsum per se neutram earum intra se positam collocatamque con- cludit. quodsi actu quidem eas non continet, sed potestate, actu etiam ab his poterit separari; hoc ipsum enim, potestate eas continere, id erat actu non continere, genus uero, quod quaslibet differentias actu non continet, actu ab eisdem etiam separatur. Kursus aliud est proprium generis, quod ex pro- 1 omne GR 2 alia ut EGP 4 rationalitas HN at om. EGR rationabile CLm1R 5 inrationale om. EG inrationabile Lm1R quod CEGLP qui R 6 post abstulero add. rationales et inrationales E num] non EGLm1P 7 dicimus] sed dici EP de quibus—his in mg. Hm2 8 post , ex] de P 9 itaque] atque GR atque ita C atque ideo EP 10 post tamen add . earum P illa C ( a. in er . ae m2 ) N quod E 11 quoniam—constituunt in mg. inf. Em2 animati Cm2LR 12 differentia HN differendis Pm1 haec C (c er.) EGHN manent E 15 dictam est] diximus C 17 ante ipsum s. l. tunc Hm2 18 neutra G neutrum R positum collocatumque LPm1R 20 etiam] quidem E post poterit add . genus EG post enim add . quod est R, s. l. Pm2 21 erit Lm2R quod] quae E 23 eat om. ENR prietate praedicationis agnoscitur, omne enim genus ad inter- rogationem ‘quid est unum quodque?’ responderi conuenit, ut animal in eo quod quid est de homine praedicatur, differentia uero minime, sed in eo quod quale sit; omnis enim differentia in qualitate consistit, sed hoc proprium tale est quale supe- rius diximus, non per se, sed secundum alicuius differentiam dictum, alioquin commune est hoc generi cum specie, ut in eo quod quid sit praedicetur, sed quia hoc genus a differentia discrepat, quoniam differentia quidem in eo quod quale est, genus uero in eo quod quid est praedicatur, generis proprium dicitur non per se, sed ad differentiae comparationem, et in omnibus reliquis eandem rationem conueniet speculari; quod- cumque enim ita generi proprium dicitur, ut nulli sit alii commune, sed tantum hoc habeat genus ut omne genus et semper, id secundum se proprium nuncupatur, quicquid uero cum quolibet alio commune est, id non per se, sed ad alterius differentiam proprium dicitur. Alia rursus generis et diffe- rentiae separatio est, quod genus quidem speciei unum semper adest, scilicet proximum plura - enim possunt esse superiora, uelut hominis animal atque substantia, sed proximum eiusdem hominis animal tantum —, differentiae uero plures uni speciei 5 superius] p. 297, 9. 1 post agnoscitur add . Omne enim genus ei proprietate cognoscitur praedicationis P, in inf. mg. Lm2 generis E 2 quid est] quidem E quidem quid est HN unum om. E respondere CLR 4 sit] est HN 7 hoc ex huic Em2 8 ac G 9 est] sit N 11 et om. EG 12 conuenit CHNP 13 generis Pm2 alii sit C 14 tamen E habeat—semper] Cm2Hm1N habeat genus et omne genus et (et om . Lm2R ) semper Cm1Hm2Lm2R habeat omne genus semper EG habeat genus omne semper Lm1 genus hoc (del. m2) haheat omne genus (genus omne m2 ) et (s. l. m2) semper P 15 se om. CN , illud Cm2 (s. l.) id H post proprium add . dicitur quod per se proprium CHN 16 ad om. C, in mg. Hm2 17 pr . differentia C 18 est om. HNR , s. l. E uni R 19 proximum Cp. c . proprium a. c . ad plura in mg. genera Lm2 , enim genera P 20 ante animal s. l . sed genus Cm2 21 post speciei add. semper adsunt E adesse poterunt, ut rationale atque mortale homini, itaque fit definitio ex uno quidem genere, sed pluribus differentiis, ut hominis animal rationale mortale. Rursus alia discretio est, quod genus quidem quasi subiecti locum tenet, differentia uero formae, ita ut illud sit materia quaedam quae figuram suscipiat, haec uero sit forma quae superueniens speciei sub- stantiam rationemque perficiat. Idcirco uero pluribus diffe- rentiis a genere differentiam segregauit, quia haec maxime generis quandam similitudinem contineat, quia est uniuersalis et praeter genus inter ceteras maxima, sed cum alia plura communia pluraque propria generis inter se ac differentiae ualeant inueniri, nunc, inquit, ista sufficiant, satis est enim ad discretionem quaslibet differentias assumere, etiamsi non quae dici possunt omnia colligantur.

Genus autem et species commune quidem ha- bent de pluribus, quemadmodum dictum est, prae- dicari. sumatur autem species ut species et non etiam ut genus, si fuerit idem et species et genus. 15—303, 3] Porph. p. 15, 9—13 (Boeth. p. 42, 15—20). 1 adesse—mortale om. EGR ut om. HN ut homini C Hominis itaque C hominis, itaque P 2 ante pluribus add . de Lm2 3 post rationale add. atque edd . est om. HNR 4 quidem om. C 5 ita ut om. EGLm1 ut m2 quaedam om. EG, s. l. Lm2, ante materia P quae om. R, s. 1. Cm1? quod Em1 6 suscipiens Lm1R 7 uero om. EGLR 8 differentias CEGHm1Pm1 9 continet EGLPR 10 et om. N praeter] post HPm1 maxima inter ceteras H in N cetera Lm1Pm2 edd . maximi G maximae Pm1 12 nunc—sufficiant] HLNR (recte? an ex p. 297, 1?) ista inquit sufficiunt GP sufficiunt inquit ista C ista quidem sufficiunt E 14 non post omnia E (s. l.) p, ante brm colliguntur Hm1R 15 ET SPECIEI] SPECIEIQVE C; de Porph. cf. ad p. 102, 7 17 de pluribus om. G 18 sumatur—prae- dicantur (p. 303, 2)] LR Q , om. cett . autem] autem et L ΛΛΦ ; Porph. p. 15, 11 11 et om . ΓΔ sed RΣ 19 ut add . \ m2 pr . et] L cum Porph. p. 15,12, om. codd. cett. edd. Busse genus et species Ε Σ commune autem his est et priora esse eorum de quibus praedicantur, et totum quiddam esse utrum que.

Generis et speciei enumerat tria communia, unum quidem, de pluribus praedicari; genus enim et species de pluribus praedicantur, sed genus de speciebus, ut dictum est, species uero de indiuiduis. sed nunc de illa specie loquitur quae tantum species est. id est quae non etiam genus est, sed ultima species, quodsi talem speciem ponamus quae etiam genus esse potest, ac de ea dicamus quoniam commune habet cum genere de pluribus praedicari, nihil interest an ita dica- mus, ipsum genus id secum habere commune de pluribus praedicari, talis enim species quae non est solum species, ea etiam genus est. Est autem commune his quoque quod utra- que priora sunt his de quibus praedicantur, omne enim quod de aliquibus praedicatur, si recto, ut dictum est superius, ordine dicatur, prius est his de quibus praedicatur. Praeterea est illis hoc etiam commune, quod genus ac species totum sunt eorum quae intra suum ambitum continent et cohercent; omnium enim specierum totum est genus et omnium indi- ui|duorum totum species, aeque enim genus et species aduna- p. 99 tiua sunt plurimorum, quod uero multorum adunatiuum est, id eorum quae ad unitatis formam reducit, recte dicitur totum.

16 superius] p. 290, 15 ss. 1 est om. L priora] propria La.c. Tk a.c A m1 2 esse] est C 5 ante genus add. et H (er.) N 6 post genus add . quidem L 8 est, sed] est ut est H ut est N 12 secum] H (cum in ras. m2 ) LR secundo CEGNPm2 (-da m1 ) de pluribus—commune (14) post praedicantur (15) E 13 quod E 14 his commune HN 15 omne—-praedicatur (16) in mg. Hm2 17 dicatur] praedicatur CN his] de his G 18 etiam hoc N eorum sunt C 20 genus est NR et] ut Hm1 21 ante species add. est CNP, post E (in ras.) H 23 quod E re- ducuntur Ca.c.N

Differt autem eo quod genus quidem continet spe- cies sub se, species uero continentur et non continent genera; in pluribus enim genus quam species est. genera enim praeiacere oportet et formata specificis differentiis perficere species; unde et priora sunt naturaliter genera et simul interimentia, sed quae non simul interimantur. et species quidem cum sit, est et genus, genus uero cum sit, non omnino erit et species. et genera quidem uniuoce de speciebus praedi- cantur, species uero de generibus minime, amplius genera quidem abundant earum quae sub ipsis sunt specierum continentia, species uero a generibus abun- dant propriis differentiis. amplius neque species fiet umquam generalissimum neque genus specialissimum.

Expeditis communibus generis ac speciei nunc de eorum discretione pertractat. differre enim dicit genus ab specie, quoniam genus continet species, ut animal hominem, species 1—15] Porph. p. 15, 14—24 (Boeth. p. 42, 21—43, 10). 1 PROPRIO H DIFFERENTIIS C; de Porph. cf. ad p. 105, 16 2 Differunt ENR edd.; Porph. p. 15, 15 διαφέρει post autem add . genus a specie Φ continet quidem N 3 sub se er. uid . 5 , s. l. 2 m2, ante species (2) ΓΦ ; Porph. p. 15, 15 περιέχει τά είδη species s. l. Gm2 continetur C A continetur a genere Γ ; Porph . τα δέ είδη περιέχεται et om. EG continet C ΑΦ 4 in pluribus—differentiis (14) ] LR Q , om. cett . enim] quidem S ; Porph. p. 15, 16 ετι τά γένη 5 ante oportet s. l . et 5 m2 et s. l . 5 m2 , hic om., sed ante perficere pos. LR h m1 (del. m2) A ; Porph. p. 15, 17 ν.α'ι διαμορφωθ-έντα 7 sed] si R 9 est] Porph. p. 15, 19 πάντως εστι; exciditne omnino ? pr . et om . LR I , s. l . A m2 ; Porph. p. 15, 19 εστι και γένος post . et] A (del. m2) Φ cum Porph. p. 15, 20, om. cett. edd. Busse 10 uniuoce quidem AAS ; Porph. τά μέν γένη de speciebus] Porph. p. 15, 21 των δφ’ έοοτά ειδών 12 quidem genera L s m2 i\Y . Busse; Porph. τά μέν γένη sunt (s. l. L) sub ipsis LR; Porph. p. 15, 22 των όπ’ αΰτά ειδών 13 a om . ΓΦ ab A m1 , del. m2 14 fiet post umquam C fit HN 15 neque genus specialissimum om. H post genus add . fiet CEGR fiet umquam ΑΑΣ fiet species L; Porph. 15, 24 ούτε τδ γένος ειδικάιτατον 16 ac] et CE 17 differt GR a HLNR 18 pr . speciem HN uero non continet genera; neque enim homo de animali prae- dicatur. itaque fit ut species quidem contineantur a generibus, numquam uero contineant genera, omne enim quod amplius praedicatur, illius est continens quod minus dicitur, quodsi genus amplius praedicatur quam species, necesse est ut spe- cies quidem contineatur a genere, genus uero speciei nullo ambitu praedicationis includatur, huius autem ratio est quo- niam genus semper suscipiens differentiam speciem facit, hoc est, genus quod habebat latissimam praedicationem, coartatum differentia et contractum speciem facit; omnino enim generi iuncta differentia speciem reddit et ex uniuersalitate atque latissima praedicatione in angustum speciei terminum con- trahit. animal enim, cuius praedicatio per se longe lateque diffusa est, si arripiat rationalis differentiam, si etiam mortalis, deminuit atque contrahit in unum hominis speciem, unde fit ut minor sit semper species quam genus atque ideo conti- neatur, sed non contineat, sublatoque genere auferatur et spe- cies; si enim totum auferas, pars non erit, quodsi species auferatur, genus manet, ueluti cum animal sustuleris, interi- mitur etiam homo, si hominem auferas, animal restat, haec etiam causa est, ut genus de specie uniuoce praedicetur, id est ut species suscipiat definitionem generis et nomen, sed 1 continent HN enim om. C 6 contineantur NR speciei om. R specie Cm1 in specie Lp.c . species N post nullo add . modo EGHPR, s. l. Lm2 7 includitur EGLm1P includat N post autem s. l. rei Cm2 8 semper om. HN species N hoc—facit (10) om. EG 9 est s. l. C, om. HN, del. Pm2 habet Lm2Pm2 coartatum ex coapta- tum Lm2, in mg . ał coaptata ipsa diffinitio et contracta speciem facit m1 coaptata Hm2P apta Cm1 (aptata m2 ) Hm1N 10 et] LR, s. l. Pm2 , om. CHN (de EG cf. ad S) contracta Lm2 omni Hm2Lm2 11 et om. G, s. l. ELm2 atque] et EHNPR 12 post praedicatione add. generis CNP, s. l. Lm2 speciem EG contrahitur Hm2 14 differen- tia C ( ras. ex -ã) R etsi etiam E et s. l., del. si etiam Lm2, et R 15 diminuit EHLPR ; diminuitur atque contrahitur N unam C (am in ras. m2 ) Hm2NR 16 continentur sed non continent N 17 et om. EGR 19 remanet C cum] si P 21 est causa C 22 generis et nomen] et generis nomen E et nomen generis N generis nomen R non e conuerso. definitionem quippe speciei genus suscipere non uidetur; substantiam enim priorum inferiora suscipiunt, si enim definias animal et dicas substantiam esse animatam atque sensibilem aut si praedices de homine ‘animal’, uerum dixeris, si etiam animalis definitionem de homine praedicaueris dicasque hominem esse substantiam animatam atque sensi- bilem, nihil fuerit in propositione falsi, sed si hominis defini- tionem reddas ‘animal rationale mortale’, ea animali non con- ueniunt; neque enim quod animal est, id dici poterit animal rationale mortale, fit igitur, ut sicut species generis nomen suscipit, ita etiam capiat definitionem, et sicut genus nomen speciei non suscipit, ita nec eiusdem definitione monstretur, sed cuius nomen et definitio de aliquo praedicatur, id uniuoce dicitur, cum igitur generis et nomen et definitio de specie praedicetur, genus de specie uniuoce dicitur, quoniam uero speciei de genere. neque nomen neque definitio praedicatur, non conuertitur uniuoca praedicatio. Differunt genera <ab> speciebus hoc quoque modo, quod genera superuadunt species suas aliarum continentia specierum, species uero genera dif- ferentiarum pluralitate, animal enim, quod est genus, superuadit hominem, quod est species, quia non hominem solum continet, uerum etiam bouem, equum aliasque species, quas suae spatio praedicationis includit, species uero, ut homo, superuadit genus, ut animal, multitudine differentiarum, nam quod actu genus 1 e conuerso] est (om. R) conuersio EGLPR 2 non er. H sub- stantiae EGLm2 (-tia m1 ) PR enim priorum] enim proprium EGP diffinitionem ( om . en. pr .) R 3 et om. CHNP 4 aut] brm at CHLNP, om. EGR 5 definitione E 7 nil C fuerat Cm1 fueris HN falsi] mentitus HN sed] quod CHN hominis definitionem om. EGR hominis rationem L 8 addas EGR, post si ( om . reddas,) add. P , reddas addas L pr . animali Ea.c.LR animal est G conuenit CNPa.c. 9 ante quod add. id HNPR, s. l. Lm2 id dici] EGLa.r.P dici Lp.r.R idcirco dici HN id circo id dici C 11 et om. EG 12 defini- tionem ( uel diff-) monstret EGR 14 pr . et om. CEG, s. l. Lm2 15 praedicatur E uniuoce de specie C 17 a add. brm , ab Brandt 18 modo om. NR 19 continentia aliarum C 21 quod] quae N non s. l Cm2 22 equum bouem HN 24 namque quod Lp.c . non habet rationale uel mortale — nullas quippe actu genus retinet | differentias —, easdem species suae substantiae inhae- p .100 rentes atque insitas tenet, homo enim rationalis est atque mortalis, quod genus minime est; animal enim neque mortale est per se neque rationale, quodsi genus quidem plus unam continet speciem, at uero species multis differentiis infor mantur, superat quidem genus speciem continentia specierum species uero uincit genus differentiarum pluralitate. Illa quoque est differentia, quod genus quoniam omnium primum est, numquam in tantum descendere poterit, ut fiat ultimum, species uero, quae cunctis est inferior, in tantum ascendere non poterit, ut suprema omnium fiat; numquam igitur nec species generalissimum fiet nec genus specialissimum. Sed ex his quae dictae sunt differentiae aliae sunt quae genus ab specie propriae coniunctaeque disterminant, aliae uero quae non solum genus ab specie, uerum etiam a ceteris diducunt ac disterminant, neque in his tantum differentiae quae sunt dictae, uerum etiam in ceteris considerentur oportet, si proprie normam quaerimus discretionis agnoscere.

