DeMedicinepraftantia. Edicina decçio demiſla eft: ita Mercurius Trifmegiftus apud Aegyptiosſapientiſsi. profectoad fluxilis natura goltre remedium Deus altiſsimus ho minibus conceſſit; vt fanitatem conſer . uare, &perditam recuperare commodè valeamus. lofa autemà vitæ conftituto termino, & à morte nequaquam viuen . sia omninoliberare; ſedcorpora à cor suptione, & feftinadiſſolutione præfer uarepotius iudicatur. Amazonescur mammasdextras refecauerint. Mazones illæ, tantum à ſcriptori bus celebratæ ,propterea fibi má. mas dextras refecari curabant, vt magis A armis HORTYLYS GERIAITS. armis gerendis aptæ fierent; vel potius Demannum , & brachiorum impedire • tur motus. Mihi zutem Galeni opinio 7. Aphor. 43.ex fententia Hippoc. admo dum placet; qui has mulieres id feciffe aferuit, vt manus dextra robuftior cua detet.Hocautem à ratione alienum mi. nimèeft, quippe nutrimentum ,quod in mammam dextram à natura diſtribui debebat,totum in manum , & brachium immittebatur. Strab . lib . 11. Olearum fterilitatis prefagium . Ergiliarum occultatio , & emerso Sucularum tempeftuofi fideris, fi pluuiofam tempeftatémouerit , & vitis, &olei germinationé fuffocabit.Ex hac cauſa Democritus olei præuifa caricate, magna vilitate oliuas in toto co tractu coemit, mirantibus , quipaupertatem , do & rinam , & quietem homini oble & a . mento cffeſciebant : at vt apparuit cau . fa , & ingens dinitiarum acceffio ,reftituis mercedem , contentusleita probaffe, 0 . pes fibi in promptu eflc cum vellet. Ex Fran, luncino in Sphæra. V IVLII CÆSARIS BARL. CELLI & SANCTO MARCO, Do&oris Medici, & Philofophi, Hortulus Genialis. DeMedicinepraffantia. Edicina decçio demifla eft: ita Mercurius Triſmegiſtus apud Aegyptios ſapientiſsi musfcriptum reliquit. Hát profecto ad fluxilis natura noltre remèdium Deus altiſsimus ho minibus conceffit; vt fanitatem confere uare, & perditam recuperare commodè valeamus. lofa autem à vitæ conftituto termino, & à morte nequaquam viuen. sia omnino liberare; fed corpora à cor ruptionc, &feftina diſſolutionepræfer uarepotius iudicatur. Amazones cur mammasdextras refecauerint. AMiszonesilla, tantum àfcriptori .. mas dextras reſccaricurabant,vt magis armis HORTVLVS GERIATS. armis gerendis aptæ fierent; vel potius De manuum, & brachiorum impedire tur motus.Mihi autem Galeni opinio 7 . Aphor. 43.exfententia Hippoc. admo. dum placet; qui has mulieres id feciffe aferuit, vt manus dextra robuftior cua deret.Hocautem à ratione alienum mi. nimé eft, quippe nutrimentum , quod in mammam dextram à natura diſtribui debebat,totum in manum, & brachium immittebatur. Strab . lib.11. Olearum fterilitatis præfagius . Ergiliarum occultatio , & emerGo Sucularum tempeftuofi fideris , fi pluuiofam tempeſtatemouerit, & vitis, & olei germinationé fuffocabit. Ex bas cauſa Democritusolei præuifa caritate, magna vilitate oliuas in toto co tracta coemit, mirantibus , quipaupertatem , do & rinam , & quietem homini oble & a mento effe ſciebant : at vt apparuit cau . $ a , & ingens dinitiarum acceffio ,reftituit mercedem , contentusleita probaffe , o pes Sbi in promptu effe cumi vellet. Ex Frap, lundino in Sphæra. V BA KICELLI O aqua Nili, Nilifluminisproprietas uædam aquæ reperiuntur, quæ fæ . cunditatem proprietate quadam inducere celebrantur: ita eſt quæ ſua vi nitroſa, vt voluit Seneca 3 . Natur. quæſt. natura. fæpè vteros per petua fterilitate occluſos aperuit , & conceptumfecit: Vnde mulieres in AE gypto,vtfcripfit Ariſtot.quinos, & qua ternos frequenrer fætus edunt ; ratio non alteri tribuitur, quàm Nili aquæ , quæ illis in potu familiariſlima eſt. De Mundicreatione. N qua Anni parte Müdus à Deo crea tusfuiflet,diſcordes interſe ſcriptores funt, vt Hebræi , Iſmaelitæ , Chaldæi, Arabes,Aegyptij,Græci, & Latini.Mula ti enim in Aeftate, nonnulli in vere,alij verò in Autumno conditum fuifle con tendunt. Moyles fuiſſe in Autumno affe . rere videtur, cum in Geneli dicat, Ger minet terra berbam virentem , &facientem emen, Glignum pomifera faciens fru &tung iuxta YO & TVLVS GENIALIS. iuxtágenusfuum.Ex Aegyptijs nonnulli A eſtate creatum afferunt. Inter Latinos Cardinalis Aliacenfis vere nouo condi tum voluit.Inſuper variant,quia Plane tas aliquot afferunt in mundi principio fuiſſe creatos in fuis domibus: Solem ſci licet in Leone, Lunam in Cancro, Martē in Scorpione, Saturnum in Capricorno, Venerem in Libra,Mercurium in Virgi ne, Iouem in Sagittario. Alij , Planetas volunt, in fuis altitudinibus, præter Mercuriú ,omnes fuiffe collocatos. Que autem opinio fit verior , D.Thomas 4 fons dif. 2. artic. 8. videnduseft. Murium fagacias. Vres ex ônibus animalbusquo dám do cognofcuntur. Cum enim domus aliqua conſenuit, &ruinamaliquam iamcom minatur, primi ſentiunt; & reli & is fuis cauernis, priſtiniſque fiabitationibus, domum relinquunt, properè fugientes, aliudque domiciliú quærunt. Aelianus de var, hift.lib.z.& Leuisius Lempius do fest. nat. Pluuja Mamodofuturorum præcij effe SARICELLI Pluuioſa tempeftatis Prognoſtics. ' Ergiliarum occafus matutinus , lo nubile Coelo accidat, hyené plu . uiofam denunciat,fi fermo Cælo ,alpe ram.Sic Veneris,aut Martis per Pleiades tranfitus aliquot dicbus pluuioſam ciet tempeftarem.Saturnus inſuper cum cor pore , aut radijs ad a &turum accedit, i dem minatur.Ex Plinio,óobferuat.Stadi. Agricola non femel tempeftates, & f renitates predicant. Vltos profe & o cognoui pafto res, plerofquc agricolas , quiin prædicédislerenitatibus , & tépeftatib. magnæ mihi erant admirationi,quare tanquamcnriofus fciſcitabar , qua via, &ordinc hęcſcirent?ratus forfan fimpli ces , &idiotas non poflc tanta certitudi . ne futura prænoſcerc ;nifi vel Dei mu. nere, vel Demonisa & uid fieret . Exre latu diuerfas ftellarum conftellationes abijs experientia cognitas , no & u , ani . maduerti:quarüobferuatione vera pre M dicunt HORT TITS GENIALIS. dicunt . Experti enim ſupt Pleiades in Autumno , quæ in principio no&is ori. untur cum Marte , velVenere mouere tempeftatem . Aréturum non fine gran dine emergere. Hadorum ortum & oc . cafum tempeftatem pluvioſam in regio . nibus noftris prænunciare; & alia , quæ in promptu tales habent, licet alijs no minibus hæc fidera nominent . Quare mirum non eft, priores ftellarum per fcrutatores circa carum prædi& iones multa nobis reliquiffe,cum id ſapientia , & obferuatione perfecerint, quod iam idiotæ fine magiftro facere valent. Valeriana miraviscótra epilephan . leriana ſylueftris, quęlpontènal. citur,præter innumeras, quæ ab au & oribus ei tribuuntur virtutes, hancia diù, in multis , atque in fe ipfo Fabius Columna in bifter, plant . expertam ape suit ,vt ſemel,velbis radicis puluerisco chlearij dimidium cumvino,aqualadte, aut alio quouis decétifucco & proggro sicómcditate, & ætate fumptü,epilep Valeri 7 49 ft BARICEL181 Ga correptos liberet. Extirpatur ante quam caulem edat , & puerisexhibetur, & preſertim infantibus, qui morbo hoc facilè laborant. Retulit auctor ſe multis puerulis lac propinafle ; multiſ“; amicis donodediffe : qui deinde diuino prius numine glorificato , puluerehuiusplan tæ illis reftitutá fanitatem affirmarunt. Transformationes hominumin beſtia as noneffe reales. Vædá monſtruoſæ hominü tranſ formationes in beſtias à multis au Storibus fcribuntur; & inter alias, de il la Maga famoſiffima Circe, quæ ſocios Vlysis in deftiasfertur mutaffe : de Ar codibus , qui forte ducti tranſnatabant quoddam ftagnum atq; ibi conuerteba tur in Lupos: de Diomedis ſocijs, qui in voluitres conuerſi ſunt , plurima'addu cunt. Hoc non fabuloſo mendacio ,fed hiftorica affirmatione multi confirmat, vt in fpec. natut.Gib. 31.6.122. Vincentius Beluacenſis retulit. Aflerunt enim (vt ajtSolinus )velmagiciscantibus, vel her barum Q HORTVIVS. GENIAIS. barum veneficio in feras corpora tranſ formari. Dicunt in experimento Neuros populos Aeftatis tempore in lupos mu tari, deinde fpatio, quod his attributun eft exacto, inpriſtinam faciem reuerti, Anautem huiuſmodi trasformatiorea . lis ſit vel illufivè facta àDemone,D.Au guft.lib. 18. de ciuit. Dei ita nodum enu. cleauit: Quod transformationes homi numinbruta animalia,quæ dicuntur ar te Dæmonum faétę ,non fuerint fecun dum veritatem ; fed folum fecundum apparentiam . Quippe opus hoc tantum Deieft ; vt in Concil, lacro A Acyrano fancitum eft. • Demonis aftutia apud Indos. Erba, quam Tabacchum appella mus , apud Occidentales Iodos in magno cratpretio .Cum eniminter hos dere graui agebatur ,ad Sacerdotemil. lico accedebat,quitotuoegotiúexpone bát. Sacerdos auté corá illis fronde , vel furculum Tabacchiſumebat, qua carbo . nibus inic & ta, fumum peros, & nares ex . cipiebat , & inftar mortuiin terrá cade bat . H B a RECLI LI bat. Paulo poſt conſumptis fumivirto bus in cerebro, reſponsa, ſed ambigua, prout Dæmones perilluſiones, & fimu Jachra fuggefferant , populo dabat ;qua tanquam religioſa, & veriſsima cunati recipiebant. Ita profi eto hominum ini. micus Gentiles decipere confueuerat. Monardes de rebus Indicis. Quid Picusdefcientiarum varietate fentiret. CH *Vm quodam die Ioannes Picus Mi Urandula de fcientiarum varierate diſſereret,in Hebrçorú ,inquii ,Philofo phia, omnia funtveluti quodam numi ne facra, & in maieftate veritatisabdita Ceu prodigia quædam , & arcana myfte sia . In Græcorum veròdifciplinis, in genium , acumen , & omnigena eruditio apparet , vt nulla vnquam gens fuerit, quæ dicendi copia , & ingenij elegancia cam illis poffitconferri .InRomanaved sò Academia, ca ferè omnia, quæad ci. witaté, & vitæ morespertinent, &graui. * , & copiosè funt explicata,ac magni fica NORTÝ Ers GENIALIS. P. ficè diđa. Sic ve grauitas maximè Roo manis, & imperijmaieftas,Grçcisinge nium, &acumen; Hebræis do & rina fe . cretior , & quaſi diuinitasaſiribi poſsit, Crinitus da honeft. diſcipl. lib.g. Subditos , Principis vitam vtpluri. mumimitari Rincipis vitam fubditi maximopere imitantur. Hinc fa & um eft,vt ex Philofophica vita Marci Imperatoris, magnum virorum doctorum prouentu ærasilla tulerit. Solent enim plerumque homines vitam Principis æmulari iux . ta illud Platonis à Tullio in epift.ad Lé tulum reperitü : Quales fum in Republica Principes,sales folers effe cines.Quapropter ex bonitate Principis Marci, plurimila philoſophari finxerunr,vt abeo ditarë . tur. Ex Herodiano, & Xiphilino. Rutam allium ferpentibuset werfari. Vtä odor,allija; ferpentibus max ex te. ftimonio Rim BARICELLI ftimonio Ariſtotelis 9.de.biſtor. animal.c. 6. habemus muſtelam , cum dimicatura eft cum ſerpentibus , rutam comedere. Hac etiam ratione ducti Perfæ( auctore Simone Sethi ) coquinas allijs replebāt, vt ipfasà ferpentiú contagio tuerentur. Animaliaoriri, & viuere poſſe in ig ne compertum eft. Agna admiratione dignum eſt illud, quod ab Ariſt. s.de hiftor. animal.6.19.adducitur; animalia ſcilicet oriri, & viuere in igne,cum elementum hoc omnia comburat: & nullatenus pu treſcat. In Cypro, inquit, infulaærarijs fornacibusvbi , Calcites lapis ingeftus compluribus diebus crematur,beſtiola in medio igne naſcuntur pennatæ ,paulo mufcisgrandibus maiores, quæ per igne Saliant, & ambulent. Equidem fià tanto viro hocnon aperiretur ; vix credere homincs auderent , cum totum rationi aduerſetur; fed hæc, & alia maiora à po fentiſlimanatura fieri poſſunt, 10 Lacus HORTVLvs GENIALIS . C Lachs Affhaltitis mirabilis natura. Yommemoratione dignum puto Alphaltitis lacus naturam expo nere.Salfus ille quidem,ac ſterilis eft,fed tanta leuitate , vt etiam, quæ grauiſſima ſunt,in eum iacta fluitent:nec quiſquam demergi in profundum ne de induſtria quidemfacilè poſſit.Denique Veſpaſia mus , qui eius viſendica uſa illucaccelle sat, iuſfit quoſdam natandi infcios, vin &is poſt terga manibus, in altum deijci, & euenit omnibus, vt tanquam vi fpiri. tus farſum repulfi , deluper Auitarent. Joſepbas lib. 5.de bello Iudaicri.9. Piſces marinos falubriores, & fapidi. ores efe fluminum piſcibus. lices, tum pidiores, tum falubriores ſunt ijs, qui in fuminibus, ftagnis , lacubus, auc riuulis viuunt.Salfedo enim duriorem facit carnem , & fubtilioris fubftantiæ . Contra in piſcibus, qui ſunt in fiumini bus, &perinde eorú caro excrementitia > eft , BAXICLILI eſt muccoſa, & infuauis. Vndeapud Co. lumellam extat lepidum didū. Philip pus cum ad Numidam hofpitem deue niſlet, & fibi è vicino fluminelupi for moſum appofitúdeguftaffet,ex puiſſet guc dixit: Peream ni piſcem putauerim ! vſque adco à Tyberino,velmarino dif. ferre putauit, vt illum piſcis nomine in. dignum iudicauerit. Mulieris cinni fogant ſerpentes, da in vermesmutantMr. ulierum capilli, quibustantopere gaudent, & pro quorum ſtructu ra in exornandis multum conſumunt te . poris ,cremáei, ferpentes abigere vifi sūt: fin autem in aquam inijciantur, in ver mes non diù retenti commutantur. Plurimos homines aqui per tenebras, de per lucem vidiffe. Erum natura opulentiſsima admi ſus aciem ,oculoſgue ſplendentes pręſti tit; vt multi felium more noctu vagari liberè potuerint. Legitur de Alexandro per M R HORITIUS GENIALIS. per tenebras æquè,ac per lucem vidiſſe; viſum adco acerrimum habuit Galenus, quod in lomnis, patefactis repentè pal pebris, magnamante oculos lucer via debat, vtiplede ſe fidem facit lib. 7.Hip port. Go Platon , plac.6.4. At mirabilior erat TiberijCeſaris proprietas; qui in tenebris exactè videbat;de qua re adeo admiratur Tranquillus, vt id pro mira culo ſcribat. Cibusfapidiſsimus quomodo apparetur. Viſapidissimum cibum habere de liderat, Gallinaceos pullos, qui la &te & panis micis laginati lipt, in menſa procuret, ij profe &to præſtantiſsimum ſaporem exhibent, mireque cum palate ineunt gratiam . Andereriam carycis nu tritus, tum ad medicinam, tum ad gula faporem eſt optimus, & piçlertim iccur. Vnde non mirum L in Inſula Hiſpa niola apud Indos, porci harundinibus zacchari faginatitantæ , ſapiditatis , & bonitatis ſint, vt febricitantibus etiam exhibeantur, Gigan BARICELLI eft muccofa, & infuauis.Vndeapud Co. lumellam extat lepidum di& ú. Philip puis cum ad Numidam hofpitem deuc niſlet, & fibi è vicino flumine lupi for mo ſum appofitú deguftafſet,exfpuillet guc dixit: Peream ni piſcem putauerim ! vſque,adco à Tyberino,velmarino dif. ferre putauit, vt illum piſcis nomine in . dignum iudicauerit. Mulieris cinni fogant ferpentes, do in vermes mutantur. ulierum capilli,quibustantopere gaudent, & pro quorum ſtructu rain exornandis multum confumunt té poris,cremári,ſerpentesabigere vifi sūt: fin autem in aquaminijciantur, in ver . mes non diù retenti commutantur. Plurimos homines aqui per tenebras, acper lucem vidiffe. REErum natura opulentilsima admi randam fæpiſsimè hominibus vi. ſus aciem ,oculoſque ſplendentes pręſti tit; vt multi felium more noctu vagari liberè potuerint. Legitur de Alexandro per M HORITIUS GENIALIS. per tenebras æquè, ac per lucem vidiſſe; viſum adco acerrimum habuit Galenus, quod in fomnis, patefactis repentè pal pebris, magnamante oculos lucern vi. debat, vtipfe de ſe fidem facit lib. 7.Hip porr. Platon . plac.6. 4. At mirabilior erat Tiberij Ceſaris proprietas; qui in tenebris exactè videbat ; dequa re adeo admiratur Tranquillus, void pro mira culo fcribat. Cibusſapidiſsimus quomodo apparetur. QlideraGallinaceos , pullos,quila &e & panismicis laginatiſipt, in menſa procuret, ij profe &to præſtantiſsimum ſaporem exhibent, mireque cum palato ineunt gratiam. Anderetiam carycis nu tritus, tum ad medicinam, tumad gulæ faporem eſt optimus, & pięlertim iecur. Vnde non mirum G in Inſula Hiſpa niola apud Indos, porci harundinibus zacchari faginatitantæ , ſapiditatis, & bonitatis ſint, vt febricitantibus etiam exhibeantur, Gigan BAR ACRILI Gigantes in orbequando fuerint ? G. Igantum foboles paulo ante Dilu ( uium apparuit, patet hoc in Geneſi c.6.quando ingreſſi ſunt blijDei ad fili as hominum : poſt autem Diluuium aliqui fueruntgigantes , qui tamen non multo tempore durauerunt. Bonitas e nim naturæ ( vt inquit Abulenfis c. 3 : Deuteronomij) in cibis, & afpectu cæli ad terran habitatam remen humanum in tanta virtute continebat, vt tanti robo ris, & ftaturæ homines ætas illa produ. ceret; Poftea paulatim deficiente natu, ra,tanquam ad fenium múdus ifte decli . nauit, & humana corpora cum viribus minorata funt. Adfacies mulierü rugatas ſelectum præfidium . ( N gratiam rugatarum mulierum , & quæ maculas in viſu fortitæ fuerint, quo ſenium , turpitudinemque faciei abfcondere valcant, optimum adduca mus præſidium . Alumen tritum, & cum recentis oui albumine agitatum ,ſi dein de I HORTVLVS GENIALIS. 1 de ferbuerit in olla,& { patula ligno coti nuo mouebitur,in vnguenti ſpiſfitudi nem tranſit. Hoc f biduo , vel triduo facies mane & vefperi collinitur , non modò emaculari & erugari, verum ſum mepulchram &gratam eam reddi ani maduertent. Maxima eft folis excellentia , do in hec inferiorainfluxus. Am maximè Homerus Solis natura, & excellentiam admirabatur , vt illú Deorú patré,hominūá; vocauerit. Ipfe enimomniú aftrorú Rex eft, & tempora cuncta moderatur: annos,menfes, & di os diſtinguit, & efficit; nos fua luce læti ficamur, & eiuscalore ſanamur. Ipfe vi. rentes herbas, & terræ nafcentia germi. narefacit, & flores redolere. Ipſefruges, producit, fructusmaturat, aerem puri ficat, lucem affert, tenebraſque repellit, elementa tranſmutat,animalia gignit, gemmaſque pretiofas cum admirandis viribus ex terræ viſceribus mira virtute spitøre facit, Hominųm ipſe, cum ho mine BARACRILI Gigantes in orbequandofuerint? Glucos Igantum foboles paulo ante Dilu ( uium apparuit, patet hoc in Genefi c.6.quando ingreſſi funt alijDeiad fili as hominum : poſt autem Diluvium aliqui fueruntgigantes, qui tamen non multo tempore durauerunt. Bonitas e nim naturæ ( vt inquit Abulenfis 6. 3 . Deuteronomy )in cibis, & aſpectu cæliad terran habitatam femen humanum in tanta virtute continebat, vt tanti robo ris, & ftaturæ homines ætas illa produ ceret; Poftea paulatim deficiente natu , ra ,tanquam ad fenium müdus iſte decli. nauit, & humana corpora cum viribus minorata ſunt. Adfacies mulierürugat asſeleétum præfidium . Ngratiam rugatarum mulierum , & quæ maculas in viſu fortitæ fuerint, quo ſenium , turpitudinemque faciei abſcondere valcant, optimum adduca mus præſidium. Alumen tritum, & cum recentis oui albumine agitatum , fi dein de I HORTVLVS GENIALIS, de ferbuerit in olla, & ſpacula ligno coti nuo mouebitur,in vnguenti fpiffitudi nem tranfit. Hoc ſi biduo , vel triduo facies mane & vefperi collinitur , non modò emaculæri & erugari, verum ſum mepulchram &gratam eam reddi ani. maduertent. Maxima eft folis excellentia , din hec inferior ainfluxus** TO Am maximè Homerus Solis natura, & excellentiam admirabatur, vtillu Deorú patré ,hominúý; vocauerit. Ipſe enim omniú aftrorú Rex eft, & tempora cunctamoderatur: annos,menſes, & di es diftinguit, & efficit; nos fua luce læti. ficamur, & eius calore ſanamur. Ipfe vi. rentes herbas, & terræ nafcentia germi. nare facit, & flores redolere. Ipſe fruges producit, fructus maturat, aerem puri ficat, lucem affert, tenebraſque repellit, elementa tranſmutat,animalia gignit, gemmaſque pretiofas cum admirandis viribus ex terræ vifceribus mira virtute qpicere facit, Hominum ipſe , çum ho mine BARICELLI minegenerat,& tandem quicquid in ter ra oritur , & occidit , corrumpitur &ge neratur, in eius poteftate eft :fic ait Ari ſtot.z.degener.d corrupt. quod propter acceſsú , &receffum Solis in circulo ob liquo ,fiuntgenerationes, &corruptio pes. Hæc, & alia tali lideri Creator om. pium largituseft. Falfißimum eft Salamandramin igne viuere pole . B Ariftotelc, & Aeliano,Salaman dram non modò in igne viuere, verum etiam illum extinguere proditú eſt. His ſuffragatur Plinius lib.io.c. 67. qui tantum alleruit Salamandræ rigore elle,vt igné glaciei ad inſtar extinguat, Hi autem famigeratiſſimi viri dormi. tare videntur, cum omnia & comburi, & conſumi ab igne poſle iudicentur, Falſum ergo axioma eſt;breuique fpatio animalillud, antequã comburatur, licet rigidiffimú foret, in igne viuere verifia mile eft.Totú hocexperientia innotuit. Narrat enim Matthiolusin lib.2.6.56 .Dia foridisin agro Tridentino ,Veris,& Au. tumpi HORTVLis GENIALIS. tumni tempore,maximam Salamandra rum copiam reperiri,fe autem ,vtexpe rimentum caperet eius , quodde Sala mandra vulgo fertur , plurimas in igne conieciſſe, fed eas prorſus exarſifle ,bre uique penitus eſſeconſumptas. Sabbaticifluuj admirada proprietas. I Nter Arcas , & Raphandas ciuitates (teſtimonio Iofephi.7.de bel. Iudaico ) regni Agrippę, Sabbaticus fluuius repe ritur, ita à leptimo die, quem ludzire ligiosè colunt, appellatus. Hic copiofus fluit, nec meatu ſegniseſt , mirabilemg; naturam obtinuit, liquidem interpofitis lex diebusà fonte luo deficit,audumq; & ficcum alueum relinquit. Quod auté mirabilius eft , nulla mutatione facta ſeptimo die fimilis exoritur, talemque continuo ordinem obferuare pro certo ab omnibus cognitum eft. Quam fitexitiofumpro lattandisine Fantibus vitioſas eligerenutrices. Vtrices pro lactádis puerulis ma lis moribus imbutas, vitiofas , in . B eptas, N BARICE I LI 1 eptas crudeles vel ſuperbas reijciendas exiſtimo: mites autem , benè moratas, fine vitio, & prudentes cligendas. Pueri enim ex ijs educati ob acceptum nutri mentum à parentum natura recedunt, & 1 ad nutricisvitia , vel prudentiam aliquá inclinationem habent. Indelegitur Ne Pi ronem crudeliffimum à fuis progenito ribus longè degeneraffe( quamuis pravá inclinationem vincerepotuiſſer) ijenim benigniffimi fuerant: ipſe autem à crue delillima nutrice lactatus, & connutri tus, propriam matrem interfecit. Menſtrualisfanguinis mulierum immanitas. Aximum contagium in mulieris i ei F credidit.Refert enim nouellas vites eius pernecari contactu ,rutam , & hederam illico mori, apesta & is aluearijs fugere, lina nigrefcere, aciem in cultris tonſor rum hebetari, æs graue virus & ærugi nem contrahere: equas , li lint grauidæ, ta &tas abortire,multaque alia pernicio famala ex illius contactw fieri tradidit. Sed HORTVLVS GENIAL15. Sed longe à veritate diftar hic auctor: cuiuslibet enimmulierisfanguinēmen i ftruum virulentum effe falfamum eſt, quippe in ſana muliere, non differt & Yanguis à fanguine vitiumque illius in i quantitate tantum perliftit,vtbenè Ca piuacceusin fua Praxi recenſuit, fecus eft in morboſa muliere, ex menftruali enim iſtius fanguine nõmodopericula, quæà Plinio adducuntur, eueniunt, ve - rum etiam alia. Equidem canes epoto · menſtruo in rabiem vertuntur. Homi nes in he & icā , & phthiſim , fià veneficis, eis in potu tribuitur , deueniunt: Oleze contacte ſterili fcunt . Alia ctiam ex il lius virulentia contingunt, quæ reticere melius eſt. Frigidumpotumpoſt pharmacum af fumptum magnæ vtilitatis afue tis fuiſſe. Egrotabat oliin in Sicilia Prorex Ioannes à Vega: ſumptoque Phar maco ſegniter purgationem habebat. Medicusfamiliaris , vtaluum irritaret , juris pulli ſine ſale pararú cyathum co B 2 A ram 28 BARICELLI ram Principehabebat ; illumque nau . ſeantem , & tale brodium abhor. rentem , vtebiberet exorabat. Super ueniens autem Philippus Ingraſsia , iua ris vice , libram aquæ frigidæ cum vn cia zuccarimediocris albedinis propi. mauit. Erat enim ille frigidæ potioni af fuetus,atqueiecore percalidus. At frigi. da cpota, deſtructa eft confeſtim naufea fedatilque nonnullis in ore ventriculi morſibus , talem è veftigio purgationé feliciter perfecit, vt gratias referre In graffiæ pro tali frigidæ potione,cupiens, argenteum illud vas,in quo repofita fri gida fuerat, pretij aureorum nummo. rum quinquaginta , gratiſsimo animo donauerit. Ingraff. de.frig.por.poft medic. Verrucas cuiufdam animalculi liquo reperfanari. Eferam quod mihi in Apuliæ quo dam loco, circa verrucas fucceflit. Expetebat à me quidá nobilis , qui ma. nusà verrucis nimis deturbatas habebat aliquod pro illis abigendis præſidium . Ego coram nonnullis multa ,quæ aliàs RII verir. HORTVLVS GENSALI's. 11 veriſſimaefle comprobaueram ,illicon it'o fulebam.Inter hosrufticusquidam ino to pináter,fe ele &tiffimum habere remedia pro ijs penitus dirimendis non rogatus I. faſſus eſt . Sciſcitor quale fit, animalcu Di lum eſſe dixit: ad experimentum veni Before mus, ægro confentiente. Ruſticus ani. i malculum inuenit. Hoc'in floribns 1. Eringij, & Cichorez æftiuo tempore uk moratur,eft coloris calaſsini, cum ma of culis rubeis, & quodammodo aſsimila tur proportionecorporiscantharidiyli y cet paruulum ſit. Acceperat aliquot 12 i- fticus, & ſingula in ſingulis verrucis d ... * gitis exprexit: exibat liquor quidam , o manus intumuit, & doluit,fed cum mo. derantia: intra tres dies detumuit, & fana facta eſt, nec verrucę ampliusviſę ſunt. Tauriſanguinem inter lethalia vene na connumerari. Nter atrociſsima, & fuffocantia ve nena Tauriſanguinem recenter epo tum connumeramus ; congelatur enim 2. in ventriculo, reſpirationemqueimpe s diens, hominem fuffocat. Themiſtocles B 3 Athe Inesta 30 BAR I CELL I. Athenienfis tanti veneni tentauit expen rimentum . Hic enim ciuium inuidia à Patria relegatus,ad Artaxerxem confu git, à quo diues factus eſt.Dum autem in patriam ingratiam Artaxerxis pugnare cogeretur,in Dianæ téplo ,hauſto Tauri fanguine, vitam cum morte commuta uit.Ex Plutarcbe . Quo artificio duriſsim afaxafrangen re valeamus. Aris ſaxa non alia re frangendag quam larido accenfo retulit Ola us.Hoc equidem rationi conſentaneum efle ducimus, cum pinguehumidum ,fax lique commiftum illud fit, ob id enim flamma potens & acris eſt diùque ma net. Annibal verò dum Alpium rupes, ingreſſurus Italiam , comminuereopta ret, faxa potentiſsimo igne concalefacta; acerrimoacetohumectabat;:ita enim ea molliebãtur,& in fruſta cædebátur, fra ctioniq; facilior erat locus.ex Tiro Liuip. De lapidis Asbeſti mirabilivirtutes LAsbeſtos lapis,qué Arabia, & Arcadia produ quis HORTVLVS GENIALIS. , producit, fi verus & probus fuerit,femel accenſus perpetuam flammam retinere videtur.ExhocGentilestemplorú cane delabra conficere folebant, clarè ani maduertentes fortiſsimam flammam & i * inextinguibilem elucere, quęnecabima bribus,nec tempeſtatibus extingueba tur. D. Auguſtinus lib.21.deCiuit.Deiz. Athenis Veneris Phanum fuiſſe referty in quo de di&to lapide lucernæ conſtru Etæfuerant,quæ aliqua intemperie ex tingui minimè poterant. Aegypti Reges opera magnifica, &admirane da Antiquitus conftruxiſle. Pera ab Aegypti Regibus conſtria & a omni admiratione digna ſem per exiſtimaui. Hi porrò Labyrinthoi rum ,Pyramidümqueprimifuerunt au & tores, & Mauſolea fepulchra , & Obe. Hifcos erexerunt, Ferunt admiffo faci : nore, Pheronem Regem è veftigio vi- , Cum amififfe,decennioquecæcum -fúiſle. Vndecimo autem anno ab vrbe Buci, accepto Oraculo , quod viſum reci peret, fi oculos mulieris, quæ tantum B 4 lui BARICE L L 1 ſui viri amplexibus contenta fuiſſet, cum terorumque virorum expers , lotio ab luiſet. Hic ante omnia vxoris lotiura tentauit , cum autem nihil cerneret in. finitarum mulierum vrinam experiri voluit; viſuque recuperato , præter eam (vxorem enim eandem duxit )cuius lo tio vilum accepit, omnes concremauit . 'Abea autem calamitate liberatus, cup alia in alijs templis donaria pofuit, om nia egregia ad memorię diuturnitatem , tum maximè memorabilia,ac fpe &tacu lo dignain templo Solis gemina faxa, quosobelos vocant à figuraverucēzenam cubitorum longitudinis ,octonum lati tudinis. Pelõdor. Virg.ex Herod. lib.z. Cacodamonem malinuncijpræfagium aliquando attuliffe. Arcus Brutus cumexercitu ex A Gia nocte media & profunda dum fplendidum erat lumen, & filentium vndique caftra tenebat , multa fecum memoria recolebat. Cum autem ad fe venire aliquem præſentiret, intentus MarcusBrutuscumexercituexA HORTV I VS GLNIALIS. 