Grice ed Abbà #Abbà
https://www.facebook.com/media/set/?vanity=j.l.speranza&set=a.4581626745182618
Abbà (Farigliano). Filosofo. Grice: “Abbà is a genius – an Italian Lockino,
as he calls himself in “Elementae logicae” – But he is actually better than
Locke – England’s and Oxford’s greatest philosopher – for a couple of reasons:
Locke uses barbarisms – anglo-saxonisms, Abba, who could be philosophising in
his Cuneo vernacular, uses Cicero’s tongue! And the good thing is that he is
fluent at it and his prose is flowing – It is difficult for a Locke to write in
Latin – witness the roughness of Occam’s prose in Latin – but for Abba, he is
obviousl THINKING in Italian and expressing his thoughts in ‘palaeo-Italian,’
as he calls ‘Latin.’ “Thinking in Italian may be preoponderant, but it need not
be true!” Grice” “Of course I enjoyed most his philosophising on the ‘signum
naturale’ – on which I drew for my Oxford seminars!” -- He is a great
interpreter of Locke; in a country that needs that!” - Filosofo allievo di Benone, gli succedette nella cattedra di metafisica a Torino. Partendo dalla filosofia di Locke, ritiene
che i dati empirici forniti dall'esperienza siano alla base della conoscenza
umana, ma che le idee si formino attraverso un'elaborazione di questi elementi
empirici da parte dell'anima umana, che utilizza categorie logiche indipendenti
dall'esperienza. Abbà entrò in polemica con Rosmini a proposito del suo “Saggio
sull'origine delle idee” mettendo in dubbio la veridicità del suo sistema.
Rosmini controbatté alle critiche nel Diario filosofico di Adolfo, VII,
G.A.A.(pubblicato in Riv. Rosminiana). Elementa logices et metaphysices, Taurini,
Stamperia reale, Delle cognizioni umane: trattato del teol.o coll.o Abbà,
Torino, Canfari. Lettere a Filomato sulle credenze primitive e sulla filosofia
sino a Socrate scritte dal teologo coll.o Abbà, Torino, Canfari. G. Capone
Braga, La filosofia fitaliana del Settecento, Padova,Francesco Corvino, Dizionario
biografico degli italiani, Roma, Istituto dell'Enciclopedia Italiana,
Filosofia. De idearum signis 38. Sunt autem signa vel
naturalia , quibus sen sus nostros significamus ex effectibus;vel artificialia.
Maistrii sententia est, nihil arbitrarii esse in sermone. Sicuti per vocabula
ideas;ita per scripturam vocabula quo dam modo pingimus ad ideas abscntibus
permanenter manifestan das.Quibusdampermanentibussignisideas,cogitationesque
suas communi consensu exprimere vel homines in barbarie positi con
sueverunt.Cultiores populi remotis temporibus scripturâ,usi sunt, cuius auctor,
tempus, originislocus, omnia incerta. Quidam Cadmo, alii Phoeniciis, alii Ægyptiis
eam acceptam referunt.Putarem ego Divinae originis.Ab Asia in Europam immigravit.
Quidam putant spiritum in hac re progressum fuisse a scriptura Ideographica,
seu figurativa, ad Hyerogliphicam seu symbolicam, a qua ad syllabicam inde ad alphabeticam. V. Degerando de
l'éducation des sourds-muets, tom. quae
cum re significata consociationem habent ex hominum arbitrio, et institutione. Hisce
signis con stat idioma. Dicitur autem idioma signorum com plexio , quibus ideae
significantur. Est idioma tran siens, et permanens.Illud actionis, et
pronunciationis, hoc scriptionis appellatur. Omisso scriptionis idiomate, de
duobus reliquis dicemus. Idioma actionis coalescit ex gestibus repetitis ad
sensus animi aperiendos. Hisce gestibus consulto adhibitis , et observatis ad
quaedam sensa manife standa , orta est huius idiomatis ars. Formae rerum
externarum gestibus pictae mirum in modum istud idiomatis amplificarunt. Hoc
praesertim constať ani versalis quaedam hominum lingua , et sermo panto mimicus.
sed omnem linguam enasci, et enutriri ex ruinis aliarum; hasce vero ruinas esse
formidanda divinae iustitiaemonumenta.Itaque inimi cus et omnis Neologismi.