1 uel om. R 4 mortale] rationale CHN 5 rationale] R inratio- nale CHN per se rationale EGLP unam continet speciem] EG (unam s. l. m2 ) Lm1 quam unam continet speciem Lm2R una continet (continet una C ) specie CHNP 6 species uero ( om . at) C informa- tur Lm1Pm1 7 species G 9 quoniam] quod Hm2 11 in tantum ascendere non] numquam in tantum ascendere LNR 12 nec... nec] et... et Hm1N et... nec C, pr . nec om. P 14 ex his om. EG, s. l. Lm2 sunt om. E differentiarum CN differentiis R genus s. l. Cm2 a R 15 proprie coniuncteque ( ras. ex -teque Η ) HΝR (recte?) propriaeque G coniunctaeque om. EG 16 ab] a R diducunt] Em2R deducunt cett. distinguunt ac deducunt ( om . disterminant] HN 17 neque (et quae non CHN, s. l . ał quae L ) in his tantum differentiis quae sunt dictae ( L quae sunt dicta G quae dictae sunt CHNP quid sint in ras. E ) uerum etiam in ceteris (add. quoque HLm1N, del. Lm2 ) considerentur oportet CEGHLNP neque in his tantum oportet considerare differentias quae sunt dicta uerum etiam in ceteris oportet R ; differentiae scr. Brandt ; neque enim in (de bm ) his tantum oportet (oportet om. p ) differentiis quae sunt dictae, uerum etiam in ceteris considerare (considerari oportet p ) edd. 18 propriae CEGLP 19 discretionis quaerimus HR

Generis autem et proprii commune quidem est sequi species - nam si homo est, animal est, et si homo est, risibile est et - aequaliter praedicari genus de specie- bus et proprium de his quae illo participant; aequaliter enim et homo et bos animal et Cato et Cicero risibile, commune autem et uniuoce praedicari genus de pro- priis speciebus et proprium quorum est proprium.

Tria interim generis ac proprii dicit esse communia, quorum primum illud est, - quoniam ita genus sequitur species ut proprium, posita enim specie necesse est intellegi genus ac proprium; neutrum enim species proprias derelinquit, nam si homo est, animal est, si homo est, risibile est; ita quemad- modum genus, sic proprium ab ea specie cuius est proprium, non recedit. Illud quoque, quod aequalis est generis partici- patio, sicut etiam proprii, omne enim genus aequaliter specie- bus participatur, proprium uero indiuiduis omnibus aequaliter adhaerescit, manifestum uero est participationem e?se generis aequalem; neque enim plus homo animal est quam equos 1—8] Porph. p. 16, 1-7 (Boeth. p. 43, 11—17). 1 COMMVNITATIBVS Ψ ; de Porph. cf. ad p. 102, 7 2 Genus Em1Gm1 consequi Pm1 3 nam—risibile (6) ] LR Q , om. cett. pr . est s. l. h m2 5 illo] sub illo R participant] continentur R , add. indiuiduis edd. cum plerisque codd. Porph. p. 16, 4 6 post animal add. est ΓΦ , om. Porph. p. 16, 5 et Cato et Cicero] Porph . xat Άνοτος και Μέληχος post risibile add. est Φ 7 autem et] autem CEGP autem est (est s. l . h m2 ) et (om. R) R h autem his Ψ autem hiis et Φ his (s. l. m2) autem et Γ ; Porph. p. 16, 6 δέ καί speciebus propriis R 8 post pr . proprium add . de his Ν Σ , s. l. de propriis Gm2 10 illud est primum R 11 post proprium add. quoque CH (del. m2) N ac] et C 13 si] et si HN risibilis EGHNP 15 post quoque add. est commune R, s. l. Lm2 , s. l . scil, commune est Hm2 a genere (generis Hm2 ) participatio est HN 16 proprii] a proprio Hm1N ante speciebus add . a H ab L (del. m2) NB, post add . suis R 17 parti- cipat ** (ur er .) E 18 adheret N participatione EGR generi E ( ex genere m2 ) R 19 aequale EG aequale proprium R, post aequa- lem add. s. l . et proprii Lm2, in mg . et proprium Pm2 atque bos, sed in eo quod sunt animalia, aequaliter animalis, id est generis ad se uocabulum trahunt. Cato etiam et Cicero aequaliter risibiles sunt, etiamsi aequaliter non rideant; in eo enim quod apti ad ridendum sunt, dici risibiles possunt, non quod iam rideant, aequaliter ergo ea quae sub genere sunt, suscipiunt genus, sicut ea quae sub propriis, propria. Tertium illud, quod sicut genus de speciebus propriis uniuoce praedi- catur, ita etiam proprium de sua specie uniuoce dicitur, genus enim quoniam substantiam speciei continet, non modo eius nomen de specie, uerum etiam definitio praedicatur, pro- prium uero quia speciem non relinquit eamque semper sequitur nec in aliam speciem transgreditur nec infra subsistit, defi- nitionem quoque propriam speciebus tradit; cuius enim nomen uni tantum conuenit speciei cui coaequatur, dubitari non potest quin eius quoque definitio speciei conueniat. quo fit ut sicut genus de speciebus, ita proprium de sua specie uniuoce praedicetur.

Differt autem, quoniam genus quidem prius est, posterius uero proprium; oportet enim esse animal, dehinc diuidi differentiis et propriis, et genus qui- 18—p. 310, 13] Porph. p. 16, 8—18 (Boeth. p. 43, 18—44, 11). 1 eo] eodem HLm2NR 2 ad se om. EGR, s. l. Lm2 etiam om. H et om. R 3 pr . aequaliter om. C 6 suscipiant Em1Lm1 genera EGLPm2 gen. ante suscipiunt HNP 7 illud] illud commune est G quid Cm1 9 enim om. E nomen eius C 11 quia om. EGLP derelinquit Lm2P eamque] eique HN ei quae R ea quae Pm1 ae- quatur Pm2 12 definitio (diff-) ELm2 (diffinitione m1 ) Pm1 definitio enim R 13 proprium Ea.r.R proprii Ep.r.L ( ras. ex propriis,) P traditur EGLm2Pm1 14 cui] uel ei C eique HNPm2 (cuique m1 ), et (del. m2) cui L aequatur L 18 De proprietatibus Δ ; de Porph. cf. ad p. 105, 16 GENERIS ET PROPRII] EORVM P PROPRII] SPECIEI L 19 Differunt C edd . autem om. N autem genus et proprium LR Δ2 ; Porph. p. 16, 9 Διαφέρει δέ δτι τό μίν γένος quidem om. HNR est om. H 20 oportet—interimunt genera (p. 310, 10) ] LR Q , om. cett . 21 pr . et om. L dem de pluribus speciebus praedicatur, proprium uero de una sola specie cuius est proprium, et proprium qui- dem conuersim praedicatur de eo cuius est proprium, genus uero de nullo conuersim praedicatur, nam neque si animal est, homo est, neque si animal est, risi- bile est; sin uero homo est, risibile est, et e conuerso amplius proprium omni speciei inest cuius est pro- prium, et soli et semper, genus uero omni quidem speciei cuius fuerit genus, et semper, non autem soli, amplius species quidem interemptae non simul inter- p.101 imunt|genera, propria uero interempta simul in- terimunt ea quorum sunt propria, et bis quorum sunt propria interemptis et ipsa simul interimuntur.

Rursus tale proprium sumit, quod ad alterius comparationem proprium nuncupetur, dicit enim proprium esse generis prius esse quam propria, oportet enim prius esse genus, quod ueluti materia differentiis supponatur, uenientibusque differentiis fieri speciem, cum quibus propria nascuntur, si igitur prius est 1 praedicatur] R A m2 n edd . praedicari cett. codd. Busse (propriis, et genus distinguit, sed cf. 16 oportet et p. 311, 9 Rursus differt); Porph- p. 16, 11 κατηγορεΐται 2 una sola] Porph. ενός , cod. C add . μόνοο est om. Φ 6 si R homo est] homo et ΔΑΠΨ (et er .), homo, et Busse homo est (est s. l. m2 ) et L; Porph. p. 16, 13 et δέ άνθρωπος et e conuerso] et conuerso L h m1 et conuersim si risibile est homo est R si risibile est homo est 2 ; Porph. p. 16, 14 καί εμπαλιν , add. ei γελαστικόν, άνθρωπος cod. C 8 et soli] TA m2 et uni Δ m1 ΑΣ et uni et soli LR ΠΦΨ ; Porph. p. 16, 15 καί μόνψ speciei quidem 2 9 post speciei add . inest LR TA ( s. l .) ΠΦΦ- (in mg. m2) edd. Busse, om . Δ2 cum Porph . soli] Porph. p. 16,16 και μόνω 10 species s. l. L propria brm cum Porph . interempta Φ interimuntur HL 11 post genera add. quorum sunt species A propria] genera brm Busse (in adn.) cum Porph. p. 16, 17 interimuntur HΡ 12 ea om . Η ΤΦ species brm cum Porph . quarum brm et his— interemptis om. EG et] quare edd., Porph. p. 16, 18 ώστε καί 13 in- teremptis ante et his CP et ipsa] et ipsa etiam propria Φ ipsa propria 2 interimuntur simul CGLR ad 10—13 cf. p. 312, 13 ss . 14 Rursus om. EG, s. l. Pm2 , sed R ad om. H, s. l. Pm2 comparatione HPm1 15 nuncupatur Cm2Em2Ga.c.N 16 pr . esse om. N, s. l. Pm2 uelut N 18 species Lm2 nascantur N genus quam differentiae, prius etiam differentiae quam species et speciebus propria coaequantur, non est dubium quin pro- pria generibus posteriora sint, ac per hoc quod dictum est, proprium esse generis prius esse quam propria, commune est hoc generi cum differentia, differentiae enim species conformantes priores considerantur esse quam propria, siquidem speciebus ipsis priores sunt, quas propria ratione determinant, sed ut dictum est, hoc proprium ad differentiam proprii intellegendum est, non quale superius per se proprium constitutum est. Rursus differt genus a proprio, quod genus quidem de pluribus praedicatur speciebus, proprium uero minime; nam neque genus est, nisi plures ex se species proferat, nec proprium, si alteri cuilibet speciei possit esse commune, fit igitur ut genus quidem plurimas sub se species habeat, ut animal hominem atque equum, proprium uero unam tantum, sicut risibile hominem. Quo fit ut illa quoque differentia nascatur : genus enim praedicatur quidem de speciebus, ipsum uero in nulla praedicatione supponitur, proprium uero et species alterna praedicatione mutantur, fit enim praedicatio aut a maioribus ad minora aut ab aequalibus ad aequalia, genus igitur, quod maius est, de speciebus omnibus praedicatur, species uero, quoniam minores sunt, de generibus non dicuntur, ut animal de homine dicitur, homo uero de animali nullo modo praedi- catur. at uero proprium, quoniam speciei aequale est, aeque 1 etiam] enim Lm2 2et om. EG et si H 4 est hoc] HL (hoc del. m2 ) N est et hoc C esse Pm1 et hoc est m2 est EGR 5 diffe- rentia] differentiis CHN differentiae om. EG enim s. l. Cm2, post species EG informantes prius N 6 considerentur Hm1R esse s. l . Cm2 7 quam G 8 hoc om. EGR 10 a om. NR quod] quo- niam L de] a C 12 proferet Lm2 14 species sub se C 16 quoque del. Em2, post add . proprietas (s. l. Lm2) ex GL, s. l. Pm2 nascan- tur Ep.c . 17 de speeiebus quidem C ipsis CN in om. CN 19 mutuantur La.c.Pm2 praedicatio om. EGR, s. l. Lm2 20 quod] quoniam E (in ros.) Gm2 21 est s. l. Em2 praedicabitur N 22 minora CEGLm2P praedicatur atque supponitur, ut risibile de homine dicitur - omnis enim homo risibilis est —, eodemque conuertitur modo; omne enim risibile homo est. Differt etiam proprium a genere, quod proprium uni et omni et semper speciei adest, genus uero ex his duo quidem retinet, in uno uero diuersum est. nam speciebus suis et semper adest et omnibus, non uero solis; hoc enim haeret propriis, quod singulas tantum species continent, hoc generibus, quod plures. igitur propria quidem singulas optinent species, genera uero non singulas, adest igitur proprium uni soli speciei et semper et omni, genus uero omni quidem et semper, sed non soli, ut risibile homini soli, ani- mal uero eidem homini, - sed non soli; praeest enim ceteris, quae inrationabilia nuncupamus. Praeterea si auferatur genus, species interimuntur nam si non sit animal, non erit homo —, si auferas species, non interimitur genus; nam si non sit homo, animal non peribit, species uero et propria quoniam sunt aequalia, alterna sese uice consumunt; nam si non sit risibile, homo non erit, si homo non sit, risibile non manebit, consumunt igitur genera sub se positas species, non uero ab his inuicem consumuntur, species uero et proprium inuicem perimuntur et perimunt.