33 intentus ad introitum afpiciens,horren dam , & monſtruolam corporis feri & terribilis ſibi aſliſtere imaginem reſpex it.Quis ( inquit)interrogans erutus,ho minum, aut Deorum es,quid tibi vis? quidad nos veniſti ?Murmurans ille,tu . us Ô Brute( dixit)malus genius ſum , in Philippis me videbis. Tum brufus nihil perterritus, Videbo, reſpondit,cogita . bundusqueaccubuit. Verum Caſsiana cognita clade deinde , cogitationeſque fuas videns, & fpes fallaces ſublapſas re tro referrifin Philippis fibiipfi mortem coniciuit.Ex Plutarcbo. olei, vini ,ſegetumgſterilitatis prafagia. Irij vefpertinus occaſus, fi biduoana teuertat, vel fequatur Plenilunium , fegeti rubiginem,&foreftentibus vre . dinem pronunciat. Procionis occafus veſpertinus,fi interlunio eueniat, flores ti yiti, & oleu germinanti iniuriam ex vredine adfert.Aquilæ verfpertinus ex. ortus, & Arduri occalus, in Pleniluniú B S incidit, BA RICE III incidit, & olei& vivi ſterilitatem , vtros quetum florente denunciat Ex Iunitino - deris falubritatem advitæproduction anem maximopere videmuscon : ducere.. N Hybernia quaſdam Infulas, ir quia bus homines longiſsimæ vitæ funt, re periri compertum eſt,tanta eft enim ibi: aeris ſalubritas,vtvita humanalongiſsi me producatur , Cum autem ad maxia . mam ſenectutem homines deueniunt, deficiente pauliſper humido radicali , caloris naturalis opera, quia anima pro-. pter complexionis bonitatem recedere: nequit , in corpore magni ſuſcitantur dolores : Idcirco illius regionis homie nes poft diuturnos labores, vitam aber forrétes , longèà propria regione fede portari procurant;præſertimque ad lo . cum minus falubrem , vbifaciliter mon n'antur. Abulenfis in Genef.c.2.6 . Anania: in Vnis .Fabrica . Linica.magna proprietatisapud! indos fiering 1 Maximi HORTVLVS GENIA L'IS. 55 · M Aximi valoris lintea ex Asbeſti. no lino ,& Amiancho lapide con texere Indiani fo !ent. Hæc in ignem ; proie & a flammam quidem concipiunt, detrimentumautem nullum recipiunto Cum autem vſu commaculata Indi hæc lintea depurare coguntur, ( ſpreto more noſtro )non aqua,non cinere, vel ſmege mate vtuntur; fed in ignem proijciunt:: certiſsimoexperimento perdocti ab eo non cóluni modò; ſed potius-exempta. fplendeſcere,nihilqueillis deperire. Ta.. le Carolum V..Imperatorem nonnulli habuiffe ferunt. Mizaldus. Hominibus àgraui valetudine opa preffis varias hominum figuras appa: rnilleſepißime , expertum oft . Ignum ſpeculatione illud fempers primuntur valetudine ex affe &to cere. bro, an actu Demonis figare diuerſçapa pareant? Quippèno ſemel audiui, non . mullos. Dæmanes ,alios verò fæminas. B 6 vidifle BARICELLI vidiſſe, vt inter cæteros Alexander ab Alexandro de ſe teſtatur. Cum (inquit) Romæ ægravaletudineoppreffus eſſem iaceremque in lectulo,fpeciem mulieris eleganti formamibiplanè vigilanti ap paruiſſe confiteor, quam cum infpicerem diù cogitabundus,&tacitus fui, repu tans nunquid ego falfà imagine captus, aliter,atque res eſſetafpicerem ,cumque meos ſenſus. vigere, & figuram illam pufquam à me dilabi viderem , quæ nam illa effet interrogaui, quæ tum fubridens & ea quæ acceperat verba reſpondens, quaſi me planè derideret, cum diù me fuiſſet intuita diſceſlit. Quomodo au hæcfiani in lib. 1. de pita hominis difa fusè enucleamus. Hydropes lethales multoties ab occul. tis,abditiſq præfidiisdifparuiſſe. Vltiequidem morbinon à me dicorum remedijs, fed à caufis abditis curati funt.Refert Schenkius l.be 3.obferuat. Medicinal, Chriſtophorum quendamin deſperata hyeme, ab hs drope tem M HORTVIVS GLNIALIS. drope lethali hac via fanatum fuifle. Illi dormienti in Sole aprico lacertus viri. dis occurrit in laxatumque eius finum irrepfit, & toto cotempore, quo dormi. it,per tumentem ,nudatumqueventrem oberrauit. Poft horam expergefa & us lacertum in ſinu ſubfultare animaduer tit, quem veluci homini amicum & in noxium dimilit . Huic ab eo tempore hydropicus tumoromnis,citra alia re media intra paucosdies ſubſedit , & diſ paruit. Quicafus mirabilis eft: & non minori admiratione dignus, Bufonis fylueftris, quam fit proprietas. Hoc e nim animal fi per ventrem fcinditur, & fuper renes hidropici ligatur, aquofita tem per vias vrina, quæ in Aſcitelupet abundat,mirabiliter educit.Hoc VVie rus expertuseft,Napaulli ſecreto rema dio hydropicorum aquas Colubri a quatici lapide ventriapplicato ſenfim abfumunt. Infuper vituli marini pelle aquam corpori fuffulam Hermolaus Barbarustolli prodidit. Cæca igitur,& abdita via multos hoc morbo ſanari comperimus. B7 Mediana 38 BARICEL II Medeamà veneficiorum calumnia a Diogene fuilevindicatam . , moriæ ſcriptoresmandarunt,Meo . deam illam concelebratam magicis arti bus, maximam dediffe operam , ijſque latiſsime fúille inſtructam.Hic.n.apud Srobæum dicebat,Medeam fapientem , non veneficam fuifle, que acceptis mole libus, & effæminatishominum corpo , ribus confirmabat ipfa gymnaſijs,acex ercitationibus, & robulta vigentiaque reddebat.Hinc, vt veriſimile eft,faina emanauit, quod illa coquendo carnes hominibus ivuentutem reftitueret , Si . enim ad ea, quæ de ipfa dicuntur , quod nocturnis horis coram Luna proftrata maleficia fuo nudato corpore pararet , refpicimus, vt patet per Seneca in Tras gæd.7.Quod vero alia attinet de quie bus ipſam accuſent, neſcio quomodo. ab infamia eam liberare valeamus. ImPlenilunio vtplurimum furioſos: vehementius infanire Luna HORTVLVSGENIALIS 39 L.Vna dum Soli opponitur , vehementius furiofos infanire obſerua-: mus: tunc enim ex. fuperabundantium humortin copia-cerebrum ad cranium vique intumeſcit ,eofque ad furiam du.. cit.Hac (vt reor) caufa, furioſos Britan . ni luna quarta decimaverberibus affli ., gunt,conſiderantesſailicet ſanguinem , & fpiritum tunc temporis efferuefcere.. Verbera.autem non fine ratione ad talie um ſalutem conferre videntur; vt enim larga proſperitas ad inſaniam homines, ducere potenseft:ſic dolor, & calamitas, prudentiam inducere conſueuit : quod , fapientiæPrinceps perbellè fignificauit: dum dixit, affli &tionem tribuere intele lectum.Bodinus in tbeat.net, Annicomputumdimēſuramàquin bufdamnationibusrudiordine fuiffeconstructiuni Noi.certus modusapud felos Ar gyptiosfemper fuit, eorum enim Sacerdotes ab Abrahamoedocti,& verá anni-menſura, & Solis curſumcogno., frese A 40 BARICELLI fcere valuerunt. Apud alias nationes di ípari numero, parique errore annus no tatus eft :fiquidem Arcades trium men. fium annum faciebát. Lauinij tredecim. Acananes fex.Gręci reliqui 314.diebus. Romulus annum decem menſibus, qui 304.dicbus conficiebatur ordinauit.Hic å Martio incipiebat,eo quod Marti fuo genitori credito, menſem hunc dicaue rat.Numa poft Romulum quinquagin. ta dies computo huic addidit, annum . que conſtituit 354.diebus. At. C.Cæſar Aegyptios imitatus , ad curſum Solis, quidiebus365.& quadrante conſtituie tur,annum dirigereftuduit. Céſorinus, & Suetonius. Solatri maioris, e Serpent arie mio norispotentiacontraparafitos mirabilis eft . Irabilis profecto Solatri maio. ris, fiue herbæ Bella donna radicis potentia eft: fi enim contrita, & exiccata vnius ſcrupuli pondere per horas ſex vino infunditur,illudque facacolatura uno homini potui datur,vt illecibum guſtarc, M. HORTVLVS GENIALIS. guftare nequeat,efficiet. Hoc paraſitis idoneum eft remedium ,hi'enim aperto ore,tanquãomnia deuoraturi,in menſa cófident;fed hac via pænas luent, quip pè alios vidcbunt comedentes, ipſi ta men inſtar Tantaliin menſa fameſcent. Vnde apud conuiuas ridiculi, & confuſi apparebunt.Sanantur hiconfeftim ace to bibito.Idem facit radix Aron , fiuc -minoris Serpentariæ in acetarijs recens contrita ;qui enim guſtauerit, apparebit Suffocari cibumque relinquet. Sanatur hie allio comefto . Ventorum ortum ,occafumque terre AremEchinuinmirafagacitatehomi nibuspraſagire. *ErreftrisEchini, quiautumnalitě. pore in vineis , dumoſilque fpinis verfari præcipuè conſueuit, in ortu oc cafuque ventorum præfagiendo mira l'eft fagacitas.Horum porrò latibula du obusconftru &ta foraminibus, quorum alterum Boream , alterum verò Auftrú reſpiciat,conſtructa reperiuntur. Pre ſenti . Tore BAR ISE EIN fentientes autem Boream Auſtrum ,ali umve ventum fufHaturum , longè abe orum ortu , vnum vel alterum cauernæ meatum obturant; ventorum enim cog nitio-ijs innata eft, vtab ipſisſe tueri va Jeant.Hoc ordine Venatores Echinorú Jatibula , eorumque fagacitatem cond derantes, nulla ſtellarum obferuatione habita, fed folum ex cauernarum mea. tibus clauſis,velapertisVentorú indagia nem cófequentur. Ex Plutarcho in Dialog. Animi pudorem , timoremque hu . manorumcorporum diuerfimoda faciem alterare. agna inter animi pudorem , & ti morem cum vtrumque fit triſti . riæ foboles, videturdiſparitas:quippe in pudorehomines facie rubefcunt,timen tes verò pallefcunt. Natura( vt inquit Macrobius 7. Saturn. ), cum quid ei oc currit honeſto pudore dignum , imum petendo penetrat ſanguinem ,quo conto moto diffuſoque cutis tingitur,rubora; saluitur, Thelelius auté (vt ex Taſſone citatur M HORIVLVS GENIALIS. 43 citatur) faciem in pudore,voluit affe &iū recipere , & proinde erubeſcere. Hocà ratione alienum haud eft, fiquidem vo lunt Philoſophi naturam pudoretacta, fanguinem ,inftar velamenti ante fe ten dere.Experientia infuperhoc docet, e rubeſcentes enim manum fibi ante faci. em frequenter opponunt. At timentes palleſcunt,quia natura cũ quid extrinſe. teoccurrens metuit, in profundum de. mergitur: ita &noscum timemus,late bras quærimus, & loca occulta, Natura itaque defcendens ,vt lateat,fanguinem fecum trahit , quo demerſo dilutior cuti. humor remanet,pallorqueſuccedit. Animaliaex putrigenita materit inmundiprimordio minimè fuiffe. Væ ex putri materia generantur, ſex animalium genera communi ter exiſtunt . Quædam enim , vt bibio nes, quæ ſunt minutifsima animalia,ex vini exhalationibusfiunt,vt papiliones ex aqua.Quædã ex humorú corruptio pibus BAXICE ILI nibus proueniunt : vt vermes in fter core,velciſternis. Quædam ex cadaue ribus, vt apes ex iumentis:crabrones ,fi ue muſcægrandes,quæ volando ſonant. Scarabæi liue mufcæ virides ex equis, vel canibus mortuis: fcorpius de caucti mortui carnibus:ſerpens de medulla ſpi næ humanæ. Quædam ex lignorum pu tredine, vt teredines , qui lunt vermek intra ligna , quando non abſcinduntur tempore debito , exorti. Quædam ex fructuum corruptione, vt girguliones ex fabis. Quædam ex herbarum corrup tela, vttinex.Hçc autem in mundiprin cipio immediatè à Deo creata fuiſſe, nulla ratio confiteri cogit,cum ipſa na turaliter ex corruptione procedant;poſt autem mundi exordium huiuſmodi ex corruptelis generationes eueniſſe verili mile eft;Deus tamen feminarias cauſas horum materijs indidit, fine quibusori. ri non potuiſſent.Abulenfis in Genefi 6.2. Defygis Arcadia mortifera natura, Alexandrimorte. Circa HORTVLVS Gerialis. ferunt, ille, CircaNonacrinin Arcadia ,fons quidá teperitur è petraexoriés, quęStyx ab in colis appellatur, tantæ mortiferæ natu rę, vt ſumma celeritate corrúpat corpo ra . Equidemprotinus hauſta ( Seneca teſtimonio 3 quaft.natur.)induratur,in Itarque gypſi ſub humore conftringitur, & ligat viſcera.Quia autem , nec odore, nec fapore notabilis eft ,fæpè fallit, nec ea epota,amplius remedio locus eft.Fe runt nonære,non ferro, non teſta aquí huiuſmodi continere,necaliter quam in equi vngula ferri poſſe. Huius vemeni potu ,magnumAlexandrum in Babylo . nia fuiſſeextin & um multi ſcriptoresre medico ,ob aquę feritatem in media po tione repentè veluti telo confixusinge muit; elatuſque (vt ait Iuſtinus) è conui yio ſemianimis, tanto dolore cruciatus eft ,vt ferrum in remedia poſceret, & è tałtu hominum velut vulnere indole . fceret. Achores tineafque capitis,ex bufonis oleofeliciter fanari. Dum 46 BARICELLI prope Luceriam Apuliæ ſemel me dicinam faceren , ibi quendam achori bus,tineiſque per multos annos turpi. ter affe & um ,cui varia fuerant applicata temedia,omnia tamen inutiliter , prop termorbi reſiſtentiam repperi. Tande noſtro conſilio hicele &tè ex pharmaco purgatus, folum linimento ex oleo in quo ad exactam co &tionem Bufo fue Rana terreſtris ebullierat, optime cura tus eft , quippe fimplici hoc remedio per paucosdies in capitevtens, fanus, & capillatus fa & us eſt; durante autem lini mento piliersortui,vulſellis à chirurgo extirpabantur. De Cerui lachryma, eiuſque in ciendo fudore potentia. Antæ creditur elle efficaciæ Cerui lachryma in Tudoreciendo , vt' li grana quinque vel ſex potui dětur, totü corpus fere folui iudicemus.De hac lo quens.Abinzoar lib. I.tra & . 13.6.6. le tria grana Azir filio Regij magiſtri equi HORTVLVSGENIALIS. 47 equitum in lacte , vel aqua cucurbitæ, vel.roſatæ exhibuiſle:retulit,illumque à virulento ictero liberaffe.Hæcautem in Ceruis ante ceptelmum annum ( teſti monio Scaligeri)nulla eft,temporis au tem proceſſu generatur, & in iuglandis molemaccreſcit.Dicitur magnam habe read venenum efficaciam , vt in Afia fe Hiciſsimo fucceflu fæpè experiuntur. Vires infirmorum collapſas, odoribus refarciripoffe. Nfirmorum deperditas vires non potionibus modò,verum atqueodo , ribus reftaurari pofſe obſesuatum eft. Aiunt enim Democritú in dies aliquot, amicorumgratia pomi odore vitam fic bi prorogalle. Hinc multi panem cali dum vino odorifero immerfum nari busadmouentægrorum , quem a tem . poribus, & coſtis cataplafmatis more imponimus,vtique vires egrigie reſti tuimus.ConciliatorApponenſis mori. búdá vitá, ex croco , & caſtoreo cótuſis, vinoq; cómiſtis producere fecófueuifle tefta . 48 BARICELLI teftatur,ſenibuſque eam compofitioné exhibuiſſe , nullatenus olfa & u magis quam potu profuiſſe.Ferreriuslib.2.Me thod. De olei Balnei mirifica in morbis præftantia. O Lei Balneum , vt Herodotus anti quiſsimusmedicusprodidit, quià diuturnis affliguntur febribus, à laſsitu dine, vel neruoſarum partium dolori bus oppreſsis,conuulfis , & vrinæ , fup preſsis laudatiſsimum ,ac ſalutare efic remedium experimur. Vidit huius pre ſidij experientiam Heurnius in quoda extenuato, ac ferè exhauſto , dumeflet Patauij:illum enim validiſsima occupa uerat conuulfio,at tepidi olei pleno vafe immerſus,ac fotus fanuseuafit.In lib.no ftro de Hydron.nat. Adam & fuos contemporaneos, perfc. etiſsimamrerumnaturalium ha buiffe cognitionem . Nter aliasrationes, quas Abulenſis in Genef.in c.f.de longiſsima vitæ pri. morum IC HORTVLVS GENIALIS morum parentum,quiannum ferè mila Jeſimum ateingebant,retulit,hácaddux it;quod'Adam'rerum naturalium perfe Etamà Deo cognitionem habuit.Intele lexit enimfru & uum , herbarum ,lapidú, lignorum , animalium , mineraliumque virtutes, & do&rinam , quibus vita hv mana diutius conſeruari poterat; quæ omnia contemporaneos,(vt ipfi etiam vitam producerent longiſsimèJedocuit. Hæc autem cognitio , & ex diluuio, & gérium diuifione perdita eft.Reperiun turtamenin præfentiarum multa mira bilia,naturęque ſecretiſsima apud ſapi entes, à temporuminiuria foslitan vin dicata; quæ aliquando hominesvidentes aut audientes, tanquam lupernaturalia opera admirantur Rutaminter alexiteria medicamenta connumerari: Nteralexipharmaca præſidia, Rutam minimęconditionis haud efſc perhia bent,fiquidem ieiuno ftomacho come fta multos à veneņiviçulentia liberaſſe C. degi BARICE ILI legitur. Dehac Athenæus in 3.Deipn.la . quens, Archelaum Ponti Regem fuos populos veneno interimete confue uifie fcribit, illos autem à quibufdam edo &tos, ob id antequam è domibus ea grederentur,quotidieRutam cdere fo litos à Tyrannicrudelitate.le.defendiffe. Solaſuſpenſione, capitiscruciatus verbenam mitigare. Trabilis eft Verbenæ proprietas M.in dolore capitis mitigando ; 'fi quidem à Petro Foreſto traditur hoc folo præſidio quendam fuifle perſana tum.Ille netlis remedijs, quamuis opti mis curari potuerat,non venæ ſectione, non ſcrupis digerentibus, neque steco &tis pilulis,cucurbitulis, nec alijs topic cis auxilijs. Cum autem nulla iuuarent semedia,ad collum Verbenaviridisafe penſa eſt, & fanus fa & us eft,lib.9.ebſer.3. Detkapſie virtute in fugillatis faci nandis,Neroniſquecalle. ditate. Nero HORTVLVS GENTALIS. Tero Imperator in ſui Imperij ex 36 ordio Thapfiam ,eiuſque excellé to tiam magnificauit; Ille quidem dumno . & u incederet incognitus , & in multos impetus faceret,nå ſemel facies fugitla Do ta ,cutifq;livida,piftula ; ab illis fuerat. L. Confeftim hic,ex Thapfia,thure , & cem ra commiſta,linimento ljuentem vifum collinibat ,quopræſidio antelucem à fe da ſugillationeliberabatur; dum autem die in populiconſpectu , faciem fanam oftenderet,facinoris ſui famam , & igno . miniam occultabat. Ex Durante in Her . 25 g. barie . I je obſtétricibus animaduerfio. præcidendo diligentia adhibenda eft;quippefi ni mium curtè vmbilicus religatur,ætatis progreſſu pariédi conatumreftringere, imminenti vitę periculo ,poteſt. Ex M46 mbiaCornace. De arboris ficusmirabili natura . I coctu faciles habere deſideramus, in arbore ficus eas ſuſpendemus, ita Votum BARICELLI votum noftrum procul dubio aſſeque mur: credo forſitan ob acutum , & incil : uú odorem , quem arbor Ipirat id cauſa ri;velforſitan occulta cæcaque proprie tate.At quod mirabiliusin huius arbo . ris natura eft , Taurum indomitum , fe rumque in eodem alligatum manfuef cere tradunt. Neſcio autem annaturali via propter-odorem ,an aliqua antipa thia, quæ inter talia exiftat hoc eueniat. Audiui tamenà multis vtrumqueexpe rientia fuille confirmatum . Quomodoà vitriolo arislaminas.ex . trahere valeamus. Lui momenti illa cognitio , quomodo à vitrioloæris lamellę extrahantur,ape riam modum , qua facilitate id affequi valeamus.Bulliatur Romanumvitrio . lum in olla cú aquafontis: in eaque cha lybis lamina per horæ quaternionem demergatur : extrahito demum chaly bem , ipſumenim lamellis æris inftar suginis colligatum habebis, quęculcro radon HORTVLVS GÈNIALIS 537 11 radende fút, vt alias chalybem immera. gere pofsisznouaſquelamellas extrahe.. re. fiquidem tamdiù corradi poterunt, quouſq; Vätrioli portio in aqua fuerit. Arrigat aures ingeniofus; quia ex hoc : minimo principio multa, precipuèinre: medica, yrilia aſſequetur. oléum vitrioli ,&fulphuris rostris : lumbricos plurimumvalere. NITlfi magnis experimentis præſtana tiſsimum remedium ad puerors i lumbricoscomprobalſem ,haud audia . rem hic inter arcana ſele &tà fóre repezia nendum confiteri: quippe tanta eft eiuss virtus,& potentia, vt mortuos ferè pur erosè vermibus ad vitam trahat . Hic : induſtria paratur,In libris ſingulis aque fontis oleifulphuris, vel vitrioli chimi.. cè extractorum , aliquotguttulaadden dæ funt,ita vt aqua acidula frat, quæ pu eris,natuque maioribus danda eft diù noctuque ad placitum ,.e & enim præſtaa tiſsimæ virtutis 0 T! 10 Da BAKISELIN DeCaraba mirabilivirtute invuula cafum ,Amygdalaruamque tu . mores ArtinusRulandusvirin chimicis M celeberrimus in Amygdalarum inflāmatiene, & tumore, vuulæquecaſu ex humoribus à capite fluentibus exci tatis ſola Carabâmirabiliaparauit-Prie mo fuffimétum cófuebat,hoc modo ex . ceptü.Accipiebat Carabæ albiff . drach . 7.qua redacta in puluerem craſsiorem , & carbonibus impofita,fumus per infa dibulum ,ore excipiebatur ab ægro mar. ne,meridie, & veſperi, multa vtilitate, Accipiebatetiam fermenti veteris vnc .. & quam moreemplaftri linteolo indu cebat, afperfoque Carabæ albæ pul uere vertici imponebat per diem ,per noctem vero fequétem recens applica bat. Quibus paucis remedijs, &ex fola: quaſi Carabayquam plurimos à fauci um tumoribus, vuulæque cafu ,Amyg dalarumque inflámationibus oppreſlos perſanauit. Ex eiusCurationibus. Spina HorTvivs GENIALIS Spine infeftoriæ Baccas" ad. Tenaf mumexfalfapituita expertiſsimum verumque ad illum exiftere remedium . St mihi remedium pro Tenafmodo quadam fortafle mille kominum, qui endemiali fere morbo hic ſugebant per fanafle quam citiſsime . Syrupum ex Baccis fpinæ ceruinæ, fiue infectorice: Aromatario parariiufferam . Hæinfine: O & obris, cum bene maturuerint, collie guntur, exprefloque fucco cum melle vel Zuccaro ad formamfyrupi ducitur: additurque in fine maſticis, velzinzibes sis , anih, vel cinamomiad drach.j.vet? in maiori dofi, fi libuerit.Datur hic fy rup.ab vnce vſque ad duas cumpauco vino dilutus,abitemijs datur cum aqua cinamomi:epoto, cibatur eger,parceta men , & ieiuno ftomacho, præcipiturque ne dormiat.Equidem vna die fanaturę ger, foluitur enim aluus,abfque mole tia , & excretis féroſis .viſcidilg; humorib. Tolo hoc preſidio integrè liberatur C Ariet 3 3 36 BARI ELIT mo Arietis linguam futurum in ouibus milanitium ,commonftrare.. M Irantur multi Virgilium in 3.. nere , vt linguam paftores conſpicere debeant, deſinant autem admirari , cau ſam enim adducimus ex Plinio, quipro pterea Arietum ora introſpici à pafto ribus voluit , quia cuius coloris ijlin guam habuerint, tále in fætibus gene randis forelanitium . Audiui à multis , hocyeriſsimum reperiri. Ouis enim e . tam cum vterum gerit ,fi linguam habueritnigram nigrum pariet agnum , fi albam album , & fic de aliis coloribus. Ridiculüm eft quod fertur; Bafilifcum àGalliouoexclwdi.. On modo à plebeiis verum atq;: à nonnullis ftudiofis , Bafilifcum : abouo galli veteris connaſci perhibe tur. Fingunthi ex aliquorum fcriptorú teſtimonio , quos eriam ego perlegia : Gallo decrepito , quiſeptimum , aut no.. olm , vel ad fummum decimum quar .. Na tum HORTVLVS GeriALIS. 57" tum annum agat, ex putrefacto ſemine, aut humorum illuuie altiuo tempore, ouum conflári , ex quo ab eodemfoto ( vt à Gallinis alia fouentur oua ) Bafi... liſcusoriatur.Sed hoc animal nemo vio dit,habitat enim ( auctóre Plinio ) in Aphricæ folitudinibus: proinde hæc creo dere difficile eſt. Inſuper ſi hanc fpecie em mafculinam poſſe fætare conceſſum . eflet , contingeret etiam inalijs , quod minimèobſeruamus. Mihi aliquotoua: in experimentum à mulierculis allata fünt, dicentibusGallum peperiſſe : erát oblonga ,& in caudam ſerpentis quibuſ dá nodulis terminabátur:at hæc à Gallie nisex plurium ouorum minutorů col ligatura (cu kuperfætatione,non autem a Gallis fieri dixi. Homines ex impromiſo Lupi afpects : veluti mutosdo; attonitos fieri. Vlgatiſsimum illud eft, hominesex improuiſo Lupi aſpectuadeo mutos& attonitos fieri,vt nec fari , nec vociferari valeant. A Lupiquadá proprie 3 yo 5 . 58 BAR ICELLI prietate id fieri aſlerunt , contenderse tes Lupum ,fiprior obuium quempiam conſpexeritillico vocem adimere, can demque illum luere pænarn ,ſiab homis ne prius videatur. Ad hænugæ ſuot.Si quidem ex terribilişimprouiloqueLu.. pi aſpe &tu ,homines terreri, timoteque concutiqveriſimile eft: ex timore autem: valido mébra frigefieri ex raptu ad in teriora fpirituum ,inde corporis, & ar.. tuum fieri impedimentu , vociſque pri uationem mirum non eft.Alijalia fin gunt, mihi autem hęc omnia ad folum timorem ,tanquamad caufam proporti Onatam reducere viſum eſt.. Multa facinoraàMagisanicalis perpetrari pole. Etulit Leonardus Vairus lib.1.de: Faſcino multas hac noftra tempe fate exiſtere aniculas, quarum impurie tate,nonpaucos effaſcinari pueros illofa quenonmodoin grauiſsimum incidere diſcrimen ,verum etiam acerbam fæpiſe fimè ſubire mortem . Pecudes inſuper: partuqalacte priuari,equospacreſcene R Falcin 1 HORTVÍYS GENIALIS. Cquote & emorislegetes abſque fructu colligi, arbores arefcere;ac denique omnia per ſum ire quandoque videri, AFucovulnera illata,Muſcis contri tisbreuifpatio perſanari.. " Vm quadam die apud amicos alie , quot cómorarer ,& læti in měla de more varia confabularemur; ecce vous ex ijs in ſuperiori labro à Fuco animali vulneratur,quo morſu ſtatim intumuit vulnus,cum maximo patientis dolore, Amici in riſum ſoli, patientismedelam minimeprocurabant.Ego quidem alias morfus hos curafle recordabar ; quare confeftim , vt nonnullas muſcas feruus meus caperet, iulli, quas contritas, dum fupermorfū impofuiſset,breuidolorie datuseſt ;.tumorq, cúmaximapatientis lætitia;aliorúg, admiratione detumuit, Quafacilitate vlcera formicantia dan cacoëthica fanarivaleant. Vidam amicus meus , cumir Hya pochondrijs,vicera formicátia,pra maque, quæ à nonnullis vermes dicun Q BARIGELLI tur,paffus eſſet, ſauitatcm ,poftmultat do & ifsimis medicis tētạta remedia , ac. quirere non potuit:ylcera enim licet fac pari viderentur ;renouationem tamen continuo recipiebanta,Vltimò poftan.. nos,& menfes in empiricum chirurgum incidit:quipaucorum dierum ſpatioita hominem perſänauit. Abluebat primo vlcera albo vino,tum ex - patellis -mari-. nis puluerem , fiue cinerem Ex Corici bus(exemptis interioribus) couſperge-. bat,vltimoherba marina vlcera coope riebat; faſciaque premebat, femel in die hoc vſus remedio vigintidierum fpatio , ægerconualuit. Procurauit arcanum a.. micus, & mihi fideliter communicauit, Fallſsimumeft, quod fertur Viperă o coitu mafculumoccidere,ipfamque asfuis.catultsinpartunecarie LAG Grauiſsimis au & oribusaffirma , mine) maſculi caput'abſcindere (ille.n.. infæminæ os caput inferit ) & fic củoca. sidere, ſed poenam täti facti illam luere. ſiquia HORTVLVS GENIALIS . fiquidem Viperinicaruliconcepti, gra-. Jiores facti vifceramatris cofrodunt,e am que occidunt. Sic voluit Plinius lib . 10.&Nicander in Thoriacis, quare Vipe. ram aiunt diciab co , quod vi pereat,aut vipariat.vtrumque autem falfifsimum effe , & experientia, & grauiſsimorum e . tiam ſcriptorum auctoritate cognitum eſt.Apollonius apud Philoftratum Vi... peram aliquando viſam fuiffe catulos ſuos; quos peperiſſet lambere , & expolire aſſeruit. Bodinus in nat.theatr.lib. 33 in Gallia,ad Clapum Pictauorú flumen , vbi Viperæfrequentiores ſunt, vtriuſq . fexus viperas lagenis vitreis inclufas fu iffe reculit;illafque peperife, & conce piſle vtroq; parente fuperſtite, Matthi olurs ex . Obferuatione FerdinandiIm perati Neapol.Pharmacopolæ Viperam parere catulos ſuos , & non occidiafts-, ruit;catuloſque-non viſcera matris,led membranas quibns incladuntur diſrúa pere. Quarerectiusſentimus,fi Vipera non à vi parere,vel perire dicimus,fed quafit B'A RICELET quaſ Viuiparam , quod non oua, vtcæ .. teri ſerpentes, ſed viuum animal pariat. Iraulos , balbos, & femilingues fieri ob nimiam cerebri bumiditatem , VA communiseft fententia ab expe rientiaalienumreperitur. Rauli, & Balbi non ob cerebri hus midam intemperiem fiunt, vt ferè omnes autumant ; inueniuntur enim hi' modo calidi,modo frigidi,modo humi di,vel ficci, vt & reliqui, qui nec Traus li,nec Balbi funt;imò & hi modo ( putis " abundant ; modo ijs carent:quare non ob bumiditatem nimiam cerebri buiure modi Traulos-& Balbos fieri , fed obt varietatem mearuum , in intrimentis; pertinentibusad locutionem exiftenti um , docuit experientia.Porrò Trauli, qui literam R.exprimere nequcunt , in media palatiregione , vbi quartum eſt osfuperiorismaxilta , duo inueniuntur foramina, quæ nullo modo adeo aperta & obuia sút, vt ijs , qui optime loquútur, Balbis veròiuxta dentes maioraobſer . wamus HORTVLVS GENIALIS. 3 samus foramina,per quæ ſtillans pitui ta,linguamque irrigans in parte illa an . teriori,bleſam locutionem facit ;; vnde bleſi , & ſemilingues fiunt: quod fi hæc non eflent haud balbutarent, licet à ca pite copiofa defcéderet pituita, vtmul tis contingit, quiex hac tamné balbi non fiunt.Quare fententiaHippocratis2.A phor.32.malè verificatur, cum afferit, balbos ob frigidam , humidamque ca pitis intemperiem fluxu tentari: Auxio. enim talis & Balbis, & non Balbis fuc cedit : concurrit tamen hæc fluxio , vt caufa remota , qua aliquando cum pro zima,dicitur affe &tum facere poffe, fi. iunctatuerit :: fola autem facere nequit . vemale Hippocrates,& alijopinati ſunt ExSanctorio Sander.de pit.en.lib.3. Morbosperniciofos; velmortem ,veb affectus longitudineminducere. Jana ciuitate, & in circum vicinis propè Neapolim perniciofifsimi orto funtmorbi,vbiſectis aliquibus corpo , tibu. BA KICE I Lj . ribus, eorum Ventriculus bilis copiaz, vitellinæ plenus inuentuseft , eiuſque : tunicæ , & inteſtina eodem colore per tincta viſa ſunt. Meatusqui ad fellis; chiftim protendit , ab humoribuscraf fis, viſcoſis, & tenacibus obftru & us ea . rat. Fellis veſica diſſecta , bilis flaua haud inuenta eſt; fed eius vice atra , & inſtar atramenti nigerrima.Hepar quo ad externam partem album erat , in in terna autem nigrum , &atrum , veluti carbo accenſus, & extindus. Langueno tes,in febrium initio ,vomitu , &nauſea, moleftabantur. Eorum lotia craſla icte . rica , & fubrubra ſemper erant. Omnes. ferè erant icterici, & longo tempore,ſi : qui euadebant,indigebant, vt fanitatem acquirerent, Ex -Io. Bapt:Cauallario deMore bo Nolano, ſeu demorbo epidemiali Lupicur paucireperiantur, ouess autem multa Tidetur quafi abftrufum illud quxar , aucs autem multæ ?'profecto in partu plures HORTVLVS GENIALIS . plures lupaedit catulos,quamouis,quæ vnicum , vt plurimum parit; Inſuper o. ues, & agni in hominú alimoniam con tinuo occiduntur; luporum autem caro eſui apta non probatur; nihilominus Q. ues-agni, & arietes ſemper in maioriny mero reperiuntur, quă lupi.Huius cau fa, prima eftDei bonitas, qui tam imma ne animal in eius ſpecie excrefcere non permittit, in facra enim Gen. c. 7.Noe, vt ex omnibus animantibusnūdis fepa, tena, & feptenamaſculum , & foeminam in arcam tolleret monituseft:ex immu dis vero duo , & duomaſculum , & foe minam. Secunda cauſa luporum eft faga citas, & in propriam ſpeciemimmanitas. Hi enim ;cum rationesviuedi deficiunt, ob cibi inopiam in multo numero con ueniunt:atque in circulo vnus poft aliú currit;vt apud vulgum á villicisparatur ludus,diciturque Řotalupo;primusau tem,qui viribus deſtirutus, currere ne . quit &in terram cadit,fit aliorum cibus, renouaturque ludus ad omnium faturi taté.Hæceſt poitísimaratio huius ſpeci BARICELLI Vhelin ei decremen i , alius enim comedit alii um . Ex Aeliano vt reor, Antimonij in vitrum reductio, eiuſ quevires in medicina. 7ltri ſtibium ,quod in longis, & dif ficilibus morbis propinatur, in e . pilepfia fcilicet ,melarcholia ,podagra, elephanticis , reſolutione, in febribus quotidianis,tertianis, & quartanis,peſti fentia correptis, venenatis, hydropicis, tæphaleis, ictericis, & fimilibus; robu ſtis tamen corporibus , ita præparatur. Stibiū, quod ex auri fodinis colligitur, in puluerem tenuiflimum contunditur, teriturq; & fupra ignem in fi &tilio, rude ferrea,aut cochleari continuo agitando vritur, vſquedum omnis humor,ac fu mus euaneſcat, quod in ſex ,aut octo ho rarum fpatio expeditur:deinde calx có teritur, carilloque impoſita,in fornacē inter candentes carbones collocatur, & igne luculentiſsimo vrgetur,dū liqueſ. cat picisiftar,poftea ſuper marnorfun ditur,atq; fic ex Stibij vncirs duodecim, vitri ipfius hyacinthi modo pellucidi, wacja ĦORTVEVS: GENIA IIS. 69 M vncias quinque coliges. Andernacus Co ment-z.Dialog.7.de nou . vet.med. Solo Metronchita auxilio mulieres offepragnantes ( omiſsis ceterisindio cys)experimur. Vlta apud fcriptores , quibusin primis menfibus mulieré præge nantem comprehendere valeamus, inu. dicia reperiuntur.Dienntmulti,lorij tab. fpe &tione grauidas nofci;fillud album , clarumque fuerit,in eoque atomi afcen dentes, & defcendentesapparuerint. Alt ex ſuppreſsis menſibus,deie &to appeti. tu ,vomitu , & nauſea ante prandiumid conſequuntur.Nonnulliex la & te in.ma millis,ex arterijs gulæ fi plus iuſto pul fant,ex lentiginibus,fi in mulieris facie oriútur,ex tumefa & is mámillis , & a ful co earú capitú colore pregnátes venatur. Cæteri tú ex his , tú ex pódese circa pe dé,ex: vmbilici egreſſu , ſiin dies fit ma ior, ex tumefa &tis venis , quæ vidétur in nariú angulis iuxta lachrimalia. Obfte trices.digitisexperiútur an vteriorificiáfue BARICÉLITY -fat claufum , vel apertum , ex claufo te nim grauidationem patefaciunt. Non défunt alij , qui Hippocratis Aphorifs mis confiſi hydromel, & fuffumigia e x periuntur,epoto enim hydromelle poſt cenam , fi tormina fequentur arguunt prægnantem eſſe mulierem .