Bonald super linguarum originem suum systema Phylosophicum struxit. Pronuncialus
autem hic sermo constat ex voci bus articulatis. Voces sunt soni ex ore
animantis emissi: Articulatio est vocalis, et consonantis per vocis emissionem
coniunctio.Ex hac coniunctione or tae sunt syllabae, ex his vocabula , quae
sunt sonį articulata voce prolati, quibus ideas mente conceptas
significanus.Quum autem omnis idea in mente existens determinata sit, quodlibet
vocabulum ideam quamdam determinatam denotat, ac veluti determinat. Unde
vocabula termini etiam dicti sunt: quum etiam ideae res repraesentent;
termini,quoque res ipsas median tibus ideis denotant. Ex vocabulis,seu terminis
ortus sermo. Quae di sciplinà generales sermonis regulas tradit, grammatica
generalis, seu philosophica dicitur; quia hae regulae in natura cogitationis
fundantur, suntque in omni lingua servandae.Quae regulas docent singulis
nationum lin guis proprias grammaticae particulares appellantur. Singulae
linguae sua syntaxi , et inflexionibus moderantur. Licet possint homines
actionis idiomate sua sensa manifestare ; aliquando tamen id magna cum
difficultate fit; aliquando etiam id fieri omnino nequit, ut in magnis
distantiis, et interpositis obstaculis. Ut id incommodi averteret Deus , qui
hominem ad societatem condidit,non solum eum facultate loquendi, organisque ad
sermonem aptissimis donavit ; rerum etiam ad serinonem ipsum pronunciatum
instituit, ut ex sacris litteris edocemur,qui postmodum hominum arte,
urgentibus necessitatibus auctus quoque fuit. coloribusque donantur, qui
nationis indolem , culturam , et in genium exprimerent, ac fata: suis singulae
divitiis florentes sunt pro varia coeli temperie, naturae facie, aspectibus,
forma regiminis, opinionum, religionis, educationis, morum, studiorumquc
diversitate. Hinc variae apud varios populos idearum complexiones, ex quibus
est interpretationis difficultas. Hinc etiam linguae histo ria una refert
gentis suae historiam philosophicam, et civilizzationem. Huiusce picturae
exemplaria sunt ideae, quas proinde pictura ist haec imitari debet. Idea vero est
vivax, rapida, clara. Ad hanc
imitationem perficiendam spectarc Grammatica debet. Cum etiam omnes idcae
exhibeant obiecta, et relationes; hinc duo verborum species existere debent ,
quarum aliae pingant obiecta , aliae rela tiones eorum. Quare Plato, Apollonius,
aliique ex veteribus duo tantum sermonis elementa admittebant , nomen , et
verbum . Nos putamus, lot esse debere elementa , quot colores sunt necessarii
ad cogitationis tabulam exhibendam, huiusmodi sunt nomen, quasi notamen exhibens
obiecta ; hoc porro proprium , vel commune substantiarum , modorum : articulus
obiecta determinans: pronomen ad vitandam satictatern: verbum relationem
exhibens inter obiecta , et istud substantivum, quod semper inest ceteris, quae
adiectiva dicuntur. Eidem convenit notio temporis, et variis modis inflectitur.