1 supponitur] (sub- HP ) CHm2Lp.c.P praeponitur cett., recte? 2 enim om. C locus risibilis est—quidem speciebus (p. 315, 7) bis in E scriptus, pag. 229—231 (E I ), ubi deletus est, et p. 232—234 (E II ) 3 etiam om. R, del. Lm1 , enim m2 autem etiam H a genere pro- prium C a om. R 4 speciei s. l. Hm2 5 uero] quidem E I qui- dem duo CNB , om . quidem E I 7 haeret propriis] E III GL haeret (ł inerit m2 ) tantum propriis P erat (erit R ) tantum propriis (proprii N ) esse CNR heret propriis uel aliter hoc enim erat tantum H; ad haeret cf. p. 298, 4 tantum species—quidem singulas om. E I tan- tum del. Lm2, s. l. Pm2 , post species NR 8 continerent CHm2 con- tineret N contineant Pm2 10 soli///// E I solius E II G 11 sed] et HN soli homini NP 13 inrationalia H auferamus EGLPR 14 interi- mantur L erit] est N 19 sub se positas] sibi (om. H) suppositas HN 21 perimuntur] consumuntur Lm2 perimunt] perimuntur Lm2 pereunt HNPm2

Generis uero et accidentis commune est de pluri- bus, quemadmodum dictum est, praedicari, siue separa- bilium sit siue inseparabilium; etenim moueri de pluribus et nigrum de coruis et de hominibus Aethio- pibus et aliquibus inanimatis.

Nihil est quod inter cetera ita sit a generis ratione dis- iunctum, sicut est accidens, nam cum genus cuiuslibet sub- stantiam monstret, accidens uero a substantia longe disiunctum sit et extrinsecus ueniens, nihil fere notius commune potest habere cum genere quam de pluribus praedicari, genus enim de pluribus praedicatur speciebus, accidens uero de pluribus non modo speciebus, uerum etiam generibus animatis atque inanimatis, ut nigrum dicitur de rationabili homine, de inra- tionabili coruo et de inanijmato hebeno, album etiam de cygnoj p. 102 et marmore, moneri de homine, de equo et de stellis ac de sagitta, quae sunt separabilis accidentis exempla.

1—6] Porph. p. 16, 19—17, 2 (Boeth. p. 44, 12—16). 1 GENERIBVS ACCIDENTIBVS E I E II m1 ACCIDENTI R de Porph. cf. ad p. 102, 7 2 Commune uero est generis et accidentis 2 Generi N Generibus E I accidentibus E I m1 3 praedicari ante quemadmodum L siue—pluribus et] LR Q , om. cett . separabile 2 m1 4 sit] sit accidens 2 inseparabile 2 m1 5 post et om. R de om . E II HNR ΑΦ , recte? homine E III omnibus L A ( ras. ex hominibus) hominibus om. brm, delend. uid. Bussio; cf. p. 116, 5. 123, 22. 131, 2 homine Aethiope; Porph. p. 17, 1 κατά κοράκων καί Αίθ·ιοπων aethiopus EIII et (et de G, del. m2 ) aethiopibus GPm2 T2 6 ante aliquibus add. de Gm2 in animis E I , ante inanimatis add . naturis H (del. m2), post CN , praedicari Γ ( in mg . praedicatur) Φ ; Porph. καί tivmv άψΰχων 7 in ceteris E III GLm1P 9 a om. R 10 uere GR uero ha- bere potest C 11 enim] uero C 14 rationabile E III a. c. Gm1 rationali HNP post homine add . et N irrationali HNP 15 ebeno E III 16 marmore] de marmore P post homine add . et N 17 sagitta] CHLm1NPm1 (sagittis m2 ) agitatis E III GR edd . ał de agitatis scil, rebus id est mobilibus Lm2

Differt autem genus ab accidenti, quoniam genus ante species est, accidentia uero speciebus posteriora sunt; nam si etiam inseparabile sumatur accidens, sed tamen prius est illud cui accidit quam accidens, et genere quidem quae participant, aequaliter partici- pant, accidenti uero non aequaliter; intentionem enim et remissionem suscipit accidentium participatio, generum uero minime, et accidentia quidem in indi- uiduis principaliter subsistunt, genera uero et species naturaliter priora sunt indiuiduis substantiis, et genera quidem in eo quod quid sit praedicantur de bis quae sub ipsis sunt, accidentia uero in eo quod quale aliquid sit uel quomodo se habeat unum quod- que; qualis est enim Aethiops interrogatus dices ‘niger’, et quemadmodum se Socrates habeat, dices quoniam sedet uel ambulat.

1—17] Porph. p. 17, 3-13 (Boeth. p. 44, 17—45, 9). 1 PROPRIIS] DIFFERENTIA C; de Porph. cf. ad p. 105, 16 QVID INTER GENVS ET ACCIDENS SIT Φ (ex p. 116, 10) 2 genus s. l. Hm2 ab om . HRE III Δ accidenti] Δ accidente cett . 3 speciem ΧΦ posteriora ante speciebus C inferiora XA m1 AS 4 nam—unum quodque (14) ] LR Q , om. cett . si etiam] etsi etiam ΓΦ sed om . Γ si Σ 5 prius] plus S 6 genere] A m2 Busse genera cett. codd. edd . quae] quibus A m1 aeque Δ 7 accidenti] p Busse accidentia codd. brm; ad 5 et— 7 cf. Porph. p. 17, 6 s. et infra p. 315, 12—14 enim om. L in mg: figuram quandam habet Δ , aliam (cf. ad p. 320,17) Γ 9 uero om. R in om . Γ Busse, s. l . Rm2 A m2 K ; cf. p. 315, 21; Porph. p. 17, 9 έπΐ τών άτομων 10 nero om . Δ 11 post naturaliter add. non principaliter LR AΑΦ ; om. Porph. p. 17, 9 12 sit] est LR A ante de add. et, sed del. ΓΔ 13 hiis Φ 14 ante quale add. et R sit] cod. Q Bussii edd . est cett. codd . quomodo om. R quodammodo A m2 se s. l. A m2 habet A m1 15 eat ante aethiops ΔΑ , post HΝ ΤΣΦ enim om. L interrogatur Φ dices] LRT dicis cett. codd. edd. Busse, cf. p. 317, 15 respondebimus; Porph. p. 17, 12 έρεΐς 16 quo- modo Δ habeat ante socrates A habet ΗR Φ dices] K m2 dicis cett. codd. edd. Busse, cf. p. 317, 16 dicemus; Porph . έρείς 17 ambulet La.c.N

Differentiam generis et accidentis hanc primam proponit, quod genus quidem ante species sit, quippe quod materiae loco est et differentiis informatum species gignit, at uero accidens post species inuenitur. oportet enim prius esse cui aliquid accidat, post uero ipsum accidens superuenire; nam si subiectum non sit quod suscipiat, accidens esse non poterit, quodsi genus quidem speciebus subiectum est nec possunt esse species, nisi eis genus ueluti materia supponatur, acci- dentia uero esse non possunt, nisi eis species supponantur. manifestum est genus quidem esse ante species, accidentia uero post species. Rursus alia differentia, quoniam genus neque intentionem neque remissionem suscipere potest, quo fit ut quae participant genere, aequaliter eius nomen defini- tionemque suscipiant; omnes enim homines aequaliter animalia sunt eodemque modo equi, nec non inter se homo atque equus et cetera animalia comparata aeque animalia praedicantur, accidentis uero participatio et intenditur et remittitur, inuenies enim quemlibet paulo diutius ambulantem, paulo amplius nigrum et in ipsis Aethiopibus considerabis omnes non aeque nigro colore obductos. Alia quoque differentia est, quoniam omne accidens in indiuiduis principaliter subsistit, genera uero et species indiuiduis priora sunt; nisi enim singuli corui 1 et accidentis] ab accidentibus HN ponit C 2 pr. quod] quid C quoniam (del. m2) quod E II 4 post esse add . aliquid P, s. l. Lm2 5 si—sit] nisi sit subiectum HN nisi subiectum sit R 6 quid Cm1 potest H 7 speciei HN est] sit N nec] non CEGLP 8 uelut CEGLP uel R supponitur C 9 supponatur ( uel subp-) EGH 10 ante manifestum add . nam EGLP 11 post Rursus add . uero C post alia add . est CGP 13 generi CEGP 15 eodem EHLR 18 paulo amplius nigrum paulo diutius ambulantem HN post ambulantem add . et LR 19 et] et si (si s. l, Lm2 ) LR si EGP omnis GLm2R aequa nigredine coloris (coloris del. Lm2 ) HLNP 20 obductus EGLm1R , post obd. add . esse C est EGLR est om. HN 21 in om. CG genera—priora sunt] C species uero et genera indiuiduis priora sunt HLm1N genera uero speciebus et indiuiduis priora sunt GP genera nero et speciebus et indiuiduis posteriora sunt Lm2 genera indiuiduis priora sunt E et indiuiduis posteriora sunt R 22 singulariter EGPR nigredine infecti essent, comi species nigra esse minime dicere- tur. ita fit ut accidentia post indiuidua esse uideantur. nam si prius est id cui aliquid accidit quam illud quod accidit, nop est dubium prius esse indiuidua, posterius uero accidens, genera uero et species supra indiuidua considerantur; hoc idcirco, quoniam de his omnibus praedicantur eorumque sub- stantiam propria praedicatione constituunt, sed dici potest genera quoque ipsa et species posteriora indiuiduis inueniri; nam nisi sint singuli homines singulique equi, hominis atque equi species esse non possunt, et nisi singulae species sint, eorum genus animal esse non poterit, sed meminisse debemus superius dictum esse genus non ex his sumere substantiam de quibus praedicatur, sed de eo potius, quod differentiis con- stitutiuis eorum substantia formaque perficitur, itaque si genus quidem diuisiuis differentiis interemptis non perimitur, sed manet in his quae eius constitutiuae sunt eiusque formam definitionemque perficiunt, cumque differentiae diuisiuae generis speciebus sint priores — ipsae enim species conformant atque constituunt —, non est dubium quin genus etiam pereuntibus speciebus possit in propria manere substantia, idem de spe- ciebus dictum sit; species enim superioribus differentiis, non posterioribus indiuiduis informantur, quae cum ita sint, species quoque ante indiuidua subsistunt, accidentia uero nisi sint 12 superius] p. 300, 7—16. 1 essent in ras. Lm2 , sunt N sint R 2 esse om. EGR 4 indiui- duum CHN 5 super CN 8 genera] de genere R quoque om. R quaeque EGP ipsa om. EGPR et species] atque species (specie R ) LR specieaque N 9 nam nisi] nisi enim EGR nara nisi enim (enim del. m2 ) C homines—nisi singulae (10) in mg. Em2 homi- nes EN 10 et om. EG singulis E singuli G singulares Lm2R 11 eorumque Lm2 earum brm 12 ex del ., his om. E 13 de eo] eo Hm1N ex eis Hm2 de eis Lm2 quod del. Hm2, er. L , quo GPR 14 eorum om. Lm1 eius R edd . quae eius Hm2 de quibus eius Lm2 substantiam formamque perficiunt Hm2 normaque N 15 diuisiuae ( post differentiae N ) differentiae interemptae non perimunt HLN 16 eius- que] quae eius C quaeque eius EGP 17 speciebus generis LNR 20 permanere Lm2R 23 quaeque EG quibus accidant, esse non possunt, nullis uero prius accidunt quam indiuiduis; haec enim generationi et corru|ptioni sup- p, 103· posita uariis semper accidentibus permutantur. Illam quoque adnumerat differentiam quae est superius dicta, quod genus quidem, quia rem demonstrat et de substantia praedicatur, in eo quod quid est dicitur, accidens uero in eo quod quale est aut in eo quod quomodo sese habet res. nam si qualitatem interroges, accidens respondebitur, ut si qualis est coruus, ‘niger’, si quomodo sese habeat, aliud rursus accidens, aut ‘sedet’ aut ‘uolat’ aut ‘crocitat’. nam cum accidens in nouem praedicamenta diuidatur, qualitatem, quantitatem, ad aliquid, ubi, quando, situm, habitum, facere, pati, cetera quidem omnia in ‘quomodo se habeat’ interrogatione ponuntur, qualitas uero in qualitatis sciscitatione responderi solet. nam si interrogemur qualis est Aethiops, respondebimus accidens, id est ‘niger’, si quomodo se habeat Socrates, tunc dicemus aut ‘sedet’ aut ‘ambulat’ aut superiorum aliquid accidentium.

Genus uero quo ab aliis quattuor differat, dictum 4 superius] p. 189, 4 ss. 195, 1 ss. 18—p. 319, 14] Porph. p. 17, 14—18, 9 (Boeth. p. 45, 10—46, 9). 1 pr. accidunt Lm1 accident N prius post accidunt C 2 post indi- uiduis add. quia indiuidna prima sunt quantum ad praedicationem P, in mg. Lm2 4 adnumera ( ann- G) EG annumerant Hm1 dicta est superius R est sepius (corr. m2) dicta C sepius (corr. Hm2) dicta est HN 5 quidem om. EGR 6 dicitur om. N, s. l. Hm2 post uero add. aut P 7se H post habet add. res CLm1, del. m2 9se EGHN habet Clm1 aliud rursus accidens] aliud uero accidens rursus C aut uolat aut sedet HLN 10 croccit Hm1 groccitat N, post add . egrotat P nam] at EGLm1 ac (ut uid.) R 12 quanto Em1 quan- tum G situm habitum quando C post omnia add. id est VIIII Hm1, del. m2 13 habeant Ep.c. Lm2P interrogationem EGR 14 inter- rogemur] C edd. (cf.p. 314, 15) interrogemus cett., recte? cf.p. 58, ss. 99, 23 15 respondemus HNR 16 dicimus EHLRbrm 17 aliquod ELa.c.N 18 uero] uerus Pa.c. ergo CHL (in ras. m2) R Φ enim A ; Porph. p. 17, 14 uiv ουν quod EGPm1Rm1 T<l> ab] ΔΣΨ , s. l. Il m2, om. cett. quattuor om. G, s. l. Δ m2 est. contingit autem etiam unum quodque aliorum differre ab aliis quattuor, ut cum quinque quidem sint, unum quodque autem ab aliis quattuor differat, quater quinque, uiginti fiant omnes differentiae, sed semper posterioribus enumeratis et secundis quidem una differentia superatis, prop(??)terea quia iam sumpta est, tertiis uero duabus, quartis uero tribus, quintis uero quattuor, decem omnes fiunt, quattuor, tres, duae, una. genus enim differt a differentia et specie et pro- prio et accidenti; quattuor igitur sunt omnes diffe- rentiae. differentia uero quo differat a genere dictum est, quando quo differret genus ab ea dicebatur; relinquitur igitur quo differat ab specie et proprio et accidenti dicere, et fiunt tres. rursus species quo 1 contingit—ad accidens (p. 319,12) ] LR Q , om. cett. contigit R A m1 Y m1 2 aliis om. Porph. p. 17, 15 quidem om. L K Busse; Porph. μεν 3 post sint add. res L unum quodque autem] il m2 xP p Busse unum autem Β ΤΜΙ m1 Σ una autem L ΑΦ et unumquodque brm; Porph. p. 17, 16 ίνος ϊέ εκάοτοο aliis om. Porph. differt Δ 4 uiginti del. A , pos t XX add. uel quinquies quattuor Rm1 quater V. XX uel del. et post fiant add. uiginti m2 fient ΑΑ m1 Φ fuerint Γ post differentiae add. sed non sic se res ( res om. p) habet edd. cum Porph. p. 17, 17 άλλ’ οοχ οδτως εχει set om. Γ 6 superatis] subtractis ΓΦ (ex substr- ) quia] quoniam L A Busse sumpta] subtracta Γ 7 uero] autem LR T<l' duobus R 8 omnes om. L post fiunt add. differentiae Γ (s. l.) Π m2 edd. Busse (sed om. etiam eius codd. LP) cum Porph. p. 17, 20 9 enim] autem Γ a om. Σ , s. l. A m2 et specie et proprio] a specie a pro- prio R specie proprio Σ 10 et om. Σ accidente R Σ igitur quatuor R differentiae omnes La.c. generis differentiae R; Porph. p. 17, 22 at διοφοραί 11 quo om. R differat] La.c. ( a del.) Σ differret R differt cett. a om. R 12 quo] quid L A Busse quod m1, om. A ; ubi quo est (hic et 11. 13. 14. 319, 1. 2. 3. 5. 7 bis), Porphyrius π-j scripsit (p. 17, 23 et 22. 24. 25. 26 bis. 18, 1. 2. 3. 4) differret] LR Ψ (alt. r s. l.) differre Λ differt ΓΙIΣΦ 13 igitur] ergo 2 quod R A differt A a.c. ab Brandt a LR il , s. l. A m2, om. cett. et om. Β ΤΑΣ a L 14 accidente R ΓΔ2Φ post tres add. differentiae Λ ( ei fiunt tres differentiae. rursus in mg. m2) 11 m2 ( species m1) Γ ( rursus differentiae pos.) Busse (cum duobus suis codd.), om. cett. codd. edd. Porph. p. 17, 25 quidem quo ΓΔ2Φ ; Porph. π-jj έν quidem differat a differentia dictum est, quando quo differret differentia ab specie, dicebatur; quo autem differat species a genere, dictum est, quando quo differret genus ab specie dicebatur; reliquum est igitur, ut quo differat a proprio et accidenti dicatur. duae igitur etiam istae sunt differentiae. proprium autem quo differat ab accidenti relinquitur; nam quo ab specie et differentia et genere differat, praedictum est in illorum ad ipsum differentia. quattuor igitur sumptis generis ad alia differentiis, tribus uero dif- ferentiae, duabus autem speciei, una autem proprii ad accidens, decem erunt omnes, quarum quattuor, quae erant generis ad reliqua, superius demonstraui- mus.