-Siilia fuf fumigio acuta per pudenda vfa fuerit , fiadnaresodores non perueniunt ', in dicant vtero eſſe gerentem.Hæc autem figna, quia pathognomica non funt ve lúti futilia reijcimus,& tanquam abſurdaad meros Empiricos committimus. Nonenim ex lótij afpe & u vere mulie rem efle prægnantem diuinare poſlumus,nam meatus vrinarius cum vtero : nihilcommunehabet,lotijque claritasy; albedo,& bulloſa granula in eo ,poflunt morbosetiam ſignificare , vtin cachochimo corpore ſæpius obſeruamus; hoc itaque indicium prægnantium verum non eſt :Nonexmenſibus ſuppreſsis ,nó ex vomita, &nauſea, ſiue appetitus de iectione hoc conſequimur: quia affc & i oneshęc ex multiscaufis, in m ulieribus, que HOʻRTVLVS GENIALT S. 169 4 4 · quæpregnantes non funt,affe &tiones e uenirepoffunt. Non ex lacte in mam millis ; quia id etiá virgines habere pof Lunt,vt voluit Hippocr.Inſuper inult mulieresin primis menfibuslacinon ha bent: lacergo non eſt grauidationis ved irum indicium Pulſatio arteriarum gule, ſolito crebrior conceptum peculiariter haud arguit,quia ex retentismenfibus, {plenis & ventris tumore & ex pituita in -pe &tore colle &ta etiam fieri poteft.Len tigenes non in folo conceptuapparent, :: quippeſignumihoc,neque omnibus,nes queſemper competit, & in nonprægnā . tibusetiamifta fiunt.Mammillæ tumes fa &tæ ,earumque capitum fuſcus color, communiafignafunt &retentis menfi bus,& prægnantibus.Pondus circa pe & en ,non in grauidismodò fed , in rete tis menfibus, in mola, & veficæ calculo obſeruatur, Ymbilici egreffusex mul 6 tis caufis præter naturam fieripoteſt,nó ergo peculiare grauidarú indicium eft, Yenæ tumefadęin nariú angulis iuxta lachrimalia , non in grauidis.modo ap 7 parent, 70 BA RIC & CLI parent , fed in quolibet abdomin's &fplenis tumore,& in occlulis menfi bus. Obſtetrices anatomiæ ignaræ de queunt intimumVteri orificium tange sc,licetmanibuscontractent,illud enim valdeà labijs matricis diftás eft,ipfe au té externá Vteri tantummodo orifici um tractare poffunt , quod femper, & grauidis , & non grauidis apertum ma net, experimentum Hippocratisde hy dromelle, & acuto luftumigio non æter næveritatis eft, vtGalenus & Auicenna comprobarunt. His itaque indicijs vere conceptum explorari non pofle expla natumeft.cognoſcimus tamen ſigno e uidenti & infallibili indicio prægnan tes mulieresin primismenfibusMitren chitæ fue Specilli, quo liquores in Vte rum inijciuntur,auxilio.hoc apud vete. resin magno vſu erat. Profecto ;li illius in foramen Vteriexternum apicemin . mittimus, quod fumma cum dexterita te finiftræ manusdigito indice inuenie . mus non enim quilibet inexpertus in yenirefciet, eft ſiquidem externum V. çeri foramé in vuluæ apice particula obe longa HORTVLVS GENIALIS. 70 longa , & duriuſcula , quæ exigui penis puerorum exprimit imaginem)ſi ex pice ſpecilli liquor aliquis fuauiſsimus ficut efle vini tenuiſsimi pauxillumine forte exiſtente coneep'u fequatur:abt ortus) exprimitur, breui tractu votum I affequemur, Sienim obturatum eſt in timum vteri foramen , quod fit concep tu pera & o liquor Vterum non ingredi gur,& mulier faftidij njhil perfentiet. Sin autem ex intromiſlo liquore velli , cationem paruam pertulerit mulier: quod facile fiet ex maximo ſenſu parti um vteri,vưiquegrauida non erit; & V teri intimum foramenapertum reperiea tür, vt experientia liquoris oftendet. Sand.Sanctor.lib.1.de vitand error . Periculofum eft pifces frixesin humido locarefor matos fomedere; Nter magna venena piſciú frixorú , quireſeruantur inhumido, vel qui Aeterint cooperti calido vaſculo , eſus eft;bi enim in lethiferú cómutantur ver nenú , &fymptomata pernicioforú fun gorum corporibus inferút, quæ quan doq; non ftatim ,ſed poft diem , vel bi duum I * BÀ R - CE L t duum eueniunt : oportet igitur frixos pifces in loco aperto ,vtfrigeant, demita tere , fi venenimalitiam cupimus euita re.Ex ArnoldoVittan .lib.de venenis, 10 . Lałtis balneum procorporis decoratie onemultum præftare. Pud veteres lactis Balneum max A idve vu, illiusfiquidem lotione,corpora , & candore, & venuſta te vigebant. Hinc memoriæ proditum eſt Poppeiam Neronis vxorem quin gentas ſecum aſellas ducere conſueuifle, quarü lacte,vt candefieret , totü corpus balneabatur. Mercurialis de Decoratione. Germantantiquitùs corporis firmi tadinimaximèvacabant. M Agna profe &to faude Germano rum conſuetudo,digna iudicatur in corporum hominum vigore confir mando :ijenim legem habuerunt,neant te ætatis vigelimum annum , quiſpianti Venereis amplexibus commiſceretur, recte exiftimantes corporum viresà nim mis tempeſtivo coitu eneruari.Cefar 6. de belloGalico. Færnia HORTVLVS GENIALIS. 73 Fæminas vtero gerentes , libenter : marem admittere :bruta autem grauida nequaquam . ! Olie Vam diſsideatmulier à brutis gra uidationis tempore, bene nouit A rift.7.de biſt. animal. cap. 4. Hæc enim ſigrauida clt, marem admittit,brutoru vero omniumſola equa coitum patitur à conceptų , reliqua autemminime. Ma nifeftifsimum eſthoc in ſpeciehumana mulierem grauidam coitum pati, & ap petere. Cicutam ,vterinum furoremex " : tinguere . Icet cicuta inter frigida connume. retur venena , præcipuè quæ in quis, &lacubus inuenitur,furoris tamen vterini, fiue Satyriaſis remedium it. Hic affectus Veneris eſt immoderatus appetitus , cum vteriardore , & delirio, Narrat Diuus Baſilius quaſdam vidifle fæminas, quæ Cicutæ potione rabioſas capiditates extinxerunt.Hoc legiturs. Liebe Homil BARICE I -11 Homil.fup.Hexaemeron ,cuiusverbanotr nulli intelligunt de ciborum appetitu, ego tamen potiusadfurorem vterinum , &ad renereos incentiuosappetitus de ducerem , cuius auxilio compefcuntur: quippe Athenienſes facerdotes cicutæ vfu ,libidinisincendia extinguere con ſueuiſſeproditum eſt. Variolas &morbillosmorbos effe no yos, & hereditaria, &paterna prom prietate vagari. Agna eft difcordia inter feripto , origine. Aflerunt multi , hos fub nomi neexanthematum , veteres intellexiſſe, cauſaſque illorum reliquias efle excre mentifanguinis menftrui, quo nutriun fur fætusin vtero , & naturam , fiue calo . remnaturalem, ita exprimunt materiá, & efficientem . Alij minimeà veteribus fuille cognitos volunt , digladiantur que:num vitio .coli,vel ab internis cor. poris principijs apparuerint: quippe Arabes HORTVLVSGENIALI'S . Arabes, quorú tempore cæpiffe hic mor buscreditur, eos peftem efle , fierique in pefte , & à corrupto cælo contendunt. de Equidem ante Arabum tempora nul lus-reperitur au & or, à quo morbos hos LT aut generatos, aut clare explicatos ha beamus.Proptereamulti latini, &non nulli inter ipſos Arabes, propter labem menſtrualem , lactis corruptionem , vi &tus rationem , & alias cauſas fieri fcrip ferunt.In tanta rerú difficultate , & ob > fcuritate.Hieronymus Mercurialis vir d octiſsimus, hosefle morbos hæridita o rios,ortúqueà cæli vitio temporeſcrip e torum Arabum , & proinde à veteribus haud fuifle cognitos enucleauit. Adhu ius viri opinionem libenter deuenie , quippęſi à menftruivitio, homines in ficerentur , quia hocab Euæ peccato à mundiorigine fempiternum fuit ,debu iffent homines hac menftruorum labe conta&i ſemper Variolas, & Morbillos pari,tamcn vec inprimaætate, nec poſt Noe,nec ante ſcriptores Arabes quem piam hos habuiſle , apertè legitur. D 2 Ape IT 21 7p 76 BARIĆ ELLI Aperiunt iſtorú fundamentum efleiro walidú bruta fanguinea,hæc enim ( teſti monio Arift.6.de hiſtor.animal. 18. ) mé ſtruas purgationes habent, & inter cæte. ra Equus,Canis, & Alinus,tamen hæc à Variolis, & Morbillis non tentantur. At quodhuius reimagis negotium conua lidat,eft,Indosante Hifpanorútranſitú nequaquã Variolas paſſos, dirco non à reliquiis nutrimentià menſtruo fangui ne,velab iſtius excremento ortú ducunt Morbilli; quia ſià tali fuifsét variolarú, morbillorúq; origines,vtiq;ij hos mor bos experti fuiſſent. Legitur apud Ra mufiúIndiæ incolas,vitioCęliplurimos Variolis fuiffe extinctos, eoq;tempore, quo noftriáb illis gallicam luem accepe runt, cordemmet viciſsim à noftris Va riolas, & Morbillos recepiſſe.Suntergo hi morbi noui à Cælo productiprimò, cuius vitio adco homines fædati funt, vtin pofterosper hæreditatem maliſée minarias cauſas tranſmittant, proinde morbi hæreditarij dici merentur , quia paterna proprietate vagantur. Ex Mer. caridi. De HORTVLVS GENIALIS. 77 2 A1 th Dearaneorum telis,earumque ufuo inmedicina. Iro artificio Araneus telas ordi M tur , quibusmufcaspro vi&u ta . piat , hasad Tertianę febris circuitusde pellendos,multi præftantes, & celébres tempeftatis noſtremedici,non fine feli ci fucceflu in vfum præſtitere:fiquidem exiis , & populeo vnguento pilulas pam rant,corporiſque locis,horisaliquot an , - te acceſsionem ,in quibus arteriariume uidens deprehenditur pulfátio, colligātas &relinquunt; indė votum conſequun . tur. Ioannes Moibanus. - Natur& cautela inmenftrualimulier rum fanguine purgandomaxi-, ma eft , MalenAgna eſt, in depurandis femina rum corporibus à menſtruali luc, naturæ fagacitas ; quippe fi oculos habuerit meatus, quibus lingulis men fibus illam deponere conſueuerit,nouas adi illius expulfionem vias molitur, Pro of OS D 3 BARIC Et ri Proptera.multæ , ex oculis cruentas, laie. chrymas,aliæ ex narium venis farguinis profluuium emisêre,nonnullæ ſputa ru bentia pafſæ ſuntin menftruorum cefla tione.Ipfein quadam ancilla noſtra, cui menſtrua occlufa erant, ex gingiuisſan guinem profundere obferuati.Atquod magnam infert admirationem , multæ per minimum manusdigitum ,& per an nularem fingulis menfibusfanguinis fu . fionem habuerunt,vt in religiofa qua dama foeminanon menſtruante ter in fin niſtra manu Ludouicus Mercatus fami. geratus medicus obferuauit. Inter rutam do braſsicam nullam imao effe antipathiam . Xſèriptoribus in re ruſtica malti, fi . fecus rutam feratur, braſsicam illico arefcere tradunt. Aliam von adducant cauſam , & rationem , quam antipathiam, & diſparitatem quandam inter talium naturam.F utile autem eſt hotum argua. mentum , nulla enim inter rutam , & braſsicam.contrarietas eft, quia tamen alte . Elec HORTVIVS GERI A'L15. 79 5 :) NO altera prope alteram areſcit, id in cauſam eſle poteft ,quiavtraque calida, & ficca - eft , inde facile euenire poteft , vt ob humiditátis inopiam altera, vel amba i ariditate perdantur. Pediculos morientium corpora miris Jagacitate relinquere. on leue à Medicis præfagium à pediculis in grauibus hominum valetudinibusſumitur . Hi profe &to in moritüris; quandờadeo intenfà eft huis morum corruptela, ve calor innaus re foluatur, vel putreſcat , circaventricule regionem , vel fub-mento, vbi maior eft " ealiditas congregantur,parteſque extrbó mas, tanquam calore proprio orbatasderelinquunt.Quodcalorem proprium penitus exſolui cognouerint, ab infirmi corpore mira celeritate longius abeſle: confpiciuntur. Lemnius. De Achatis lapidismirabili. natura A Chates lapis, qui ex India fertur, tum coloribus diuerſis , tum ve D4 piss TA m 21 BARICE I Ili nis variari confpicitur , ex quorum in .. terſectione diuerlæ imagines multoties, fabricamtur .Quod autem mirabilius eft, nuncferarum genera , flores, aut nemo ra,nuncvolucres, autRegum naturales, hic lapis portendir effigies : quippe fer tur in Achate Pyrrhi Regis, & capuri , & feptem arbores in quadam planitie ap parentes extitiſſe , Ex Camillo Leonardo de. lapidib. Ferarum natura in hominibus mie rum in modum deteftanda.. On eſt à ratione alienum , quod de Attila circumfertur , quod Canis more latraſſet : quippe Ioannes; Langius clari nominis medicus ab equi-. tibusComitis Palatini feaudiuifle retu lit, quod in Auftria homine, qui latra . tu ,ac curlus pernicitatecumcanibus co tenderet, & cũillisin ſyluis illæfus ve naretur,vidiffent.Hæcauténaturaabfq; dubio deteſtanda eft , quippe tales . im manes ſunt, & in hominum occiſiones procliues, vtAttila crudeliſsimus fuit, NRege ini HORTVLVS. GENIALIS. 81 es Ees & in viuentium cædes pronus , à quo tot Vrbes, & populi vaſtati ſunt.. Non modòinfæminaslaſcinire homi : nesverum , etiam brutacernuntur . Omines laſciuire in fæminas, nec nouum ,nec inauditum eft cum anebo fub humana fpecie contineantur. Quod autem bruta in eafdem laſciuiant, mirabile eft,Plutarchus in Dialog. Ele phantem in Alexandria fæminam qua- - dam ,quæ coronas ſutiles componebat, fuiffeque Ariſtophano Grammatico rio ualem , adamaſſe retulit: A micę,per pla team tranſiens Elephas,&poma, & frum & us donabat, multiſque indicijs , & a morem , & ad fervitutem promptitudi nem declarabat,læpeque à latereafside bat, & laſciuè mammarum loca tange bat,Serpens etiam quidam (teſtimonio eiuſdem )puellam ardentiſsimè adama uit,no & u ad illam accedebat, placide. - que amplectebatur, &à latere dormie bat, luce autem aduentante nulla illata kelione diſcedebat.Parentes,ne à ſerpé tele . t n D 3 , BARICELLI itas te læderetur, aliò puellam afportarunt: Ille autem ad amicam vltimo peruenit, quá nonmorefolito'amplexa,ſed qui dam amantium ira in illam irruit , ma nuſquepuellæ nodis vinciens,caudæ exe tremitate amicæ tibias verberebat, profecto præreritę fügæ ,atqueablentiæ: iniuriam vlcifci videbatur: Quomodofamine vterogerentes: conceptumvaleantoccultare. Aximam Sabini cuiuſdam Roe mani vxoris in occultando conceptu referam ſagacitatem , quo præfi dioaliæ confimiliter,fi optabuntfæmiö. næ à conceptionis.indicijs faciliter oe cultabuntur.Illa quidé dû aliæ mulieres; fecum lauabantur ventris tumorem ce .. Jare cupiens, vnguento , quo ruffas, & aureascomas.reddebat,ab vtero corpus vniuerſumlinire folebat. Illius erat vis pinguitudinem , ſiue carnis inffationem , aut laxitatem efficere , propterea com . Go: lange in corporis particulis vtebatur, Hlud tumeftumrepletumque redde MA biat , HORTVLVS GENIALIS 1 bat, ventriſque tumorem ' occultabat. Parabatur( vt' puto )'vnguentum ex res bus rubificairtibus,& puftulas inducend tibus,calcefcilicet,auripigmento , tiap s. fia , & lulphure, hæc enim alijs rebus co --- mifta veteres ad capillorum cultum cad 1 piebát,ſin a.in aliqua corporisparticula applicantur ex magna caloris vijaut hu mores ex alto ad fummum :trahuntur; aut ipfis fuſis.gignuntur:flatus cutis, & extima corporisſuperficies attollitur, & in maiorem molem ducitur.Ex Plutarc... inlib - epwTikā . Fructuum , vinearum ,iumentorumga interitus praſagium . Agnun à mori germinatione ca Lpiturpræſagium , mörus enim . ideo à Theophraſto prudentiſsima vocatur , quia omnium nouiſsima gera minat , & pruinis non tangitur : Idcirco fructus, & Vineæ à mori germia minationeà pruinis liberi fünt. Ea tam menquando à pruina lædi contingit( fia: D G quidemosi M Ty & 84. BARIC ELIS: .. fiquidem læſam in Aegypto, vt in pſala mo77 legimusMoyfis , tempore prodia tur fuiſſe )Colimaximamarguitintema periem ,& proinde fructuum , vinearum . que interitum declarat.Atmaius ab vl. mo &perſicopræfagium capimus, quip pèvlmi, & perfici, folia , præter tempus decidentia ,peftem inomniiumentorű ,. &pecuino genere præfagiűt. Ex Cardano., Fætoremextinéta, lucerna vteroge Trentibus,infeftumeffe ,& ini. micuin ... Dor extinctæ lucernægrauis,adeo tur , vt in abortum faciliter conducat. Id : alleruit Ariſtot.8.de hiſt. animal.c.24 . vbi non modo mulierés grauidas,,verú . didit.Profecto malus odor fi odor. fi prægnana. tjú corpora ingreditur, quia fætus im becilliseft , & à quolibet alteråtur,facili negotio inficitur, eius caro tenerrima, & ſpiritus inde abortusſequitur.. At no Kemelextinctalucernæ fætor perniciē. quoque HORTVIVSGENIALIS. 95 Ila He 4 i quoquc hominibus attulit, vt carbones in cameris teſtudinatis facere accenficó . fueuerunt. Duos monachos retulit Pe. trus Foreftus in obferunt . medicin..cum nodu cellam ceruiliariamintrașent , vt fæcem cbullientem exportarent,( fortè candela extincta )cum exitum non inue nirent,ſuffocatosfuiffe ,ac mancmortu . os effe inuentos. Infania ,&furori àfolanofluatico contrattis vinum potentiſsimnmfora gulare eſe prafidium . Olamur . fyluaticum , quodà multis Belladonna dicitur,tantæ eft immani tatis,vtinlaniam , &furorem hominibus eiusacinos.comedentibusinducat, AC cidit cuidam ( referente. Hieron. Trago dib.i.hiftor. ftirp.) quiin fylua plantam vi. derat talis calus: hicmultos decerpfit acinos, & deuorauit : altera verò die in tantam inſaniam ,& furorem deuenit, vt plerique illum à Dæmone obſeſlú cre derent.Intellecto tamenmorbo, vinum fortiſsimumà. Trago illi propinatum Spelaria D ? esto) B A R I'C'ELLE eft, quo facto conſopitus,paulòpoft con ualuit, & abfquelslione vixit, Lolium tritico ", alýſque cerealibus : commiftum varia hominibusfymptom mata attulille. Anis,in quo- lolium fuerit, ſtuporem quendam ,ac veluti temulentiam efi tantibusparit cum fòmno inexpugna . bili.Id Gatenus afferuit lib.1.de Aliment: facult.Etenim ( inquit )cum anni confti tutio praua afiquando fuiffet, lolium tritico affatim ispaſci contigit , quo haud feparato, quod paucus effet tritici prouentus ftatim quidem multis caput dolere cæpit ineunte æſtate in cutemula torum,qui comederant vlcera ; & alia fymptomatafunt fubfequuta, quæ fuc corum.prauitatem indicabant, Lolijta . mennocumento acetum efle præſenta Deum remedium iudicatur. Quare tum Htritico ,tum abalijs feminibus cerealio busdiligenterloliumfeparandum eſt. Scorpio Scorpioidem herbam Scorpionum : iltus feliciter fanara. Irabilis eft herbæ Scorpioidis in : M Scorpiones potentia,illi quidem huius tactu ,exocculta diſcordia exani. mantur, &intermoriuntur , tantam in ter eosanthiphatiam natura indidit.As' quodmirabilius eſt exanimati Scorpi. ones,fi Hellebori albi radice tanguntur; ad vitamreuocantur. Propterea.Scorpi oides,Scorpionum ictibus impoſita fe liciter & citilsimè illorum virus mor , - tificat,viculque perſanat ex, cuius prz . tentancain illos virtute à Scorpione now. men fumpfit, & Scorpioidesdi&ta eft. Mirabilesin biomiwibus proprietatesquase doger adfuiffe. Dmiranda profe &to in homini bus quandoque vifa funt. Regem Pyrrhum aiuntpollicemindextro pede natura habuifle , cuius , taču lies nelis medebatur : bunc cremari eum religae A réliquo corpore haud potuifle perhibet .. De Samplone legitur infacrisLitteris, quod in capillitio mirabilem contineret virtutem , qua aduerfis quibuslibet re fiftere audebat. Veſpaſianūtactu .& fali ua, & fine his quandoquenon paucis af feátibusmedicatumeffe tradunt.Ego e. quidem idiotam cognoui hominē, qui Ipuitione ſola in osinfirmi ranulas per fanabat, &licet primoafpe & u a&u De Monisid perfeciffe dubitauerim , quieui tamen ,cum fimpliciter curamagere illú : cognouerim . Dolorem colicum Bubulo ftercore per Sanari. Agnam Bubulo ſtercori" dolorem colicum fanandi indidit efficaciamquippè apud fcriptores legi, & à fide dignis audiuiffe viris afferit Geſnerus, illius potu complures ruſti.. cos fuiſſe liberatos,qui enim ftercus ari dú in iuſculo bibit, ftatim fanatur. Hinc apud multos mosortus eft ,vt nonnulli nonmodo ipſum excremét aridum ,ve rum. HORTVLASGENTALIS. 89 1 E1 uum recens, & expreflum iufculis ebi bant, & melius habeant. Ego quidéru fticis tantummodo remedium præbe rem , nobilibus vero, ne nausean indu cerem ,non auderem ,cum nobiliora pro ijs habeamus præfidia , ſufficerent tali.. bus ex eodem ftercore cataplafmata, vt enim reor,ex proprietate tale auxilium colico dolore vexatis,ſubire confueuit. Epilepſiamfrumafqueverbena ako xilio evaneſcere. Aturalis Magiæ profeſſoresverbes: nam ( Sole Arietemi ) colle & am graniſque pæoniæ fociatam , contritam , & ex vino albo hauftam per colato , epilepticosinftar miraculi fana . re prodidere.Hoc exHermetetraditur. Nop.minoreft ejuſdem radicis efficacia, quippe collo eius appenfa, qui ſtrumas, patitur,mirū,ac infperatum adfert pra fidiumReferunt Aſtrologi hanc Vene ri effe dicatú , ffrumaſque delere ,quod Veneri ancilletur , quæ collo præeft, propter Taurum eius domicilium .. Ex. Durante inHerb. N 1 1 1 1 i BARIC E E LI Arbores quandoque in lapides commutantur: N Danico mari , iuxta Lubecenfem vrbem Alberti Magni'ætate, arboris ramus inkientus eft cum Nido, & pullis, qui cum in lapidem omnes, cum arboré & nido eflent conuerfi ,purpureum ta = men ,( vtipfe retulit Jadhuc colorem fa um retinebant. Georgius Agricola eti am memoriæ tradidit,in Elpogano tra étu, iuxta oppidum à Falconibus cog nominatum , Abietes integras cum cor tice in lapides verſås elle ,atque , quod maius eft, in rimisetiam porphyritidem Japidem continuifle , quod maximè foc Tertiſsimæ naturæ operibus tribuen dum eſt. Bardanamaiorcum mulieris piero magnam baber ſympathiami quæ MPerfomatia diciturinmulieris yra rum , magnaque eft cum illo eius fym. pathia , quippe illius foliun lämmo ca. pite HORTVLVS GENIAIIS. pite geftatum matricem furſum tollit, fub planta pedis deorſum . Propterea huiufmodipræfidium aduerſus matri cis ſuffocationes,præcipitationes, ac tiſo locationes præſtantiſsimum à multis iudicatur. Ex Mizaldo, Quomodo literas axrei colorispinger . valeanks. VI T literas aurei coloris habere pole fimus,auri ſolia quot libuerit, eli gemus quibns mellis tres vel quatuor guttas miſcebimus, hæc infimul conte renda funt. ad vnguenti fpiſsitudinem , in ofleoque vaſculo conferuanda, Cum autem ad ſcribendum .huiuſmodi mir ftura vti volumus,aquæ gemmaræ ali quid addendum eſt; vt operi liquorap tior exiftat:ita profe & ò litteras habebi. musincomparabiles. Ex Alex. Pedemono Lano. Qyomodoveftigia; & défórmitates vario lis,&morbillis bomines poſsint. euitari. Ne 92 BARICELLI E morbillos. in facie , corporeque hominum remaneant , expertifsimum apud me, quod in publicam vtilitatem placuit aperire,eftpreſidium ,quo vten tes pueri puella quedeformidate , quæ ab ijs relinquitur , carebunt. Cum va riolæ, fiuemorbillimartruerint, & in medio oculi quafi albicantes enricu erint , quod eft fignum bonæ matura tionis,omni die bis oleo amygdalarum dulcium recers . expreffo plura leuiter oblinire oportet, donecexſiccentur , ita profe & ò, vt fæpius experiri libuit , ve Itigia non remanebunt; & quod melius eft,oleum hoc'excoriatas variolasmira . bilíter ad fanitatem perducit. Quantum in hominibus: vfus vene norum valeat. Ithridates fæpè veneno epoto , adeo venenorum tis auxilijs corpus diſpoſuit,vtcitra of fenfam venena ebiberet. Cum autem à Pompeio profiigatus eſſet,atque in ex trema: HORT'V LYS GENIALIS. 93 I trema fortunæ miſeria conſtitutus, è vi e taillæſus diſcedere feſtinabat, quaprop ter venenum hauſit , & pluſquam fatis eſſet,nectamen emori potuit,cum con tinuus venenorum vſus in hominum naturam pertranſeat.Ex Plinio . Inhominibus vermes figura maximè differunt. V 23 5 admodum funt differentes, quippe in quodam Antoniano CanonicoMon tanus obſeruauit.Hiccolico dolore tor quebatur , cuius moleftia Hierameram deuorauit,vermemque deiecit.Erat ille viridis, figura lacerti, ſed craſsior, hirfu . tusq ;, & pedibus quatuor innexus.Breui tempore à fera propulſa, canonicus obia ic:contra illa in vitrea phiala aql a plena, per menſes aliquot viua ſuperſtitit. Ex codemMontano lib.4.6.19 . Calculusrenum , veficæque in homi mibus, quopacto confumi valeat. Lapil B A R I C'E'L [ t Apillus, qui in Tauri veſica ,men {e Maio reperitur , magnam habet in conſumendo calculo efficacia. Hic fi vino imponitur , mutato paululum ſa pore, colorem croceum contrahit. De hocvino quotidierecens effufo , donec lapis vino impofitusomnino conſum peus lit, à calculo infirmos bibere opor. tet. Hac enim ratione, nó modo calculú comminui, verum etiam conſumi mul. tos experientia edocuit. Ex Quercetane. Filiosà parentibusfignum aliquod recipere , vulgatifsimumet. " Ilii omnes patrium aliquid, aut aui tum ad vnguema retinere folent,ver Tucam ſcilicet , vel cicatricem , vel effi giem ,velmores , autmanuum lineas.In domo noftra omnes à parentibus verru cam in brachio habuimus, & Marcellus filius meus ex me confimiliter. Proue niunt hæc à feminum miſcela , ſpiritu umquevtriuſq; parentis ſeminaliú,auo rumq; effuſione. Proptera etiá ſuccedit, File ( fire . HORTVLVS GENTALIS . ( fi feminain filiorum generatione benc mifcentur,atque in minimas partesiun guntur) vt fætus robuſti euadant. Hac enim rationefpurij robuftiores exiſtunt quoniam ob amoris vehementiam , ve triuſque ſemina multum , beneque.co . ráiſcentur:Ex Cardano de subtit. go D: Marerubrùm in plantisproducendis terre vigorem obtinuiffe videtur, to Adel D mare rubrum afbos nulla in terra prouenit ,præter fpinam , quç dipras vocatur. hęc autem propter fer uores, &aquę penuriam rara etiam eſt, quippe non nifi quarto , quintoue anno pluit, & tuncquidem impetuoſe, breai que tempore. At- in mariexeunt plantz , cat quelaurum & oleam appellant.Läu rus arię fimilis in toto eft, olea folio ta tum fru & um oleę proximuin his noftris oliuis parit , & lachrymam -emittit ,ex qua medici, Irftendo fanguini medica Hentủ compopunt: Cú auteaquỵ plures inceflerit,fúgi iuxta mare quodãin loco crum B A RICEI ? HM erumpunt,qui Sole tacti, in lapidem co mutantur. Ex Tbeophr.in 4. de hift.plan. Incapillorum defluuio ex Hydrargynı lac epotum peculiare iudicatur auxilium . . rifabris capillorum defluuium in ducere conſueuit, aliaque ſymptomata; quæ tales in mortis pericula conducunt. Pro huius immanitate, vtiin potu capri no lacte, illudque cum pane commede re,fingulare & expertum eft remedium ; quippe ſedata illius vi,atque potentia,à veneni morte liberanturægri, & piliite rum nafcuntur. Ex Foreſto in obſeruat.med . Inter Lupum , Agnum maximam effe antipathiam . Tantralis difcordia,vt ipfisemor. , tuis in eorum chordis id etiä eluceſcat. Si enim ex Lupi, Agnique inteſtinis, chordæ conficiuntur, in inftrumentis muſicis applicatas minime concentum vocefque lonoras reddere,fed continuo tadas HORTVLVSGENIALIS, Bo ta &tas dillonare obſeruatum eft :at quod mirabilius eſt , agninas chordas à Lupi funiculis corrodi , & confumi, fi fimul n repofitæ fuerint,comprobatum eſt. I demde Aquilæ , &anſerum plumis fer tur, Aquilæ enim pluma naturali antia pathia anſerinas poſitæ interplamas , vt docuit experientia eas conlumunt & corrodunt, Quadam pro Epilepſia admiranda reperiun. RiaabHoratio Augenio ioluiscá . (ult.pro epilepfia curanda magne efficacię proponuntur remedia. Primo lococarbo eftille odoratus, qui fub Ar timiſiç radicibusęſtiuo folftitio colligi tur, quiper dies40.infirmis,aliquocon ucnienti liquore exhibendus eft mane ieiuno ſtomacho.confircor ego cuidam , epileptico huiuſmodi remedium ada modumprofuiſſeSecundo loco ,Mufte lę fanguis adducitur , hic pręſtantiſsi. mus proepilepfia ſananda cenſetur,au. joris experimento, vidit enim fanatum E epilep probauit , fanari confueuit . Colligitur 1 BARICE LIR epilepticum fupra 25.annum ,ſolo huius fanguinis vfu potati ſcilicet ftatim at queè venis exiſtadvoc.ij. cum vnaacer. ti :Vltimo loco tefticuli Apri,aut faltem Verris fiueSuis domeſtici-Venere vtéris; &tefticuliGalliexiccati in furno mira biles cenfentur;hi in puluerem tenuiſsi. mèredađi, cum zuccaro mifcentur, & decem continuis diebus epilepticis ad drach.tres,cum aqualettonicæfelici cũ fuccefsu.exhibent. Flatuofam inmembrisconuulfionem lignoce peſcoperfanari, Onoulſio illa, quęà flatu in mufcus lis , & membrisoritur cum dolore, Chanc noftrirampham ,ſiue gramphum.yo cát)nodis ligneis à viſco , quod in quer. cubus'adnafcitur, vt experientia com С. viſcuin aftiuo tempore,Sole in Lepois fickere commorante,tunc enim perfectia onis complementumadeptum eft, Dc. bent nodi ligneiillius, loco patienti fu perponi, vtitarimfiatus: diffugiat,pio gui 'KORTVLVS Genta [ is. * . gui ficco, renuiq; prædirum eftlignum , * aut occulta ratione, vtvoluirCardanus Confiteor,multis taleprælidium ad pre feruationem meconfuluiſie ,votumque $ fuiſſe aſſequutosſola iſtius ligni tuſpen y fone. Annult ex bubalorum cornibus | huiufmodi etiam dolores prohibere multa experientia, ex eodem Cardano i obferuati ſunt. Quomodo nonnullorum animalium vent num corpora vostra ingrediatur. Pedido Halangium cum aliquem momor . dit , quamuisparuum fit animal,ex . - iftimare tamen debemus, venenum ex ipſius ore , primo quidem in ſuperfici em ,deinde vero in totum corpus defer ri, Præterea marina turturis , ficuti , & terreni Scorpionis aculeus , quamuis ir extremam illam acutiſsimamque par temfiniatur , vbi nullum foramen eft , per quod venenum deijci pofsit,neceffe en eft vt excogitemus ſúbftantiá quianda ineſſe illi,aut fpirituale,autAgidam ,qnz E vt 100 BARI Ċ E ££ vt mole minima , ita facultate eft quam maxima.Siquidécú nuper fuiſſet quida ict Scorpione, videormihi eſle(inquit) percuſſus grandine:eratque omninofri gidus,frigidoq;fudore perfufus.Quip pe vbi exicta parte,pertotam iplamce leriter diſtributa fuerit venenivis,con tingiteam , endemrurſus.contactu ,in fingulas ſubiectarumei partium recipi: mox ex illis inalias continuas, done: in aliquam peruenerit principe :quo tem forémortis periculum inftar. Ad hanc remin primis conferunt vincula parti bus fupernis inie & a, abſciſsioque pare tium venenatarum . Noui equidem ru fticum ,quiepoto è viperis medicamen to , reſciſlo priusdigito euafit, ficut , & alium quendamqui ſola ſectione circa medicamen eſt liberatus. Hac Galat. 