Verbum est aliquando iterum modificandum , idque fit per adverbium , quasi
comes verbi ; in qua modificatione sunt gradus positivus, comparativus,
superlativus: sunt quaedam ideae temporis, passionis, actionis, quae mistae
veluti sunt ex nomine, et verbo, hae particivis exhibentur: sunt innumerae
aliae relatìoncs obiectorumrepraesentandae,puta loci,proclivitatis,directionis
aliaque id genus , quae praepositionibus significantur. In tabula. Grammatica
dici potest ars ideas pingendi per verba , est enim a graeco vocabulo gramma pictura
, seu a verbo graphein describere , et pingere; vocabulis namque cogitationis
nostrae veluti tabulam pingimus. Hinc tot sunt vocabulorum,et terminorum
species , quot idearum. Sunt praeterea termini positivi , qui aliquam reipsa
ideam denotant, ut homo, arbor , etc. negativi qui absentiam alicuius ideae
SIGNI-FICANT, ut nihil, ignorantia, tenebrae. Terminus positivus,qui eam dem
ideam constanter denotat,fixus dicitur, qui vel proprius est,si uni,eidemque
rei significandae sem per inservit , ut Plato , Aristoteles ; vel univocus si
pluribus rebus sub eadem significatione tribuatur, ut sunt omnia vocabula
generum , et specierum. Qui modo hanc , modo illam ideam exhibet dicitur v a
gus, vel aequivocus. Potest autem aequivocus esse vel casu, nempe hominum
arbitrio ; vel consilio , quum res diversae , quae eodem termino significantur
, ali quam habent similitudinem, et analogiam, unde ter minus analogus , seu
metaphoricus dicitur , ut termi nus leo , quo etiam homo fortis significari
consuevit ob analogiam fortitudinis, qua homo cum leone con venit. Tandem termini
dicuntur etiam synonimi, cum variis vocabulis eamdem ideam significamus.
denique cogitationis , omnia sunt coniungenda, quod coniunctio. nes
efficiunt.Haec duo postrema,una cum adverbiis elyptica di cuntur, quia brevitati
inserviunt. Non solum idearum, sed affe ctuum etiam , et sensationum pictura
quaedam esse debet , huic officio addictas interiectiones , quarum imitationes
sunt a c centus , quidam veluti cantus , qui vocabula vivificant , animâque donant
, unde spiritus à Graecis, sapores ab Hebraeis dicti sunt. Putat Tracyus (qui
sermonis analysim in sua grammatica philosophica, et universali dedit)
interiectionem alias sermonis partes ordine praecessisse quemadmodum
sensationes praecedunt ideas ipsamque esse quoddam propositionis genus. Vocabula
vere synonima , si existerent, linguae perfectioni. Quum vocabulis ideas mente
conceptas signia ficemus , iam sequitur, ipsa non esse signa idearum, quae in
audientium animis sunt', sed earum solum , quas loquens in mente habet.Hinc
quum pro varia h o minum cognitione, variae in diversis hominibus de eadem re
ideae esse possint, necesse est, ut idem v o cabulum a diversis pronunciatum
,diversnm etiam sen sum continere possit. Unde si verum vocabuli sensum
determinare velis, ut aliorum sensa assequaris , non ex propriis ideis tuis,
sed e scribentis , vel loquen tis mente ipsum interpreteris oportet. Quare d u
m alio rum scripta legis, vel sermones audis , cave ne tuae ideae , quae
latenter subrepunt, efficiant, ut aliorum sensa in tuam sententiam quandoque
iniquissime d e torqueas , et eas vocabulis ideas subiicias. Ex eo quod vocabula
sint idearum nostrarum signa, patet ideas et vocabula ita esse eadem esse
debeat utrarumque oeconomia ,'et quae de illis praedicantur, de istis aeque
possint usurpari. Hinc maxima est vocabulorum vis in scientiis, quae quantum
iis perficiantur intelliges, si teneas eiusdem esse vis in scientiis vocabula,
ac in arithmetica numeri, in algebra litterae, in geometria figurae. In ideas
vero ipsas, et operationes mentis n o quas auctorem ipsum in mente
habuisse , expensis omnibus, verisimillimum non est. connexa ut oílicere
viderentur. Sunt autem quaedam impropries ynonima,quae nempe repraesentant
quidem eamdem ideam principalem sed non casdem accessorias, ut verba amo, et
diligo. strae tantus est vocabulorum influxus, ut sine illis ne tacita quidem
mentis cogitatione vix aliquid mente revolvere posse videamur. Iisdem ideae
complexae usque, et usque resolvuntur ; resolutae autem uno vocabulo iterum
comprehenduntur, unde attentio, et memoria mirum in modum iuvatur; sicut eorum
sono, accentu, melodia, imaginationi succurrimus. Comparate ad alios communicationi
inserviunt, et in SERMOVE CIVILI, aesthetico , et philosophico,qui caeteris
accuratior esse debet, culturam , humanitatemque augent. Sed quantum mentem ,
scientiasque perficit rectus vocabulorum usus ; tantum obest eorumdem abusus.