Quoniam differentias atque communitates generis ad diffe- rentiam, ad speciem, ad proprium atque accidens persecutus est, idem quoque ad ceteras facere contendens praedicit, quot omnes differentiae possint esse quae inter se comparatis com- 1 differt R A quo] quid A Russe quod Lm1 \ 2 differret] Lm2 Rm2 Aß p.c. tfl p.c. differet Lm1Rm Uα a. c. ΦΨ a.c. differt Δ2 differtur Γ differentia ab specie] ΓΦΨ ( sed a, scr. ab Brandt), a (s. l. A m2) specie (s. l. et add. Δ m2) differentia ΔΔΣ edd. Busse species a ( et Ώ ) differen- tia L H differentia ab ea R; Porph. p. 17, 26 ή διαφορά τού είδους quod A m1 3 differat] L differt cett. (ex differet V ) a om. R ϋϊ quo] quid Δ Busse quod A 4 differret] L yAIW differet R Φ differt ΓΑ2 4 ab specie] Γ a specie L ΔIΙΔΦΦ specie 2 ab ea R 5 differt R, add. species ΓΑΠΨΨ , s. l. Lm2; om. Porph. p. 18, 2 a om. 2 accidenti] L acci- dente cett. dicitur R 6 igitur om. 2 7 autem om. R, s. l. h m2 ab om. Σ accidenti] edd. accidente codd. fort. relinquetur; cf. Porph. p. 18, 3 χαταλειφθήσεται 8 ab Brandt a ΓΦ , om. cett. pr. et om. R differet Λ m1 differret m2 differt A m1 2 , s. l. proprium add. Lm2 dic- tum Σ 9 differentia ante ad ipsum Σ differentiis Β ΓΑΦ ; Porph. p. 18, 5 ... διαφορά 11 pr. autem] uero A ad accidens] et accidentis ΓΔ«ι7ΠΦ ; Porph. p. 18, 7 πρός τδ σορβεβηχος 13 erant] erunt N reliqua] N Λm1ίΣΦΨ reliquas cett. (in mg. ad aliquas T m2); Porph. p. 18, 8 πρός τά άλλα 16 utrumque ad om. NR 17 idem quoque] idemque Lm1NR ad cetera C de ceteris HLN praedicit om. R nunc dicit H 18 possunt CHLm1N commissisque N mixtisque rebus his quae supra propositae sunt efficiantur. sunt autem uiginti. nam cum quinque sint res, una quaeque res earum si a quattuor aliis differat, quinquies quater, uiginti differentiae fiunt, quod appositarum litterarum manifestatur exemplo. sint quinque res ueluti quinque litterae A B C D E. differat igitur A quidem ab aliis quattuor, id est B C D E, fient quattuor differentiae. rursus B differat ab aliis quattuor, id est A C D E, erunt rursus quattuor; quae superioribus iunctae octo coniungunt. C uero tertia ab reliquis differt quattuor, scilicet A B D E; quae quattuor differentiae supe- rioribus octo copulatae duodecim reddunt. quarta D reliquis quattuor comparetur differatque ab eisdem, id est A B C E, fient igitur rursus quattuor; quae superioribus duodecim ap- positae sedecim copulant. quodsi ultima E ab aliis quattuor differat, scilicet A B C D, fient aliae quattuor differentiae; quae compositae prioribus uiginti perficiunt. et sit quidem p.104] huiusmodi descriptio : |

1 positae EHLNP efficiuntur HN 2 ante una add. et HLNPR res om. HN 3 si om. HN a om. R uiginti om. E 4 fiant Rm2 5 uel E 6 aliis] reliquis HN 7 fiant R differt Ha.c.LN aliis] reliquis L 8 id est om. HN 9 ab] codd. reliquis] aliis L 11 ante reliquis add. si L, s. l. Pm2 12 differatque] differat aeque EGP ( differt m2) R eis GHNPm1R 13 fiunt N fiant R igitur om. HN post quattuor add. differentiae HN 15 fiant R faciat L faciet HN aliae om. H alias LN differentias HLN 16 superi- oribus C et sit quidem] CGP et quidem sit R et sic (ex si ) quidem est E quarum ( quorum LN) quidem sit HLN 17 discriptio C figu- ram om. G (duae lineae uacuae) Hm1N, supra depictam dedimus ex E, eandem uarie exornatam habent R (post uerba quattuor differentiae supra 7) Γ (in mg ad locum p. 314, 7 ss.), litteras tantum omissis lineis

Quae cum ita sint, in generibus quoque et speciebus et ceteris idem considerabitur. erunt ergo quattuor differentiae, quibus genus a differentia, specie, proprio accidentique dis- iungitur; aliae rursus quattuor, quibus differentia a genere, specie, proprio atque accidenti discrepat; rursus quattuor spe- ciei ad genus ac differentiam, proprium atque accidens; quat- tuor etiam proprii ad genus, differentiam, speciem atque acci- dens; quattuor insuper accidentis ad genus, differentiam, spe- ciem atque proprium. quae coniunctae omnes uiginti explicant diflferentias. sed hoc, si ad numeri referatur naturam compara- tionisque alternationem; nam si ad ipsas differentiarum naturas uigilans lector aspiciat, easdem saepe differentias inueniet sumptas. quo enim genus differt a differentia, eodem differentia distat a genere, et quo differentia distat ab specie, eodem species a differentia disgregatur, et in ceteris eodem modo. in hac igitur dispositione differentiarum, quam supra disposui, easdem saepius adnumeraui. atque si differentiarum similitudines detrahamus, decem fiunt omnino differentiae, quas ad prae- sentem tractatum uelut diuersas atque dissimiles oportet assu- mere. age enim differat genus a differentia, specie, proprio in mg. sup. add. Hm2, quaternas litteras ( B C D E cett.) infra singulis litteris A cett. positas quadratis inclusas exhibet L; in C in mg. (litt. minusc.) hae duae figurae sunt, quarum posterior spectat ad p. 321, 20 ss. 323, 9 ss: in P figura est per quinque ob- longa deorsum continuata, quorum primum hic proponitur : 3 ab CEGHP accidentique] atque accidenti ( -te N) HN 4 dif- ferentiae G ab CEGHNP 6 ac om. N ad LP 10 post hoc add. fiet E (s. l. m2) fit H (s. l. m2) niget L (in mg.) R 13 adsumptas R differat C 14 ab] a R 17 saepius om. EGPR, s. l. Cm2, post ad- numeraui L adnumerauit Cm2GP atque) EGP at CR itaque HLN si om. N multitudines, s. l. ał similitudines L 18 fient edd. atque accidenti, quattuor differentiis, quas supra iam diximus. item sumamus differentiam, distabit haec a genere primum, dehinc ab specie, proprio atque accident. sed quo discrepet a genere, iam superius explicatum est, cum diceremus quo genus a differentia discreparet. detracta igitur hac comparatione, quoniam supra commemorata est, relinquuntur tres distantiae quibus differentia ab specie, proprio accidentique disiungitur; quae iunctae cum superioribus quattuor septem differentias reddunt. post hanc species si sumatur, quattuor quidem eius essent differentiae secundum numeri diuersitatem, cum ad genus, differentiam, proprium atque accidens comparatur, sed priores duae comparationes iam dictae sunt. nam quo species differat a genere tunc dictum est, cum quid genus differret ab specie dicebamus, quid uero species a differentia distet commemo- ratum est, cum differentiae ab specie dissimilitudines redde- remus. quibus detractis duae supersunt integrae atque intactae speciei ad proprium atque accidens discrepantiae; quae iunctae cum septem nouem differentias copulant. proprii uero si ad numerum differentiae considerentur, quattuor erunt, scilicet ad genus, differentiam, speciem atque accidens comparati, quarum quidem tres superiores differentiae iam dictae sunt. nam quid proprium distet a genere, tunc dictum est, cum quid genus a proprio distaret ostendimus, rursus quid proprium a differentia discrepet, in colligenda distantia differentiae propriique superius 1 accidente N 3 ab] HN a cett. accidente HN quod L dis- crepet] distet HN 5 hac igitur C 6 distantiae] differentiae L 7 a LN accidenti C accidenteque H disiungitur ante ab specie C 8 reddunt differentiae C 9 sumatur] mutatur E 11 ante differentiam add. et HLNP ante proprium add. et P cõpararetur C cõparantur N 12 differat post genere EN 13 a om. EGHNP differret] GLm2Pm2R differet ΕLm1 differat HNPm1 differt C ad speciem R ad specie C 15 ab specie] CG a specie EHLm2NP ad speciem Lm1R 17 post speciei add. id est EGP 18 differentias copulant] complent differen- tias C 20 comparatae Ep.c. (ex-ti) GHm2PR quorum EGLm1R 21 quod C 22 proprium—cum quid om. EGR distaret a pro- prio H demonstratum est, quid uero proprium distet ab specie, tunc expositura est, cum quid species distaret a proprio dicebatur. restat igitur una differentia proprii ad accidens, quae superio- ribus iuncta decem differentias claudit. accidentis nero ad cetera possent quidem esse quattuor, nisi iam omnes proba- rentur esse consumptae. nam quid differat uel genus uel dif- ferentia uel species uel proprium ab accidenti, supra mon- stratum est, nec sunt diuersae differentiae accidentis ad cetera quam ceterorum ad accidens. itaque fit, ut cum sit quinque rerum numerus, si prima assumatur, quattuor fiant differentiae, si secunda, tres, uincanturque secundae rei ad ceteras difte– rentiae a prima ad ceteras una tantum distantia; nam cum prima habuerit quattuor, secunda retinet tres. tertia uero si sumatur, duas habebit differentias, quae uincantur a primis quattuor differentiis duabus; quarta si sumatur, unam habebit differentiam, quae uincitur a primis quattuor differentiis tribus, quinta uero quoniam nullam omnino habebit differentiam nouam, totis quattuor a prima differentiis superatur. atque hoc nume- rorum gradu quidem usque ad denarium numerum tenditur : quattuor, tres, duae, una, ut generis quidem quattuor, diffe- rentiae uero tres, speciei duae, proprii una, | accidentis nullap p. 105 sit. et primae quidem generis comparationes quattuor nouas tenent differentias, secundae uero differentiae comparationes 1 uero om. EGR a EGLR 2 cum] quando R 5 cetera] extera Cm1 6 differret H differet N 7 accidente CHN monstrauimus H 8 ante diuersae add. plus R, s. l. Lm2 10 ad prima s. l. ł una res Hm2 sumatur HN fient C 11 uincanturque] C (pr. n om.) Lm1 (iungantur m2) N, m2 in HPR ( iungenturque Rm1) , uincantur EGHm1Pm1 12 primis L 13 habuerat C habeat Lm2NP retineat Lm2 14 diffe- rentias habebit C uincuntur Lm1R 15 duabus (s. l. E) differentiis EHN post duabus add. distantiis GR post quarta add. nero R, s. l. autem Pm2 16 post tribus add. subdistantiis E distantiis G 17 habet HL 18 primis brm hoc] ex hoc HLN numeri HN 19 gradus HLm1N quidam HN 20 post post. quattuor add. sint CHm2L (del. m2) P sunt Hm1N 22 sit] Rbrm est CEGLP, om. HN et om. EGR quidem s. l. Em2L, post generis C 23 teneant HLm1NR tres nouas tenent; una enim superius adnumerata est, uincitur autem a primis quattuor nouis differentiis una tantum. speciei uero tertia comparatio duas tantum habet differentias nouas, duas quippe superius adnumeratas agnoscimus, et uincitur a quattuor primis duabus tantum differentiis nouis. proprium uero unam retineat nouam, quoniam tres habet superius ad- numeratas, uincaturque a prima nouis tribus differentiis, quinti uero accidentis comparationes quoniam nullam retinent nouam differentiam, totis quattuor a primis generis transcendantur. atque ad hunc modum ex uiginti differentiis secundum numerum decem secundum dissimilitudinem contrahuntur. ut tamen has secundum dissimilitudinem differentias non in quinario tan- tum numero, uerum in ceteris notas habere possimus, talis dabitur regula quae plenam differentiarum dissimilitudinem in qualibet numeri pluralitate reperiat. propositarum enim rerum numero si unum dempseris atque id quod dempto uno relin- quitur, in totam summam numeri multiplicaueris, eius quod ex multiplicatione factum est dimidium coaequabitur ei plura- litati quam propositarum rerum differentiae continebunt. sint igitur res quattuor A B C D; his aufero unum, fiunt tres; has igitur quater multiplico, fient duodecim; horum dimidium 1 teneant HLm1NR ten. post nouas CR adnumera (tamen eat ) C uincitur autem] et uincatur HLm1 ( et del., uincitur m2) N 2 nouis quattuor primis HN 4 adnumeratas om., in mg. enumeratas G uin- catur Lm1 uincantur HN uincuntur C 6 ante unam add. tantum L, post EGPR retinet Lm2Pm2 edd. 7 uincanturque N uincatur qua re EG uincitur haec R uinciturque edd. quinta N 8 comparatio Lm2N retinet HLN, post nouam HN 9 primis] CLPH a.r. primi EGHp.r.NR transcendentur Lm2 transcendatur N transgrediantur C transcenduntur edd. 11 tamen er. uid. E non G (etiam post diffe- rentias est non ) 13 uerum] uerum etiam C ceteris quoque brm notas] Lm1N notis CEGHm2 ( totas m1) Lm2PR 15 reperiat] pariat Cm2Hm1N 17 post numeri add. si CHP simul EG 18 ei om. EGN 19 sunt Lm1R 20 igitur] ergo CEN fiant LR 21 hos EGLPR post igitur add. si N tres H per totam summam R multiplica C multipli- cato E fiunt HN fiant R post horum add. si L teneo, sex erunt. tot igitur erunt differentiae inter se rebus quattuor comparatis : A quippe ad B et C et D tres retinet differentias, rursus B ad C et D duas, C uero ad D unam; quae iunctae senarium numerum complent. atque hanc quidem regulam simpliciter ac sine demonstratione nunc dedisse suffi- ciat, in Praedicamentorum uero expositione ratio quoque cur ita sit explicabitur.