3. deloc. aff. Mirabile ad Strumas gurturis, ramicem , Adem44 Yemedium . Dmirandum remedium ad ſtru . A mas. Cupreſsi foljaneque teneri. ora , nc HORTVI VS GENIALIS. JO1 um ora ,neque duriora in puluerem com di minties, tortiuo vino confperges, atque ita volutabis , dum in fæcis corpus coe TH ant, inde fruma, velramex indecitur, pe tertio primum die foluitur medicamen tum , contractum locum inuenies, quidie o gitis-exprimidebec rurfus ad tres dies idem pharmacum applicabis,eodemque modofolues ,&exprimes;feptimodie, vel ad fummum pono , ſtrumæ velut miraculo abolebuntur. Valet etiam ada ramicégutturis, parotidas,omnemdur se ritiem , & ædemata. Hie tollerininhere fit.Chirurg.6... Peftilenti tempore in :er pracipua-prafidia: aeris re&tificatio fummum iudicatur. Mnilaudedignus, omniq; decore admirandus Hippocratesiudican dus eft ,qui peſtem illam ex AEthiopia ad Græciam venientem , non aliorepu lit auxilio, quá aeris purificatione.Præ cepit enim ,vt per totam ciuitatem ignes accenderétur ; qui non è fimplici folum materia ,fed etiã beneolenti conftarent. E 3 Qua 1 0 u앱 102 BARICELLI I Qua propter , & coronas odoriferas , florefquearomata ,vnguenta pinguiſsi magrati odoris, & alia iucundosodores fpirantia, ciues igniſpargebant, quo paa Eto aer purusfa & useft ,& ijà peſte tuti fuerunt. Ea fuit magni Hippocratis dia ligentia. Ex Galeno. Portaldara fenuinis contra lumbricas: magna estefficacia. Nlumbricis necandis nonmodòPon tulacz aqua ftillatitia aptiſsima iudi.. catur ,verum etiam illius femen.Narrat enin : Arnaldus Villanoua , quendam puerum , dum effet in mortis periculo Conſtitutuspropter lumbricorum mula titudinem drach.jem . feminis Portula cæ cum lacte fumpfiffe,atque lumbricas multos emiſiſke,fuiffequeliberatum . Quorundam animalium vita terminus con. ftitutus,quis fit. epusannis decem viuere fertur, & Catus totidem . Capra o & o . Afinus triginta.Quisdecem : fed vir gregisfæpè quins HoRTVEVS GENIALIS. io. quindecim . Canis quatuordecim , & quandoque vigintiTaurus . quindecim . Bos,quia caftratus,viginţi. Sus, & Pauo viginti quinque.Equus-vigioti,&non punquam triginta , inuenti funt, quiad quinquageſimum peruenerint.Colum biodo , vti etiam Turtures. Perdix vi. ginti quinque , vt &Palumbus, qui non nunquam ad quadrageſimumperuenit . Ex Alberto Låddoloresarticulares electuariano mirabile. Periam electuarium illud mirabia le , quo ego in doloribusiun &tura rum, & in arthritide cum felici fucceffua nor femel vfus fum . Huius auctor Pem trus Bayrus eft,licetipfe Galenicompofitionem efle dicat in -lib.18 : fuæ Praski. Confiteor fubito ſoluere finemoleſtia , ignitum caloré extinguere, & membra patientis adeo contemperare, vtmultas viderim , endédie, qua pharmacum acce. perant, à ſella ad locú propriúſine alte rius auxilio languētes redire. Capiútur Hermos 2 S 102 BARICELET IR Qua propter , & coronas odoriferas į floreſquearomata, vnguenta pinguiſsi magrati odoris, & alia iucundosodores fpirantia, ciues igni ſpargebant,quo paa cro aer purus fa & useft , &ijà peftetuti fuerunt. Ea fuit magni Hippocratis dia ligentia. Ex Galeno.. Portulara feminis contra lumbricos. magna est efficacia. Nlumbricis necandis nonmoddPon tulacæ aqua ftillatitia aptiſsima iudim . catur ,verum etiam illius femen . Narrat enin : Arnaldus Villanoua , quendam puerum , dum eſſet in mortis periculo! Conſtitutuspropter lumbricorum mula titudinem drach.jem . feminis Portula cæ cum lacte ſumpfiffe,atque lumbricas multos emifiſke,fuifíeque liberatum . * Quorundam animalium vita terminus.com ftitutus,quis fit. epusannis decem viuere fertur, & Catus totidem . Capraodo. Alinus triginta.Quisdecem : fed virgregis læpè. quin io rabia HORTVEVS GENTA [ 15. i quindecim . Canis quatuordecim , & quandoqueviginti.Taurus quindecim . Bos,quia caſtratus,viginti. Sus, & Pauo viginti quinque.Equus-viginti, & non punquam triginta , inuentiſuật, qui ad quinquagefimum peruenerint.Colum biodo , veietiam Turtures, Perdix vi. ginti quinque, vt &Palumbus, qui nons nunquam ad quadrageſimum peruenit . Ex Alberto Laddolores articulares electisarianos mirabile . le,quo ego in doloribus iun & tura rum , & in arthritide cum felici fucceffu non femel vfus fum . Huius auctor Pew trus Bayrus eft, licetipſe Galenicompo fitionem efle dicat in lib.18. fuæ Brasti. Confiteor ſubito ſoluere ſinemoleſtia, ignitum caloré extinguere, & membra patientis adeo contemperare,vtmultos viderim ,eadédie,quapharmacum acce perant, àſella ad locú propriú fine alte rius auxilio languētes redire. Capiútur Hermoen A 7 1 BORISLLL 104 Hermodactylorum alborum à cordis fuperiorimundatorum , & Diagridii an .. drach.ij.cofti,cymini,zinziberis,cario phyllorum an.dracij.trita , & cribellata conficianturcum fyrupo fa & o exmelle , & vinoalbo inuicem coctis,donec ſyru. pi bene codi formam recipiant. Dofis eſtà drach. ij.ad drac. iiij.fecundum in firmi tolerantiam . Auctorconfitetur ter ab huiuſmodi doloribus fuiffe correp tum ,& femperinaurora huiusele & uarij ( quod Diacoftum vocat )vnc.ſem , acces piſſe, & in vna die conualuiffe. Ego dia-. gridium in minoridofi,exhibuifemper & beneſucceſsit. Periculofumeft Bafilicum continues adorari. Vantį ſit periculi, herbæ Baſilica frequens odoratus plenus,ex Hol Jerij exacta obferuationeperfpicitur. Quidam enim Italus ex continuo eius odoratuin vehementes, &longos inci-. dit dolores capitis ex Scorpionein cere bro epato ,cuius caufa morsconfequuta eft... HORTVLVSGENIALIS 105 ck Ratio apud aliquot huius euentus,ea potiſsima eft, quod Bafilici folia ſub te. ftafi & ili putrefaéta in Scorpiones mu tentur, ex quo arguunt, frequentem o . doratum animalcula quædam Scorpio onuminftàr, in cerebro geocrare . Vte cumque tamen fit, Bafilici odoratus ad Syncopim , & animi hominum deliquia, mirumin modum prodelle compertum cfts Piſcem Torpedinem, dolores capitis àcaufa calida feliciter fanare. Nter fele & a , & quae dolores capitis à caula calida auferunt remedia ,Tor. pedo piſcis eft. Aitenim Celfus, quem ſequutus eft Seribonius Largus, huius Puciscapiti affricatu ,adeo tales dolores remoueri vtin pofteru redire nequeant. Cauſa torpedinis qualitas eft,ipfa enim viua in mari, & procul , & à longin $ quo velfi haftá; virgaveattingatur,tor porem piſcatoris mébrisinduceredici. tur, vt Plinius lib.23.prodidit. Idcirco etMatthiolus dixit) mirum non eft huiuf BABICE I LI: NA huiuſmodi affe& us, quodam ftupore : feliciter ſola confricatione fanare . Queex occulta natura proprietate fiunt, mirabilia videri. Aturæ arcana femper hominibus , admirationem præſticere:ratio eſt,, quia caufas ignoramusproprias, & pro .. pterea in ſpeculandis his ce pitamus, necaliud nobisreftat, quam føla admi. ratio. Quis enim non admiratur , cur: Hyænæ vmbræ conta & u , canesobmya. teſcant ?Cur Eryngium ore Capræſum . ptum totum gregem fiftat? CurGallina, appenfo miluicapite nunquam quiefcea. re valeant? Curappenſo allij flueſtris capite in ouis collo, quz in grege omnes antecedat, Lupi ouibus nocere neque.. ant? Profe &to hæc mirabilia funt , & in refum fympathias, & antipathias, & na- . turæ arcana reducuntur. Nonnulla animaliareiuuenefcere: proditur. Agnum natura quibuſdam anie. inalibus pro fene&tute euitandai , COA HORTVLVS GentALIS. conceſsit releuamer , Ceruus enim elu , ſerpentum renouari dicitur , quippès dum fentit fene&tute fe grauari, ſpiritu, per nares è cauernis ſerpentes extrahit, fuperataque veneni pernicie ,illorum : pabuloreparatur.Colubri quoque alijq; ferpentes quoniamper hybernas latebras. vifum obſcurari ſentiunt, primo vere, maratro , feu feniculo feſe affricát,illud , que comedunt, ita vifum recuperant, &, exacuunt, & vetuſta tunica depoſitag pelleque priori reiuuenelcere dicuntur.. Qgorandam animalium carnes ad vitæ lorem . gitudinem palere. Longifsima vita aliquorum ami.. malium vel eorum proprietate, multi fapientés vitæ longitudinem in hominibusinuenire conati funt,volunt enim carnium efu longæ vitæ animali um ,vită poffe produci , re& ecenſulen. tes ſolidá nutrimentă,multú,diùq nutri R, & à morbis defendere. Hac ratione Ceruicarnesprecipuè iuuenisadlógitu L6 dinema A JOS BARICELLI dinem vitæ valere autumant, Reculit Plinius quafdam nouifle principes fæ minas,omnibus diebus Cerui carnes de paſtas, & longo ævo febribus, caruiffe .. Dioſcorides lib.z.longam ſençđuter cos agere dixit , qui Viperę carnibus, veſcuntur.Propterea Pliniuslib.13»An tonium Muſam Cæſaris Augufti medi cum dicebat, Viperas in cibis ijs dediffen qui ab vlceribus incurabilibus affligea bantur,ratus hoc auxilium , vitam illis, producere,atque omnesſanafle.Exlib.3; Conuiuij noftilitterarij. Abfürdan, ridiculain effe Paracelli opic. nionem ,de homunculi inpbialia vitrea g ! .. meratione, de partu . NPara Onmodo ridicula,ledinfanda eft: Paracelfi, damnatæ memoriæ opi-. niode homymauliconceptione, & partu .. Scripſitenimex feminehumano in ama pulla vitrea. conie & o :;: & aliquandiù : fub cquino, fuma, Itabulato , homun-. cului HORTVLVS GENIAL IS. 109 culum gencrari . Vt autem hanc hypo .. thefimfaliam ille impiusdoceret, exo uo fumpfit conie &turam ,quod cum op ſeruaret in loco calido concludipofle, & ex eo tandem pulliim excludi, perſuaſit hoc idem in humano ſemine in vitreo vaſculo reclufo poffe contingere. Sed vana, & fabulofa ſunt eius figmenta, fi- . quidem ex putrefa& o femine, in an. pulla fub fimo recondita talis homun .. culi partus fieri nequit, qualis enim eft cauſa,çaliseffe & us conſequitur,proinde ex putrefacto nihil ,piſi corruptum ori .. tur. Infuper in fetusconceptu ,vt ex fa . ais:diuiniverbidecretis capitur,ſemen virumque viri: &mulieris concurrere opuseft ,præterhęęconceptio haud ori turniſi. fuerit vterus benetemperatus, tanquam hortulus à Deo deftinatus ad hanc prolem , cui fanguis maternns fi mulaffluar: quippè fi.materni- fanguinis deficeretappulfus,necfemenaugeri,nec ali planıę inftar, necpartes conformari pollenr,, vt omnium philofophorum E. 7 confen . BARIO ELLE conſenlus eft. Ad hæc inter fætum, & vtero gerentem fympathia quædami requiritur , vr calorem , & nutrimená. tum à matre recipiat, & à fætu viuena te inatsis calor augeatur : & abia' ad cona coctionem , & produ &tionem feliciter fuccedant. Quæ omnia fallain effe Pas tacelfi coniecturam atgtrunt: ille enim non perfpexit in ouofemen , exquo puls dus fit , fimulcum alimento vernaculo conferri, & in teſta per fe porracea tans quam invteroquidemconcludi; ex qua pullus ali , & refpirare pofsit Semen vero humanum caloris, & fpiritus Cu iuſdam viuifici particeps , &conforss quorum vi , & beneficio fir generatio , antequam in vitream ampullam per funderetur , eodem temporis veſtigio exhalaret , & conceptio euanefceret: Hue aceedit, quod deeſt fanguis, quo femen nutritur, & augetur. Adde quod per ampullam vitream , fub fimo recon ditam tetas fpirare nequiret confuta .. maergofunt Paracelfiftarum fomnia ,& fabula . 2 HORI.Y LV S , GENIA- L IS. 1 NI 1 fabulofa eorum magiftri conie & ura; & vana de homunculi partu affertio. Ex. Georgio Bertino Campano. In Armenia nines rúbentes fieri. Iues omnes(fublata philofophand tium ratione)albæ funt, & ita ius d cat fenſus, vtnon immcrito Plinius lib . 17. capite z : niuem vocaverit cæle ftiumaquarum ſpumam. Nihilominus Euftachius Homeri interpres , in Ara menia niues rubentes confpici retulit. Harumcolorçm multi fapientes rummi Aantes, non natura niues rubentes fieri, fed accidentaliter illic voluere. Illa enim loca minio luxuriant, cuius colo re ex halātiones , è quibus in Armenia ninesgenerantur , pallutæ , rubedincm . acquirunti. Pro quartana febrejſalitaremedia . A Rnaldus Villanoua pra fecreto ha. buit in febrequarrapaexhibere taxi barbaſsi radicem ex vino per dúashoras. mote acceſsioné, & Dominus osdecorde: Cerui BARICELLI Ceruiad drach . Itidemex vino alterator di& amocretico,ſaluta ,chamedrio ,chamæpithio, &myrrha ex fucco abfynthit ad ſcrup.ij.caftorei eriam , & bituminis anſcrup. ij. ex vino: Alij,vt quartanam excutiant , infirmis dum in acceſsione affliguntur, timorem ex improuifo incu tiunt. Proptera Titus Liuius fcripfit, Quin & umFabiuin Maximum in con fictu febre quartana fuille liberatum ... Terra Lemonia contra venena miram : babet efficaciam . Nterpræſtantiſsima auxilia contra venena,terra Lemniaconnumeratur , quæ ad Cantharides,& adLeporem ma rinú adeò pręſtat , vt quadam proprie. tate, deuorata , omnevenenum per vomitum expellat, quemadmodum mul tis experimentis hæc omnia didicifle. Galenusconfitetur, Lumacalapidem ,partümulierum facilitati. Icitur Lumaca, lapidem nobiliſsi.. me virtutis in capitcretinere, qué fi trio I HORTVIUSGENTALIS IR o is f .tritum ftranguriofis liquore aliquo conuenienti dederis , vrinam foluere , i breuiterq; fanare comprobatum eft. AL mirabilem baberingrauidamulierecó. Senfum :quippe appenfam fi ſecum por tauerit,in abortum minimè incidet , fin autem tempore partus tritam ,cum vino capiet,multa facilitate pariet : fiquidem lapides himeatusmuèaperiunt, è qui-. bus fætui facilior datur tranfitus. Ex : Ifidoro.. Kamum fympathian in aliquet bruto mirabilem . elle Izaldus lib . 1. arcan : &Podinus: lib.3 ,theat.nat.obſeruatű ,exper tumque audiuiſſe aiunt,Vaccam ,Quem Equam , Afellam , Canem Suem , Felem ; fimiliaq, foeminei generis animalia do meſtica , & manfueta, dum vtero gerunt , autinterire , autabortum parere, fi mas ex quo conceperunt,ma&tetur autocci.. datur,tam valida eft,ac vehemens-illo rum inter fe fympathia. Hoc autem an verum fit ,confiteor, menondum fuiffe expertum .. oletno 1 ) 6 B'A RICEII'Tº Oleam -arborem puritatis virginitate of amantifsimam . Liva fimanuvirginea plantatur , & educatur ,,vberiores fructus præbe redicitur:, vſque adeo puritatis eſtamā tiſsima, & labis nefcia. Hacde cauſa , ve Teor,abantiquis ſapientibus olea, Mi neruæ dicata, & confecrata füit. Audiui equidem àmultis , alearum à laſciuis mulieribus non femel fuifle collectas fructus,calq; fequenti amo parum fru & ificaſſe,ExCarolo Stephanointideraruftia Aftronomiam Medicis effe neceffariam . PRudens Phyſicus Aftronomiam in telligere debet, aliter perfe& usMe dicus effe nequit.Cum autem ægros -Cųe rare intendet, Lunam afpicereoporte bit, fi enim plena cſt,crefcitfanguis, & humiditas in homine, & beftiis, & me dulla in plantis , ita voluit Hippocr.inl. dediſciplina Mahemas: qui apud Galore peritur.Cum ergo quis in morbum in ciderit,fi Luna è combuſtione exit,tunc iei creſcit infirmitas vfque ad oppofitio bis gradum , quo tempore per a &to cceli theme HORTVLVS GEK'T A DIS. by themateaſpicienda Luna eſt ,an cum alia quo planetarum ſocietur fortunato , vel & infortunato ;numin malovelbonofue . titalpe & u ; & an dominúdomus mortis. afpexerit; ita enim de morte, & vita; de morbi longitudine , & breuitate infire morum accuratiusconie &turarepoterit.. Ex Hippers . 10ak . Ganjucto. Saturni,Martiſque coniun tionem inTauro , Bobuspeftilentiam pradicere futuram . A. Strologorum ex multaobſeruan tia decretum eft, cum Saturnus. Hupiter ,& Mars, vel iftorum duo fimul iun &ti fuerint ſub humano figno, cona. currenti ad eam ftellarum fixarun vea Denoforum animalium afpe & u ,morbos peftilentes hominibus effc futuros . Ex diuerſitate autem Zodiaci brutis quan doque contagium appariturum , faluis hominibus . Vnde notat Auguftinus Sueſſanus in comment.Apotelaſmatum Pro. Lomai ,non multis ante annis,obferualle, cum SaturniMartiſque coniun & io in Tauro , 116 BAKICË I L I .- Tauro horrendiſsima frigora'excitallet, magnam Bobus calamitatem eueniffe . Ques autem licet imbecilliores , füper tites tamen fuiffe . In Boues tamen pe ffis illa defçuit propter cceleſte fignum , ad quod terreftris Bos refertur. Quæfi fuiffet in Ariete , forfitam in Oues graf fata effet. Anno 1479. in figno humano Martis, & Saturni fuit coniunctio (tefti monio Ficini ) & peftis crudeliſsima ho mines inuafit ,,vt& prius anno1408. & omnium peſsimaanno 1345. ex trium Planetarium infimul conjun & ione. suffiiu bituminismulieres ab byfterice '. 3 Vltis experimentis comproba audio , , lieres ab vtero ſuffocatas lubitòad ſanie. tatem reuocari, & quod mirabiliuseft, Hyſterică extemplobituméacceſsionen corrigere, fiue crudum , fiue vſtum mu. licrum naribus admoueatur. Propterea mulieres,quętali pafsioni obnoxięfunt lans paſsione liberari.. HORTYLYS GENIAL IS . 117 CA lana exceptum , fiue goſsipiocolloap penſum ,Medicorum conflio (Mizaldo · auctore ) in romullis locis habent , vt e, crebo olfactu paroxyſmum arceant. Cantharides quandoque ſolo olfa & u fangui. nens, veltactuècorpore euacuajſe. Antharidumvis , & venenú in fane guine purgando per vrinam, apud paucos incognita eft, quippe in potui ex ceptas non modò veſicam exulcerare , verumatque fuffocationes, & horrenda ſymtomatainducerecomprobatum eft . Imò tantæ feritatis funt, vt quandoqué & tactu ,vel olfactu hec efficiant,vt cui damchirurgo Mediolani ſucceſsit, qui bis fanguinisprofluuio correptus fuit per vrinam ,folum portando cauterium ex cantharidibus in Byrfa. Ex Micbarle Rafraljo. Podeortum fit adagium , Naniga Anticres. } Mvika BARIĆ EL [ T MXneotericisMedicis,nigrum Vlta obſertatione &à prioribus, & neotericis , helleborum ad infanos, & mente captos peculiare auxilium eſſe, probatum eſt. Huiuspotio licet periculoſa fit , cú cau telatamen fumpta, mirabiliter ijs pro deffevidetur. Hellebori virtutem De. moſthenes innuere volebat , dum acti. onem mouens Aeſchini , vt ſeſe pur. garet helleboro dicebat .Hoc in Anti. cyris duabus ele&tiſsimum , & magniva. loris naſcitur, quo nauigare oportere a dagium , quiab intania Canari cupit vt Strabo lib.9 .Geograph,loquitur. Hinc Stephanus deHelleboro loquens addit, Anticorenſem quempiã fuiſſe , quiHer çulem dato Helleboro infania libera uerit, Grauidas simio fale prentes, parerifetus fine vnguibus. Noneftàratione aliepum , quodab Ariſtot.dicitur 7 de biftor.animal.c.4 mulieresgrauidas, fi nimio ſale in cibis vſæ fuerint,fætusparere finc vnguibus vngues enim ,vt dixit Hipporc.in lib.de care HORTVLVS GENIALIS. 119 FOS . 1 Carnibusex glutinoſa, & viſcida materia geperátør,hincaecedenteGalitorum v. Tu,materia illa viſcida adeo attenuatur , &adimitur , vtfacilè illorum ortusde . ficiat.Comprobatur hocetiam in ladá, tibus, quibusex aſsiduo , & nimio ſali torum vſu ,lacomne, paulatim deficere conſueuit. Oui badiin conuiuijsiucundi,feftiuiquelas beantur. N conuiuijs profecto,vt hilariter'iu : Du { 11 X G 3 epulétur,tron femel ludi aliquotper io cum apparantur qui omnes in iftanti um riſus, &cathihnos mutantur. Inter multoshi erunt Feftiui:Si lintea;& map pæ calchanti puluere confricantur, qui foti fe deterſerint ea parte nigrifient;li ceti lintea prius candidiſsima apparue. sint.Si cultri fuccocolocynthidis, vela fòe ta & ifuerit,amara oíaex ijs incita le tiétur :ex afla fætida autem cuncta fæti da audientur:Si fuperpaſtillos nuper e fixos inſtrumétorü chordas minutim in difasproieceris inftar vermium à calore GOD . 5 BARICELL L. ᏙV contracte apparebunt, naufeamque rei inſcijs mouebunt. quibus vinum potui dabitur,cui caftancarum cruftæſubtili ter tritæ fuerint inie & xà ventris «crepi tibusſollicitabuntur. De amorisorigine aliquet controuerfia. OlentesPhyfici amoris originem , velpotius furoris amatorijreperi te indaginem ,ex correſpondenti homi num complexione, leu verius ex con formi ipfius fanguinis qualitate ,nempe calida proficiſcivolunt, hancenim como plexionem valde amorem gignere af firmarunt, Aſtrologi inter eos amorem exiſtere aiunt, qui in codem aftrorum gradu conſiſtunt,vel qui in aliqua con Itellatione ex æquo participant, & con formes ſunt,tunc enim fe redamare có . fingunt. Alij Philoſophi amorem naſci afferuerút, quoties noftra luminainde. fideratumobic&um conijcimus,voluat cnim quoſdam fpiritus ex ſubtiliſsimo, puriſsimoque fanguine cordis noftri in rem concupitam exhalare, acque ocyſsi * IN me ad HOXYVEYS GENIA'LIS. mè ad oculos noſtros recurrere, ibique a in vapores'& 'humores refolui,quifen . fim ad correlapſi , diffuſiq;per corpus, in oculis, rei dilectæ quandam idem, inſtar fimulachri, & imaginis,non aliter , quam in fpeculo macula permanet ve nenofi oculi, vel menſtruatæ ,auriginoſi, aut fimili aliquo morbo infecti, impri munt.Hacde caufa miſerum amafium , hiſce nouisille &tum fpiritibus,qui natu ralem fuam fedem repetunt, & ad cor permeant , perditam libertatem fuam dolere , lamentarique cogi affirma. Nonnulli autem naturalis fcientiæ ad. 'modum ftudiofi ,cum multa de amoris fcaturigine eſſent imaginati;nec veram tam furiofi morbi originem inuenif. fent: in hæcproruperunt:Amorem effe neſcio quid ,natum neſcio vnde, qui vee wit neſcio quomodo, &accendit nefcio quo pa&to,certam aliquam rem , &per ſonam . Hominem apud Indos longiſsimam pitam babuiſſe. F Apud BARIĆ B " I II Pud Lufitanicæhiſtoricæ fecènti ores ſcriptores(interquos eft Fer din . Caſtanneda:)fidei probatiſsimę, longa narratione, & certa, cuidam nobia li,apud Indosannorū, quibus vixit tre. to centorum , & quadraginta fpatio,iuuenis tæ florem ter exaruiffe, & ter refloruiffe : inuenimus:atque ex cuiuſdam Epifcopi relatu nouiterpercurrimus.(Hocprofe to mirabile eft , & paucifsimis à Deo conceſſum . At non minori admiratione illud dignum eft,quod à Langio de Or benouoproditur ,inſulam quádam fu . ifle repertam , Bonicam nomine,in qua fontis reperiatur ſcaturigo cuius aqua vino preciofior fenium epota in iuuen tutem cómutet. Ex lib. 1.debominis vita , vbi de Priorifla anu facta, & reiuueneſs eente fcribitur. Hydrargyriminer aquomodo inueniatur . Ńter metallica ônia ,hydrargyro ex cellétius vix inueniri aliud cryditur, cum ad infinita tale accómodetur.Soler tiinduftria opus eſt, vt vbi eius mineræ fit ſcaturigo coniectores deprehendant; pro 'HORTVL: VS GENDALIS A propterea menſbus Aprilis, & Maiiſub aurora, ſereno autem cælo afcendétes , vapores in montibus fpe & ant; ſi enim inftar nebulæ fuerint, non altius feat tollentis,fed humillimæ, ac quaſi terrae ad hærentis , argenti viuiibi ſedem eſſe allequuntur. Ex Cardanode Subtil. Aqua mirabilis pro viſus obfuritate. Periam aquam , quam ſcribuntre ſtituiſſe viſum cęco nouem anno . rum.R.ſucci apij,feniculi, verbenæ ,cha medryos, pimpinellæ , Garyophilatæ, Caluię,chelidonię,rutę,centinodię,mor { usgallinæ,garyophyllorum, farinæ vo. latilisan.vnc.j. piperis craſsiuſculètrití, nucis muſchatę,ligni aloes an.drach . iij. Omnia imergătur in vrina pueri, & lex : ta partevini maluatici. Bulliátbreuite pore, tú exprime,& percola.Repone va le vitreo benè obturato.Hora sóni fingu . las guttas ſingulis oculis inftilla. Holler. Roris marinipraftantiſstma'virtutes, Lanta illa , quam Romani , & Itali Roſmarinum dicunt , inter plantas : nobiliſsima eft , magiſque quam ex F 2 ifti BARI + 116 2 iſtimetur excellens, quamuis mulcitu . dine, & frequétia vilefcat.Eftenim fem per virens,nulli nocens, & multis infir mitatibus inimica maximè comitiali morbo, quiferè dæmoniacuseſt. Radix eius cum melle purgatvlcera , tormini. bus medetur , & medendis ferpentum i & ibus cum vino bibitur.Prodeſt etiam contra morbum Regium in vino cum pipere. Et tanto contra maiora mala præualet, quanto maiori gaudet tutela, & fauore cæleſti, à quo omnis virtus confouetur. Naturefagacitas in difficillimis morbus fac mandis magna ift. Agna eft naturæ fagacitas in ali quot morbis ſanandis,qui medi. corum auxilijs perdifficilc eft,vt ad fa nitatem perducantur. Ketulit Alexan. der Veronenſis lib.2. Anatem.c.9.tr ulie rem Venetam ,acum crinalem , qua cirri capillorum intorquentur , quatuor die gitorum longitudine ore detinuiſle, dú obdormiſceret, fomnoque ſopitam de M glutif HORTVLVS GENIALIS. Etv ghuiuifle : decimo autem menſe, quod m mirabile eſt , per vrinam eminxiffe.Lan . Er gius etiá in alia iuuencula,quæ aciculam deuorauerat, id etiam eueniffe fcribit, e Naturæigitur induſtria maxima eſt. * Lapidis compofitio ignē fricationereddernisi. Ricatione cuiuſdam lapidis facilli meignem excutere poterimus. Hæc eius eft compoſitio. Capimus ſkyracis, calamitæ , ſulphuris, calcis viue, picise an.drach. iij. Camphorædrach.j,Alpalit . dre iij critahæc pobanturinvalesce Teoroptimèconcoctecca Hapidécouertátur.Hic panno fricatusu ceditur,fputo veròemoritur.ExRole! Naturam beftis,ad corporis t ütelammulta remedia indicaffe. PlurimaşürNaturæ beneficiaquebê ftiis fuiffe conceffa legimus.Hæcpro fectoruminans Plutarchus, præadmi. rationeinextaſin raptus,Maturan mulo.. to plura in pecudes, quam in hominem contuliffe dixit. Quippefibeſtijs Fors bus accidit.Naturamoxantidotum in F dicauit • BAKICE11 dicauit. Hinc Palumbes , monedula , merulę,perdices, Lauri folijs deguftatis humores fuperfluos expurgant. Lupi, Canes,Feles ſięgrotant,vel li excreme torum colluuie ftomachum , vel viſcera oppleta fentiunt, gramina comedunt ra , re perfufa,herbam frumenti, &rapiſtru decerpunt:quibus ſtomachum , aluumg; exonerant.Columbæ ,turtures,pullique gallinacei in morbis heliofelinum degu far. Teſtudincs morſus ſibi in flictos ci cuta perfạnant.Cerui volnerati dictami paſtufagittas , excutiunt.Ivuiteladůmu res venatur, ruta ſe munire confueuit,. vc validiuseosoppugnet.Vrlimandra-. * goram quærunt in mala valetudine. A. priauté egrotanteshedera ſe colligunt., Ceteraverò animalia pro virę tutela di uerfa alia retinent auxilia.Ex Arifter.pl njo,Nipho,&aliis . Lapidem Aetitem mulierum partus. accelerare. Maison Agnam intulitnatura Aetitilapi. diin partu prægnantium accele rando efficaciam : quippefiearum coxis argento HORTVLVS GENIALIS. 127 3 argento cóuolutus partu inſtante fuerit ligatus, miram ytero generabit láxitam tem ,ex qua prægnantesfacilius parient. Ab Aquilis pręlidium hoc'captum reorg illa enim dum arctiores ſe ſentiunt & oua cum difficultate pariunt , Ae titem quærunt, ex quo laxiori matricis orificio facto ,leniusoua excernūt.Hinc Aeritis S-apis, Aquilinus di & us eft, quiaz Aquilă hos in nidum portant,ibiq;verii reperiuntur. Intellexi ex feminis, pria marias aliquot hos lapides in vſu ,& pre cio habere,beneratas partuslaboresfu Bleuare. Hellebori nigriradićem , Viperemorfus in bon Aysſanare. (N magna æſtimatione apud multosis Helleborinigri radix habetur, ipſa enim inter carnem , & pellem iumentià Vipera demorfiinſerta proculdubio faa - mat.Confiteor profe &to fubulcum qué dam porcorú numerüigne perfico, fiue cryſipelate peftilenti pollutum ( hunc morbum vulgares, eo quod porcorum caput in excreſcentiamagná deuenit,apo pellap $ F. 4 BAXICE'LL'I (męobſeruante adfanitatéducti funt.. pellant Capoatto.) fola huius radice om .. nes incolumes feruaffe .In porcorum au. ribus cultello circulum ad viuum fane guinem formabat,deindecentro,ex ſtye. lo ferro perforato,radicisfruſtulum éfo. fingebat, ad paftumý;porcosmittebat, ita equidemſolo học auxilio , omnes Hippiatros in equorum faciepitorum euul, maculas albasfacere. N hominum canitie frequentescapil . larum euulfiones, vt nonnulliin viu habent,vituperantur, eo quod illorum cuulſa niaior generaturcmitics:Hippia atri enim cum maculas albas in equo-... tum facie fingere intendunt, frequeno tiſsime pilosextirpant, qua continuata euulſione,pilos excreſcere albos exper tum eft. Queapud Veteresmagis erantcelebrata: pectaculam Nterorbis terręcelebrata {pe& aculag, Mauſolæum , hoceft: 9.Maufoli ſepul chrum ; HORTYLVS GENIALTSÅ: 29 9 ES Noun ehrum ;Coloſſus folis apudRhodiosios uisOlympici fimulachturm,quodPhidias -fecitex ebore:MuriBabylonis,quos ex . citauit Regina Semiramis; Pyramides in Aegypto ; Obeliſcus in via nobiliſsima Babylone à Regina ſupradicta erectus, Rodigingso Marinum Vitulum à Cåeli fulmine non mo leftari. O pauci ſunt ſcriptores,quiMaria num Vitulum , (multa obferuatiu. one peracta) à fulmine incolumem effe perhibent.Propterea Seuerum Imperaitorem Lecticam fuam Vitulimarinico riocontégi voluiſſe legimus,hoc enim animal ex marinis, à Cæli fulminemio nimè percuti audiuerat. Inde fa &tum elte vt veteres , pauidi,pefulmine ferirena tur , tabernacula ex iftiuspellibus con- .. tecta retinerent,ita profecto àCæli fula . mine præſeruari poflcputabant. ExPline. Captaminter bruta maxima Epilepsia tentari: Ippocratesin lib. de facro -morbou : H Fs ( fi han 130 , BAKICELLI ( fi liber ille genuinus eius eſt , ) vt ab ' Èpilepſia homines præferuari valeant monet , neque in caprina pelle decum . bendum effe,neq; eandemgeſtare opor tere,beneratus tale animal; maximè ab Epilepſia tentari. Hocetiam Plutarchus rerum naturalium perfcrutator indefef ſusaſleruit:propterea veteresSacerdotes ab eius carne,ve morbida,abftinuiffe fe runtur , neguitantibus aut tangențibus . modo, aliquid eiusmorbi induceretur. . Dinum in Asthmatisçura ſele &tiſsimim .". V TInum pro fanando Aſthmate ab , mo, quo pater eius cum fælici ſemper : fucceflu vſus eſt ,adducitur . Habet yie . ni dulcis , quaie potiſsimùm Verpacia eft ,non craſsi,ſedtepuis,mellicraticoctii an, lib .decem :puluer. Foliorum Tabe. bacciexicc.in vmbra vnc.j radicum polypodii quercini recentis,acminutiſ.. fimeconcili ync.iij.radicum hellenij re.. motomcditullio,& inciſarum unc. iij .. : ? mace HO'RTV Vs GENIA L1 $. - 746 b b macerentur horis 48.poftea verocolentur per manicam Hippocratis vocatam , conſeruetur vinum inloco frigido. Dá - tur vnc. vj. pro vice; ſingulis diebus , ; horis ante prandium quinque. Homines a phrenttide correptos sania fortiores fierii On pauci admirantur , cur homi. nesphreneticiflicet in ſanitate debiles fuerint prius ) ipfis fanis fortiores : euadant?Equidem à morbi naturato- · tum procedere verendum non eft : cum autem in phrenitide magis, ob exficca- - tionem lædantur nerui fenſitui, quam motiui, nulli dubium eft, tales quo ad motum ipſis ſanis fortiores, & debilio . res, quo ad virtutem fenfitiuam fieri; : ratio omnium eft,quia operationes,ner uorum fenfitiuorum humiditate magis perficiuntur: fecusmotiui. Huicadiun gitur, quod phrenetici ( mente læſa ). doloremnon fentiunt,idcirco fortiores.com Ek Arculano . Tuberum efufrequenti, bomines in epile Pliam incidere . 