Errat enim semper qui bene non utitur lin gua. Hi autem abusus ortum habent. ex
naturali vocabulorum imperfectione ; cum enim comparate ad ideas exiguus
admodum sit vocabulorum numerus , fit saepe ut uno vocabulo plures quandoque
etiam discrepantes ideas, aut admodum complexas exprimere cogamur. Nihil magis
ostendit huiusce sermonis utilitatem , quam surdi-muti nondum instructi, pueri,
etsylvestres. Quoad surdos mutos praesertim ,'censet Bonald , ipsos nihil
cogitare. Quanta igitur gratia est habenda D. Ponce, Andres, De-l'Epée, Sicard,
Assaroti, aliisque. Ex hominum vel socordia, vel malitia. Abulimur nimirum
vocabulis cum iis vel obscuram, vel confusam, vel nullam ideam afligimus; quod
vi tium ex eo est , quod a pueris prius vocabulum. Hos autem abusus
praecavebimus Si vite mus voces ambiguas,obscuras,aequivocas,sine sensu,
antiquatas, barbaras, nimium translatas, nimium e m phaticas. Si prius ideam in
mente concipiamus, tum de signo,quo eadem exprimatur solliciti simus; ab ideis
enim ad vocabula progredi nos oportet,non vicissim. Si vocabulorum sensus in
eodem sermo nis filo constanter idem relineatur ; vel si necessitas contrarium
expostulet, auditor, aut lector praemo neatur , nisi ex adiunctis id manifeste
colligi possit. Si utamur vocabulis usitatis, quae ab iis desu menda sunt
auctoribus, qui studio, et labore per rum sermonibus, aut scriptis accuratior
vocabulorum usus communi doetorum suffragio elucet. Licebit ta men aliquando
nova condere vocabula pro novis ideis exprimendis, dummodo id prudenter fiat.
Si fixum quam ideas mente informare consueverimus; vel ex eo quod velimus
aliquando pertinaciter desperatam sententiam nostram defendere. Abulimur quum
in sermonis decursu eamdem vocem in diversa signific. catione usurpamus quin
auditorem, aut lectorem m o neamus. Quum obscuritatem sublimioris cuiusdam
doctrinae famam captemus. Hinc vocabula barbara peregrina obsoleta usurpamus,
vel usitatis novam significationem ad privatum arbitrium confictam affigimus.
Quum vocabula pro rebus ipsis accipimus, ac per eadem reales rerum essentias ex
primi arbitramur, quo vitio praesertim laborant ter mini abstracti. affectamus
ut inde pararunt,et in quo sit menti tantum per vocabula de rebus ipsis
signi ficari, quantum loquens de iis cognoscit. Si vocabula obscura , vel
dubia, vel aequivoca, accuratâ definitione declaremus; quae autem confusa sunt
rite factâ divisione distinguamus. Andrea Abba. Keywords: teoria del
segno, segnare, segnato. Refs.: Luigi Speranza, “Grice ed Abba,” The
Swimming-Pool Library, Villa Grice, Liguria, Italia. Grice
ed Abbà #Abbà https://www.facebook.com/media/set/?vanity=j.l.speranza&set=a.4581626745182618
No comments:
Post a Comment