Commune ergo differentiae et speciei est aequaliter participari; homine enim aequaliter participant par- ticulares homines et rationali differentia. commune uero est et semper adesse his quae participant; sem- per enim Socrates rationalis et semper Socrates homo.

Dictum est saepius ea quae substantiam formant, nec remissione contrahi nec intentione produci; uni cuique enim id quod est, unum atque idem est. quodsi differentia spe- cierum substantiam monstret, species uero indiuiduorum, aequa- liter utraque ab intentione et remissione seiuncta sunt; quo 6 in Praedicamentorum expositione] p. 272 C. B—l3] Porph. p. 18, 10—14 (Boeth. p. 46, 10—14). 14 saepius] cf. infra. 1 teneo] sumo N sumo tenens ( tenens del. m2) H si (ex sumo m2) teneo L pr. erunt ante sex N, s. l. Hm2 post. erunt ante igitur ( ergo H) HL 2 detinet HN 4 complent numerum H 5 dedisse nunc HN 8 DIFFERENTIAE ET SPECIEI] plerique codd. fort. ex 9 sumptum, om. Δ , SPECIEI ET DIFFERENTIAE Γ2Φ , r ecte ut aid.; Porph. p. 18, 10 Περί τής κοινωνίας τής διαφοράς καί τοΰ είδοος , cod. Μ Περί κοινών είδους καί διαφοράς 9 est add. Hm2 10 homine—parti- cipant (12) ] LR Q , om. cett. homini R T a.c. hominem L \ 11 ratio- nalem differentiam L \ , post differentia add. nam omnes homines aequa- liter homines sunt et aequaliter rationales Σ 12 et del. uid. Δ , om. Ψ his adesse LR <t> post quae add. eorum ΓΔΠΦ 13 enim om. R rationabilis CEGPR U Busse, add. est ΓΔΦ , s. l. A m2 14 saepius i. e. p. 250, 24 ss. 314, 5 ss. ; saepe de duobus locis etiam p. 293, 18 dictum; superius P, fort. recte, cf. ad p. 317, 4. 337, 8 17 monstrat HLNP 18 utraeque CP seiunctae CGPR fit ut aequaliter participentur. omnes enim indiuidui mortales aeque sunt atque rationales sicut homines. nam si idem est ‘esse’ homini quod est ‘esse rationale’, cum omnes homines aeque sint homines, necesse est ut sint aequaliter rationales. Aliud quoque commune habent quoniam ita differentiae sui partici- pantia non relinquunt ut species. semper enim Socrates rationalis est—Socrates enim rationabilitate participat —, semper homo est, quia scilicet humanitate participat. ut igitur differentiae sui participantia non relinquunt, ita species his quae ea parti- cipant, semper adiuncta est.

Proprium autem differentiae quidem est in eo quod quale sit praedicari, speciei uero in eo quod quid est : nam et si homo uelut qualitas accipiatur, non sim- 11— p. 327, 16] Porph. p. 18, 15—19, 3 (Boeth. p. 46, 15-47, 11). 1 mortales—sicut homines] ( sunt ex sint Lm2, add. homines Lm1, del. m2, sunt del. Pm2; atque Lm1Pm2 et HLm2Pm1; sicut del. et sunt scr. Pm2) HLP aeque mortales atque rationabiles sunt ut homines C aeque (s. l. m2) mortales (ex -lis m2) sunt atque rationabilis (sic) sunt (part. ras. ex sicut m2) homines E mortales sunt atque ( atque sint N) rationales sicut homines NR mortalis atque rationabilis sicut homines G 2 nam—homines (4) om. N idem est] E ( est in mg.) HR idẽ CL id est ( ẽ G) GP est del. Lm2 3 esse post ration. EL, repetit. post ration. P, om. CH rationali R rationalis Lm1 rationabile G rationa- bili E rationabilis Lm2P 5 ante commune add. est H habent om. HR, s. l. EL ( n del. m2) differentia R 6 relinquit R relinquent Pm1 derelinquunt Lm1 rationabilis EG 7 rationabilitati CGP rationalitate HN post semper add. enim G 8 quia ex qua Em2 humanitati EGLP differentia HLNR 9 relinquit HLNR par- ticipent E 11 SPECIEI ET DIFFERENTIAE ( DIFFERENTIIS E) ΕG ΤΖΦ , recte ut uid. , DE PROPRIIS EORVM ( EORYNDEM Ψ ) Ρ Ψ ; Porph. p. 18, 15 Περί τής διαφοράς τού εϊδοος και τής διαφοράς , cod. Μ Περί τών ιδίων ειδοος και διαφοράς 12 autem om. Η uero C Q quod ex quid C 13 species EGHNP uero om. H autem Busse eo quod] quo Γ est] sit R 14 nam—generationem (p. 327, 15) ] LR Q , om. cett. accipitur A m1 non] R ΓΔΈ cum Porph. p. 18, 17 hic non L non hic A m2 H Busse non sic Λ m1 Σ non homo Φ pliciter erit qualitas, sed secundum id quod generi aduenientes differentiae eam constituerunt. amplius differentia quidem in pluribus saepe speciebus con- sideratur, quemadmodum quadrupes in pluribus ani- malibus specie differentibus, species uero in solis his quae sub specie sunt indiuiduis est. amplius diffe- rentia prima eat ab ea specie quae est secundum ipsam; simul enim ablatura rationale interimit homi- nem, homo uero interemptus non aufert rationale, cum sit deus. amplius differentia quidem componitur cum alia differentia — rationale enim et mortale compositum est in substantia hominis —, species uero speciei non componitur, ut gignat aliam aliquam speciem; qui- dam enim | equus cuidam asino permiscetur ad muli p. 106 generationem, equus autem simpliciter asino num- quam conueniens perficiet mulum.

Expositis communitatibus quantum ad institutionem per- tinebat differentiae et speciei, eorundem nunc dissimilitudines colligit dicens quoniam differunt, quod species in eo quod quid sit praedicatur, differentia uero in eo quod quale sit. huic differentiae poterat occurri. nam si humanitas ipsa, quae species est, qualitas quaedam est, cur dicatur species in eo quod quid sit praedicari, cum propter quandam suae naturae 1 sed] id (del.) R 3 considerantur Δ 4 pluribus] Porph. p. 18, 20 πλείστων , cod. B πλειόνων 6 specie] una specie R Γ ( sunt ante specie ) ΛΨ ; Porph. p. 18, 21 άκο το είδος 7 prima ante differentia Δ prior edd.fort· recte cum Porph. κροτέρα; cf. p. 328, 32 superioris ab ea] et Γ ab ea—ipsam] ab ea quae est secundum se specie 2 8 post ipsam add. differentiam Δ (del. m2) Λ 10 deus] angelus LR ponitur Δ 12 sub- stantiam edd. cum Porph. p. 19, 1 εις οπδστοσιν speciei] specie R 13 aliquam ante aliam T\A , post speciem 2 14 equus] asinus Σ asinae Φ equae Σ 15 equus] asinus 2 autem om. N enim C ΔΛ2 asinae Pm2 conueniens numquam 2 16 mulum perficiet CEG perfici ad mulum R 17 Positis N instructionem H 18 eorum L earundem edd.; cf. indicem Meiseri s. neutrum 20 differentiae C uero om. CGP autem R post sit add. qua inter se differunt differentia et species Hm1, del. m2 21 huic] nunc G differentia G 22 dicitur CLm2 praedicatur GR proprietatem quaedam qualitas esse uideatur? huic respondemus, quia differentia solum qualitas est, humanitas uero non est solum qualitas, sed tantum qualitate perficitur. differentia enim superueniens generi speciem fecit; ergo genus quadam differentiae qualitate formatum est, ut procederet in speciem, species uero ipsa, qualis quidem est, secundum differentiam illius quae est pura ac simplex qualitas, qua scilicet perficitur et conformatur, qualitas uero ipsa pura simplexque nullo modo est, sed ex qualitatibus effecta substantia. itaque iure diffe- rentia, quae pure ac simpliciter qualitas est, in eo quod quale est sciscitantibus respondetur, species uero in eo quod quid sit, licet ipsa quoque quaedam qualitas sit non simplex, sed aliis qualitatibus informata. Rursus illa quoque differentia est, quia plures sub se species differentia continet, species uero tantum indiuiduis praesunt. rationabilitas enim et hominem claudit et deum, quadrupes equum, bouem, canem et cetera, homo uero solos indiuiduos. atque in aliis speciebus eadem ratio est. idcirco enim definitiones quoque secutae sunt, ut differentia uocaretur quod in pluribus specie differentibus in eo quod quale sit praedicatur, species uero quod de pluribus numero differentibus in eo quod quid sit praedicatur. Ideo etiam superioris naturae sunt differentiae, quoniam continentes sunt specierum. nam si quis auferat differentiam, speciem 1 respondebimus G 3 tantum om. EG solum, s. l. ał tantum L 4 facit CLN 5 formatum est s. l. Gm2 6 ad qualis s. l. ł quali- tas Hm2 post quidem add. non EGP (del. m2), in mg. Hm2 9 post sed s. l. hec L iure itaque C 11 species—quid sit in mg. Gm2 12 sit] est HN, add. iure respondetur CG (in mg. m2) LP 13 rursum E, add. differentiae et speciei C illa om. E ipsa CGP post quoque add. his HN differentia est] differunt in ras. E est om. P in hoc a specie distat G 15 uero om. CEGP rationalitas HΝ 16 post quadrupes add. enim P, s. l. Lm2 canem om. C camelum R 17 sola indiuidua Lm2R 19 pr. in] de Pm2 20 praedicetur HLN species—praedicatur om. E 21 praedicatur] dicatur GHLPm1 22 post differentiae add. quam species CLP speciebus N post quoniam add. enim HLN 23 sunt ( erunt L) post specierum EGL, ante conti- nentes R nam om. LR, post quis s. l. enim Lm2 quoque sustulerit, ut si quis auferat rationabilitatem, hominem deumque consumpserit, si uero hominem tollat, rationabilitas manet in speciebus reliquis constituta. est igitur differentiae specieique distantia quod una differentia plures species con- tinere potest, species uero nullo modo. Alia rursus est differentia, quoniam ex pluribus differentiis una saepe species iungitur, ex pluribus speciobus nulla speciei substantia copu- latur. iunctis enim differentiis mortali ac rationali factus est homo, iunctis uero speciebus nulla umquam species infor- matur. quodsi quis occurrat dicens quoniam permixtus asino- equus efficit mulum, non recte dixerit. indiuidua enim indi- uiduis iuncta indiuidua rursus alia fortasse perficiunt, ipse uero equus simpliciter, id est uniuersaliter, et asinus uniuer- saliter neque permisceri possunt neque aliquid, si cogitatione misceantur, efficiunt, constat igitur differentias quidem plurimas ad unius speciei substantiam conuenire, species uero in alterius speciei naturam nullo modo posse congruere.

Differentia uero et proprium commune quidem habent aequaliter participari ab his quae eorum par- ticipant; aequaliter enim rationalia rationalia sunt et risibilia risibilia. et semper et omni adesse com- 18—p. 330, 4] Porph. p. 19, 4—9 (Boeth. p. 47, 12—19). 1 rationalitatem HN 2 aero] quis R rationalitas HLa.c.N 3 est om. CEGP 4 specieqne R et species C distant C distantia est EGP species] significationes Em1 5 differentia est C 6 saepe om. EGR post pluribus add. uero R 8 enim] etiam Lm1 igitur Lm2Pm1 10 asinae HLm2 11 perficit GP 12 perficiant Lm1R 14 nec.. nec C neque permisceri possunt om. EGR neque aliquid] non aliquid EGR cogi- tatione si HN 18 COMMVNIBVS] d e Porph. cf. ad p. 102, 7 20 par- ticipari] praedicari L ab his—dicitur (p. 330, 2) ] LR Q , om. cett. ab om. Σ , del. A m2 21 post enim s. l. quae T m2 rationalia rationalia] Tk m2 <t>W m2 edd. rationalia rationabilia Π rationalia A2<V m1 rationabilia LR & m1 rationabilia rationabilia Busse sunt om. R, s. l. h m2 22 et er. uid. Δ post. risibilia om. LR \2 , post add. sunt codd., om. L cum Porph. p. 19, 6 mune utriusque est. si enim curtetur qui est bipes, sed ad id quod natum est semper dicitur; nam et risibile in eo quod natum est habet id quod est semper, sed non in eo quod semper rideat.

Nunc differentiae propriique communia continua ratione per- -sequitur. commune enim dicit esse proprio ac differentiae quod aequaliter participantur — aeque enim omnes homines rationa- biles sunt, aeque risibiles —, illud, quia substantiam monstrat, istud, quia est aequum proprium speciei et subiectam speciem non relinquit. Aliud etiam his commune subiungit : aequa- liter enim semper differentia subiectis adest ut proprium; semper enim homines rationabiles sunt, ut semper quoque risibiles. sed obici poterat non semper esse bipedem hominem, cum sit bipes differentia, si unius pedis perfectione curtetur. quam tali modo soluimus quaestionem. propria et differentiae non in eo quod semper habeantur, sed in eo quod semper naturaliter haberi possunt, semper dicuntur adesse subiectis. 1 utrisque ΓΛΣΦ si] sine R ΓΦ qui est] quies R quidem L A post bipes add. non substantiam ( substantia ΑΦ ) perimit ( perimitur Ψ ) L ΑΨ Busse (in adn. deleri mauult) , non substantia perit ( peribit Σ ) ΓΠΣΦ p , om. Rbrm, Porph. p. 19, 8, Boeth. in comment. 2 sed] ta- men R ad id quod] ad quod L AΠ (post est repet. ad id ) Σ Busse ad id ad quod Ψ , ad id post est h m1 post est add. habet et id quod est L A (del. m2) 2 , ‘fortasse id quod est recipiendum’ Russe : Porph. p. 19, 8 αλλά πρός το πεοοχένοι το ( το om. Μ) άει λέγεται nam -om. R 3 in eo] eo EGLR A m1 ad C 72 id Ρ Π ad id *F aliquod N habet id quod est semper] C ( id s. l. m1?) L hA ( "habet—est del. m2), pro id exhib. hoc H et id Σ , est om. N habet semper Ρ Π habet EG semper dicitur ΓΦΨ , om. R 4 sed—rideat] in om. C, in mg. Hm2, in quod semper rideat EG non quod semper rideat R Ψ ; Porph. έπε'ι ναι τό γελαστικόν τώ πεφυχέναι έχει τό αεί, άλλ' ο όχι τώ γελάν άει 6 enim] autem Lm2P dicitur CEGR proprii C 7 rationales Cm2ELm2P 8 atque NR 9 istud] illud EGHN (add. risibilis ) P aequum om. H aeque EG, recte? propriae EGLPR et om. EG ac N subiectam om. C subiectum EGPm1 10 reliquit ELa.c. etiam his] hic etiam HN 11 subiectis s. l. Gm2 12 rationales Cm2HN 15 ante propria add. et HNP (del. m2), s. l. Lm2 propriae CEGPm2 proprii R et om. CE, del. Pm2 16 post in] ex HN si enim quis curtetur pede, nihil attinet ad naturam, sicut nihil ad detrahendum proprium ualet, si homo non rideat. haec enim non in eo quod adsint, sed in eo quod per naturam adesse possint, semper adesse | dicuntur. ipsum enim semper; p. 107 non actu esse dicimus, sed natura. numquam enim fieri potest, ut per naturae ipsius proprietatem non semper homo bipes sit, etiamsi potest fieri, ut pede curtetur, etiam si deminuto pede sit natus; in his enim non speciei atque substantiae, sed nascenti indiuiduo derogatur.