2 M2Aximopere ( ve valuit Simeon Zethus) ſuberum continuattis v fus vituperatur : adeo enim hornines crebro eorú eſu afticiuntur, vtepilepti ci;vel apoplectici fiant. Apud veteres autem in pretio habebantur,illifq; cum Colo quandam affinitatem ,nec niſi to . nante loue nafai, credidit antiquitas.. Vnde Iuuenalis: Facient optat atonitrus CHAS - Offri de corde Cerui à morfibus venenofas;hos minespreferu476. Irabilis eſt profecto oſsiculorum , proprietas , quæ in Ceruorum ; corde reperiuntur;geſtata enim ad præ feruandiim à beftiarum venenofarum morſibus, & i & ibusmaximeproſunt. In officinis tanquam præſtantiſsimum an .. ridotum contra venenum , & febres pe tulentes,hxc eſſa conſeruatur, &cum feelicifucceffu mediciindiesad hæc valere experiuntur : : multi tamen pre . ofic.cordis ceruipi, os.bubulum tradunt in magnam languentium perniciem , & ped.com M propi HORTVLVSGENIALIS 133 eterمه 27 that medicorum afamiam.Ex Alexan.fro Be Pedido. Hemicranian lapide Gegatisſummoueri. MW Vleo experimento Democritus: Hemicranian , lapidis Gagatis ſo'a ad collum appenfione tolli com .. probauis fcribit enim huiufmodi lapi. dem geftatum ſeinperniagis ponderare, quam antequam appendatur : quafi in eo quædam attrahendi in fe fe humo . rem ,à quo dolor in parte cranij fufcitam. tar proprietasreperiatur.Mercurialis . Epilepritof non perpetuoconcidere nee quefpumam facere. Vicomitiali morbo laborátnánili in magoa ventrico !orum cerebriz cralo s humoribus obftru & ione conci dere, & fpumam ferre confueuerunt: ſe cus vero in alijs cauſis, vtin quadapu.. ella Aretina Beniuenius obferuauit. In cidit illa in Epilepfiam , tamen neque concidebat,pequeexorefpumam emito. tebat. Sedſtanscaput hinc indecücere wice 4 JO Q. F.77 BA RICELLI uice , ac fi quid infpicere vellet mous bat; nihil interim loquens , nihil fenti ens.Cum auté ad fe reuerteretur, inter rogata quid egiflet, penitus ignorabat. Cauſam Beniuenius exiſtimauit , quod non caderet quod contra & io , & tenfio ad cerebrum non ferretur,cumfolus va por ſurſum aſcenderet : ex quonullor gore cerebrum ipfum intentum , abot dinatis motibus-reliqua membra pre feruare potuit. Vermes rubros in hominum cerebro , in qua dam epidemia natos effe. y Beneuenti,cum multi ignoto morbo decederent è vita , medici tandem , hoc morbo quedam mortuum incidere voluerunt, & in huius cerebro vermem cubeum breuem inuenerunt, quem cum mulrismedicamentis vermesoccidendi vim habétibus interficere nequiuiſſent, fruſta raphani inciſa in vino-maluatico vltimo decoxerunt,quo vermis occilus eft,atque hoc eodem remedio deinde - mili morbo , quali epidemico affe & i omness HORTvivs GENIALIS. Nous Omnes curabantur. Foreftusex lib.Corne tỷ Roterodam. Capillorum defluuium ex Laudano curari. TOn femel morboacuto egrotantia bus (-ſiad fanitatem reducuntur è capite capillos decidere expertumelt. His facilliinè fuccurritur huiufmodilia nimento , quo 'capillorum defluuium non folum amouetur verú etiam amiſsi irerum renouantur. Laudanum cum vi. ño , & oleo rofato ad decentem vnguen ti fpiſsitudinem coquitur, quo caput v niuerfum linitur ; breuique capillatum redditur, Ex Bayro .. An empiricis tradararemedia,mortem ! non paucis:attulije.. ftrum baudelt, remedia, quæ ab Kempricis adhibentur, morté aliquádo hominibus attulife, ij a . nulla ra. tione, nullaq; methodofuffulti, fed fola experiméti indagine,nec caufasmorbo Tum verè cognoſcere,nec ordine auxilia applicare poſiúnt.Proptereamilesquida inmorboinueteratoluinepotis ,quicapi. Member 13 % BARICELLI : M2 Aximopere (ve valuit Simeon MZethus) ſuberum.continuattis V.. fus vituperatur: adeo enim, hornines crebro eorú cſuafticiuntur,vtepilepti ci;vel apoplectici fiatt. Apud veteres autem in pretio habebantur, illiſq; cum Colo quandam affinicatem , necniſi toe. nante loue nafai , credidit antiquitas.. Vinde Iuuenalis : Facient opfataronitrua , Cen45 -offi de corde Ceuiàmorfibus venenofisshos minespreferuatge -Irabilis eſt protecto oſsiculorum , proprietas , quæin Ceruorum corde reperiuntur;geſtata enimadpræ • Tóruandum à beſtiárum venenofarum I morſibus, & i& ibusmaximeproſunt.In officinis tanquam præſtantiſsimum an- . ridotum contra venenum , & febres pe.. bilentes, hæcoſſa conſeruatur , & cum . foelici fucceffumcdiciindiesad hæc va lere experiuntur : : (multi tamen pro . ofic.cordis ceruidi, osbubulumtradunt in magnam languentium perniciem , & M pedice HORTVLYSGENIALIS 133 medicorum afamiam.Ex Alz xan.fro Bem nedido. Hemicranian laide Gagatia ummoueri. Viro experimento Democritus Hemicraniam , lapidisGagatis fola ad collum appenfione tolli com .. probauis fcribit enim huiufmodi lapi. dem geſtatum ſempernagisponderare, quam antequam appendatur : quafi in eo quædam attrahendi in fe fe humo rem ,à quodolor in parte cranij ſuſcita.. tar proprietasreperiatur.Mercurialis . -Epileptites nonperpetuo concidere nee que fpumam facere, Vicomitiali morbo laborát nánili in magoa ventricolorum cerebria crais humoribus obftruatione eonci dere, & fpumam ferre confueuerunt: ſe cus vero in alijs caufis, vt in quadá pu ella Aretina Beniuenius obferuauit. In cidit illa in Epilepfiam , tamen neque concidebat,pequeexore fpumam emit tebat. Sed ftans caput hinc inde cucere vice Q F..17 134 BA RICELLI uice , ac fi quid inſpicere vellet mout bat;nihil interim loquens , nihil fenti ens.Cum auté ad fe reuerteretur,inter rogata quid egiflet , penitus ignorabat. Caufam Beniucnius exiſtimauit , quod non caderet quod contra & io , & tenfio ad cerebrum non ferretur, cum folusva por ſurſum aſcenderet : ex quo nullori gorecerebrum ipfum intentum , ab of dinatis motibussreliqua membra præ feruare potuit, Vermes rubros in hominum cerebro , in quae dam epidemia natos effe. , Beneuenti, cum multi ignoto morbo ; decederent è vita , medici tandem , hoc morbo quedam mortuum incidere voluerunt, & in huius cerebro vermem rubeum breuem inuenerunt, quem cum multismedicamentis vermesoccidendi vim habétibus interficere nequiuiſſent, fruſta raphani inciſa in vino maluatico vltimo decoxerunt, quo vermis occiſus eft,atque hoc eodem remedio deinde se smili.morbo , quali epidemico affe & ij , omnes : HORTYIS GENIALIS. . Nous ) omnes curabantur. Foreftusex lib.Corne- , i Roterodam . Capillorum defluuium ex Laudano curari. "Onfemel morboacuto egrotantia bus (-ſiad fanitatem reducuntur ) è capite capillos decidere expertumelt. His facillimèfuccurritur huiufmodilia nimento , quo capillorum defluuium non ſolum amouetur verű etiam amiſsi irerum renouantur. Laudanum cum vi . ño , & oleo rofato ad decentem vnguen ti fpiſsitudinem coquitur, quo caput y niuerfum linitur, breuique capillatum redditur, Ex Bayro .. An empiricis tradararemedia,mortem ! non paucis:attulife : ftrum baudelt, remedia, quæ ab tempricis adhibentur, mortéali quádo hominibusattulife,ijn. nulla ra . tione, nullaq; methodo fuffulti, fed fola experiméti-indagine,neccaulas morbo . Tum verè cognoſcere,nec ordine auxilia applicarepoflunt.Propterea miles quidā. igjorbo inueteratoluinepotis,quicapi N + 136 BARICELL'S: tis achoribus erat fædatus , finecautio . os,more empiricorum ,nec ætate obfer uata, vnguentum ex arſenico , ſulphure viridiæris , femine ſinapis confe&tum capiti appofuit;ita enim ex quodam lio bro remedium collegerat , & mane ſee quenti puer ille, qui erat duodecim an norum , in lecto mortuus inuentus eſt. Hi profe& o fru & us empiricorum ſunt. ExValefio.. Triplici auxilio homines longauam vitam Af quirerepofle. Ifi hominum frequens luxus exo NA vita songior,ſaniorquevideretur,hi ay tem in luxum ,epulas, & otia effuli, vix trigefimum exceduntannum , abſque. fene & utis aliquo veftigio ,vita enim los. gæua,non luxu ,& profufione nimia, fed triplici tantum remediocomparatur;fie quidem pareitas cibi , & potus , bonus cibus,& moderatum exercitiummorta - lium vitam, ex Philoſophorum decre to,producere valebunt.Bartholom .Males ** Dino Gagorio. 4 HORTVLVS GENIAL ! 137 Nmin Quo paéto fingultum cohibere valeamus. Onleui angaſtia angultum ho• mines cruciare quandoque vide mus adeò quod multiin longiſsimā via. giliam huiuſmodi affe & u ducti funt, Multi funt, quieximprouifo timorem ſingultientibus incuitientes,votum alle quumtur : alij verò auricularidigito ito bentintus aures diu confricari;Lyfimam chus tamen apud Platonem , fternuta . mento afperfione aquæ frigidæ , & re {pirationis coñibitionefingultum cxčke ti propalauit. Quopado plebrios, tincios en admiration nem -dustus. Plebeiprofe &to qui populi parsfino plicior eft,ex leuifsima occaſione fa . cilè in admirationé ducuntur . Si optas autem vt adftantes credantvel magico Çarmine, vel quodammiraculo te open. rari, manècum Verbaſcum flores aperit æſtiuo tempore, iispræſentibus leniter moueto plantam : flores enim paulatim decidunt, & exiccatur, cum magno ile . lorum . 156 , BARICELLI lorum ftupore, fiquidem illius plantæ hæceſt proprietas, vt ( Sole accedente ) flores decidant. Quod fi magis irridere velis inutiliter aliquid murmurabis , vt admiratio excrefcat , vltimòtandemor mpia in rifum finiantur. Ex Porta . Memoriam è thure epoto maximè Augeri. Maximo hominibusadiumento eſt firma memoria , triftitiæ verò, & Jabori , imbecillitas, iis præſertim , qui bonarum litterarum ftudio incúberec ptant. Ita autem cófirmatur.Thus albife Gmuin in pollinem attritum ,& cú vino , li hyemsfuerit,velaqua deco & ionis paſ fularü, fięſtas;epotum ,inLunęaugmen . to ,oriente Sole, necnonmeridie, & oC- t caſu , mirum in modum memoriam aya gere fertur. Ex Rafi. Quo pačtofamis importunitascohibeatur: Vis Taurum Philoſophum , eiufq; mendo famisimpetu? profe& o dumfa . maemaximèmoleſtabatur, eius impor tunita . HORTVLVS. GENIALIS. 139 Noor turnitatem , compreſsis hypochondriis & ventris ſtri & ione compefcebat. Apud. Aulum Gellium . Mulierem grauidationis tempore pallefcere., debilioremque effe. TOnlinerationemulieres , quoté pore vterum gerunt, virore pallia dæ fiunt, purus enim illarú fanguiscono tinuò ex corpore deftillat, & in vterum à natura demittitur, vtfætú tú nutriat; tú eius procuret augmentü.Cum autem ipfis paucior in corpore-refideat fanguis neceſſe eſt fieri pallidas , atq; alienos ci Bos appetere.In ſuper exco ,quia fanguis folitusipfis minuitur,debiliores fieri ne celle eſt. ExHippocr. lib . 1. de morb.mulier .. Myrifticam nucem à vira geftat am , vigo rofiorem fieri. MIrabilis eft nucismyriſtice, quava cant muſcatam , cum homine fym pathia : ſi enim à viro.geftatur, nomodò vigore proprium cóferuare, verù etiam turgere,magifq;fucculentam , & ſpecio ſam ficrialkunāt, pręfertim fiiuuenilis adulta BAKICEBER adultæque ætatis homines circumferát Ex Liuinio Lem . Hepaticos, Gtienoſos decodochamading fanari. INter præſtantiſsima remedia, quæ I hepaticis, & lienofis adhibentur pri mum Chaniædrium locum retinet: fie nim ex aceto deco & a,per pluresdies ex . hibetur,hepaticos,atquelienoſos pro . culdubio fanat: multisequidem experi mentis comprobatum eft tale decoctí viſceraab infar &tu liberare:propterea ini febribus chronicis, eo quod obitruction tres mire abigat, fdelici fùcceffo à multis: pro fingulari ſecreto audio vſurpari. Pulfus deficientes,&intermittentes in ix . uenibus mortem prædicere, O Vanti timoris in languentibus,pul sus deficientes, vermiculantes, & formicantes exiſtant,apud Medicos notiſsimum eſt : ij enim ex proſtrata natura exorti,exitiú efle in foribus aftédūt. In . termittentes autem duorúpulfuum ſpa tie HORTVLVSGENIALIS. tio,non modò in omnibus fufpe & i ha bentur, verum etiam omnibus maxime iuuenibus exitiofifunt; diſséticGalenus, qui in pueris, &fenibus non ita fore ti mendos afleruit.Huius rei habuitexse. rimentum Proſper Alpinus in Iacobo Antonio Cortulo octuagenario,pleuri. tiro , & febreardente vexato , cui pulfus fuerunt cùm intermittentcs, tum defi cientes; tamen ille citò conualuit.lib.s. de med. method . Mitbridatis Regis , ad venena maximum Antidotum . D Euico Mithridato Rege maximo, in eiusArcanis Pompeius inuenifle in peculiari commentario ipfius manu exarato compofitionem antidoti dici Inr.Cóftabat ex duabus nucibus ficcis ite ficis totidem , & ruræ folijs viginti fimul tritis, addito falisgrano.Si aliquis hoc iciunus allumeret , rullum ei venenum nociturum illa die affirmabat, Ex Plinio. ONO BARICE L'I'I Slidera Quo artificio offa , velebora colorari valeant. I offa,vel ebora coloratahabere de lideramus,ca in primis oportet abim munditiis purgare; deinde in aluminis aquadecoquere,tum demumin vrină , vel calcis aquam in qua diffolutum fit verzioum , rubrica, aut cæruleus color, fiue alius quem volumus immittere , & vna iterum coquere.Cum autem perfri gerata in eodem etiam liquore fuerint, extrahenda ſunt; & pulchra, & bellè tin eta habebimus . Alexius Pedemont. BRICA Bryonieradicio è vinoalbo decoctum , hyfte. ricam paſsiorem reprimere. Ryonia in fedandamulierum hyſte rica paſsione,egregiam habere vir tutem multis experimentis dicitur.Ex multis obſeruationibus in quadam mu liere, quæ quotidie ferè per multos an nos hocaffectu laborauerat, à Matthio lo experta eft. Hæccum ſemelper heb. domadam , cius confilio , ſub fccti in greflum , HORTVLVSGENIALIS. 143 ingreſlum , vinum album , in quo ip fius radicis vncia efferbuerat, hauſſet ex illa paſsione optimè conualuit. Ne tamen amplius in fuffocationes deueni ret vteri,perannum integrum hoc me dicamento vía eſt, nec morbus iterum recidiuauit. Quo fuffitu Serpentes venenati à domibus, velpradiis arceantur. Vlta equidem reperiuntur, quo rum ſuffitus adco o diolus eſt, vtà loco, vbi is. fiat ,penitus arçeantur. Scribit Florentinus in Geo pon. Venenatam feram numquam accef luram , vbi adepsceruinus, aut radix Centaurij maioris , autLapisGagates aurDictamus creticus,aut Aquilæ , vel Milui fimus cú ftyrace miftus fuffatur. Ex Gal. autem habemus in lib.de med. fac. parab.ad Solonem.Pyretrum , ful phur,cornu ceruinum , pinguedinem ,& pulmonem Afini accenfum ,ac fuffitum , cuncta animalia venenoſa efficaciter fu - gare compertum elle . Herpes BARICELLI U . Herpetes exedentesTabucoicereto felicitors Sanuri. Terorymus Aquapenders inl.:.de Tumoy prenat.6.20.5xedcotes her petes teſtatur curaſſe quoad totum cor pus, ex ſero Caprino expurgatione con fecta,fæpèautem cum fa !fæ parille de co & ione:partes affectas aquis therma lbus D.Petri lauabat,vltimoiis , felici cum fucceſfu ſequens admouitCeratú . R.Succi Tabacci, ſeu herbæ Reginæ vnc. iij.Ceræ citrinæ nouiſsime.vnc. ij.Refie næpinivnc.j. Rofinz Tyerebintinæ vnc.j.Oleimyrtini quantum fuffic. pro formando Ceroto. Vina alba, qua induſtrie inrubramu tentur. A Lba vina abſque vllo detrimento in rubra( auctore Mizaldo ) tatim Conuertuntur,lipuluerem mellisad du rilsimă conliltentiam deco&i , & ficcati in vinum albuin proiecerimus, & tran Suaſandomiſcuerimus,Idautem minori faſti HORTVLYS GENIALIS. 145. faſtidio efficier lapathorum radix , fi re cens, vel ficca in vinum mittitur. Flores in Aegyptoprope Nilum inode tar os exiftere. O Dorin ficco fundatur , eidemq; in nititur;hinceuenit(auctore Theop . 6.de cauf.plantar .) vt fru & us agreſtesvro - banis ſui generis odoratiores,eo quod - ficciores exiſtant vrbanis,habeátur.Heç quoq; caufa eft,quod in Aegypto mini mèodorati flores naſcantur;vt n . Plini - us prodidit, Aegypti aer à Aumine Nile tum nebulofus, tum roſciduseſt : cuius cauſa odor in foribusadimitur. Abfynthium ventriculum roborare ſo lum adftri& ione. Vantam Abſynthium in roboran do ventriculo vim retineat,in mul. tis locis à Galeno exprimitur :bancau tem virtutem non ab amaritudinem fed propter adftri & tionem abfynthio inefle verfimilc eſt. Conſtat hoc totum ab eius fucci natura , qui corroborandi facultate deſtituitur , ex eo , quod ter QX 102 145 BARICELLI rez partes, in quibus adſtringendi vis poſita eſt, ab ipſo feparantur. Succus itaque folum amarulentiamhabet, quz tantum abeft, vt ventriculum roboret, fed vt potius illum infeſter. Ex epote Chalcantho, albos pilos è capi te decidere . Icet Chalcanthi, fiuc vitrioli vſus, e reſumpti, apudGalenum ſuſpeatus habeatur: à multis tamen audio maximè commendari. Inter graues fcriptores , Rbaſes eft,qui 29. Continentis, 6.24. ſe habuifle amicum quendam ſcribit; qui potata vitrioli drachma, propènoctem pilos omnes , quos in capite habebatal bos, abiecit.Res profe &to mira eft, pbrenitidem ex nigro Coralio felicitar Sanari. Oralium nigrum , quod Antipallas, fiue Antipatkes dicitur,inPhrenitide morbo corrigendo , & fanando perquá Airam habere facultatem exiſtimatur. Hoc nigerrimi.coloris eft , & ob varie. tatem in magno precio tenetur, & cótra huiuſ HORTvĆvs G & NI ALIS. 14h ** Merete huiuſmodi affectum tanquam præftan tiſsimům remedium vſurpatur. Ex Ense lio de Gemmis lib . 3 : Lethargicosà Satureia capiti admota excitari. Vltis experimentis obſeruatum reperio,Satureiam cumfloribus vino incoctam , & calentem occipitiad . #motam , Lethargicosdifficili ac pertina E ci sono oppreſlos, ac veluti raptos exci tare, & reuocare.Vt autem curæ folici $, or fit exitushuius decoctiguttæ aliquot fe infirmiauribus inftillandæ funt. Hana diſchius. I peftilentias quasdam occulta anispat hia ho minum corpora depafcere. M Vlta reperiuntur,quæ occulta qua dam antipathia , cun &tis hominis bus aduerfantur. Huiuſmodi fuit aura illa peſtilens, quæ ex arcula aurea in quá miles forte quidam inciderát ( referente Iulio Capitolino ) in Babylonia orta eft, Ex hac nata fertur peſtilentia , quæ in - de Parthos orbemý; compleuit. Huic haud abfimilis , vel prauior vtique fuit G peſtis 148 BARICELLI peſtisilla, quæ anno 1348.ab oriente in cipiens ( teſte Guidone Cauliacenſi ) vniucrlum fere orbem peruagata eſt , tảntaq; lauitie peragrabat, vt vix quar ta hominum pars ſuperſtes euaferit. Bra M . Infantes eiulare quoties lar, nutricum mammas papillas pangit. Slidua experientia comperimus f A mammasnutricum , & papillas lancinat, & pungit,quippead infanculos tunc nu trices redire videntur ftatim ; cum pa pillarum mordicationem , ſiue vellica. tionem ſentiunt. Duplici autem id fieri caufa credendum eft; vel quia quo tem porecoctionem infantulus perfecit, eo dem momento nutricis vbera complen . tur , vel quia tutela Angeli Cuftodisin fantis nutricem ad officium , leuiſsima vellicatione follicitat.Hoc verius vide. tur eo ,quod modo citiusmodo tardin fanteseiulant: & vtriuſq; ſtatus non lem per idem eft. Ex Bodino lib.3.Theanatu. Sales HORTvrvs ĠENTALIS. 12 Han 7 Salis Prunella virtus, &compofitio. al prunella ,ob fingularem vim do lores mitigandià quauiscaufacalida &inflammatione excitatos, quam reti- , net, a nodynum minerale à chymicis apo pellatur. Eius compoſitio talis eſt:Para tur ex,nitro optimo ; quod in cruſibulo. funditur, paulatim ſuperinijciendo flom res ſulphuris,quieiuspingaedinem tole Junt, idqueadeo pellucidum , purum que reddunt; vt fi luper lapidemmar moreum effundas; omninò clarum, & dlaphanuin appareat vitri inſtar: quod ? đšinde Sal ſjuelapis prunelle.dicitur,Sa lutare eit remediú ad ardentiſsimills febrem Hungaris familiaré extinguento - dam , & edomandam :cuius ferocia tana' ta eſt, vt ægrotantium linguas prorſus nigras, & prunis ardentibusfimiles ef ficiat. Cum autem tanti ſymptomatislę . vitia extinguatarhuius vlu ,leniatur , & opprimatur: Sal prunellæ apellatus eft . Eft præterea idem remedium magnum diureticum ,& diaphoreticum . Querceta mus in Pharmacopes. 63 Hy EV FE Ise BARLE.LDI: ilico appetere. 1 adduxeram : qui Leonem , Gallum ve.. Hydrophobos è poto Catuli coagulo aquami Iris laudibusCatuli coagulum in Aetio, ex tollitur : Illud enim fi femel tantum ex aceto Hydrophobici guftauerint;ſta rim eos,aquæ pofus cupiditatem capere: ob id medicamentum hoc præftantiſsi muth iudicamus, in huiuſmodi enim afa fe & u , nulla falus ſalubrior iudicatur , quam aquæ potus : quo deficiente,mors in foribus ſemper eſte Cur Leo Gallum timeat abfolutaz " izquifitio. CVVmquodam die Cercelliani gra tia apud Carolum Cifellum luriſ conſult. clariſsimum , meique amiciſsi. mum effem , forteinter nosde Gallina tura orta fuir diſputatio ; illa preſertim , cur Leo illum timeret ? Pro dubii folu . tione Ficinú inlib . z . de vit a celit. compar: reri ſcripfit, eo quod in ordine Phoebeo, Gallus eſt Leone ſuperior. Hoc etiá ex Proclo HOR TVLVS, GENIALTS. 1r Procloconfirmare volui, qui,Apollinca Dæmonem ;qui alias fub Leonis figura apparuerat, ftatim obiecoGallo diſpa ruiffe prodidit. Ifle-autem quia bonarú Jiteraum citra legalem fcientiam admo dumftudiofus et contraria rationeLeo i . nis timorem euenire contendebat. Ada ducebat Leonardum Vairum in lib . 1. de Fafcino , quiex Gallorum oculis ſemina i quædam , ac fpiritus exire profitetur gr I quibus Leonib'dolor,acmeror incredia bilis inčuciatur, inde veluti effafciñatas ritere.Ego quidem licera Lucretio hac etiam opinionem fuftentari viditlemi tamen poft ,pleraque vltro , cirroque inter nios de re hac ventilata ;confeſſus füi apud me neutram opinionem vide ti validam . Vbienim naturales rationes præualēt,nec ad Aftrologicas,nec adoc cultascófugiendium eft.Leonesquoniá bile faya, & copiacaloris abundant,faci le fit,vt ex fonoraGalli voce comoucka tur:ita profecto Canesex leui etiam al 2 , G4 terius 30 D 3 BARICEL II terius latratu faciunt. Infuperrubicun da Galli criſta ,flammæinftar rutilantis , primo afpectu ,colorisratione,bilem in Leonibus celeri motu excitat, vt panni rubri armenta quædam fugare, & mo uerefolent,inde fit , vt quodammodo Leones &afpe&tum , & Gallivocem ti meant. Haud tamen credendum eft in iis ( ledato primo impetu ) perpetuotimo. rem ex hac beftiola durare, & induci poffe. Corues , morientium feditatem ſentire , ob id fuperte&um infirmorum crocitare. Orui, quia hominibus meliorem habent odoratum , vt voluitÀrift , corporis morituri fætidum odorem de longe fentiunt: fecus eft in hominibus, licet prope maneant. Propterea ſuper te & um infirmiCorui volitant, &cro . citant, quando eius corruptio , &fædi tas magna eft, vt ea paſcantur: huiufmo dienim animalium genusrerum foeti darummaximeauidum eſt; quibus pa fcitur: Charlie HORTVLVS GENIALIS . 153 [ citur : idcirco in bellis , &in peftilenti tempore , cum corpora mortuorum vel hominum velarimaliū humi ia&a funt; Coruorucopiaprcualet.Homines vulga tes, & quiparú prudétes funt;dů Coruos crocitantes fuper te &tum infirmiaſpici unt, illum moridebere afferunt:hoc au . tem falfum eft: ii enim tantum fæditaté inſequuntur. Sæpè tamen Déus permit tit Dæmonesin Coruorum , & aliorum animalium forma ſuper domos : vel in domibusmorientiúapparere, quando be ftialiter vixerút. Et Bernardino de Buftis. Quo artificio es aduratur, ut cinnaba. ricolorem acquiraté Iæsvífum colore cinnabari, & ad ru bedinem verlum habere volueris , o quemadmodum vult Diofcorides ; AC i cipe æristaminascuttricoftę profundas: non ſint autemęris alias fufi, quia in hoc ſemper ſtannum commiſtum eſt, Has e ſuper ignitos carbones apta, cum autem i illæ rubeſcere incipient,ſulphurispul. . uerem tenuiſsimum leniter deſuper có iicito , Sleepin GS 194 B'A RICELLI! 3 ijáto', videbisenim (cellante fulphuris Máma) Pris ( quamu'as euidenter extra hi,& euelli.Tumodol.perfe & e nó pol. Te cuelli cognoueris , addito ſulphur . remtoties, quouſque lamulæ eradicari videantur :caue tamen nevrantur , & ad nigredinem vergant. Extinéta tandem Sulphuris flamma, & refrigeratis lami . nis;æris rubei ſquamulas habebis magni valoris ,quasloco Hydrargyri præcipi- . tati in medicamentis recipies alias aut tem huius vires apudGalen . & Dioſco videto . Theodorus Ga4, quedinfelicitertex Arist,', deHydrophobia conuerterit, à crimine abfoluitur. Heodorus Gaza vir do & iffimus, dumArift.tex.8.de hiftor,animal.c. 22 traduceret ,omnia animantia voluit à Cane rabidodemorfa , ip - rabiem ági ,. ac mori , excepto homine. Hoc autem qqantum ſit falfum ,quotidianademon Strát obferuantia. Homines n. demor fi; in rabiem aguntur, & pereunt; niſi Tectè curentur, vtcuidam ( pauci ſunt menſes ) , HORTVEV'S GENIALIŚ. 155 menſes )hic iuueni accidit, quià Canc rabido in manu demorfus, nullo adhibi, to to medico, fed folum circulatoribus com fiſus, in 40.die in furorem deuenit; quo temporelicetme parentes vocaffent,fas s &o tamen preſagio,quodbreuimorere I retur , tanquam deploratū reliqui. Hęc igiturTheodoritradu & io pleroſq; in vi rioslabyrinthos deduxit:multin .,tum i vtGazá defenderent,tum iavtArifto telem ab erroris ſuſpicione vindicarent, textum ita acceperunt animantia omnia à cane rabido correpta interire, hominē 3 verò folum abſque periculo non ferua. rizita expoſuitIulius Pollux. Alii verès inter quos eft Leonicenus, textum malè fuifle conuerfum , veleſle depra suatum contendunt , & fic loco a pocos i legendum mpirs afferunt , quafi ho mocorreptus, &in rabiem , & mortem deueniret , fed non ita citiùs, vt ceteris animalibuscontingit.Hic fenfus quoad - negotij veritaté ver eſt,quiahômo pro i pter oprimú téperamétum , tardius, qua: cætera violatur:tamen Ariſtotelisinten . 2 tionen 856 BA'R ICELLI tio neutiquam eſt ipfe enim ex profeſſo hominem à rabie, & morte ſeruari fcri pſit ,cuius textů Gaza fideliter traduxit, neque deprauatum , neque commutan dum exiſtimo , quia mens Philoſophi peruerteretur. Vtauté Ariftopinjoom nibus innoceľçat; hydrophobiamin ho minemorbum elle nouum , illiuſq;tem peftateincognitum proponimus,ex quo iure expofuit animantia omnia é: Canis rabie emori, homine excepto,quia hæc lues in homine nondú innotuerat. Con-. firmat opinionem noftram Plutarchus 8. Sympoſiacorum , in probl.9. dum exfen tentia AthenodoriMedici ſcripfit, hy drophobiam eſſe morbum nouum, atq; apparuiſſe tempore Aſclepiadis, qui Sub Pompeio Romæ claruit. Confir mant etiam hoc Scriptores ante Aſcle piadem , quideHydrophobia mentio . nem aliquam haud faciunt:e od lima. nifeſtum fuiffet, non video cur lub fie lentio tantum morbum occultaſſent, E go quidem Hydrophobiam antiquitus haud HORTVLVS GENIALIS. 157 0 3 haud extitiſſe,perſuaderemihi nonpof fum :innotuiſſe autem veriſimile eft, nó ob aliud , niſi quia morbushic non ſtaa tim à vulnereaperitur : Siquidem multi in 40.die rabiunt, aliqui poft fextum , autoctauum menfem ,vel etiam poſtane num , vt fcribit Gal. Auicenna adnota - uitpoftfeptimum ; Albertus poft duo decim.Propterea antiquitus,&precipue Ariſtotelis tempeftate,huius morbi cau fa nóaduertebatur à Medicis innoteſce bat quidem aquę timor taméàcanisvul nere & tabiem , & illa praua ſymptoma ta oriri imaginabantur: idcirco Ariſto teles etiam , interillos , hominem com morſum à canerabido ,necrabidum fi eri,nec emori ſcripfit. Alai radicem pro expurg andis vomitu te nacibushumoribus à ventriculo,effico cißimum eleremedium . Vanta Git Affari radicis non modo in ciendo yon: itu ,verum etiam in expurgandis àventriculo. & ab eius par tibus, humoribus craſsis & tenacibus ef G7 ficacia, Q BABICEI Il ficacia ,fapientum aliquot edocuit obler : uatio : fiquidem multinon folum in vis tiis ventriculi, ſed etiam in quartanafea bre , aliisque longis affectibushac eua cuationefeliciſsimo cũfucceflu va funt.. Præparatur è fcrup.ij.aut Drach.j.radio cis Affari, quæ in hydromelite, aut para fularum decocto fit diſſoluta , cuitan - tillum cinamomi, &firupi violar. ade iicitur. Ex Fernelio. In conftruendis ſepulebris veteresfuiffeadu! modum diligentes... Xáca Veteres in conftruendis fer Epulchris, webantur diligentia:id circo admiratione maxima dignum eft illud , quodà Ludouico Vluenarratur memoria patrum fuorum fepulhrim fuifleerutum , in quo ardens lucerna inuenta eft.Hæcibidem ( vt infcriptio ata * teftabatur Jante Ann.M.D.condita'erat, - & poſita: manibusautēcontreccata , ex templo in puluerécóuerſa eſt.Ex Langit. Ganicula exortum à veteribus maxime fuiße obferuatum . Canis HORTVLVS GENIALIS . CAničulæ exortus antiquitus à prifcis ex eius colore, deami ſtatu côtecturam capiebant. Illan, fiobfcurior, & veluti : caliginofa oriebatur, graui, & peftilenté foreannu;ficlara & pellucida ſalubre ac proſperu predicebant.Heraclides Põticubi . Aegyptiorum de'quatuor elementis opinio. Vatuor elementa feceruntAegy , & fæmiam conftituunt. Aerem marem iudicant,quà ventus eft, feminā, quà ne bulofus , &iners . A quam virilevocant mare,mulieréómnem aliam.Ignévocát maſculum ;qya arder fáma; & fæminami quà luct;& innoxius eft tactu. Terram fortioré marem vocent;faxiscautibusq; fæminçnomen aſsignant , tractabili ad culturam . L: Senecakb.z.Natur. Quaft. Pbreneticos aliquandomirabilia loqui. Mirabile eft, quod aliquádoin Phre« neticisobfcruamus,isturum enim , aliquot(benè inflammato cerebro )}in guaLatinaloqui vel carmina cóponere cum . BARICIILI cum prius fuerint eorum igna viſ funt, fed quod mirabilius eſt, Nicolaus Flo rentinus refert, fe fratrem phrenericum habuiffe , qui futura pradixit, quæ euer nerunt, ita vt eius prædictiones magna ex parte poftea veræ inuentæ fuerint:de quibus tamen fanusexiftens,nullam ha: bebat cognitionem . Infantium rupturn ; qua via Sanare: valeamus. Vltis obferuationibus , nullum remedium ; Salubrius infantium rnpturis inueniri expertum eſt, quam extritis cochleis, thure, &oui albumine emplaftrum confectum . Hoc enim fi pare in affi &tæ apponitur,& infantes eo temporinlecto detinétur miram in fa nando' affectu retinet efficaciam . Ex Matthiolo . Digitum anularem , maximam cum cords retinere ſympathiam . Valem anularis digituscum corde habeat confenfum , in animi defe & ibus, & in fyncope experimur. Qui e. nim HORTVLVS GENIALIS 161 IgM . I nim à talibus paſsionibus vexantur,vel. licato articulo anularis digiti,feu medi. ci , vel attritu auri ad eundem cum croci momento eriguntur. Per hunc prefecto vis quædamrefocillatrix ad cor perue nit ,ex qua ab animidefe & u collapſi vi gorantur, & in priftinam valetudinem redeunt. Ex Lennio. Carnes code quomodo cruda vje deantur. N lautis conuitiis,nevoraces gulofi que carnes coctas comedant, ticarti ficium parabimus.Excipitur:leporis,aut agni ſanguis , quem congelatum , & fico. catum in puluerem comminuemus,hic : fi fuper carnes coetas fpargitur ftatim foluitur, illæq; colorem proprium mu tantes ſanguinofæ videbuntur, venau feabundus, reijcias. In comeffationi.. bus contra paraſitoshoc eſt ele &tumra medium . Ex Vuerckero ... Adoris plcera , labiorumque fciffuras exper HomasThomaiusin Idea fuivirida rij , Nicolaum Zannonem Chirur. gum THI 16.2 BARTICE L L 1" , guim Rauennæ retulit , mirabili fucceffu : & artificio,oris, gingiuarum linguæ ,& : palari, nulla alia re, quam radicis penta phyon, fiue quinque foliorum decocto vlcera fanare,atque labiorum fciffuras linimento ,ex oleoamygdalarum dulci-, um , cera, &maſtice , quam breuiſsimè adianitatem perducere. Exapri tefticulis,fterilitatem in bomi nibus remoueri. MA Agnaeft vxoratis inquietudo , & Gerileſque exiſtere : propterea.vt à xan to infortunio liberentur, prolemq; ha beant,peraliquot dies ieiuno ſtamacho vir, & vxor cum iure galli veteristeſti culorumapri,que verrisin vmbra exico catorum puluerem capiant:ita profectò. breui tempore optatumadipiſcentur , vt in multisfterilibus ex quacunq; cau « fa non ſemel expertum eft.Ex Democrito. Bufonistibiisdentium doloreseuanefcere.'