Proprium autem differentiae est quoniam haec qui- dem de pluribus speciebus dicitur saepe, ut rationale de homine et de deo, proprium uero de una sola spe- cie, cuius est proprium. et differentia quidem illis est consequens quorum est differentia, sed non con- uertitur, propria uero conuersim praedicantur quorum sunt propria, idcirco quoniam conuertuntur.

Distat a proprio differentia, quia differentia plurimas species 10—17] Porph. p. 19, 10—15 (Boeth. p. 48, 1—7). 1 curtetur quis N nil C attinet s. l. Lm2, post naturam R 2 ad om. EG ualet om. EGR 3 pr. in om. CEH, s. l. Lm2Pm2 , ab Gm1, del. m2 post. in om. EGNP, s. l. Lm2 4 possunt HN dicuntur semper adesse R 5 actum... naturam E umquam Ea.c.G 7 potest om. EG, post fieri L , postea (om. fieri ut ) HN pede] HLm1N ambo pede Em1GR utroque pede Em2Lm2P; ambobus curtetur pedi- bus C ante etiam (om. C) add. uel CL (s. l. m2) R diminuto CEGLPR 8 pede om. C sit natus] nascatur C 10 de inscript. ap. Porphyr. cf. ad p. 105, 16 11 autem] uero Δ quoniam] quod ΓΦ 12 saepe— conuertitur (15) ] LR Q , om. cett. saepe om. Lm1R, ante dicitur Lm22 ; Porph. p. 19, 11 λέγεται πολλά*ις rationabile R 13 post , de] A , om. cett.; cf. Porph. p. 19, 12 et infra p. 332, 3 deo] ii angelo R deo et angelo L; cf. Porph. p. 19, 12 adn. ante proprium add. et Δ uero om. R de una] L 4 m2 4' in una R ΓΔ m1 ΠΣ una Φ ; Porph. έφ’ ένός post specie add. dicitur Δ 16 post praedicantur add. de his Δ (s. l. m2) edd. ex his Σ hiis Φ , om. Porph. p. 19, 14 18 post. diffe- rentia om. C plurimis R plures L pluribus EG speciebus Em2GR claudit ac de his omnibus praedicatur, proprium uero uni tantum speciei cui iungitur adaequatur. rationale enim de homine atque de deo, quadrupes de equo et ceteris animalibus, risibile uero unam tantum tenet speciem, id est hominem. unde fit ut differentia semper speciem consequatur, species uero differentiam minime. proprium uero ac species alternis sese uicibus aequa praedicatione comitantur. sequi uero dicitur, quotiens quolibet prius nominato posterius reliquum conuenit nuncupari, ut si dicam ‘omnis homo rationabilis est’, prius hominem, posterius apposui differentiam; sequitur ergo dif- ferentia speciem. at si conuertam nomina dicamque ‘omne rationabile homo est’, propositio non tenet ueritatem; igitur species differentiam nulla ratione comitatur. proprium uero et species quia conuerti possunt, mutuo se secuntur : omnis homo risibilis est et omne risibile homo est.

Differentiae autem et accidenti commune quidem est de pluribus dici, commune uero ad ea quae sunt 16—p. 333, 3] Porph. p. 19, 16—19 (Boeth. p. 48, 8—12). 1 clauditur EGRm2 claude his (sic) ml 2 cui iungitur] coniungitur Lm1N, add. et L rationabile CGLPR 3 pr. de om. CH, er. L post deo add. praedicatur R, s. l. Lm2 post quadrupes add. uero R et ceteris] ceteris E ceterisqne GP 6 ac] et E 7 aeque G R ( -(??)e ) comitentur HN comitatur ex commitetur Rm2 sequi] si quid EGPm1 8 quotiens om. EG, s. 1. Pm2 qualibet re ( re s. l. Pm2) prius nominata HLNPm2R reliquam HLm2NPm2 reliqua Lm1Rm2 uero qua m1 9 rationalis Cm2HN est om. N 10 posterius ex prius Em2 opposui EG posui Lm1R ergo] enim E 11 at] et Hm1 nomina] ut (in ras. Lm2) prius differentiam nominem HNP, in mg. Lm2 12 rationale HN propositi CG proposita oratio in ras. E 13 nulla ratione differentiam C proprium—secantur in mg. sup. Hm2 14 sequuntur PRm2 sequntur E ante omnis add. ut L, post add. enim HNP 15 et om. EG, s. l. Lm2 est om. R 16 ACCI- DENTIS ET DIFFERENTIAE E ΕΤ] uel P ACCIDENTI C de in- script. ap. Porphyr. cf. ad p. 102, 7 17 accidentis Cm2 il commune— adesse om. N 18 post uero add. est Ρ ΑΠ Busse, om. Porph. p. 19, 18 inseparabilia accidentia, semper et omnibus adesse; bipes enim semper adest omnibus coruis et nigrum esse similiter.

Duo quidem differentiae et accidentis communia proponit, quorum unum separabilibus et inseparabilibus accidentibus cum differentia commune est, ab altero uero separabile acci- dens segregatur. tantum uero inseparabile secundo communi concluditur. est enim commune differentiae cum omnibus acci- dentibus de pluribus praedicari; nam et separabilia et inse- parabilia accidentia sicut differentia de pluribus speciebus et indiuiduis praedicantur, ut bipes de coruo atque cygno et de his indiuiduis quae sub coruo et cygno sunt, nuncupatur. item de eodem coruo atque cygno album et nigrum, quae sunt inseparabilia accidentia, praedicantur. ambulare enim uel stare, dormire ac uigilare de eisdem dicimus, quae sunt acci- dentia separabilia, reliqua uero communitas ea tantum acci- dentia uidetur includere quae sunt inseparabilia. nam sicut differentia somper subiectis speciebus adhaerescit, ita etiam inseparabilia accidentia numquam uidentur deserere subiectum. ut enim bipes, quod est differentia, numquam coruorum spe- ciem derelinquit, ita nec nigrum, quod accidens inseparabile est. differentia enim idcirco non relinquit subiectum, quoniam eius substantiam complet ac perficit, accidens uero huiusmodi, 1 post semper add. in eodem genere P omni R; Porph. p. 19, 18 παντί post omnibus add. hominibus et L hominibus Λ (del. m2) 2 nigrum esse] ΓΛ»ηίΨ nigris ( nigros Hm2) esse EGHm1 nigredo esse L nigrum adest \A m2 nigrum CNΡR ΙΙΣΦ Russe; Porph. p. 19, 19 τότε μέλαν είναι (sic Μ, μέλασιν είναι Βm2 μέλαν eett.) 4 quaedam HΝ et] atque ΗΝ 5 sepa- rabilibus om. G, s. l. Em2 6 uero] autem E 7 uero] enim R, recte? post inseparabile add. accidens L accidens cum inseparabilibus differentiis in mg. Hm2 secunda communione HLP 10 differentiae CEGLm2P 11 et de his—cygno om. H, —cygno sunt om. EGR 12 nuncupantur G praedicatur uel nuncupatur C 14 praedicantur—separabilia (16) om. N enim s. l. C etiam H 15 isdem CPm2 hisdem ER dicitur LP 17 post inseparabilia add. accidentia C 19 accidentia inseparabilia HN de- serere uidentur C 20 corui N 21 est inseparabile C 22 subiectum non relinquit C derelinquit Lm1 23 post huiusmodi add. est edd. quia non potest separari; neque enim possit esse accidens inseparabile, si subiectum aliquando relinquit.

Differunt autem quoniam differentia quidem con- tinet et non continetur — continet enim rationabi- litas hominem —, accidentia uero quodam quidem modo continent eo quod in pluribus sunt, quodam uero modo continentur eo quod non unius accidentis sus- ceptibilia sunt subiecta, sed plurimorum, et differen- tia quidem inintentibilis est et inremissibilis, acci- dentia uero magis et minus recipiunt. et inpermixtae quidem sunt contrariae differentiae, mixta uero con- traria accidentia.

Huiusmodi quidem communiones et proprietates dif- ferentiae et ceterorum sunt, species uero quo quidem p. 108 differat a genere et differen|tia, dictum est in eo quod dicebamus, quo genus differret a ceteris et quo dif- ferentia differret a ceteris.

Post differentiae et accidentis redditas communitates nunc de eorum differentiis tractat. ac primum quidem talem proponit. 3—18] Porph. p. 19, 20—20, 10 (Boeth. p. 48, 13—49, 4). 1 post. posset Lm1 potest HLm2NPR post accidens repet. esse G , 3 uel 4 litt. er. L 2 reliquerit H relinqueret N 3 ACCIDENTIS ET DIFFERENTIAE Γ EARVNDEM C EORYNDEM E de inscript. ap. Poiphyr. ef. ad p. 105, 16 4 Different Cm1 Differt L ΣΐΑηιΐ m1 Φ post autem add. differentia ab accidenti Γ 5 et om. GHP continet— sunt (15) ] LR il , om. cett. enim] autem L rationalitas ΓΑ a.c. Π2ΦΨ 6 quidem om. Δ2 7 sint L ΓΔΛΠΦ»ιί m1 | ·uero post modo Ψ , del. ΓΦ (ut uid.) 9 sint A 10 intentibilis ΓΣ Busse inintensibilis edd.; Porph. p. 20, 4 άνεπίτατος; ef. Roensch, Collect. phil. p. 299 12 post uero add. sunt ΛΦ 14 Huiuscemodi Δ 15 quod EGR quidem om. 2 quidam Em2G 16 a om. EGH 2 differentiae E est om. C 17 quo] quod R A m1 differet R differt CEGP 2 a om. ΕGΗΡR ΤΠ,ΣΦ quod EGR is m1 18 differet R differat L A differt G 2 a om. EGHR TWZ 19 reddit has E communicantes Rm1 communiones m2 20 primam HN quidem om. HN tale C differentia, inquit, omnis speciem continet. rationabilitas enim continet hominem, quoniam plus rationabilitas quam species, id est homo, praedicatur : supergressa enim substantiam hominis in deum usque diffunditur. accidentia uero aliquando quidem continent, aliquando continentur. continent quidem, quia quodlibet unum accidens speciebus adesse pluribus con- sueuit, ut album cygno et lapidi, nigrum coruo, Aethiopi atque hebeno, continentur uero, quoniam plura accidentia uni accidunt speciei, ut uideatur illa species plurima accidentia continere. cum enim Aethiopi accidit ut sit niger, accidit ut sit simus, ut crispus, quae cuncta sunt accidentia Aethiopis, species, quod est homo, omnia quae habet intra se plurima accidentia uidetur includere. huic occurri potest : quoniam differentiae quoque aliquo modo continentur, aliquo modo continent, ut rationabilitas continet hominem—plus enim quam de homine praedicatur —, continetur quoque ab homine, quia non solum hanc differentiam homo continet, uerum etiam mortalem. re- spondebimus : omnia quaecumque substantialiter de pluribus praedicantur, ab his de quibus dicuntur non poterunt conti- neri; quo fit ut differentiae quidem non contineantur ab specie, etsi sint differentiae plures quae speciem forment. accidentia uero continentur, quoniam accidentia speciei substantiam nulla praedicatione constituunt; nam nec proprie uniuersalia dicuntur 1 omnis speciem] species R rationalitas HNP 2 rationalitas HNP 3 substantia N 4 aliquando—aliquando] aliquo modo quid N 7 ante lapidi s. l. pario Em2 post nigrum add. ut CEGLP, ante edd. ante Aethiopi add. et E 8 continentur uero] HLm2NP continentur- que cett. 9 plura HN 10 enim] etenim N ad simus s. l. naribus pressis E 12 ex quod part. ras. quae Cm2 quod est] quidẽ G ante intra add. et E plurima om. EGH 13 occurri] opponi HN 14 pr. aliquo modo] aliquando EGLm2P post. aliquo modo om. N aliquando Em2Lm2P 15 rationalitas H 17 homo] nomen hominis HN mortale edd. respondemus HN respondebimus contra haec GLPR 18 praedicantur de pluribus C 20 a R 21 sunt H differentiae om. HN speciem forment] CEGP speciem formant Lm(??) ( informent m2 hrm) N formant speciem H informant speciem R 22 con- tineantur HN 23 ad constituunt in mg. ał subsistunt Hm2 accidentia, cum de speciebus pluribus dicuntur, differentiae uero maxime. quae enim quorumlibet uniuersalia sunt, ea neoesee est eorum quorum sunt uniuersalia, etiam substantiam continere. qno fit ut quia differentiae substantiam monstrant, intentione ac remissione careant — una enim quaeque substantia neque contrahi neque remitti potest —, at uero accidentia quoniam nullam constitutionem substantiae profitentur, intentione cre- scunt et remissione decrescunt. Illa quoque eorum est dif- ferentia, quod differentiae contrariae permisceri, ut ex his fiat aliquid, non queunt, accidentia uero contraria miscentur et quaedam medietas ex alterutra contrarietate coniungitur. ex rationabili enim et inrationabili nihil in unum iungi potest, ex albo uero et nigro coniunctis fit aliquis medius color.

Expositis igitur distantiis differentiae ad cetera restat de specie dicere, cuius quidem differentias ad genus ante colle- gimus, cum generis ad speciem differentias dicebamus. eiusdem etiam speciei distantias ad differentiam diximus, cum differentiae ad species dissimilitudines monstrabamus. restat igitur speciem proprii et accidentium communioni coniungere, tum differentia segregare.

Speciei autem et proprii commune est de se intri- cem praedicari; nam si homo, risibile est, et si risi- 21—p. 337, 4] Porph. p. 20, 11—15 (Boeth. p. 49, 5—10). 1 pluribus speciebus HN 2 maximae EH, add. dicuntur uniuersalia et ( et om. R) proprie Lm2 (in mg.) R 4 ut om. CG, s. l. Lm2 5 una quaeque enim HNR 6 quoniam] quia E 7 profitentur] monstrant R ante intentione add. et HN 9 his] se C 10 misceantur N permiscen- tur R et] ut C 11 coniunguntur LN fiat C 12 rationali C ( bi s. l. er.) HN inrationali HN in unum] L in om. cett.; cf. indicem Meiseri s. unus 13 post color s. l. ut uenetns Pm2 15 ad genus— differentias om. EG 16 dicebamus] diximus EGP 17 diximus] dice- bamus C 19 proprio HLm1NP accidenti Lm1 accidenti tum HPm2 accidentique (om. et ) N communione HLm1NP tunc R 20 disgre- gare N 21 de inscript. ap. Porph. cf. ad p. 102, 7 23 nam—dictum est (p. 337, 4) ] LR Q , om. cett. post homo add. est ΔΣ , s. l. A m2 et si] ΔΕΈ et L ΓΛΠΦ ita et R post risibile add. est ΔΣΨ bile, homo est – risibile uero quoniam secundum id quod natum est sumi oportet, saepe iam dictum est —; aequaliter enim sunt species his quae eorum partici- pant et propria quorum sunt propria.

Commune, inquit, habent propria atque species ad se ipsa praedicationes habere conuersas. nam sicut species de proprio, ita proprium de specie praedicatur; namque ut est homo risi- bilis, ita risibile homo est; idque iam saepius dictum esse commemorat. cuius communitatis rationem subdidit, eam scilicet, quia aequaliter species indiuiduis participantur, sicut eadem propria his quorum sunt propria. quae ratio non uidetur ad conuersionem praedicationis accommoda, sed potius ad illam aliam similitudinem, quia sicut species aequaliter indiuiduis participantur, ita etiam propria; aeque enim Socrates et Plato homines sunt, sicut etiam risibiles. itaque tamquam aliam communionem debemus accipere quod est additum : aequaliter enim sunt species his quae eorum participant et pro- pria quorum sunt propria. an magis intellegendum est hoc modo dictum, tamquam si diceret ‘aequalia enim sunt species et propria’? nam quia species eorum sunt species quae spe- ciebus ipsis participant, et propria eorum propria quae|pro- p.109 priis participant, proprium atque species aequaliter utrisque sunt, id est neque species superuadit ea quae specie parti- 8 saepius] cf. infra. 1 est om. R ante secundum add. et A (s. l.) Busse, om. Porph. p. 20, 13 id om. J! 2 natum] Porph. p. 20, 14 κατά τό πεοοχέναι γελάν sumi oportet] LR dicitur Q ; Porph. ληπτεον 3 sunt om. Φ , post spe- cies P earum R, ex eorum ut uid. 5 m2 7 ita—est homo in mg. Hm2 praedicamus EGHm2P p.c.R namque om. N nam R 8 ita homo risibile est E ita est risibile homo R iam] etiam C saepius] HN superius cett. (recte?); cf. saepe 2, et ad p. 317, 4. 325, 14 10 qua CGLP eadem] eodem modo E 11 ratio] puto Em2 12 accommo- data edd. 13 qua CGEm1P ante indiuiduis add. ab HNR, s. l. Lm2 14 participatur H 18 ac Lp,c.Pm2 est om. C 19 aequa- liter N 20 post propria add. quorum sunt propria C 21 et propria— atque species] atque proprium species N 23 post. speciei EGLP cipant, neque propria superuadunt ea quae propriis participant. cumque haec propria specierum sint. propria, species ac pro- pria aequalia esse necesse est atque inuicem praedicari.

Differt autem species a proprio, quoniam species quidem potest et aliis genus esse, proprium uero et aliarum specierum esse inpossibile est. et species quidem ante subsistit quam proprium, proprium uero postea fit in specie; oportet enim hominem esse, ut sit risibile. amplius species quidem semper actu adest subiecto, proprium uero aliquando potestate; homo enim semper actu est Socrates, non uero semper ridet, quamuis sit natus semper risibilis. amplius quorum termini differentes, et ipsa sunt differentia; est autem speciei quidem sub genere esse et de plu- 4—p. 339, 3] Porph. p. 20, 16—21, 3 (Boeth. p. 49, 11—50, 2). 14 quorum—differentia] Abaelardus II, Introduct. ad theolog. p. 94; Theo- log. christ. p. 488; De unit, et trinit. diuina p. 58 Stoelzle. 1 nec CELN 2 haec om. LN, del. uid. E sunt EHa.c.N, add. et CE (del.) GH (del.) P (del. m2) propriis (post sint ) E (del.) G proprii Ha.c. 4 DE PROPRIETATIBVS Δ DE DIFFERENTIA C; de Porph. cf. ad p. 105, 16 5 a om. GHLNR, s. l. Pm2 il m2 6 et om R SΣ ; Porph. p. 20, 17 cod. BM χαί proprium—praedicari (p. 339, 2) ] LR Q , om. cett. et om. Porph. 9 post R Σ post enim add. ante L ut] Porph. p. 20, 20 Ινα xai ( Voti om. cod. M) ut sit s. l. \ m2 11 potestate] Porph. p. 20, 21 xol δονάμε: 12 enim] uero L est om. R non uero semper] ΔΛΠΨ edd. Busse non semper autem Γ2Φ semper autem non LR; Porph. p. 20, 22 γελά δέ oix αεί ; cf. infra p. 340, 4 13 quamquam (uel quan- ) L ΓΦ natura in ras. A m2 14 termini] definitiones (uel diff- ) LR ΓΦ , ad termini s. l. ł diffinitiones \ m2 differentes] ΓΑ differentes sunt Δ»ιίΠ2Φ differunt LR s m2 ii} ; Porph. p. 20, 23 ων οί οροί διάφοροι ; quo- rum termini, id est diffinitiones ( id est diff. om. p. 94) sunt differentes ( sunt differentiae p. 488) , ipsa quoque sunt differentia Abaelard. 15 spe- cies R, post speciei s. l. diffinicio A m2 quidem] R T\ m2 (in ras.) Ψ brm Busse in adn., semper \ m1 (ut uid.) All/ p Busse in contextu , esse semper L quidam terminus Σ ; quidem sub genere semper esse Φ ante sub add. et L A Busse; Porph. εατιν δέ ειδοος uev το οπδ τό γένος είνα: ribus et differentibus numero in eo quod quid est praedicari et cetera huiusmodi, proprii uero quod est soli et semper et omni adesse.

Primam proprii et speciei differentiam dicit quoniam species potest aliquando in alias species deriuari, id est potest esse genus, ut animal, cum sit species animati, potest esse hominis genus. sed nunc non de his speciebus loquitur quae sunt specialissimae, atque hunc confundere uidetur errorem, quod cum de his speciebus dicere proposuerit quae essent ultimae, nunc de his quae sunt subalternae et saepe locum generis optineant disserit. propria uero nullo modo esse genera possunt, quoniam specialissimis adaequantur; quae quoniam genera esse non queunt, nec propria quae sibi sunt aequalia, genera esse permittuntur. Rursus species semper ante subsistit quam proprium—nisi enim sit homo, risibile esse non poterit —, et cum ista simul sint, tamen substantiae cogitatio praecedit proprii rationem. omne enim proprium in accidentis genere collocatur, eo uero differt ab accidenti, quia circa omnem solam quamlibet unam speciem uim propriae praedicationis continet. quodsi pviores sunt substantiae quam accidentia, species uero substantia est, proprium uero accidens, non est dubium quin prior sit species, proprium uero posterius. Dis- 1 est] sit 2 edd.; cf. p. 340, 13. 341, 22 2 praedicari] Porph. p. 21, 2 ■κατηγορούμενον είναι post huiusmodi add. praedicari I m1, del. m2 pro- prium R quod est om. ΓΦΨ , del. \ m2;Porph. τό μονω προοείνα;. 3 soli et omni et semper Λ semper et soli et omni 2 scilicet semper et omni Gm1, ante scilicet in mg. sali et semper m2 4 ad dicit s. l. dicunt Έ 5 diriuari EGNPR 7 specialissimae sunt H 8 hunc s. l. L nunc N hinc C hic Em2 uidetur confundere C 9 essent] sunt L 11 genera s. l. Lm2, ante esse HRS 13 non queunt] nequeunt L non pos- sunt NR 14 permiitunt C ( ur er.) N species—subsistit] species est semper ante C 15 homo sit LPR 16 ista] ita CLa.c. 18 uero] Brandt enim codd. edd. accidente CNR quia] quod L 19 speciem om. H propriae del. Lm2 20 post continet add. accidens autem quando continet, ad multas species potest diffundi EL. (in mg. inf. m2) Pbrm 21 accidens—proprium uero om. R 22 uero om. EG, s. l. Pm2 Decernuntur GHLP Disterminantur E cernuntur etiam species a propriis actus potestatisque natura; species enim actu semper indiuiduis adest, propria uero ali- quotiens actu, potestate autem semper. Socrates enim et Plato actu sunt homines, non uero semper actu rident, sed risibiles esse dicuntur, quia tametsi non rideant, ridere tamen poterunt. natura itaque species et proprium semper subiectis adest, sed actu species, proprium uero non semper actu, uelut dictum est. At rursus quoniam definitio substantiam monstrat, quorum diuersae sunt definitiones, diuersas necesse est esse substantias; speciei uero et proprii diuersae sunt definitio- nes, diuersae sunt igitur substantiae. est autem speciei definitio esse sub genere et de pluribus numero differentibus in eo quod quid sit praedicari; quam superius frequenter expositam nunc iterare non opus est. proprium uero non ita : definitur : proprium est quod uni et omni et semper speciei adest. quodsi definitiones diuersae sunt, non est dubium spe- ciem ac proprium secundum naturae suae terminos discrepare.

Speciei uero et accidentis commune quidem est de pluribus praedicari; rarae uero aliae sunt communi-20 18—p. 341, 2] Porph. p. 21, 4-7 (Boeth. p. 50, 3—6). 1 species om. EHP, s. l. Lm2, ante etiam G a propriis in ras. Lm2, a (om. R) proprio Pm2R actu CHLm1N 2 post uero add. non semper ( actu s. l. add. Lm2) sed EGLPR 3 actu om. EG, del. R, s. l. Lm2 autem semper om. EGR 4 ante sunt add. semper N 5 quia om. HN, s. l. Lm2 tametsi] etiamsi C potuerunt N pos- sunt R non (del. E) poterunt EG 6 ante species add. e(??) R, ras. L ad- est] adsunt H 7 uelut] ut NR 9 diuersas—definitiones (10) om. N 11 igitur—speciei] substantiae igitur. est speciei autem H substantiae— de pluribus in mg. inf. Gm2 speciei definitio] diffinitio speciei spe- cies C 12 sub genere esse HΝ 14 opus non H ita definitur, om. non Hbrm, er. E; ita, <sed> definitur Brandt, cf. p. 347, 4 15 spe- ciei om. H 18 de inscript. ap. Porph. cf. ad p. 102, 7 19 uero] autem H est quidem C 20 sunt aliae HRT tates propterea, quoniam quam plurimum a se distant accidens et id cui accidit.

Speciei atque accidentis similitudinem communem dicit de pluribus praedicari; de pluribus enim dicitur species, sicut et accidens. raras uero dicit esse alias eorum communiones idcirco, quoniam longe diuersum est id quod accidit et cui accidit. cui enim accidit, subiectum est atque suppositum, quod uero accidit, superpositum est atque aduenientis naturae. item quod supponitur substantia est, quod uero uelut accidens praedicatur, extrinsecus uenit. quae omnia multam eius quod est subiectum et eius quod est accidens differentiam faciunt. tamen inueniri etiam aliae possunt speciei et accidentis inse- parabilis communitates, ut semper adesse subiectis — aeque enim homo singulis hominibus | semper adest et inseparabilia p. 110 accidentia singulis indiuiduis praesto sunt —, et quod sicut spe- cies de his quae indiuidua continet, aeque de pluribus accidentia indiuiduis praedicantur; nam homo de Socrate et Platone, nigrum uero atque album de pluribus coruis et cygnis quibus accidit nuncupatur.

Propria uero utriusque sunt, speciei quidem in eo quod quid est praedicari de his quorum est species, 20—p. 342, 15] Porph. p. 21, 8—19 (Boeth. p. 50, 7—20). 1 quam om. ΗL ΣΑΛ'Ψ (recte?), s. l. Π m2 , quem R qui (ut uid.) N; Porph. p. 21, 6 itXststov distant ante a se Δ (s. l. m2) A , a se om. N 2 ante accidens add. et Γ id om. 12 , s. l. Pm2 , hoc Σ ; Porph. p. 21, 7 *a\ το m οομβέβηχβν accidunt Em1P 3 atque] et HL accidens Έ dicit om. E, s. l. Lm2Pm2 de s. l. Lm2 5 dicit alias, post er. esse uid. C 7 atque] et H 8 est om. EGHP adueniens EPm1 accidentis N 11 et eius] eius est E 12 possunt) sunt E insepa- rabiles Cm1GP 13 subiectis semper adesse HN post adesse add. possunt E 15 sicut] L (s. l. m2) Rbrm, om. cett. codd. p 16 conti- nent H ante accidentia add. ut CH 17 praedicatur G et om. EGHPR 20 ET om. R de inscript. ap. Porph. cf. ad p. 105, 16 21 in] et C 22 est] sunt Hm1 sit Σ praedicare EGm1P , praedi- catur 2 de his om. Σ hiis Φ quorum—in eo] in eo accidentis autem quorum est species Φ accidentis autem in eo quod quale quiddam est uel aliquo modo se habens; et unam quamque substantiam una quidem specie participare, pluribus autem acci- dentibus et separabilibus et inseparabilibus; et spe- cies quidem ante subintellegi quam accidentia, uel si sint inseparabilia — oportet enim esse subiectum, ut illi aliquid accidat —, accidentia uero posterioris generis sunt et aduenticiae naturae. et speciei quidem participatio aequaliter est, accidentis uero, uel si inseparabile sit, non aequaliter; Aethiops enim alio Aethiope habebit colorem uel intentum amplius uel remissum secundum nigredinem.

Restat igitur de proprio et accidenti dicere; quo enim proprium ab specie et differentia et genere differt, dictum est.