. Nter maximos cruciatus à quibus ; dolo. HORTVLVS GENIA IJS , 163 doloresperniciofiſsimiexiſtimătur,ad? cò quod multi & in animideliquia ,& in manias deuenerint , multi etiam in vitę deſperationem.Huius doloris remedio. um in odioſo & abominabili animali natura repoſuit. Aperiam hoc arcanum maximum. Tibiæ Bufonis , fiue' ranz terreſtris à carnibus mundatæ , fi fuper dentes condolences fricabuntur,imme diatè dolorem remonent; adeoque cru ciatus ceffabit, vt quafi in dentium ſum perficie dolor collocatusvideatur. Ex. perire modo , & fruere tanti arcani theo fauro. Ex Florauanté. Cepam ab Hippocratemaximèdeteftario ' £pam Hippocrates afpeétu inagis, quam efú coinmendauit, viſu bonā, elu malam elle dicens. Idcirco lucubram tionibus, & litterarum ftuţiis addi& is fùmmècauenda eft : oculos enim vitiati &viſum obtenebrat,bilemque exacuit.. Villicis, & folloribus, qui literis non ind . cumbunt huius eſús maximè collauda tur: eius enim calore vires ad opera exercitanda magnopere excitantur.Ex Plinio. . C Anima 164 B1 : 1 c : L L / , Animalibus naturam non modo terra , perum etiam fi um pra termino conftituiffe. Agna fuit conftituendis terrarum terminis, & fitu quibufdam animalibus: ne simul vbique viuentia , & hominibus & fibi ipfis perpetuo effent nocumento. Pro pterea animalium pleraque in diuersű à proprio addu &ta fitum vtplurimum ægrotant, & moriuntur. Hinccolligi musin Meda , Sylva Italia , non niſiin : parte repeririglires. In OlympoMaceo doniæ monte Lupi minimè habitant, nec in Creta Infüla . In Africa nec Vrfig. nec Apri , nec Cerui, necCapreæ viden tur : In Illyria , Thracia , & Epiro Afini paruigenerantur : In Scythica terraa .. tem , &Celtica neclunti Alini, nec vio . uunt Leones in Europa, Pantheræ in Aſia, Ibisin Aegypto lolum commora tur. In Creta: nec Vulpes, nec Vrfifunt, necaliud animal maleficum pręter Pha langium . In Ebulo Cuniculi non funt, [catent HORTVLVS GENIALIS 165 1 FO 11 [ catent in Hiſpania, & Balearibus, In Seripho inſula Ranæ ſuntmutæ ,illæ au tem fialiò transferuntur , vocales fiunt. In Italia mures aranei venenati ſunt hos tamé regio vltcrior Apenninohaud generat. Ceruiin Hellesponto ad alie nos fines non commeant. In Ithaca illati lepores no viuunt. Sunt & alia animalia quæ in determinatis locis , &non vbiqi viuunt, & generantur. Apjefum in menfis apud Veteres infauftum extitiffe. X veteribus maiores nullum A pij genus in cibis admittere folebant defun &torum enim epulis feralibus ab ipſis erat dicatum , vtex Chryfippo Pli nius retulit. Multiautem non folum ex hoc, quia ſepulchra coronabantur,Api umà veteribus fuiſle damnatum à men ſis , fed etiam quia eius eſu viſus dimis nuitur, & Epilepſia generatur autumát: vnde à Mcdicis nutrices moneri conſue lo, ( frequenti enim huius vſu , lactum decrementum , tum malam recipit qua titatem ECO 9 . i > 166 BARICELLI Samen litatem )vt ab Apio abſtineant,ne lacté tes in morbum comitialem proni fiant. Dicunt in eorum caulibus nonnulli cru diti ſcriptores vermiculos naſci, eoſque fterilefcere, qui comederint in vtroque fexu : Satyri teſticulum carnofiorem Veneris in . cendia excitæreflaccidum vero extinguere. Atyrium ; quod Canis teſticulos vo cant,magnæ apud fapientes eſt conſi derationis:in hoc enim,tum Venerem excitandi,tum reprimendi à natura vi. detur eſſe remedium collocatum . Quip pè maior planta bubulus, quiplenior, & mollior eft ,ex ſuperflua &ventola eius humiditate, in potu aſſumptus Veneris incendia excitate cóſueuit: minor verò, qui flaccidior, & aridior eft illa reprime re,Veneremque extinguerevidetur. Ob id( vt aiunt) in Theſſalia mulieres molle teſticulum in la &te caprino ad ſtimulan . doscoitus,& bibere,& hominibus inpo tu ;præparare ſolent.Quod autem in Sa tyrio mirabilius eft,aiunt, alterú alterius in poo HORTVLVSGENIALIS. 167 Sier o in potu ſumptų potentiam & efficaciam refoluerezlı vterque teſticulusvpà exhi betur. Sterilitatem hominibus,à fterilibus animali " bespoffe prouenire. I verum eſt , quod ab Athenæo pro dicur,Malluin ter in vita parere,relis quoque tempore fterilem efle, quod in eius vtero naſcantur vermiculi, à quibus femendeuoratur non abfque rationeex iftius naturahomines pofle fterileſcere . Terpſicles apud eundem dicebat.Mul lus enim fi viuusin vino fuerit fuffoca . arus,atque id vir biberitçrei venerea -o peram darenon poffe creditur , quod ex 3 Plinio etiam confirmatur , qui veneris incendia extinguere fcripſit. " 5. Cynorhodiradicem ad Hydropbobiam pluri mum valere. Dmorſum canis rabidi vnicum " A Pemedii,quodá oraculoroperti proponit Pliniuslib.8.cap.41. Hæc radix Hlueftris roſæ eft , quæ Cynorhoda apl pellatur.NarratB.Fulgofius de quadam s fæmina quæ per ſomniú admonita eft, vt 12 168 BA KICE I !! Hvide vtradicem Cynorhodi filio à cane ra. bido demorſo , & aquas iam metuenti præberet, quæ ftatim ex Hifpania affer ri curauit radice qua Hydrophobicus ce , lerrimè fanitati fuit reftitutus. Ex Gem . m4Cofmacrit. lib.1. ap 6 . Hominis vitam quibusfignis long am ,velbres nem metiamur. Ominis vita pomo perfimilis effe videtur; quod aut maturum ,deci. dit Spóte,aut ante iniuria tempeſtatum , ventorumue impetu deijcitur. Vitae breuis figna colligimus , raros dentes, prelongos digitos,ac plumbeum habere colorem . Contra longæ , incuruos hu meros, nares amplas, & tria ſigna primis contraria, multos ſcilicet dentes, breues digitos , craſfosque atque clarum reti. nere colorein Forcius. Extra£tum Hellebori nigri ad morbos inue ter atosmagnaeffe praftantia. N thrities atqueaffectibus inueteratis, iiſque potiſsimum , qui ex atro , & meo lancho HORTVLVS GENIALIS. 169 T! ta ļ lancholico humore excitantur, extra Ecü migriHellebori,remedium praſtancil efimum femper clle inueni.Capianturnie gr Hellebori radices à fordibus purga tæ , & in pila terantur groſſo modo: in fundantur vino albo,& in vafe terreo e bulliantur quousquc radices benè emol liantur, quo facto prælo exprimantur,& iterum in vaſe terreo leniter ebulliat (deic & is tamen radicibs) quod fucrit expreſsum . Acquiret fuccus ( piſsitudi nem inftar picis, quicum modico cinna. somo ,& pulucre aniſorum miſcendus eft. Dofis in grandioribuseft fcrup.ſem . in minoribusà granis quatuor vſque ad ſex. Datur cum zuccaro in forma pilalar . Confiteor in obſtructionibus, in c pilepticis , retentione menftruorum ex cralforum humorum infarctu , & in alijs inueteratis affectibus, mirabiles huius remedij fucceflus vid.Conficitur eti , am extra & um fine expreſsionc, & cffi . - Cacifsimum cſt. AdLejenem induratum ejufqueobfrationen efficacifsimaprafidia TE 3 Inte 170 BARICELLI Nter ea remedia, quelienem , &fple. neticos ab obſtru &tionibus liberare reperta sút,mihi femper ex voto fuccef GtAbſinthijRomanideco &tum ,ieiuno ftomacho epocú ,quod à Cornelio Cel fo fummècoromendatur:Vt autem eura felicior ſuccedat poft cibum ,aqua Fabri ferrarij; in qua pluries ignitum ferrum extindum fit , Lienoſis præbenda eft. Experientia id totum manifeftauit, ani Talia enim apud huiulmodi fabrose nutrita, ob eiuspotum , exiguos habere lienes obferuatur. Beniuenius , ciuem Florentinum per feptennium ſplenis fcirro malè affe & um curaffe gloriatur, atque ſolo eſucapparorum , & aqua per lanalle .Debenttamé hæc remedia mul to tempore vfurpari ,vtfcopú attingat. Hominem quendam fuiffe repertum , mira vaftitatis,&ingluuiei. NdixeratMaximilianusCæſar Ann, MDX I.apud Auguſtú comitia: quã. do illi vir quidam , prodigiofæ vaftita tis, & craſsitudinis oblatus eft ;at in illo incredibilis, & inſatiabilis erat ingluuies itavt integrű virtulü crudun ,vel ouem IMDEE HORTVLVS GENIALIS. 171 UN It incođá vna vice deuoraret, nec taméfa . mem expleta diceret. Ferunt( vt Surius) hominēBorealibus regionibus ortú fuiſ fe , vbiob locorú frigora folent homines elleedaciores.Hoc taménon folú in Scp tentrionalibus partibus,verú etiam alibi bi repertú cft :Voraces n .fupramodú fuifle referunt Aeliano auctore lib.3.de var. hift.) Pityreú Phrygem , Cambeten Ly dium ,Charidamcleonymu,Pifandrum , Charippum ,Mithridatem , Ponticum.Et e Anaxilas comicus dicit, Cefiam quendā infinitæ voracitatis extitifle . Antidot erum aliquet contra penenum ab ſeruationes. Rcareca Viperamorfus, per impofi tioné tormentille à campo penſili colle etę,illico liberatus eſt,Altercum ingen ti dolore, & ardore premeretur fuper | dextra spatula, & ita angeretur, vt vix ſe s pedibuscontinere , oculis videre , & lo . qui poſſet , veritus neà fcorpione eller comorſus,oleum bibit,multú vomuit,& à dolore leuatus eft, & quod mirabilius, Ha in BARICELLI in ſpatula nihil erat ſigni,vbi prius fue rat dolor.Quidametiamà fimili dolore, & tremore correptus ex aflumpto Bolo armeno cum aceto ſubito cuafit.Puellus etiam putredinem timens, & vermes al fumpfit Scordeum , &liber fa & us eft. Ex Franci.Thomaſio depeste. Quoartificio Cancri pixiextemplo sodi vi deantur. Inum ſublimatum , fiue aqua vita magnam habet efficaciam ia rubi ficandis cancris viuis : propterea fi vis homines in admirationem dicere,accipe viuos Cancros atque in vino fubliaato fubmergas, ita enim confeftim ruber cent,acli perco &ti eflent cantaeft illius aquæ caliditas, & energia,vt inſtar ignis exardeſcat: admiratio tamen indenaſci cur, quod rubefa & i,& viui ab aqua e . cmpti ambulent. Quorradoflamme excit etw inagha. I calcem non extin & am accipias,Sul & lalnitrum in partes æquales , ac bene omnia fimul ailccas, puluis perabitur, qui HORTVLVS GENIALIS 173 ST forqui in aqua proiectus inflammabitur, ac ducem reddet: quod parui mométi haud Berit,prçcipuè ſinodu luce indigebis.Po e terit id fieri in valčulo aqua pleno, vt™ quidá amicusmeus dū no & u in itinere lefſerexpertus eft,qui totum mihi fideliter comunicauit. 9 vbivigent morbi, ibi maximè remedia oriri. M.Agna eft Naturę prouidentia ia ado iuuandis hominibus,quippè obſeros suatú eft ,vbi aliquimorbi copiosè vaga . ctur, ibi remedia accomodataad illlorum exterminiūnaſci voluiffe .Hincinaphri bea, quę ferpentú eft feracißima,aromata? tanquã eorű veneno antidota,oriuntura In Argo Scorpiones plurimi videntur; propterea ibi Locuſta adverſus Scorpio . nesinſurgensnafcitur : ApudIndos Os cidentales Gallica lucs viget,ibi lignum SanaaGuaiacum di& á exoritur , & il . lincad nosdefertur.Catharides veneno ierodunt:ex illis remediú caput , alias & e pedes earum exiftere obferuamus.Quia Stellionibus mordentur, iiſdem in potu Ghana H 3 174 BARICE ILI fumptis,fanantur Crocodili adeps, fi in ipfius vicera inftillatur,ſuo veneno me deri videtur. Scorpiones,Draco mari. nus, & Paſtinaca contriti , & eorum pla gis impofiti,procul dubio fanánt. Na. pellusmortiferum venenum eft, vbita men nafcitur,ibi Antorareperitur.cuius radices cốntra Napelliperniciem ,fingu Jare ſuntpræfidium . Animantium lac ab alimentis recipere gut litatem . Lacomnein animantium corporibus alimeati recipere qualitatem adeo verum et vt demonftratione nonegeat: liquidem nutrices ex prauo in vidure giminenon ſemel infecifle infantesvifa funt,hac etiá caufa lacin ijs modò.craf fum ,modò liquidum ,aut ferofum cer nitur,eo quod cibusaut craffus, aut in eiſsius fuerit,modò infantium cóftrin git aluum ,modò ſoluit ,quod vel con ſtringentia vel foluentia nutrices come derint,Hocin pecoribus etiam manife ftum eft:in locis enim vbi hæc fcamoniú Helleborum ,aut mercurialem comedit, vtiq; HORTVLVS GENIALIS 178 vtiq; lacomne ventré,& ftomachūſub vertit: quemadmodú Dioſcorides in Iul ftinis moribus contingere prodidit: vbi ficapre albúveratrū pro pabulo habue i fint, primo foliorúpaftueunmere, & ea rá lacnauſea n epotứcreare atq; ftoma chúvomitionibus offendere ait: Cum a .. adftringétibus pabulis,robore,lentiſcogs frondibus oleagincis, & terebintho pe cus hocveſcitur, lac ſtomacho accómoe datiſsimügenerare veriſimile eft. Ex pulcbritudine, da deformitate aſpoetuse' mures viuentibus coniectusari. MAgmá nobis afpe&tus pulchritudo veldeformitasnon folurn in homin I nib ,fed etiã animalibus,& plátis preſtaci cóiectură,qua benignos vel prauosmon res & naturas veoarifolemus ; intuitu nó pulchri corporiszfpeciofiq; afpe &tusmité naturam , benignofq ;moresin homine illo perfiſtere conieéturamus: contrain I deformicorpore,turpiafpe & u timemus. enim neſcio quid calliditatis, & malitie i In animalibus laudamus catellos, canes Venaticos , & ſagaces , venamur in eis benic H 4 176 BAKITELLI benignam naturam , & mites mores: ( 6 .. tra in Maloſsis,inLupis,Pantheris, & fi milibus, timemus crudelitatem , maliti am , & voracitatem . In plantisex pul chritudine venamur falutares naturas , ex deformitate autem noxias, Rola,Li lium, & Iris nobis præftát argumentum , quamplurimis pollere virtutibus: con tra Cicutam , Aconitum , Napellum.ex deformitate enim plantarumhuiuſmo di,mortem nobis poſſeinducere arbitra arur . Ex Poria in pbyſiognom . 1 : partibus Septemrionalibu sdeficitate tes exaceri. Laus Magnus de gentibus Septena. rrionalibus loquens: Sunt (inquit ) Biariniidololatrę, & hamaxobii,Scytha. rum more,atquein falcinandis homini.. bus inftru & iſsimi ; quippè oculorum , aut verborum , aut alicuius alterius rei maleficio , homines fæpe ad extremam maciem deducút & tabefcêdo perdunt.. In hamorrhagia fele&tißimum praſidium . Nfluxu fanguinis narium copioſople.. 5i9; & in animi deliquia, & fyncopim deur. .א HORTVLVS GENIALIS. perati intercant. A periam quod mihi deueniunt , multoties etiam tanti peri cali bicmorbus eft,vtægrià ſalute deb u ,fem * per adhibere profuit.Burſa paftoris co I trita, ficum ouialbugine, & aceto ,com i mifta fuerit, & frontiapplicatur , confe * ftim fanguis conftringitur;ve mihinon £ femel in infirmorumcuracontigit. Vi in febricitantibus fitis, lingua ardor compefcatur. Nfebricitantiú querimonijs ex ſiti, & linguæ ardoribus, Criſtalli vfus inter præcipua iudicatur remedium . It lad enim fi diù in aqua frigida agitatur, &ore deindedetinetur , fitim & calore corrigit, atque linguam humectat : ma ioris tamen virtutis eft lapis albus, qui in lysacis capite reperitur. hic porrò ſub lingua agitatus non modo fitim ca loremquerefrenat; verum etiam faliva in ore excitat: vnde febricitátibus,& ma kimè, fiticuloſis prælentaneum iudicae tur effe præadium . Ex Lemnio. BARILL1 Skolen Al ignis prefidia fuiſsimè in morbis CW AX : dis Aegypties TerueTATE. Var Aegyptij admodum proclives in languentium cura,adignea prælia dia eligeada,propterea vftione vtuntur afthmatelaborantibus,in ſtomacho frie gido,humidoque ab humorumque dea Auxu, &facibus repleto,Hepar,& Lic nem obduratum , &refrigeratum ,multa cum vtilitate inucunt; Hydropicos ſub vmbilico, &fub hypochondrio finiftro linea petia ignita adurunt. In doloribus dorfi,lumborum ,colli , & orenium arti culorum ,in ſpina dorli ,lumbis,collo , & alijs partibusdolore cruciatis,hocpræſi-. dium frequentant, In tumoribus à crue. dis, pituitofisquc humoribus generatis ad ignem confugiunt, tanquam auxiliú quod citò multosmorbos curet, inopia queproprium efle autumant. Ex Alpines de Medic. Aeg opri.. Centium , & populorum ingenia bifuris , prouerbäs: excogitari.. Vlius Scaligeri vir acutiſsimi inge nij,Gentium ,& populorum naturas tum HORTVLVS GENIALIS. 179 tum ex hiſtorijs, tum ex prouerbijs, at que ex ore vulgi ita excepir. Alanoruto luxus:Africanorum perfidia: Europeorü acritas.Mótani afperi. Campeſtres mol liores,deſides.Maritimi prædones, mi ftis tamen moribus: eadem ratione In fulani quoqueſunt.Indimobiles, inge nioſ, magiæ ſtudioſi,numcro fidenteso Affyrij,Syri ſuperſtitioſi. Perſæ , Medi Baštriani,Pyrrhi,Scythæ ,Sibi,Phryges , Cares,Cappadoces,Armeni,Pamphilij, mercenarij, atquealijsbellicoſi, Aegyp tiz ignaui,molles, ſtolidi, pauidi. Afria cres infidi ,inquieti.Aethiopesanimofi, pertinaces , vitæ mortifque iuxta con temptores. Thraces,Myfi,Arabes,Mo. ſchouitæ, Pæones, Hungari,prædones. Illyrij, Liburni,Dalmatrz , iactabundi, Germani fortes , limplices, animarum prodigi, veri amici, verique hoſtes,Sue. tij.Noruegij.Grunlandi, Gorri, beluæ , Scoti non ininus. Angliperfidi, inflati, feri,contemptorës,ftolidi,amentes, in ertes, in hoſpitales ,immanes. Itali con Atatores irrifores ,fa &tioſi , alieni fibiip kis bellicofi,coacti,ferui vine ( cruiant, E H Dci 318 ! CEL: 1 : 1 : Dei contéptores. Galli ad rem attenti, mobiles,leues,humapi,hoſpitales ,'pro-. digi,lauri,bellicoli,hoftium contempto ges,atque idcirco ſui negligentes, impa rati, audaces , cedentes labori, equites, omnium longè optimi.Hifpanis vi& us, afper domi,alienis menfis largi, alacres, bibaces,loquacesyia & abjadi lor 3.Poc-, tices. SCMabaum ,Solis Lunaque coniunčtionen piuentibus oftendere. Irabile eft, quod à natura Scara-. bæus animal notifsimúedidicit, omnibus enim Solis, L'unaque coitum apertè demonftrat.Hicex bibulo fter core pilulam ab ortu, ad occaſum totá . döverlans, in orbis imaginem effingit, quam xxviii.diebus peracta humiicro beobruit ibique candiu abfcondit , dum ZodiacuniLunaambiens fiat interme.. itiis,& fileat:tum foueamaperit, & fide- . THM coniunctionem denuncians,nouam pralem cdit : hæc enim eft iftius beſtio la necalia nafcendi origo Ex Mizeldo.i. exo HÖRTV L'V'S ' GENIALIS; # Bobilin 2x Quorundam aimalistu natur & .. Oseft conftans , afinus piger,equus: libidineincenditur, petitąue impe.. tnosè femellam ;lupusmiteſcerenequit; Vulpes inſidiola, aſtuta callida: Ceruus timidus;Formicalaborioſa:Apis parca: Canis gratioſus, ad amicitiam propēlus, Leoſolitarius,expers focietatis,nunqua pabulum externum admittens, tanta vocis magnitudine, aut fonitu , vt ſolo Tugitu celerrimaanimantia profternat; Visſa pigerrima,ſolitaria ,corporegraui, compacto, indiftin & o: Panthera vehea menis,& ad impetus faciendospropenfa, pernixoyedi& a quaſitota fera.Anguis fæniculi paſtu oculorum lippitudinem carat: Formica temporishyberni pabu lum æfiate condit:Item - fides in canibus, in elephante manſuetudo,ftudium ore of natus in Pauone, çura vocis amanæ ſuam, uiſque in Lufcinia.Forciuss. Cervorum vitam ,eße lengisimam . Piabat Magnus Alexander poſteria -jari, Ceruorum vitæ loogicudinem oftenders,propterea multoscapi iuſsit, qui, ES a 1 H7 183 BARICELLI E -quibus aureos torques in collo in neđi voluit : in ijs temporis curri culum erat expreffum , &Alexandri deo creturn ; illorum aliquot poft centum annosab Alexádri morte capti fuerunt, qui adhuc ætatis ſenium minimè pręfe ferebant.Ex Plinio. Mafculinum fuum citius in ptero , gianfo mining animeri.. X omnium ferè Scriptorum opi nionemaremfætum citiùs in vtero , quam fæminam animari capitur , aiunt enim marem io dextra parte matricis ex feminecalidiori concipifæminam : verò ex ſemine frigido, ſiue minus calido in finiftra partematricis, quæcomparatiuè ad alteram frigida eft .Hincmasdie40. foemina verò 80.vel90..vt plurimuma nimaridicitur:quod frigidum tardum fit ,&pigrum in ſua operatione: calidum . autem velox: idcircò virtutem forma tricem invno femine velocius, & citius mébra organizare, & formare, quam in alio obferuamus. Ex DominicoTbolofano fuper Leuit.cap. 1 o. Pici HORTVLVS GENIALIS 183 PictMirandulaniingenium , quam maximè collaudatum . A ,& , + PiciMirandulani,& ingenium , & & multiplicem do & rinam collaudabant, & miro ordine extollebant:Quando(in quit Picus) ron eft,vthac in re mihi,aut meo ingenio velitisbiandiri: quin refpi.. cite potius afsiduis vigilijs, atq; lucu brationibus,quàm noftro ingenio plau 9 dendum : & fimul aſpicite fupelle & ilem noftram ,atque librorum thefauros:oité I debat porro Picus bibliothecam egre . gio ornatuconſtructam ,atque omnigem nis libris ex varia eruditione refertam . Ex Crimite InHydrargyro onnis metallica Supernatare. Akreexcepto . Ercij,vel fi mauis, Argenti viui; proprietas mirabilis cit, quòd , omnia mineralia ferè,vtplumbum , fer Tum, æs, & alia ponderotiſsima( excepto . auro )in eo fuperpatent: aurum ditem , * fundum petir , & eius recipit, cola 1 M $ 1 184 BARICELLI : rem , quiignis tantùm opeabfumitut & in fumú mali odoris refoluitur. Hu. jus nidor , & virulentia nauſeam , nocu mentumque adftantibus inducit : inde membra ſtuporem recipiunt, & nerui relaxantur; vt fæpifsimèip inauratorio bus obferuatur . Ex Lem . oleicinnamomai rara o pretiofa como pofitio,plerisque incognita . Icinnamomiolcum ad diuerfas infira : mitates parare optabimus caperec portet , cinnamomicontriti lib.j.quam adinftar liquid : pultis cum oleo amyg- : dalarum dulcium commiſcere ftude bimus, tum demum duodecim dierum ſpatio in loco tepido clauſo vaſculo fituabimus , poftmodum ex torculari totam id exprimatur fortiter : hac ett nim methodo oleum , odoris, .coloris, & faporiscinnamomihabebimusad vo tum . Hocadvires reparandas, & Vio letudinem conferuandam rarum eft ro medium, prodeft parturientibus, & in ftomacho debilitatotam interius,quàna exterius vfurpatur; ngritudines frigi HORTVLVS GENIALTS. 18g A E das arcet , & in partibus corporis ro u borandis eft tantæ efficaciæ , vt vix ale v toruin conſimile inueniatur remedium .. e Marimum Herinaechin tempeftates:mariti w pracognofcere . Dmiranda profecto: eft' Marini Herinacei proprietas : hic paruus pifciculus eſt, nullatenus tranquillita tis tempore naturali propenſione futu ram præcognoſcit tempeftatem . Ea im. minente ita fe præparat : faburram fa cit , lapidem ore percipiens , ne maris flu & us,vndaqueimpetuofæ facile eum diocodimouere , atque huc illuc in pellere valeant. Nautæ id afpicientes : fucuram tempeftatem à piſciculo hoce . do & ti percipiunt, ob id anchoras & fue . des, & fe ipfos parant, tempeſtatibus maris reſiſtere poſsint.Ex D.Ambrofia, Miracuimdam fontis in Epiro Proprietasi A naturz proprietas illius fontis , qui in Epiro ( vbi Dodonæi louis tema . plum olim inftru &tú erat , quacaufa hic faces BA KICE I 11 facer di &tus eft ) inuenitur. Ille fri. gidus eft, & immerſas faces , ſicut cx teri extinguitcum : autemfine igne pro culadmouentur,mirabiliter accedit , A bulenfis fuperGeref.cap. 13. de hoc menti onem facit , afferitque huiuſmodi pro prietatis cognitionem Adam , & conté poraneis fuiffe apertam , diluviogue & gentiumdifperfione effle perditam .vide Pomponium Melam . mHecla ignem emiffum ,ficcis.extingui, to que verò nutriri. Dmirationem , &fidem omnem ſuperaret, ignem ab aqua nutriri, & non extinguiintelligere,nifiGeorgi us Agricola,vif noftræ tempeftatis me moria dignus,oculatus adfuiffet in He cla .Narrat hic in Inſula Irlandia mon tem nomine Heclam exiftere ,, ex quo ignis emittitur,vt hodie in Vulcanopro. pe Siciliam ,Sicaniam dicam , & Puteo lis in loco vocato le Fumarole , obſer uamus. Ille autem à cæteris diſsimilis ficcis extinguitur, aqua verò alitur. Ex lib:noftro de Hydrom :Naty . A Homiz MORTVLVS GENIALIS. Hominum aliquot fubtilioris , plerofque au tem groſsioris ingenij adeffe. Ropterea Aftrologi, & præcipuè Al. bumas,hominum aliquos fubtilioris i ingenij,aliquosverò groſsioris inueniri volunt: quia in eorum natiuitate Mer . curius, vel bonam ,vel malam habet pòa' fituram.In quorú enim natiuitate Mer. curius in domo,velexaltatione Solis fue sit, ij ſunt ingenio prædici; fi verò fuerit + in domo Lunæ , nafcuntur groſsioresor Ptolemæus, Bropoſ. 70. in quorum ortu | Luna reſpicit Mercuriú , fapientes fieri voluit;contra autem amentes:quiaLuna virtutes naturales infundit,Mercurius verò rationales:vnde eum virtutes naa turales,quibus corpusguberdatur , rati onem reſpiciunt, ille nafcitur sapiens; cùm autem non refpiciunt, amens. Hac etiam de cauſa efficitur mentis hebes, & obliuiofus, qui in natiuitate Mercurium babuerit retrogradum : fi enim dire &tus fuerit,ingenijceleris fiet. HancAſtrolo . gi ducunt rationem , quòd ftellæ nóim. peditæ ,luas faciant naturales operatio nes ; $ BARICELLI nes ; oppoſitum autem ,fiimpediuntur. Hisdecaufis frequenter Aſtrologosve sa pronoſticare de moribus hominiume" accidit ; non quòd ita neceſſariò eue. niant, fi homo per voluntatem , ratico pis legem magis, quam ſenſusſequi vo luerit:fed quia pronuseſt ad ſequendum appetitum fenfitiuum , in quo Aſtra influunt. Raxael. Matr. in Addit. Bartol.. Bibyl. Galenum omniumporiamcorporis , folum perfe& ifsimè inter veteres, morbos Caraffe. Ratapud Aegyptiosinuiolabile de cretum, vt fingulis morbis , finguli adhiberentur medici. Hinc illorum 0 . cularii, auricularij, & alterius ,morbo rum nomenclaturæ aliquot vocabantur: arbitrabantur enim fieri non pofle, vt v nus omnium curarum difciplinam re&tè teneret; quamuis in vnadoctus habere tur , vt BaptiftaFulgofuslib. 2. adnota uit . Galenus tamen illic temporis inter veteres , naturæ miraculum , omnium corporis humani partium , tanquamfa. E pieno. HORTVLVS GENEALIS 189 ** 16 5 . pientiſsimus,morbusperfe& ifsimè fo lus curare nouit. In lib.de Pet . Art.Med.c.2. Grecos feriptores de Iudeorum monumenti rutibi pertractafle Riſteas , cuiushodielibellus extat de Translatione In terpretum ,refert; Ptolomeum Philadel phum , fecundum Aegypti Regem poft Alexandrum , quæluille ex Demetrio Phalereo, quem ille inſtruendæ biblio thecæ præfecerat, curGræci ſcriptores, .nullá dehiftoriis, &monumétis ludæo rummentionem feciſſent reſpondiffe autem Demetrium , tentafle quidem id facere Theopompu,& Theode&tem ,no biles in primis fcriptores, & quedá ex lu .. dæorum monumentis ioleruiſle fcriptis fuis: fed mox taméluifſe temeritatis pe nas:illum enim amentia : hunc cæcitate diuinituspercuflum ; ſed poftea mali fui caufam agnofccntes, & ex animo dolen tes, placato Deo ,ſanitari elle reſtitutos. Eufebius lib.8 De Prapar. Euang. A Cane qido demo- fum , inftarCanis la traffe proditumeft. Ex 196 BAR ICELLI Xcorrupta imaginatiua non femel à cane rapido commorh latrare vifi funt:cognouit enim NicolausFlorenti nus quendam , quià cane rapido morſus, curationem vulneris minimè quæfiuit; exercuit hic per dies 35.negotia ſua abſ. que læſjone, maneautéfequentis diei è lecto ſurgens retrò vxorem ſuam inftar canis ſtetic, cæpico;pofteam latrare : dú autemab illa reprehenderetur,lubridés ſurrexit, idque pluries eadé die reperi uit. Serò corrupta ex eius ratio, & die 40.mortuusà morſu illato repertus eft. In Arthritidey Chiragra , quando mors fuccedas. Arò mortem in Athritide, & Chi R corporis ignobilibus humor refideat; hinc (nouo haud fuperueniente morbo) tales àmortis periculo , vexatidoloribus vindicantur. Has tamen mori com pertum eft , quando circa finiftrum pectoris finum , cui cordis turbinatus mucro ſubeſt humorum colluuies den cumbat,atque Gniſtræ manus digitus an Bulan HORTVLVS GENIALIS 191 Di mularis nodum acquirat, ac valde intu i meſcat.ex Lemnis. Lienen ad -corporis tarpitudimem maximè Talere, Vantacoloristurpitudine,qui ab in dicuntur,exiſtant, in dies obſervamus, non modò in illius obftru &tionibus, verùm atqueScirrhis, alijſque tumori - ribus. Hioc iure dicebat Galenus z.de Natur. Facult. Quibus corpus florefcit, his lienem decreſcere,ac vice verla,qui bus lien creſcic, illis corpus tabeſcere, & o vitiofis repleri humoribus. Caufa om nium eft, quòd lien ab infar &tu fa & us imbecillis,nequit( fa &ta humorum ſeparatione in Hepate) melancholicum fuc cumad ſe attrahere : hinc demiflus ille cum fanguine corporisatro colore ani . bitum maculat. Iumenta clitellaria in itinare fibilo , da Cana In à laboribus fubleuni. Vlicęconcencusſongriſ numeri maximè homines delectant, ob id multi & cymbala , & alia muſica inftrae MMG 192 BARICELLI inftrumenta frequentant, vt animus à mæftitiis fubleuetur. Hac coniectura obferuatum eft :iumenta clitellaria in la boribus , & itinere , cantu , & libilo al leuari:propterea mulones, vt muli, ce seraqueiumenta dicellaria,& tarcinam , & alia onera minus laboriosè fentiant, tincionabulorum torques in illorú col. lisfufpendunt, quorum fonitu , huiuſ modi valdedele &tari cognouerunt , & perinde refici, & à laſsitudinc fubleyari. Ex Vairo kb.z.da Fafcine, Mafalas nigras in acutis morbis apparentes, exitium prefagics. Neer ligna , mortem languentiuni , quæ præſagiunt in febris acutis , illud maxime obſeruatu iudicaui dignū , quod à Sauonarola multa experientia com probatum eft. Sienim infacie, ſeu genis ægrerum ,maculæ nigræ obortæ contpi cientur,prcculdubio languentis exitium minantur ,quippè venenofæ , & peftiferę materiæ in corpore predominiú redun dere arguunt, ex quo mors ſubſequitur. Has IS HORTVLVS GENIALIS 193 2 Has cum obſeruaſiet Sauonarola, ex tali ľ prognognoſtico ,magnumhonorem fua ifle confequutum refert. Acetum adictus venenofos epotumplurimum valere . X Cornelij Celli obferuatione ace tum pertum eſt:quippecùm puer quidam ab j. afpide ictus eſſet , & partim ob ipſum vulaus,partim ob immodicos æftus, fiti premeretur,cum in locis ficcis aliumhu morem nó reperiret,acetum , quod fortè ſecum habebat, ebibit , & liberatus eſt: coniecturandum eft acetum , quamuis refrigerandi vim habeat , habere etiam difsipandi,quo fit, vt terra reſperſa co spumet. Propterea eadem vi veriſimia le eft, fpifleſcentem quoq; intus humo. rem hominis , ab eo diſcuti , & fic dari fanitatem , lib.s.de ictu afpidis. A quodam piſtisgenere febrem illico ex citari. N Arota flumine Inſulæ Zeilã quod . dam piſais genus reperiri referunt, quod manuapprehéfum febrem accen , 1 dat 3 IA 5 BARICELLI A 1 dat.Equidem piſcesillic neutiquam el culenti ſunt , liceat flumen fitpiſcofiſsi mum , qui tamen piſcem febrium appel fatum retigerit,confeftini à febre corri pitur;ſed quod mirabilius eſt , demiſſo piſce, ftatim liberauit.Cardanus, & 566 lig.in Exercit. Fæminas in maresfuiße commutatas fabulo fum non est . Pudmultosauctores ex pluribus obferuationibus notatum reperio , foeminas in mares quandoque commu taras fuifle:referam folum, quod tempo reFerdinandi I.RegisNeapolisfueceſsit. Erat Salerni quidarn Ludouicus Guara rea , à quo quinque filiæ fufceptæ funt, quarum natu maioribus duabus, alteri Francifcæ , & alteri Carolæ erat nomen. Hæ ambæ cùm perueniffent addecimu quintum annum ,in mares mutatę funt: ijs enim genitalia membrainſtar marių eruperunt,mutatoquehabitu pro mari bushabiciſunt: Franciſcus, &Carolus nuncupati.Ex Fulgoro. Sene & utis incommodatam corporis quàm Animai NKINGT ANTUT : Quan HORTVLYS GENIALIS. i98 Q Vanta fint in fenibus, & corporis, & animi incommoda , non modò à Scriptoribus, verùm arquecontinua,ob feruatione experimar ,vt iure afferere libeat,hanc hominis poftremam ætatis $ partem miferrimam iudicari. Mortales enim cùm ad fene &tutem perueniunt * cor eorum affcum eſt,caput tremulú , (piritus languidus, anhelitus færidus, frons caperata, corpus recuruum , nares mucores deftillant , vifus debilitatur, i capilli decidunt, dentesputreſcunt. In fuper ſenes ſunt iracundi, inexorabiles, moroſi,nimis creduli, rarò obliuiſcun . tur iniuriarum ,laudantveteres, prælen tia damnant,triſtes ſunt, languidi, iniu cundi, & alperi:ſuntauari,ſuſpiciofi , o. neroli,difficiles.Exquibus fene &tutem fentina, & cloacam efleomnium ford ú, & immunditiarum ætatis noftræ confia tendum eft.Ex Lauren . Cupero. + Magnum Alexandrum , corporis ſudorem ha buiffe redoleni em . Rat Magnus Alexander tam re & a humorúarmo I 2 nia, E 196 BARICELLI nia , & temperamento conftitutus, vee iusanhelitus odorem balſamiexpiraret; imò fudor, quem è corpore emittebat, tanta ſuauitate, & fragrantia redolebat, vt quoties eiuspori recluderentur , gra tiſsimis odoribus perfufus crederetur. Quod autem mirabile , & difficile credi tu eft ,cadauer eius tam fuauiterſpira bat , vt aromaticis ſpeciebus repletum efle iudicauerint.. Ex Quinto Curtio,& lib. noftro de Hydron .Natur. Diuerfe quorundam hominum virtutes , ornamentA. P tibus,tumanimi magnificentia col. laudantur,omnes in paucis earum per. fe &tionem , confirmant. Porrò Ablalo nisformam , & pulchritudinem extol lunt:robur, &fortitudinem Sampfonis: fapientiam Salomonis : agilitatem , & celeritaté Afaelis:diuitias, & opes Creo G : liberalitatem Alexandri:vigorem , & dexteritatem Hectoris : eloquentiam Homeri: fortuuam Augufti: Iuftitiam Traiani: zelum Ciceronis. Veteran HORYLYS GENIALIS . 197 Baderoase no canna, & in papyro penna fcribebate Veterim ruditas, &infcribendo vari Arbara equidem ,& mifera erat ve teruminfcribendo ruditas:ij enim primò in cinere, deindein corticibus, & folijsarborum ,pofterin lapidibus,mox in lauri folijs, exinde in laminis plum beis,conſequenter in pergameno, & tan dem in papyro fcribere politiſant.Erat præterea illis in modo fcribendi , ins Itrumentorum diuerfitas: in petrisenim: . ftylo ferreo, in folijs penicillo , in cinere digito,incorticibus cultro in pergame. Eorum etiam atramentum varium erat, primum fuit liquor pifcis illius, quem nos ſepiam appellamus;deinde mororú fuccus;ad hæcex fuligine caminorum ; mox eft fynopica rubrica ,aut minio; vl. timò tandem ex galla ,gummi,, & vitrio o lo fieri cófueuit. Bx Strabonede situOrbis. $ InAngira prauosatiuspilulami rabiles Periamnunc pilulas meas maxi mæ efficacia , quibus in angina 3 prafo А 198 BARICELLI pręfocatiua à cratsis frigidiſý; humori bus exorta, ſéper cu felicifucceeflu vfus fum.Interalias obſeruationes, in quibus tale medicamétum libuit experiri, luc cefsit calus in R. Petro de Stephano Archipresbytero Cercelli, qui ferè fufa focatuserat , quare vocatus anno 16156 vt eius ſaluti confulerem ; cognito mora bo, quòd ex craſla & viſcida à capite de ftillatione fieret, pilulas meas in aurora exhibui,non fine loſephi de Simoncin medicinaDo&oris, mei collegæ admis. ratione, qui rennebat quodammodo. medicamentum . Eratpilularum come pofitio ex trochis , alandahal, & Aloes an.Scrup.Sem.j.Diagrid.Scrup.Sem.cú ſyrup.de líquiritia conficitur maſſa. Ex hac plurimępilulæ ,vtfacilius æger de glutiret , confe&tæ fupe:Hisdeglutitis, iuriscicerum fubitò cya mbum propine . re foleo ,quemadmodum in hoc feci, qui fine moleſtia euacuauit, & breui delituit dolor & gulętumor,benè reſpirauit,be nècomedit, & vna die fanus factus eft, cummaxima multorum admiration & lgtigia. His pilulis vfus eftGalenus ad HORT V. IV GENIALIS. 199 linguam tumefactam , vi lib . 14. Method s med. ſcriptum reliquit: Capitis noftri capillos, plant arumnatura mo ximè aRimilari. M Agnácapitisnoftris capillicumplá tis retinent fimilitudine: quemaddum n.plantę nónullæ humoris defe& u . inarefcétes contabeſcút,aliç verò alienis naturæ ipfarum humoribus occurſantes: o pereunt; fic &capitis noftricapillisaccia: -1 dit :vel n.ex humiditatisdefe & u ,quanu. triútur ; vel ex eiuſdé prauitate corrum- 3 puntut , & decidunt.inc defluuiú & alir eapillorūdefe& us in cap'oriútur.Ex Gal. Qya dia volucrum pennits varite coloribus tirgere valeamus: I volucrú pennas variisco !oribus tin-- , gere 1 ter abluereoportet; mox in aqua alumi.. nis decoquere,atq; du calent,in aquá cro co colorarā , ſi flauas eas cupimus, conii. * ciemus:lina.cæruleas, in fuccú, aut vinü acinorú ſambuci vel ebuli.In diluto fio . ris æris virides fiunt: codémodo colore minij,atraméti, alteriusue coloristin &tas habebimus. Agric B . IA 200 BAKICELLI Poftulanie,à meluannesBerardinus Agricolas, Filicibus pro frumentoconfervant do in borreis pri. Oftulauit Mazzocca à Vitulano,magna expe cationis adoleſcens, ob flagrantem in ſtudia amorem , cuius familjaritas apud me gratiſsima eft:CurAgricolę pto fru mento conſeruando, filicibus pro ftra gulis in horreis vtantur ; Equidem hu ius ingenium , & animi indolem fepè de miratus fum : proptera in recurioſiſsima complacere volui.Vtuntur Agricolæ fie 1 cibus in horreis, vt cerealia à corrupte la præferuent: quippè filix à proprietate generationi obeft, hinc agrifilice pleni reputantur fteriles. Hinc filix epota ne cat vermes, &ex aluo deiicit: in grauie dis necar fætum , mulieresque reddit ſteriles: quapropter multa ratione agria cula ( 1.cet tanti arcaniline ignari) filio cibus pro frumentorum ſtragulis vtun ter : quia illorum corruptioni maxime refiftuor. Terrestres Lumbrices digitorum panaricium : fanats. Panae HolTVLVS GENIALIS sol PAnaricium in latere vnguium accidit, &interapoftemata numeratur,quod tantum inducitdoloris, vt patiens , ne . que diu , nequenoctu dormire valeat. Prohuiuscuratione, & dolorislenitione multimultafcribunt : egoprofe & dcer. tiſsimo experiméto multoties compro baui, lumbricos terreſtres viuos ſuper pánaricium alligatos,præfertim in prin . cipio ,mirabilitet apoftemacompefcere, & fanare , vt vix diei fpatium affe &tus pertranſeat. € Galega, atqueScordimir am ,contra lüemo peffifentemefe efficaciam . M Trabile obſeruamus Galege , & Scordii efle virtutem cótra febres malignas , & peſtilentes ; fi quis enim Galegęfoliainacetariis, autcarniú iure femetindiefumplerit,afebre hactutus, & incolumis præferuabitur. Idem (Gam leni teſtimonio ) Scordium efficere pro batum eft:fiquidem ex.veterum quorú , dammonumentis aduerfus putredinem Scordium fingulare effe. remedium tra đitur, vt j.de Antid.capaz. legimus:nam Is cùm 2023 BARICELLD çùm interemptorumcadauerain pręliog multosdies infepulta máſillent; quęcund que ſuper ſcordium.fortè fortuna cocia derant, multò minùs aliis computrue . runt; ea præfertim particula,qua(cerdi um attigerant:ob quáremomnibus per ſuaſum eft,tam reptilium venenisquàm noxiis medicamétis quæ corpusputred ſcere faciunt, fcordum aduerfari. Anni bal. Camil En. Nodos . in infantis ombilico filiorumrume-, rum haud oftendere. * - 103 Pleriqueexnodis inkantis primènato bliorum numerum ex eadem matre: naſciturumcognoſcere profirenturthoc autem caretratione;fæpèenim fit , vt illa moriarur , aut cafta viuat:vel plutesge neret filios, & pariat , quàm nodorum numerus exiſtat;fiue plures viros habeat: è quibuscum alio plures, cum alio paung ciores filios fuſcipiat. Proptereà certio . kiratione afferendum ,in nodorum vm bilici primi infantis coniectura , exiſtin , mosfæcundosvteros plerumque plures ! nodosininfátis parerevmbilicofteriles ; , autem 1 HORTVIV's GENIALIS" * Mliebe autem paucos, eofque non ad vnguem diſtincos, vt frequens obſtetricum obą feruatio demonftrat, & vt euentui hæc talia, vtplurimum concordare.viden i tur. Ex Carda. 8.de Oryalum quem ſolo afpeétu auriginoſosbom . mines ſanare. Irabile eſt, quod de Oryalo aue ecircumfertur. Hæc potrò talem dicitur fuiſle naturam ſortita, vt icteria cum affectum , à quo homines plerum que moleſtantur, ad ſe valeat ſolo oculorum afpectu attrahere; proinde vocao tur I &teribus,fiue Galgulus à multis, ab ' Ariſt. autéin biftor.animal.Goryon. Sed 1 quod mirabilius eft, auriginofus homo ab alite viſus fanatur,ales verò moritur. Homines, quandoque ſolo intuitu Ophtbaho miam contrahere. Vita obieruatione animaduerti Ophthalmiam fiue lippitudinis morbũ quádoq; contagiosú elle, & folo perinde afpe & uab hominibuscontrahi:: oculi enim tunc adeò perniciofam vim . $ retineat , xt in alios propriumaffectum , 6 ciacus M 7 BAXIECLLI eiaculari valeant. Pulchra ratione hoc Vairuslib.j.de Fafci, quomodofieri por fit, differuit:Siquidem animus malèaffe & us fuum quoque corpusmalè habet; ob id fianimusaliquomcrore, aut vi. tio afficitur,colores.corporisetiam im mutar:ſi enimab inuidiacentatur,pallo re, &croceoscolore corpus. inficit . Inde fitetiam ,winuidia tabefcentes ,ftocle. Jos.inaliquem . liuentes.defigunt, animi fimul venenum vibrent, & quafivirule .. tis iaculis confodiant.Proptereamirumi non-ef , hominesaliquando ſolo.aſpe & uindippitudinemincideres,vt Hieron nymus, Thomafiusmedicusinſignis, (dú ipfe Neapoli ftudijs.vacarem ) defeipfo. teftatus eft. Adlapidessenum,din neficefrangendos mine rabile remedium .. Vidam -medicus ecuditus, ad lapin desfrangendostanquam admiran dium.parauit cibum ,cuiusefficaciam a . dedimirabilem eſle cognouit,včad.lapi.. desexpellendos non folumà renibus,& retisa ;ſed etiamab anulo comedentis , efficam HORTVLVSGENIALIS. zos efficacius remedium haud confedus fu . erit.Paraturex hepate , pulmone, reni. bus,tefticulis cum priapo hirci , quæ cú & croco , cinnamomo , & mellemifcentur , ac ijs hirci inteſtina implentur.Doſis fint duæ, aut tres.buccella Res porrò mon ftruofa ,faveraeft.Ex.Micbaele Pafebl. lib. 1.Metbed.Meck . Veterummedicornmpro conferuanda Sanin tate collegium lans Rifx potentiſsimus Afiæ , & Syrie, quialter Alexanderdi &tus fum, it ( vt ex Ariftiin libisecret.fiuede Regin . Principa.habetur)medicos præftantiores exregionibus Indiæ , GregiæMediæ , , ac aliarum mundi parcium congregauit, quibus impofuit ,vttalem inuenirent medicinam , qua fi homo vteretur , nec. medicis ,nec adia: mediciņa indigeret, pollicitufque fuitRex dirüsimus maxi mumpræmiumefle daturum.Illi autem pro maturèconfülendo e rrium dierum fpatio postulato collegiú iniuére. Mox ad Regem cùmomnes cffent requiſiti Sanages Grocus Medicinæ peritiſsimus, 17 qu 206 . BARIC E LLE qui pręter ceterosdo & trina & fciētiarua tilabat omniú conſenſu Regiindicauit, quòd fumere quoủibet manè aquábisplez noore,efficiat,vt homo fanusperfiftat, &alia haud indigeatmedicina.blocpro feccò à rationealienu non eft:vtenim in Arabum , Græcorumque antiquifsimis voluminibus inuenitur,aqua ponderofitatis ratione ad ftomachi fundum ten dit,auget calorem , & citiùs comprimit, & digerit cibos, digeftionig; maximè au : xiliarur,ceteriſk; mébris corporispluri múconducit. Fabrorú exemploid torú inquiritur, quiin accenſoscarbones mo dicum aquæ conijciunt,vt ignis vi'maioriaccendatur.Idcirco binos aquæclear ræ hauftus manè potare , menfe Iunio præſertim , propter choleram reprimen dam , multum confert ad fanitatem cone feruandam . EfBurtbolam . Moles in lib. de; ſanit.tuer.. Alexandrum Magnum fudorem fanguineum in pugna habuiſſe. * Vdare fanguinem puruminteradri Skadar randa, quæ rard luccedunt,puimera . SUT : HORTVLVS GENIALIS , 1 tur :vbenim in aliquot fudorex láguinis i iclore cruentus corpore malè affecto, : vifuseft; & is nequaquam fineadmiratie one, & iftuporezita di illeexputo danguis : nexortusfuerit,atquein corpore fano; ) vtique maiorem præſtat-negotijcaufam inueftigandi cupiditatem ; vt futiſsimè nobisinlib.de Hydraniofazatura.olimedia to pertraétatuet Referam nunc quod , Magno: Alexandro euenit; dum eſſet in extremevitae pcriculo conftitutus.Is cũ, in pugna quadamedererum fumma cum Indis.decertaters lub @ diarioque milisere deititueretoMilqucadedcholera:luccés, [useftzvékotocorpore purú languinédes fudauerit; Barbariſgulecotus igneis filáns misardere vifus fit.Hocautemtantum ijs terroris-ingcfsit, vt fe Alexandra.com mittere coactant, Lüpathium rantie darworetaſtas,tenetrier mas, efung aprusreddere. Rat apud veteres Lapathiorum vfus , pecu liare,eft,vt carnes; &vedulia cú hiselixata vel link dugaa yesulta, & coriacea ,terit titatem . 102 DANIEI E13 IN ritatem , & mollitiemacquirant.Propte . rea ,quòdcibos concoctu faciles przſta , bant,& aluumemolliebant à vecerum à mélis raròhujuſmodi abfuifle legimus. Catoncorum feminum :muccaginem combusa fionibus maximèopitulai Nter præftantifsimaauxilia, quæ có buftionibus: adhibentur' , feminun cotoneorum muccagipesretinent prin cipatum . Referam:Petri Foreſti in pro prio filio experimentum , Ille matri obo. fequioſus,,cümtefta carbone ignito re pletamkappostaret,cecidit & igneoculos. combuftitit : Putem cum temen cotone . orum in quâ raſaceam coniecifset,atq; muccagineoculosiçpiusabluiffet;mira culi-infarpuer-comualuitabfq; combus ftionis veſtigio. Hoc etiãauxilio in f. milibus cafibus feliciſsimè ſemper vsű fuiffe ,idemconfirmat, In lib.6 . Obf. Medo Aegyptiospermotas figuras,fenfus,or. rummemoriameffingereconfueuiffe. A Egyptiorum fcientia,quia inter cæterasprecelleroreratapud ve teres , ( illa enim ab Abrahan originem habuit HORT NIVS GENUSI ! Si 209 habuit) dcirco ,& rudimento , &Hiero glyphicis ferè occulra indicabatur. Si à qui illorum primi per figuras animaliú ( CornelijTaciti teftimonio)léfusmétis elfingebant, & antiquifsimamonumera humanæ memoriælaxis impreſla cer. auntur, & literarum inuentores perhi. bentur. Hinc in quibufdam Obeliſcis: - látcerę reperiuntur,quæRegum illorum diuitias, acpotentiamdeclarant. Per a - pis enim fpeciemmella conficientis Re. gem oftendebant. Siquem memorem s fignificare volebant; leporem aut vul. pemauritis auribus, quod fummieſlent auditus,& inlignismemoriæ ,effingebát: fi veròmalum crocodilum :fi velocem , vel rem citò factam ,accipitrem ; quonis hæc aliarum fermè auium fit velociſsie ma. Si inuidum , anguillam , quòd cum piſcibus fit intociabilis.Si iuſtum ,oculü: Gliberalem , dextram manum , digitis paſsis:fiauarunn ,ijfdem compreſsis.Per inſtrumenta quædam , & membra hu . mana pleraque fcribe Jant. De bis vide Pie arium , Diodorum , Srabonem . lum BAIIEILIS ritatem , &mollitiem acquirant.Propte . rea, quddcibos concoctu faciles præſta , bant,& aluumemolliebant à veterum à mėlis raròhujuſmodi abfuifle legimus. Cotoncorsimfeminum -muccaginemcombuso fionibus maximè opitulari. Nter præftantiſsimaauxilia, quæ có . buftionibus adhibentur' ,, feminum , cotoneorum muccagines retinent prin cipatum .Referam :PetriForeſti in pro prio filio experimentum . Illematri obo... fequiofus,cum teſtá carbone ignito re . pletamkappúrtaret cecidit& igncoculos, combuft Pitemaeumtemen cotone . orum iniquárafáceam conieciſset,atq ; muccagineocalosiçpiusabluiffet;mira. culiinffarpuce -Conualuitabſq; combus ftionis veftigio. Hoc etiãauxilio in fi milibus cafibus feliciſsimè femper vsű fuiffe ,idem confirmat, In lib.6.obf. Medo Aegyptiospermotasid pguras , fenfus, re rum memoriam effingere confueuiffe. Aegyptiorum fcientia,quia inter teres , ( illa enim ab Abraham originem habuit HORTVLVS GENIAL! 8 . 109 habuit) dcirco,& rudimenen,& Hiero glyphicis ferè occulta indicabatur. Si qui illorum primi per figuras animaliú 5 (CornelijTaciti teftimonio )jēlusmétis - elfingebant, & antiquifsimamonuméta humanæ memoriæfaxis impreſia cer . auntur, & literarum inuentoresperhi. bentur. Hinc in quibufdam Obeliſcis látceręreperiuntur,quæ Regum illorum diuitias, ac potentiam declarant. Per a pis enim fpeciem mella conficientis Re. gem oftendebant. Si quem memorem ſignificare volebant; leporem aut vul pem auritisauribus, quod fummieſſent auditus, & inlignis memoriæ ,effingebát : fi veròmalum crocodilum : lì velocem , vel rem citò factam ,accipitrem ;quonis bec aliarum fermè auium fit velociſsi ma.Si inuidum , anguillam ,quòd cum piſcibus fitinfociabilis.Si iuftum , oculu : G liberalem , dextram manum , digitis paſsis:fi auaruin ijfdem compreſsis. Per inſtrumenta quædam , & membra hu . mana pleraque fcribe vant. De bis vide Pie. crium ,Diadorum ,cSrabonem . Qum 210 BARICELLI ; Quamethodo peftilenti tempore àluenos tueri yalcancus . Retiofa,acbreuis theriaca reperitur, qua homines ab aere peſtilenti , ad jun & o vitę regimine,præferuari poſsúr: Sumuntur caricæ ,nuces iuglandæ, folia rutæ , &iuni peri baccæ pondereæquali, confundanturfimul, atq cum aceto ro faceo , vel communi diffoluantur; mox per pannum colentur, fuauiterg; expri mantur;ſuccus verò, qui percolabit,fero uetur : vnúenim iftius cochleare, mane ieiuno ftomacho ſumptum ,non finit illa die hominemà peſtilentia corripi. Ex Alpbane de Pefter Olivarum oleum unguium pun &tura mira biliter fanare. IN fedando dolore vnguium expun , Aurisacu,vel ferro ,atq; iisperſanan dis,nullam remedium oleo oliuarum fa lubrius inuenitur; confiteor multa oba feruatione,multisa; experimentis id toa tum comprobaffe. Honefta mulier ; ac vnicè dilecta , Laura de Otaro, mea vxor cariſsima, no femel, dum varia-ad femi liz HORTVLVS GENIALIS . liæornamentum ,acu contexerer, in vn guibus digitorum pun&a eft; limplicita menoleo oliuarumio puncturiscollini to ;&dolor confeftim euanuit , & falus introducta eſt.Ego profe & ò ſemel pun . aus ferri cufpide ſubter pollicisvngue com ſanguinis effufione, fubitò ad lini mentum ex oliuarum oleo, antequam aquamtetigiſſem ,deueni;quo adhibita dolor delituit ,atque vulnus vnà breui ter , & conſolidationé, & fanitatéhabuito Admirandüauxiliü ad vefica calculã ,quoabt que inciſione diffoluitur,& expurgtur. Nter admiranda auxilia, quæ ad cal INTE culoſos adhibentur, connumerandum iudico remedium , à do &tiſsimo Hora tio A ugenio experimento confirmatú in epiftolis addu& um ,quo abfque inci fione in vefica multorum Japides com minuit,& expurgauit.Réferam qua via id, innotuita Aegrotabat calculo veſicæ cuiuſdam Typographi filius Romæ poft varia aſſumpta remedia ,cùm nulla lub fequutá noſlet ytilitatem ,fecaricupidus; de pretio cû Nurfino artificecóuenerate 1 propterea 212 BARICELLI rat propterea Sacerdotem iufsit accerf ri, vt ſumptis Ecclefiæ facramentis , fex le &tione moreretur , animæ fuiffet confultum.Religiofus ex focietate Iefu , audita confeſsione, proponit illi phare macum ,de quo in leipfo , & in alijs peri culum fecerat: expeririæger voluit, & magna aſsiſtentium admiratione fana s:Pharmacum ita erat concinnatum . Puluerris Millepedum præparar,drach, i.ad fummum Scrup.iiij.aquæ vitæ vnc. Sem.iuris cicerum rub.vnc. ix.velx.ca piatæger calidum ,horis quinque ante prandium . Efectus medicamenti talis fuit. Horarin duarum fpatio totum corpus incalefcebat, anguſtiabatur z grotus fitiebat , ac ferè loco ſtare non poterat,aliquandocirca pubem dolores vrgebant.Vrina hora quinta cceperunt cralsiores:feddi,fed non multæ.Secunda die à pharmaco contingebant eadem , fedvrinæcopioſiores, & craſsiores.Ter tia labulumapparuit multum . Septima tandem adeò plena fabulo vifæ funt , ve rectequis diceret,easnihil efte quamfa . bulum HORTVLVS GENIALIS 213 * bulum aqua diflolutum : omnia in me liorem ftatum redigebantur, ita vt, qui proximèincididebebat, liber abomni malo nona fuerit die. Miliepedum ad calculosRenum VP fuca preparatio. PRæparantur Millepedes ad Renum Velicæque calculos talimodo r.Az fellorumquam volueris quantitatem , vinoquealbogeneroſo abluito diligen ter , mox in ollam copiicito nouam , vi tro obductam , lutoque aliquopiam ile lam incruſtato , demú in furno exiccen tur ,ita vt poſsit in tenuem puluerem rc . digi; tumverò affunde vini ciufdem gee neroli quantum poterunt imbibere , & rurfus exiccato , ac tertiò imbibito & exiccato vt ſupra,quartò veròpuluerem irrorato aqua fragarum deſtillationis &olei exCalchanto Scrup.j. permifce to inuicem , & exiccato rurſus : vbi verò fic fuerit exiccatum in tenuiſsimumque puluerem redactum ,feruetur in vale vi. treo ,aureo ,yelargento . Es codem . $ BARICELLI Frequentem ficoram efum fudorem parere abominabilem . Licetficorumvfus multa hominibus commoda părturiat; ran & ij citifsi mè nutriunt, & impinguant corpora, aluum emolliunt, & per vrinas, & per ambitum corporis non pauca excernunt excrementa : tamen eorum continuus, & frequens vfus fudorem generat abomi. nabilem, & corporis fæditatem ; indici um huius rei eft , quòd illorum eſu pe diculorum copia innaſcitur. Hinc apud Rhodiginum lib.6 .Antiquar. teet. Anchie molum , & Moſchuni Sophiſtas,legitur tota vita fuiſſe hydropotas,acficis modò folitos veſci, & tamen robuſtos extitiflc, ſed adeò fætentes,vt propter abomina bilem fudorem certatim in balneis aba. liis excluderentur. Mulieres eximiam , &fuauemrerinete pinguedinem . Orpora mulierum fuauiori, & ma: ori fulciuntur pinguedine, quàm hominium ipſa,quæ profe& ò ob ſiccitaa tis, dominium ,minùshumidi, & oleofia C tatis HORTVLVS GENIALIS. 215 6 * tatis retinere videntur. Propterea apud Plutarchú 3.Sympol -4.habemus, vbi mul sta cadauera promifcuè erất cóburenda, veterú tempeftate, temper decévirorú vnú mulier brcímiſceri ſolitú : qualiil lud vnú tantú ſuppeditaret pīguedin is, vt cętera faciliùs cócremari valuiſsent, Aſtu demonum , mirabiles in hominum.cor poribus effectus procreari. : ribus Dæmonis aftu cffectus con ců , ſpiciuntur, vt quando quis euomat am icus, clauos , pilos,oflamagna: vel quòd plumæ in lecto fint ingeniofifsimè con ferta :multæ enim de iis obferuationes apud Hieronymum Mengum in Malleo Maleficar. Paul:Grillandum , & Delrium reperiuntur. Quomodo autem hæc fieri pofsint, talis eft ratio : aut enim ifta funt Diaboli illufiones,ita quòd ea videátur, quz vera non funt, fiue per a&iua natu ralia hoc efficiétia, ſiueper acrifiam ,fiue per aeriscondenfationem ;aut funt vera; quippe Diabolusinuifibiliter huiuſmodi in hominis ftomacho intulit, & exinde viſbi. 7 216 BARICELLI Emin viſibiliter educit,licet ram magna vide antur ; nam &ea diuidere , & integrare poteft faltem apparenter,eò quòd loca ſiter huiuſmodi corpora, & partes eorú, ad nutum moueantur, & ad inuicem con glutinéter,Deo non impediente. Summa Sylueftrina de Malefic. Carduum Benedi& um ab Hemicrania homi. nes preferuare . X India Carduum Benedi& um pri mùmomniumad Imperatorem Fri dericum honoris gratia fuiſle miſſum multi hiſtorici autumant , quod miris laudibus, ob peculiares eius virtutes, planta hæccelebrabatur,&obidà mula tis Carduus Sanctus dicitur. Hæcenim venena lupcrai, &confert cùm vlceri bus , tùm vulneribus, eft præfentaneum remediumad peftem , necat vermes, & vtero prcdeft, & in cibo , & potu viit pata , ab immenfoillo præferuat capitis dolore, quemHemicraniam vocant. Ex Trago. Infan HORTTIUS GENIALIS 217 Infantes preferuari Apoplexia .Epilepfia fumpto prime fyropo de Cichor.cum Rhabar. vei Corallio, aut ſucco Rute . tibus morbus epilepticus,apud au * Etores noftros paſsim legitur , ob id af. feetus hic vocanturà nonnullis iLorbus * puerilis , liue mater puerorum : Vtau iem cùm ab Epileplia , cùm apoplexia ghi præferuari valeant, multa obſerua tioneexpertum eft,iis,antequam lacgu ftent, in primo ortu prebendo fyropum in cichorea cum Rhabarbaro drach. ii.ab $ hacluepræſeruari ,vt Nicolaus Florer - tinus fatetur. Arnaldus Villanoua Co mit rallium laudat:nam fi diligenter triti të y Scrup .Sem , infans hauſerit cum lacte , antequam aliquid guſtat, nunquam in Epilepſiam incurrere obſeruauit. Ego quidem Marcello ,Hieronymo, &Mare i co Antonio filiolis meis ſuccũ ruiæ cum modico auro ad ſcrup. ii. cuilibet dedi, antcquam lac guſtarent, &gratia Deiab Epileplia immunes exiſtunt.Helionora, K. que 218 BARIC E'L LI 1 quæ'nunc ablactatur , feremortua nata eft fumptoque & ieiunato paruo cochle airo ſyropi de Cihor. cum Rhabar.re uixit , epilepfiam nunquam adhuc palla eft. Menſtrualem mulieris fanguinema Tontta # nimaliaefe venenum . Nter naturæ arcana reponendum eſſe iudicaui,quodàMetrodoro Sceptio traditur demulierismenftrualifangui ne.Mulieres fiquidem fimenſtruationis ſpatio nudatæ ſegetes ambiunt, erucas, vermiculos,fcarabços,ac alia noxia ani malcula decidere faciunt. Tale enim à natura ijs virus inuentum eft.Non folú autem huiuſmodi animalculis menftru alis mulierum fanguis nocere creditur, verùm atque grandioribus; quippè cao pes, ex Plinij teftimonio menftruofan guine guſtato, in rabiemutari vifi funt, quorú morſus inter difficillimos mora ſus fanatu reputatur. At de re hac fupe riùsaliàs tractauimus. Thapfiam veficas,do ademata corporifuper poftam excitare. Magną HORIYLVS GENIALIS 2 I MAR Agna profectò eft Thapſiæ effi cacia in veficis , & ædematibus ge nerandis ,idcirco à nonnullis in peftife Eris febribus vbi veficantia neceffaria súc cum felici ſucceſſu vſurpari audio.Cùm autem corporis locum aliquem inflare quis deſiderat, veloſtentationis, vel cu o riofitatis gracia, ponatur Thapfia in low i co conftituta:ibi enim breui veſicas , & ædemata excitabit; vt tandem citra læ fionem id ſuccedat & breui etiam fol jů uantur, cheriacam linire, vel curninum , i aut acerü fuperponere oportet. Ex Car dano lib.8.devaret. | Antivfum inmedicinapro conferuanda va letudine mirabilem obtinera proprie Mlimbi Irabilis efficaciæ aurum in medi Lcina eſt :quippe innumeras illud pro corporis tuenda fanitate retinet vir. ? tutes.Eiusvſusin vino maximèexcellit capiunturpropterea aurilamellæ , quæ ignitętoties in vino extinguútur,donec ferueat iſtud,mox colatur, & vſuiſerua tur. Vigum bocpotatum ventriculo imbe 220 BARICELLI imbecillo fuccurrit , concoctionem ad iuuat,foedum colorem emédat, & prin . cipalia membra coroborat , & rcſarcia. Proinde obferuatum reperio,cor ab illo roborari prauos humores calore fuo abi fumi,vitales ſpiritusclarificari, hepatia que plurimum prodeffe fua virtute ile lius vſum . Multi certiſsimo experimen , to huiufmodi vinum vitam prolongare cognouerunt,fpiritufque fynceros face re,atque virestotius corporis renouare Nonnulli leproſis multum conducere Scribunt,ve ex Mizaldo , & Zacharia à Puteo capitur. Quercetanus Auri falia in aliqua betonicæ ,autabfinthij confer lacommiſta, ac deglutita ſua fpecifica facultate vétriculú corroborare fcripfit, Aliquot animalia ex nature eorumfimili tudine à veteribusfais Dầsfuiffe dicat . veterum infania in rum falſa religione: quippe,& i nimalibus cultum reddidiffe,infinitis ae lijs federibus, & naturalibusrebuscircú . fórtur. Inter alia , quædago apud eos PO anim. HORTVLVS GENIALIS. 221 i animalia erant, quæ ex naturæ illorum proprietate, & fimilitudine, vtreor, ali quibus Dijs reperiuntur fuisſe dicata. Hinc Canis Diana { ace: eft, Aquila lo 1 ui, Tigris Baccho,Pawo luponi,LeoCy beli,EquusNeptuno,Cygnus Apollini, Anguis Aeſculapio , CoruusPhoebo A finus Libero ,GallusMarti,Colúba Vara neri ,No& ua Mineruæ , Lupus Marti, Anſer Iunoni,Soli Phenix.Ex Fonio. Veri V nicornu proprietas, eiusque cognisio, Erum Vnicornu, quod in febribus peftiferis propinatur languentibus veilitate maxima,in fyncopemaximo. Pere prodeffe videtur.Illud auté non ex eo cognofcitur, quòd bullas excitet , vt plerique hominum ignari perſuaſi ſunt: hocenim quodlibet cornu etiam facit: fed alia , diuerfaque methodo. Hoc eſt præcipuum experimentum . Si ſcobem eius củ arſenicogallina,turturi,aut co lumbædeuorandum dabimus, fi fuper Itesmanſerit, vel vnicornuftatim poft arſenicum fumptum datum fuerit)verí K 3 & le . BARICE , ĽT 241 4 & legitimum Vnicornu pronuntiabi mus. Alii in aurificis fornacem demit. tunt, fiodorem cornu à ſe emittet,ve rumefle prędicapt.Nonnulli experime toʻreferunt, quòd in vftionepon omni no comburaturſed , augeatur potius minimeque in vſtione fætorem cornu *habeat, tt in cornu ceruinioexperirilor elet. Ex Føreſto. Oxo artificio mulierum cinni crocei euadant. CApillorum cullui mulieresmaximè vacát , illud autem iisoprabilìus eft, vt Aauitiem acquirant. Referam mo dum , quo votum aflequi poſsint. Su mito Rhabarbarifabæ magnitudinem , fæniGræci, croci fylueftris , liquiri tiæ tabacci, corticum aranciorum quan .. titatem adtui libitum , paleæ triticæ ft . militer, his quernum cinerem addito,, & incoquito , vt tribusdigitisdefcen dat aqua , inde lauentur capilli : tanta enim fauitie“ redundabunt , vt illos aurcos eſledicas., . Ex Porta in Phitogn . tipios A4 itib... ) ; HORTVLVS GENIALIS. 