Quod nunc proprium speciei et accidentis se exequi polli- cetur, tale proprium intellegendum est quod, ut superius dictum est, ad comparationem dicitur differentium rerum. species enim in eo quod quid est praedicatur, accidens uero in eo quod quale est. qua differentia non ab accidentibus solis species 2 unam quamque—4 inseparabilibus] Abaelardns II, Introduci. ad theolog. p. 89; Theolog. christ. p. 479. 17 superius] p. 297, 9. 301, 5. 1 quale] quale est N quidem CEm1 quidam m2 uel—habens om. CEGHN 2 aliquo modo] quomodo ΓΦ ; Porph. p. 21, 10 πώς ; cf. supra p.128, 10 adn. et—nigredinem (12) ] LR Q , om. cett. 3 unam R qui- dem om. Abaelard. participari L ΓΔΣ a.c. Φ praedicari \ m1 autem] uero L Abaelard. 4 tert. et om. Γ 5 post quidem add. sane L ΓΛ (s. l. m2) ΙIΣΦ Busse, om. R ΛΨ cum Porph. p. 21, 12 post subintel- legi add. potest Lpr possunt bm; Porph. w\ τά piv είδη προεπινοεΐται uel om. Φ ad uel si s. l. etiamsi K m2 6 inseparabilibus R 8 generis om. R aduentiuae R 9 aequalis Λ accidens L T m1 A m1 10 alio Aethiope] Porph. p. 21, 16 ΑίίΚοπος 13 accidente HNR ΔΣ , ante er. de P 14 enim] etiam H a] cod. Q Bussii (om. cett.) edd. (cf.p. 344, 9), ab scr. Brandt speciei Ca.r.EGR et om. CEGHPR differen- tiae GR 15 differt om. L differat ΦΣ distat R est dictum H, add. in illorum differentiis ad ipsum 2 18 dicatur R 20 est om. GP, post add. praedicatur H discernitur, uerum etiam a differentiis ac propriis, nec solum species ab eisdem, uerum etiam genus. praeterea quod species in eo quod quid est praedicatur, accidens uero in eo quod quomodo sese habeat, id quoque commune est cum genere; genus quippe ab accidenti in eo quod quid est et quomodo se habeat praedicatione diuiditur. Item unam quamque substantiam una uidetur species continere, ut Socratem homo, atque ideo Socrati una tantum propinquitas est species hominis. rursus indiuiduo equo una species equi est proxima, itemque in ceteris; uni cuique enim substantiae una species praeest. at uero uni cuique substantiae non unum accidens iungitur; uni cuique enim substantiae plura semper accidentia super- ueniunt, ut Socrati quod caluus, quod simus, quod glaucus, quod propenso uentre, et in aliis quidem substantiis de numero accidentium idem conuenit. Dehinc semper ante accidentia species intelleguntur. nisi enim sit homo cui accidat aliquid, accidens esse non poterit, et nisi sit quaelibet substantia cui accidens possit adiungi, accidens non erit. omnis autem sub- stantia propria specie continetur. recte igitur prius species, accidentia uero posterius intelleguntur; posterioris enim sunt, ut ait, generis et aduenticiae naturae. nam quae substantiam non informant, recte aduenticiae naturae esse dicuntur et posterioris generis; his enim substantiis adsunt quae ante dif- ferentiis informatae sunt. Rursus quoniam species substantiam 1 decernitur Rm2 ac s. l. Lm2 a EGH et a P 3 praedicatur post species H quod om. E, s. l. Gm2 4 se EP habet LR id—habeat (6) om. R est commune H post est add. speciei L (s. l. m2) brm 5 accidenti] edd. accidente codd. quod om. E 8 propinquitate EPm1 propinqua L species est LR 9 est equi H item H 10 una—substantiae in mg. Hm2 13 quod simus om. C 15 accidentium ex accommodantium Hm2 post conuenit add. dicere R ante om. C 16 accidit CHLNPR, recte? 18 autem del. Lm2 enim P 20 uero om. R, in mg. Lm2 posterius] postremo R enim] uero CE 21 generis ut ait CR nam quae] nam Rm1 namque EG nam quia CN 22 ante recte add. ideo EGL (s. l. m2) P (del. m2) esse om. H monstrat, substantia uero, ut dictum est, intentione ac remis- sione caret, speciei participatio intentionem remissionemque non suscipit. accidens uero uel si inseparabile sit, potest inten- tionis remissionisque cremento et detrimento uariari, ut ipsum inseparabile accidens quod Aethiopibus inest, nigredo. potest enim quibusdam talis adesse, ut sit fuscis proxima, aliis uero talis, ut sit nigerrima.

Restat nunc proprii communiones ac differentias persequi. sed quo proprium differat a genere uel specie uel differentia. superius demonstratum est, cum quid genus uel species uel differentia a proprio distaret ostendimus. nunc reliqua ad com- munitatem uel differentiam consideratio est, quid proprium accidentibus aut iungat aut segreget.

Commune autem proprii et inseparabilis accidentis est quod praeter ea numquam constant illa in quibus considerantur; quemadmodum enim praeter risibile non subsistit homo, ita nec praeter nigredinem sub- 14—p. 345, 2] Porph. p. 21, 20-22, 3 (Boeth. p, 51. 1—6). 1 demonstrat H ac] et H 2 remissionemque] ac remissionem H 3 si s. l. CLm2 4 in (del. m2) incremento H decremento R edd. uti R ita E 5 ante nigredo add. ut Hm1N id est s. l. Hm2 6 fu- scis] La.c. edd. fuscus Lp.c. et cett. aliis uero] edd. uero aliis codd. ( uero s. l. Lm2) 8 post proprii add. et accidentis N ac] ad EGLm1 9 quo] Cm2 (part. ras. corr.) quod Cm1EGLm1NPR quid HLm2; cf. p. 342, 13 10 quid] quod N quicquid E uel differentia uel species H 11 a s. l. Lm2 12 uel] et N quod E quae Hm2LR 13 iungit EGHm1LPm1R segregat LPR separet N 14 ACCIDEN- TIS] Porph. p. 21, 20 cod. Μ σομβεβηχοτος , cett. τοδ άχωρίστοο σομβεβη- αότος ; de Porph. cf. etiam ad p. 102, 7 16 est post commune L, ante accidentis AA m1 accidentis inseparabilis est m2 praeter ea] prop- terea Φ constant] CH Busse (coll. p. 159, 7) consistant EGNPR h m1 A p.c. W edd. consistunt L A a. c. 112Φ consistent r\ m2 illa post quibus N 17 quemadmodum—Aethiops (p. 345, 1) ] LR Q , om. cett. 18 ita om. 2 , s. l. A m2 subsistit] non subsistit A m2; Porph. p. 22, 1 ΰποσταίη dv sistit Aethiops, et quemadmodum semper et omni adest proprium, sic et inseparabile accidens.

Quoniam proprium semper adest speciebus nec eas ullo p. 111 modo relinquit quoniamque inseparabile accidens a subiecto non potest segregari, hoc illis inter se uidetur esse commune, quod ea in quibus insunt, praeter propria uel inseparabilia accidentia esse non possint. inseparabilia uero accidentia com- parat, quoniam, ut in specie dictum est, rarissimae sunt speciei atque accidentis similitudines. quocirca multo magis proprii atque accidentis communitates difficile reperiuntur. accidens enim in contrarium diuidi solet, in separabile accidens atque in inseparabile, quae uero sub genere in contrarium diuiduntur, ea nullo alio nisi tantum generis praedicatione participant. quodsi proprium inseparabile quoddam accidens est, a separabili accidenti plurimum differt, atque ideo nullas proprii et separa- bilis accidentis similitudines quaerit. sed quia ipsum proprium certis quibusdam causis ab inseparabilibus accidentibus differt, horum et communitates inueniri possunt et inter se differentiae. quarum una quidem ea est quam superius exposuimus, secunda uero quoniam sicut proprium semper et omni speciei adest, ita etiam inseparabile accidens; nam sicut risibile omni homini et semper adest, ita etiam nigredo omni coruo et semper adiuncta est.

8 ut in specie dictum est] p, 340. 20. 1 et omni om. H et om. R; Porph. p. 22, 2 παντι και άεί 2 sic om. P sicut C et om. R 3 semper om. H 4 quodque Hm1 5 inter se post commune H 6 ea in] eam (m del. m2) H insunt] sunt R, add. ipsa propria et inseparabilia accidentia sunt E (del. et s. l. glosa est scr. m2) L (in mg. m2, om. sunt) P (om. sunt) uel] et LNR 7 possunt EHLm2NP uero s. l. Cm2 ante comparat s. l. proprio Cm2, post s. l. scil. proprio L 8 sunt post accidentis H 10 ante accidens add. scilicet E 11 enim] uero R 12 sub genere om HΝΡ, del. Lm2 14 quiddam CL quoddam post est H 16 simili- tudines—accidentibus in mg. Em2 17 causis om. EG rationibus Lm2PR 18 differentiae] dissentiae uel differentiae H 19 est ea H 21 post accidens add. est H 22 et semper om. H et semper adest s. l. Gm2 post. et] N edd., om. cett.

Differt autem quoniam proprium uni soli speciei adest, quemadmodum risibile homini, inseparabile uero accidens, ut nigrum, non solum Aethiopi, sed etiam coruo adest et carboni et hebeno et quibusdam aliis. quare proprium conuersim praedicatur de eo cuius est proprium et est aequaliter, inseparabile autem accidens conuersim non praedicatur. et pro- priorum quidem aequaliter est participatio, acciden- tium uero haec quidem magis, illa uero minus.

Sunt quidem etiam aliae communitates uel proprie- tates eorum quae dicta sunt, sed sufficiunt etiam haec ad discretionem eorum communitatisque traditionem.

Proprii atque accidentis prima quidem differentia est quia proprium semper de una tantum specie dicitur, accidens uero minime, sed eius praedicatio in plurimas diuersi generis sub- stantias speciesque diffunditur. risibile enim de nullo alio nisi de homine praedicatur, nigrum uero, quod est inseparabile quibusdam accidens, tam coruo quam Aethiopi, quae diuersa sunt specie, tum coruo atque hebeno, quae differunt generi- bus, non tantum specie, praesto est. quo fit ut propriis quidem 1—13] Porph. p. 22, 4—13 (Boeth. p. 51, 7—17). 1 PROPRII ET ACCIDENTIS] CP W , item Porph. p. 22, 4 cod. M ( των αυτών plerique cett. ), ACCIDENTIS ET PROPRII cett., nisi quod EORV II EORVNDEM Ψ ; de Porph. cf. etiam ad p. 105, 16 2 Dif- ferunt CG ΔΣΦ ; Porph. p. 22, 5 διενήνοχεν proprium om. Σ 3 risi- bili N inseparabile—minus (10) ] LR Q , om. cett. 4 soli L A‘l> 5 etiam] aeque R hebeno plerique codd., item 20. p. 347, 7 6 proprium est ΓΦ 7 post. est] ΓΔ (del. uid.) ΙΙΣΦΨ cum Porph. p. 22, 8, om. LR A Busse 8 autem] uero ΔΛ Busse conuersim non] nec conuersim A proprii R A m2 2 proprium uero Φ 9 aequaliter] R 2 , coni. Busse , aequalis cett.; Porph. p. 22, 9 και τών μέν ιδίων έπίτης ή μετοχή 10 hae Δ 11 uel] Porph. p. 22, 11 τέ καί 12 earum C dictae CEGHP hae N et R 13 traditionem ex distractionem E contradictionem Gm1 14 est om. H 16 praedicatio eius H 17 species Cm1 19 diuersae HLNPm2 diuisae m1 20 speciei H (ante sunt) N tunc R nec non Lm1 sed tum m2 21 tantum specie] uni tantum speciei P conuersio aequa seruetur, in accidentibus uero minime. quoniam enim propria in singulis esse possunt atque omnes continent, species conuerso ordine praedicantur; nam quod risibile est. homo est, et quod homo, risibile. nigrum uero non ita, sed ipsum quidem de his praedicari potest quibus inest, illa uero ad huius praedicationem conuerti retrahique non possunt; nigrum enim de carbone. hebeno, homine atque coruo prae- dicatur, haec uero de nigro minime, nam quae plurima con- tinent, de his quae continent praedicari possunt, ea uero quae continentur, de sese continentibus nullo modo nuncupantur. Rur- sus proprium quidem aequaliter participatur, accidens remis- sionibus atque intentionibus permutatur. omnis enim homo aeque risibilis est, Aethiops uero non aequaliter niger est, sed, ut dictum est. alius quidem paulo minus alius uero taeterrimus inuenitur.

Et de proprii quidem atque accidentis differentiis satis dictum est. restabat uero accidentis ad cetera communiones proprie- tatesque explicare, sed iam superius adnumeratae sunt, cum generis, differentiae, speciei et proprii ad accidens similitudines ac differentias adsignauimus. fortasse autem his institutus animus et sollertior factus alias praeter eas quas nunc diximus com- munitates uel differentias quinque rerum quae superius sunt positae reperiet, sed ad discretionem atque eorum similitudines comparandas ea fere quae sunt dicta sufficiunt. nos etiam, quoniam promissi operis portum tenemus atque huius libri seriem primo quidem ab rhetore Victorino, post uero a nobis 1 conseruetur (con s. l. m2 ) aequa conuersio H 2 esse presunt (pre- sunt del. m2) H esse Lm1 esse habent Lm2R 4 post post. homo add. est CLR post risibile add. est LPR 5 quibus] in quibus R 7 ante hebeno add. de H, er. uid. L 9 continentur HN 11 proprium post quidem H (s. l. m2) quidem om. G 12 permittatur E 15 deter- rimus CLN 16 proprii * (s er.) HL differentiis om. G proprietate E 17 accidens G 18 replicare EGLPR iam] etiam EG enumeratae La.c. 19 speciei] et speciei NR ad accidens] et accidentis Em1La.c.R 20 his om. NR 23 ante eorum add. ad EGLPR 24 sufficiant HR 26 ab in a mut. ut uid. C Latina oratione conuersam gemina expositione patefecimus, hic terminum longo statuimus operi continenti quinque rerum dis- putationem et ad Praedicamenta seruanti.

1 conuersa ELm1 2 continenti om. C quinque] V L (in ras. m1?) edd., om. cett. 3 et om. C seruienti brm ANICII MALLII SEVERINI BOETII LIBER QVINTVS EXPLICIT SECVNDI SVPER YSAGOGAS COMMENTI P ; FINIT. EXPLICIT EDITIONIS SECVNDAE COMMENTARIORV LIBER QVINTVS FELICITER. AMEN (er. uid.) DEO GRATIAS C ; ANICII MANLII SEVERINI POETII (sic) ILLV- STRIS CONSVLIS EXPLICIT LIBER L ; ANICII. MANLII. SEVERINI. BOETII. (A. M. S. B. N ) V. C. ET ILL. (I LL S. N ) EXCONS. (EXCS N ) ORD. PATRICII. (ΈΧC.—PATR. om. G) IN ISAGOGAS (YS- EG) PORPHYRII (I pro Y N) IDE. INTRODVCTIONES (-NE E) IN CATE- GORIAS (KATH- N) A SE (om. N) TRANSLATAS. (-TĘ E , IDE— TRANSL. om. G) EDITIONIS (EDΙCΤ- E , AED- N) SCDĘ LIBER V (QVINTVS N) EXPLICIT EGN, add. TIBI PAX. AMEN. E ; QVINQVAE (sic) FIT OPTATVS HIC FINIS ISAGOGARV R; subscriptione caret H, item e codd. Isagogen tantum a Boethio translatam continentibus ΓΛΣΦΊ’ (nisi quod in Φ recens quaedam est); post traditionem p. 346, 13 habent EXPLIC. LIB. HISAGOGARV PORPHIRII Δ , EXPLICIT Π

The Grice Club

jls.rbjones.com

The Grice Club

The Grice Club

Is Grice the greatest philosopher that ever lived?

Search This Blog

Friday, March 18, 2022

GRICE E BOEZIO -- LE CATEGORIE

No comments:

Post a Comment

Followers

Blog Archive

Contributors

The Grice Club

jls.rbjones.com

The Grice Club

The Grice Club

Is Grice the greatest philosopher that ever lived?

Search This Blog

Friday, March 18, 2022

GRICE E BOEZIO -- LE CATEGORIE

No comments:

Post a Comment

Subscribe To The Grice Club

Followers

Blog Archive

Contributors