237 TH · Adexcitandum in fenibus nauralem caló lorem , eorum ; vires deperdit assenquandika confectio præftantiſsima. " Heſauris profecta comparanda eſt , Marſilio Fici 4. no , in lib.z.devita producenda , Medicina Magorum appellatur, quippe ſpiritus , naturalem , vitalem , & animalem fouet, confirmat,& Toborat; & proptereaſenie bus præſtantiſsima eſt. Conſtat hæcex thurisvnc.ij . myrrhæ vnc,j. auri in fo lia ducti drach. fem . contundere fimul į tria oportet, atque aureo quodam mero confundere, & in pilulas ducere. Sumi kä tur huius-mifturæ portiuncula inaurora ieiuno ſtomacho ; in æftarecum aqua: roſacea ; in hyeme verò cum exiguo Quomodo febris in aliquo confeftim induci palent.. VI febrem in aliquo velad oftentatio .. nem , vel ad remedium , curioſi tatemque inducereoptabimus,(fiquidem in conuulfionibus , parakyſi , aliisque frigidis affe & ibus,non parumaliquádo K4 febrew meri potu . 14 Sheh 284 BARICELLI febrem excitare profuit , ) Scarabe cor buti in oleo decoquantur, illogue arte ria brachialis iniungatur: tanta enim eſt corum potentia , vt confeftim febris, & accenſiones corporis criantur. Ex Car Nuno. Amultis animalibus anni tempora precognoſci. Tdcntur profe & ò plerac; animalia anni temporaprecognoſcere:fiqui dem ex corum inſtinctu , illa homines commentiuntur. Grues enim autumni tempore ad loca calida peruolant, hye mis frigora fugientes. Hirundines ver nali tempeftate ad regiones noftras re meant. Ficedulæ , coturnices . aliaque multa volucria , in anni temporibus,pa bula commutare,aliaque loca adire con ſpiciuntur. Hæc autem non Ver , Autu mnum,vel Hyemem dire & è præſentiút, quemadmodum nonnulli falsò ſibi per fuafi funt ; fed verius ex facta alteratio neà calido , vel frigido in eorum corpo ribus ,fiue occulta qualitate ,has viciſsi sudines facere cognouerunt. Am ago HORTVLVS GENIALSI 225 QVI 3 Amantis ex leuiſsima quidemoccafione sie furcenfere folent. : Viperditè amant ,leui alioqui mo mento iraici videntur : ratiohuius rei eft , quiainiurias, licet leues , graues iudicant. Grauefiquidem exiftimatur, vtilleiniuriam in te committat, cui ma ximeplacere ftudeas. Cæterùm quem admodum fubitò dolet», qui contra fui habitus propenfionem facere quippiam conátur ; ita &amantem facere conſpi cimas ;moxtamen rixarum ,& odisper nätde , rurfusque fupplex iugumſubacta ceruice repofcit.Ex Leona dojachine, IN Plenilunio , Nouilunio Pharmaci ex bibitionem àMedicis maximè deteftai. Vlra rationc à Medicis in. Pleni junio , & Nouilunio Pharmacam ehitatur: fiquidem Luna ,cùm interme Hriseftzomhiijo caret lumine,atqueſub radijs lotaribus ia &ta , & proinde ſolica caret humiditate, quo fit vt corpora ne ftra magis licca maneant, & virtusteten trix robuftior exiſtat. Idcirco fin No puilunio ipharmacum ægris exhibetur;a K 5 abſque LABARICELLI abfquedubio humores noxiosagitabit, atqueob retentricis facultatis inobedie. entiam parum euacuabit.InPlenitapig ob Lunç porentiam corpora noftu yali de calefcunt,humoresque augetur,Hing In pleniluniis no &tesicalidioreselle ex perimur,cuius caufa , cailorem à centro ad circumferentiam attrahi, verilmile : eſt's quas propter fihumores, corporis: noftriad ambitum tendunt, procul dus bio pharmacum improbatur:illudenim à circumferencia ad centrum trahitmg . tumque natureperuertit , quo facilefut cedit ;vt virtus kadetur,&humorumsys tiacuatio ,velmale,veldeprauana.coring gat: Ex loann,de Pitch 19continuatamaſculorum generatione Jep, LR timanm mirabilembakere virtutem . : TIG apud multos fcriptores repe rifles, feptimun mafculum com tinuatæ generationis mirabilem habere virtutem interhæc noftra embammata minimehoc adieciſlem . Volunt enim quando aliquis ſeptem filios maſculos Continuatim & inter eos fæminam nul, HORTVLVS GENIALIS. 227 Quod autem in Hydrargiro mirabile pullam ſuſcipiat, ſeptimum mirabilem virtutem & ftrumas , & alios plerofque effe & us retinere ſanandi, An autem ve rum fit , ncſcio ,cupio tamen à fapienti bus experiri. Forum Hydrargiri , fuperpofito yclamine, 1: in molem Mercuriimatari, Yrifices dum valamineralla inau . rare cupiunt , Hydrargiro pro bo peremoliendo vtuntur ; illud autem in igneimpofitumin fætores grauem , & fætidas exhalationesreſoluitur,pernici--- ofas quidem , niſi abijscautè'euitantur. A. R 70 70 > iudicatur, eft iftud, ſiſuper illius fumá linteolum extendimus, in quo colligi. poſsit , vtique in argentum viuum fu moſitas illa icerum conuertitur , & Hya, drargiram renouatur. Experimur hoc . etiam in carbonum fumofitatibus in traffas fuligines reuertuntur , licet die uerfimodè ab Hydrargiro,Ex Lemnie. Eæculas Bryonia viera mundificando mirane babere pirtutem . 5 K Singu 228 BARICELLI Ingularis profe & ò fæcularum Bryo. niæ ,tum pro matrice muodificanda, tum ad hiſtoricas ipſius paſsionesſanan das eſt efficacia :quippe ex multis expe. rimentis comprobatum eft,in huiuſmo di affiEtibus curadis inter remedia,prin cipatum habere. Referam ipfarum con ſtructionem , Exprimatur pręło ex Bry onix conciſis radicibus, & contufis fuca cus.crit primò turbulétus,idcirco in va ſe aliquo afferuādus eft , vefæcalisma . teria ſubſideat: detineatur in locofrigi doper paucosdies; in hoc enim fpatio finclinato vaſculo,viturbulenta aguia) Separetur, & proijciatur) fæces albiſsi mas inſtar amyli in fundo inueniemus quas iterum in pluribusvafculis vitreis, aut terreis diuiſasin vmbra vt, exiccen tur feruabimus;ita protectòintra paucas horaşexiccabitur, & formáanjyli acqui rarexpreſlum , quã Bryonize foculá no minamus.Hac fingipoſſunt pilulex.aut xij. granorum pondere, & cú palico ca ſtorci, & alfęferidę ſummü; ac precipuú. aratur remediú cótra affcctusnarratos. Faculæ HORTVLVS GENIALIS 219 Fæculæ huiufmodi etiamfi diffoluütur, inaqua florum faþarú pro fuco ad orna tum mulierum ,paneaſque defendas ef ficacifsimæ funt.Ex Quercerano, Miſaldo, &Zubariaà Puted. Millefolium ad conſolidande vulnera misam babere potentiam. Lurimis experimentis comprobatú audioMillefólij virtutem ad vulne rum coitionem , indielğue nouis obſer : uationibus confirmari.Referam folum quod ab Hellerioin Chirurg.adnotatur. Cuidam deciſus naſus erat,qua osin car tilaginem definit: Ruſticus propenden tem partem alteridigitis coniunxit,her bam tuſam ,& èvino nigro tritam ,quod Millefolium appellant,impegit , rudius omnia colligauit, vede celerrimè reſti . tit fanguis profuens, & vulnus pulchra e cicatrice brcui coijt. Chymicam aztem, reterum tem ; eftate floruiſe. Pud Veteres i maximo prctio ars p !eriſq ;illiusftudio vacabátur:inginte s A K7 enim 230 ; BARICELLI . enim diuitiarum copias illa methodo homines componebant,quibus ditiores facti cum Regibus bellum adibant.Pro . pterca DiocletianumCæſarem legitur poftquam Achillem Aegyptiorum Du cem o & omenſcsin Alexandria obſeſsú : profligaflet, omneschymicæ artis libros , diligenti ſtudio conquiſitos, deflagral. fe: pereparatis opibus , Romanisfacilè . repugnarent. Ex Suidt, oOrolio. Quoartificio corpus glabrum reddi : poßit L Itet varüs modis corpus depilatum ; &glabrum reddipoſsit,nulla tamen via præftantior eft ,Varronis teftimo nio , quàm loca lauare aqua; vbi Bufo nes decocti fint,donecad tertiam redcat: - quippè- fi tali decocto corpus Jauetur, proculdubio glabrum ,&fine pilis had bebitur. . Natiuitatis hominum tempora à multis : obferuari On leuis profectò eſt.multorem : ſcriptorum obſeruatio in homia . HORTVLVS. GENIALIS 231 EN lp mum natiuitatis tempore: à multis enim occafiopibus temperamenta corú. variant, &plerique àrnaturæ terminis, roaximédiftrahantur. Porròquiinipfor terremotus i momento nafcuntur femper patent in tonitru ſemper lan guidifumo qardenet Cometa coex ar ... dendi complexjoneargentesfuntainter's Lühiikempordebiles cuadunt, vel fals, temi Ariſtotelis teftimonio ) melan-; eholici , & atrabile laborantes. Hydárrgýrum non effe vendnum in paura : fumptums quam itme', fed adver : mes nes andas exiftere remedium ydrargyrum , vel fimauisargenti vionm , quodà multis venenum exiftimatur, feliciſsimo fucceflu contra vermes exbibeturjzáptægue certitudi- . nis illud in Hiſpania reputatur , vtmu lienes, tenellis pueris , quila ĉçis vomi.. ty laborant, ad quantitatern granorum trium in propria fubftantia propinare audgár:bacn, via morbuscellare videtur: frequen A Hedmare 11 232 BARICELLI 2 . frequentatisexperimentis. Ego quidem viduam mulierem curani, quæ nouem dierum fpatio vomitibus continuis ex vermibuslaborauerat, & ferè triduono comederatznec cibum retinere valuerat. Haiccùm fcrup.ij. bydrargyri mortifica tii , cum tantillo adoniipropinaffem abfque vlla moleſtia peraluum centum , & pluresemifitvermes, &eademdie lis berata eft , & folita exercuit domi, & foris negotia,magna profe & ò parentum ſemper eventu , domique continuò a quamhabeo , in quaHydrargyrum , in . furum retineo , illaa que puerulis pro vermibus libentiſsimèconcedo , nec ad hucquempiam ex illo noxiam recepifle expertus ſum . Vfuseft hoc remedioad vermesmecandos,MatthiolusHoratius, Augenius, & plerique alii celebres viri, qui omnes huiusauxilii maximè extol. lunt beneficium . Datur pueris in lub: ftantia Scrup. ji grandioribus Scrup.ij. vel drach.j. Corrigitur illud , & nrore ficatur HORTVLVS GENIALIS. 233 I ficatur in mortario vitreo cum zuccaro rubeo : ibi enim tam diù conteritur , vt in partes inuiſibiles diffoluatur; ne au tem in priſtinam formam iterum redeat, * olei amigdal,dulc.gurtulas binas adde re oportet, & cum zuccaro rof. violato , vel cidoniato ieiuno ftomacho languen mtibus propinatur.Sciant igitur curioſiin hac dofi nullum præbere periculum ,in # maiori tamen non dedi,neque concede tem :licet apud Aufonium Epigram.10. o legatur hydrargyrum contra medicinas venenofas valere. * Datura flores , com ſemper, hominem in ri(was; concitane. M ! Tra eſt Daturæ potentia in faſcinan .. dis , vt ita dicam , hominum men tibus , adeò quòd , qui illiusflores, vel Temen ſumpſerit , à riſu , cachinnisque non defiftat,donec més alienata ex plan tæ viribus in priſtinem redeat tempera mentum, Apud Indos à furibus Datura vfurpatur;fores enim , vel femen in ci bos eorum , quosdepredari volunt, exhi. bent, & in mentis alienationé, & in riſum 2. conci . -234 BABICEI IN E t MA it concitant: ita profecto furádi parantin duftriam.Durat illorum riſus, & mentis error, viginti quatuor horarumtermipc.. Ex Gozdab Horto . Lupesſenio confectos in renibus venenoſosgeo net areſerpentes. Agnum profectò in præſentiarü arcanum aperio , multis hucuſ. que incognitum de luporum natura. Il lud eft,cur à Lupis animalia commorfa modòfanentur,modòautemmoriantur.. Anquòdluporum aliqui venenoſi, ali qui verò ſine veneno exiftant?Equidem CarolusStephanus lib7 Jus Agricult.cap.i. ſe obſerualle fatetur, ib Luporum fenum renibus,primò ferpentes vno pede.Jona giores , & breuiores, qui temporisſpa tio venenauſsimi effecti,Lupum enecás. Hac via facilius nobis tribuiturconie &tura deLuporum morfibus.Si enimle piiuuenes fuerint , animahaa, momor derint , ex benigniori eorum natura, mortem baud inferunt,vtmultoties ob feruamus, niſifortè.vulnera in principi buscorporis fuerint locis, vel tá grádia, vimori neceflc fit.Sin auté ſenio fuerint HORTVLVS GENIALIS. 235 confe & i,proculdubio leuiſsimo morſu animalianecabút,propter peculiare ve nenum inLupo delitefcens,quod víu ve nit,vtpieraq; præmorla animalium , vel moriantur, velmembrum morſum pu treſcat, vtfaltem difficillimè curetur. Ex. Gaſp Benkino. Qualiartificio ab vxoribus homines mafcu losfilios fufcipere pale ant. Vita à Scriptoribus ad marium M reperimus:hæcautem præcipua , & ve riora effe exiftimaui.Primovthomo ex exceatur,folidiorig;vtatur cibo ,atq; ra rius cócubat: ita n . & calidius & fpiflius fe . méeuadit,fita; prolificum , & aptiſsimum ad marium conceptum . Secundo mater, & incongreffu fuper latusdextrum recubat & à coitu confeftim fuper illud conqui elcat: Siquidem Hippocratesmaſculosin dextris,fæminas verò in finiſtris genera- . ri ſcripſit.In dextris enim ab Hepate fo . uetur ſemen ,quod eſt calidum : in ſini. ftris autem à liene frigido quoquo pa.; do refrigeratur , & ad fæminarunt 3 CON PAKTCET1i conceptum'præparatur.Tertiò ſpiranti tibus Aquilonibus concubant, Auſtris vero defiftát:Aquilo enim admares fuf. cipiendos accommodatiſsimum eft ,Au fter verò ad fæmellas. Capimus huius rei ab ouibus experimentum , quæ fiflá. te Aquilone concipiunt, marem ferunt; Auſtro autem foeminam . Multi , inter quos Cardanus eft,ad marium concep tum Mercurialis maſculæ elum extol lunt,hæc duos quafi coleos pro feminie bus habet, & ab vtroq; coniuge depaſta, marem inducere occulte vi exiftimatur. Magnumele in hac inferiora Lune con fluxum . Trabilis profectò eft Lunæ vis in hæc inferiora: ipfa enim noctes illuminat, & fuper humida poteſtatem haber,marisfluxus, & refluxus per quae draturasfuas intētiùs, & remifliùs facit; quippèdum oritur,maria intumeſcunt, & in æftuariafluunt, quoufque ad circu. lum meridianum illa perueniat; cùm autem ad occafum inclinat , Oceanus ab æftuarijsrefluit ingurgites; quando ſub M Ori HORTVLVS GEXIALES. -37 Orizonte , percurrit,mare ad confueca æftuaria conuertitur, quoad nocte me dia meridiei circulum Luna atringat; poſtremdcùm ad Orienté tendit,Ocea Rusquoque ad folitos alueos regurgitat. Ipſa in Agricultura rebus dicitur do , mina;propterea antiqui gentiles, qui in terræcultura proficere optabant, Lund libamina ſpecialiter obtuliſſe dicuntur; y ocabatur Diana, ſiue Latonia virgo, aut Plutonia coniux velProſerpin. Leonardi asri deOdtimeftri pariu ſenten tiamdebilem effe. Peculatur Vairus in lib. 2.de Faſcino, Cur partus odimeſtris vitalis mini mè lit,innuit hic, vir alioquin doctus, talem partum non viuere, ob femen im perfectum :quia non datur ſemen (vtar guit )quod ad illud tempus fætu procre. are valeat: ſicutin genere triticiquod dam eft ,quod tribus menſibusgignitur; quoddam verò, quod nouem menſibus: fed debile eft huius fundamentum , quá do in Hifpania, & Aegypto o & imeltres partusões vitales efle perhibcãt:Potior crgo . 238 B A R ICE I L I ergo concluſionis ratio requiritur,quam nos alibi tábgemus. somniarumprofagizà Deo diuinare, aliqus bus bominibus concedi. On omnibusfomniorum diuina N doconcellavidetur,fed quibusà Deo ex ſpeciali gratia permittitur. Qui anim fomnia proprio ingenio diuirare intendunt ( dempta fomniorum intere pretatione, quæ & caulis naturalibus in naſcitur , quorum præfagium ad media cos pertinet) aut cæcutiunt , & delirant; aut dæmonum fallacijs inuoluuntur. Iofeph apud Pharaonem , & Daniela pud Regem Chaldæorum ( vt infacris habemus) quia diuina afflati erant ſapi entia, fomnia diuinabant.Propterea mi niftris fuis Pharaonem audita fui fom . nijinterpretatione,dixifle legitur: Num inueirepoterimustalem virum , quifpiriru Deiplenusfit ? & Rex Babylonis ad Da. nielem :Audiui de te,queviäm fpiritum De orum habeas, ce ſcientia,inselligentiaq, as Sapientia amplioresinuentafunsin tq.ExTa úello . Inter HORTV'L . GENIAL. 239 0 Inter Polypodium , & Cancrosmagxam in. eſſe antipathiam . Axima videtur inter polybodie M , i quòd fi polypodiumſuper cancirú abie ceris viuum , breuiſpatio tum pedum cortices,cum vngues ille eijcier:tanca eft i iſtius plantæ in illum particularis viru 3 lentia,& efficacia.Ex Mashioto, Ć Dengan Ibidis , ferpentesattonitos reddere. Irabilis eſt ibidis pennarumvis M contra ſerpentes , quippe fi illius penna ad illorum quempiam inijcitur , Confeſtim in veſtigiogreffus hæret: ad mirabiliustamé eft, quòd ſerpens quer pis frondibuscontacta moriatur , quare circulatores aftantibus mirabilia fæpè protrahere à racione inconucniens elle a non debet:multa enim iis funt, quæ ad i mirandaiudicantur:quemadmodum eft Viperam viſo Fago perterri:experimé. " to enim probatum eſt , illiusramo ante hocanimal iniecto , veluti attonitú fie si, nec ampliusmoueri Hoc etiá cuenic Gha . ti BARIC & ELI 1 ſi barundine feuilsime percutitur : fin verò iterum eadem vipera incutitur confirmari videtur , & fugam repentè adire. Mulieres rard inebriari, acbrd autem ſenes, Ontrariam naturam ſenile corpus, Contd & muliebre fortita funt:ob id mulie. res rarò ab ebrietate corripi afpicimus, crebò tamen'ſencs. Mulier quidem hu mida eft, vtà cutis cenitate ,& fplendo re.comperimus , fenex contra ſiccus , cucis afperitas&ſqualor confirmat. M11, lier ex aſsiduis purgationibus fuperfluú exonerat; ſenex autem ex corporis duri . tie,luperfluanonexcernit.Mulieriscor. pus, quia variis purgationibus crat de putatum , pluribus foraminibus fuit có fertum ; non ſic ſenis corpus ,propterea naturales meatus à corporis ſiccitate, & duricie potiùs obſerantur. Hæc funt în caula , vt ebrii fenes facilè fiant , muº lieres verò perquàm rard . Nam fià mu. liere largè vinumfuerit hauſtum , illud magnam mulieris humiditatem inci den in HORTVLVS. GENIALIS 241 * WV dens,vtiq;vimluam perdit; dilutiulý; fit , & cerebriſedem non petit: nam per. varia foramina mulieris illius vapor re Currit , & celeriter eius fortitudo euanel cit.In ſenibus vinum contrarietatem no recipit: quia corpusillorum ficcum eſt; ob id vinum firmiter adhæret, cerebría que petit , quia in durioribus membris; & aridis(vt ita dică ) exhalatio nulla fit: hincab ebrietate facilècapiücur. Ex MA crobio 7.Saturn. Qua induſtria in vrgenti fomno, quis vac leat excitari. Agnus Alexander,vt ingerendo imperio, occupatior eſſet,magnú contra ſomnum excogitauit remedium , quoſi quis vtetur,facilèin ſomni graui tate excitari valebit. Ille Vas æneu pro pè lectum conſtituebat, & pilamæneam fiue argenteam manu compreſſam ha bebat,brachiumque ſuper vas illud ap tè componebat,vt pila in ſomno elapſa in æneum procideret, & à fonitu excita retur, & furgeret.Mira equidé fuit hu. ias ingenij dexteritas , licet hæc Alexa MA 1 cipour 242 BARICELLI andri dormitatio potius quàm fomnus dici poſsit.Ex Ammiano Marcellino. Quibusfignü corpora venenata cognoſci yaleant. L Icet venenorum genera multa fint, ex quo difficile fit omnia figna repe rire,quibus cognofci valeant,afferam ta men qua mcthodo corpora, quæ venenü fumpferint,intelligere poſsimus. Porrò magna fit in corpore commotio , dum quis venenum hauferit;præcipuè fiillud calidæ fuerit naturę:doloribus enim va lidis ,atqueacutis in ſtomacho , & inte kinis torbonibus languens cruciabitur, præcordiorum fentiet anguſtiam , fati gabitur vomitu,& fuxu ventris , ſudor fuſcirabitur in fronte cum vultu frigi do : colorægri erit pallidus , pulſus de bilis, inzqualis, & inordinatus ,fynco pi , &animi deliquiis affligetur. Hæchi omania, vel in maiori parte fuccedunt, o porter celerrimèinggris.vomitum pro uocare, vt aflumptum vencnum eiicia ur. Ex pal.Vilan. Luem HORTVLVS GENIALIS 24: Luem Gallicam non modò homines,fed canes etiam inuidere. Tanta eft morbi Gallici quandoque immanitas, vt non modò ex vno lan guente,vel reſpiratione,tactu, autcom merci oplures homines ea lue polluan tur; verùm atque canes , ſi vicera , vel vnguenta infirini lingere potuerint.Ex I perientia hoc edocuit ; viſus eft enim & quidam canis Gallica lue captus, quihe I riſui emplaſtra linxerat. Ex obformatore if Iulii Scaligeri. 6. Poet. Quotermi nocorporis hominispulchritudo conftitui debeat. Arii equidem funt Scriptores in conſtituendo termino longitudi nis , & latitudiniscorporis pulchri:ihter quos, ſententia loannis Goropii, in fua Gigantomachia , magis acceptanda vide tur à fapientibus:colligit exHomeride Creto longitudinem hominis pulchri de bere eſſe quatuor cubitorum , latitudi nem verò vnius cubiti. Cymrinum bominibus palliditatem corporis inducere. Mvlta G V ܐ ܐ 244 BARIC L LL More Vlta profectd ſunt , quæ vultus colorem hominum deflorare ob ſeruantur: fiquidem panis hordeacęi v fus facit homines pallidos.Ex Ariftot. A quælutulentæ potus, vſus ſalitorum , & immoderata Venus valde colorem de . turbant: inter ea tamen , quæ ex proprie. tate decolerare putantur, Cyminivſus, &olfactus eſt. Duo enim de hoc exem pla habentur apud Plin.lib.20.C.24.V. num fe &tatorum Portij latronis, qui, ve illius imitarenturpallorem ,cymino fre quenter vtebátur:alterum eſt Iulij Vine dicis ,qui, vt Neronen falleret ,palloré Sibicymino conciliabat. Ex Mercurialide Decorat . Regem Archelaum maximè Aſtronomie fi iffe imperitum . T minibusneceffariaiudicatur,vt malè ciuitates, refpublicas;hominumo; cætus fine illorumobſeruatione ij con leruare valeant.Vtique horum ope té pora,annos, menſes , & horas metimur, &ſine his in, varia labyrintha inuolui mus HORTVLVS GENIALIS 245 mur.Hoc apertè ille imperitus Aſtrono miæ Rex Archelaus oftendit,qui (vt vi ri ſummæ fidei fcriptú reliquerunt) ob Solis Eclipfim ,cuius caulam ignorabat, * tantotimore correptus eft ,vt regiam is clauferit,filium totonderit, iudicia è fo ro fuftulerit , & iuriſdi& ionem penitts en intermiſerit: vltimum enim orbis diem . eſſe arbitrabatur.Ex Magino. Mira grecilitatis quofdam bomines fuilfe repertos. X Aeliano,& Athençoquofdam ho mines extremæ gracilitatis fuiſſe * colligimus:legitur enim quendá Arche ftratum vatem fuiſſe, qui captus ab ho ftibus tantæ gracilitatis repertus eſt, vt cùmlanci apponeretur , pondus vnius obolihabuiſſet,quod incredibile,& ferè ridiculum exiftimatur.Philetas Couse . tiaminuentuseft , quem ex gracilitate E vſque adeò inualidum fuiffe fcribunt, vt ne à vento deijceretur , pondera ferrea pedibus, & foleis geftare coge { retur, Anguit. Emine 246 BARICELLI M. Anguillas cumAquilone mirambabere fyme putbiam . Trabilis profe & ò conſenſus eſt, quem Anguillæ cum Aquiloni.. bus habent : ipfis enim ſpirantibus fex. dies fine cibo, & aqua has viuere fertur; cum Auftrisautem diſſentiunt, quippe his flátibus diu ſine cibo, & aqua illæ vi.. uere non poflunt. Ex Bodino in Theat. Aſparagorum vſum corporis facere pitorem . Nter ea ,quæ nitorem ; &pulchritudia nem tur, Aſparagorum vfusconnumeratur, cuius efficacia à multis in corpore colo.. rando ferè mirabilis iudicatur. Aſpara .. gi fætentem reddunt arinam , & perilla pratos corporis expurganthumores:eb: id mirum non eft ,fi,ijs euacuatis,corpus reliquum non modò odoratum redda tur, ſed etiam nitidum , & coloratum : quippeex humorum prauorum conge. rie, & palliditas , & defloreſcentia nobis jonaſcitur, quibus ceflantibus, ceſat de . formitas, & colornitidus exoritur. Ex Auicenna. Piz HORTVIVS GENIALTS. 247 Picem cum oleo; maximam babere colli gantiam . E X congeneri ferènatura Picem , Rea ſinam , & hujuſmodi, magnam cum oleo affinitatem retinereobferuamus:fi manus enim pice , vel refina fædantur vtique eas oleum extergit,idque ob col" : Tigantiam oritur. Oleum furfur tollit, furfur aqua eluit; aquam demumlintco: ficcamus.Ex Cardino Mularumgenuse propriapecieminime propag ari: MVlasequidem ,& monftraconfimis lia,nec parere,nechium genus prou pagare obferuamus:id fieri aiuntmulti;. ab improportionato generandi tempe ramento : veriùs tamen cum Bodino in Theau.Natur: hot contingere exiftimo, une fpecierú fit infinitas : natura enim in finitatem abhorret. Ariſtoteles in Syria fupra Phænicesmulas parere ſcriplīt ; & Theophraſtus in Cappadocia illas genus 3 , propagare voluit:tamen hoc veriſimile haud eſt. Propterea magis credendum reor , in illis locis Aſinarum quoddams: genues 248 BARICELLI MI: genus oriri mulabus conſimile , potiùs, quàm mulas , quarum partus à noftris. prodigiofus, & funeftus effe dicitur , vt Iulius Obſeq.inlib de prodig: adnotauit. Leones, Sole in Leone'peragrante,a'febribus, moleftari: Irabileeſt, quod in Leonumfpecie contingit,dum Sol Leonis cælefte fignum ingreditur:ijenim à febre tertia.. na in toto fyderis fpatio excruciantur:a deà quòd fateri oportet , talium genus cum hoc fydere antipathiam habere & tertianam recipere'; proinde Leoninaà multis hæcfeprisapperiatur,bene iudi. cantibus, Leonemeſſe peculiarem . Leo. nes hoc temporetertio quoque die paſo cuntur,neciemel etiam accidit, vt bidu um ,veltriduum inediam ſufferāt, Ster custunc ficciſsimum , & vrinam fatente excernunt,vt Ariſtotelesadnotatum re liquit.Aiuntmulti, hocà natura forſitan eſſe factum ,vt ferociſsimæ beſtiæ quo quo pacto cohiberetur impetus, & à fre quentiori rapina coerceretur. Quo HORIVLVS GENLADIS. 149 Quo artificio in fenibus barbas, albofque cam pillosdenigrare pale amus. Eferam notabilem miſturam qua , ' R Jeant.Sumito lixiuij communis quantú volueris, decoque in eo faluiæ , & lauri folia cum corticibusiuglandium viri. dium ; mox laua , aut ablue madefa &ta fpongia :ita enimnigredinem compara bis, quæ diu durabit, &lætaberis effectu . Ex Porta : Mergum ,& Anferem aquaticum in Hydrsa phobiam plurimum valere Ntercuncta animalia adnotauit Arie ftoteles Anſerem aquaticum folùm non rabire , ob id à multis huius efum in Hydrophobia maximè celebrarur: mirifico autem experimento contra ram . bidi canis morlus valere dicitur Mergus qui in aquis & maridegit, quippe ab Ace. tio ,eius eſu Hydrophobosillicoaquam efflagitare narratur. Lacertasmira magnitudinisapud Indos iz... Meniria NInfula Sancti Thomę, quçdam La IN Ls certa 250 BAR ICELLI certæ ſpécies miræ reperitur magnitu dinis,quæ admodum illius gentibus fa miliaris, eft .In Ioſula etiam Capraria,, quæ vna èFortunatis eft , ingentis ma gnitudinis hæc animalia cerpūrur;habis tatores autépro ijs interficiendis , bom . bardis,fiue ſolopetis,alijfque bellicis in . ftrumentis vtuntur. Ex Amate Luſsin Dia. ofcer. In educandis iuuenibus , miran fulle aibe: niexfium induftriam . Moser Oserat Athenientum in iuvenum educatione, vtij cothurnicibus, fio uc qualeis, aut gallis pugnantibus ftudi. an impendcrent:Solent enim hiermo. di volucres,vfquead extremam virium defeâionem certare . Qulo exemplo ad ſubeundapericula ; & vulnera contem merida, ifamınabant iuuencs increpan tès au :bus minus ingenioſos effe homi. nes, non debere.Exsotino apud Lucianum Serpentum eumapudl kudosfrequentari.. NCuba Inſula penes Indos ,ferpentes loua totius corporis ipecie, ac forma prediti inueniuntur,quippe ſelquipedis HORTVLVS GENIALIS IM I plerumque longitudine exiftunt,& ex terra, & aqua viuunt:Quod autem apud illas rationes mirabilius videtur inlay tioribusmenfis, horum animalium e fum ,tanquam ibum ſapidiſsimum free quentari.Fx Petro Bembo. Quomifico,Po ticaput; inmiram intumeſcentiam redderevaleamus. NterAgriculturæ arcana, non infimi momenti methodus eſt, quaporri cam put in tumorem magnum reddere poro Gimus.Aperiam abftrufum artificium :Si enim porri caput ,arundine, vel ligneo ſtylo pupugeris,atq; raporum ,vel cucu- merum fomen vti foramine occultaueris proculdubio propria capeo in tan tamtumorem deuenire, vtid prodigio- fum iudicetur, Ex Mizaldo. Iwer Fraxinum , &Serpentes miram adeffe Antipathiami Raxini fuccus ad ferpentum morfuss mirabili fuccelu à medicis vſurpa nec fine ratione : hanc enim plans tam Serpentes, ex occulta antipathia ji miro odio infequuntur : fiquidem illius L6 yobras OX tur , 252 BARICELLI vmbras tùm matutinas,tùm veſpertinas euitant,& lógiusaufugiunt. Retulit Pli nius lib. 16.cap. 13.ex fraxino experi. mentum quòd figyrum frondibus fra xini,& igne apparatur, in cuius medio ſerpens lit proiectus,procul dubio ferá in ignempotius, quàm in fraxinu aufu gere:tantusefthorum diffenfus , &co. culta ſerpentum inimicitia. , Virginitatem in mulieribus, qua viaexperizi: paleamus. L Apathiū maius in aperienda mulica rum virginitate aftantibus magnam retinet efficaciam : ſi enim ex huius folijs faraturfuffumigium ,fiue hęc fuper ig . nitos carbones inijciuntur,vteffument, vbi mulierum fit corona , cum odor ad pudenda mulieris perueniet, illius bon. nitatem,vel malitiam oftendet: quippe fi viro copulata fuerit,abfque dubio v rinabit, fim verò fuerit virgo ,vrina po tiùs conftringitur, quam emictatur.Ide etiam faccre autumant,lignum Agallo chum , fiue Xiloaloem , vel femen portu-, acæ fi fuper carbonesiniecta,adeò effu ment HORTVLVS GENIALIS. 253 L ment, vt ad pudenda mulieris odor va leat penetrare: mouetur enim in deflo ratis vrina quantò citiùs , fecùs verò in virginibus.Ex.Perta . Quomodo ex duabus aquis claris, lac effings re illud valeamus.quod Virginale Pocatur. Ac illud,quodà pleriſque ob colo Cris ſimilitudinem ,liue ex nouo ori gine, Virginale appellatur, ex duabus , aquis artificiosè corifedis exoritur ad multa equidem corporis mala yti. Lifsimum .. Eius modus talis eft . Su mito lithargyrij in puluerem redacti Vnc.ija acetialbivnc.si.commiſta infi- , mul per filtram lineum deſtillato, & a quam clară habebis.Vtautem alteram componas , fumito Salis gemmæ Vnc.), Aquæ cómunis, fiuepluuialis claræ Vnc. Mimiketo fimul, & fic bimas habebisa quas magni valoris. Cùm verò vel ad oftentationem , vel curioſitaré fiue ne. celsitatem lac Virginale conficere opta bis,aquas vtrafque coniungesfimul mil cendogita profectò confeftim laquor la L7 Ereus BA RICE E L'T M deus ſuſcitabitur , qui Virgineusvoca . tur.Verrucæ in manibus fi hoc lacte per dies aliquot beneconfricantur , euanef cunt. Impetigines,omneſq; faciei macu . læ ,rubores, & ex foleardores , hoclini. mento facillimè curantur. Caftrates lienem ,velonorum vitellós durios ? res deglutire non poffe. Irabilc elt i : lud,quod in caftratis, circa cibum obferuatur : hi enim nec lienem ,nec duriores ouorum vitels losdeglutirepoffunt, vt frequentiſsima apud multosinoleuirexperientia.Retulit Bodinus in ſuoTbea.tales priùs fame fe necari pati, quàin lienem vorare por fe.Huius reialia non creditur effe ratio, quã xſophagiiſtorú ex nimia adipecoão | guftatio, & cóftri& io; cũ auté lienis fub-. Itātia spõgiofa &flatuoſa fit,atq; in mã. ducationemagis infletur;facile fit , vtiji i ex ælophagi anguftia talem cibum deo to glutire nequeant. Eadem ratio eftino uerum vitellisdurioribus', qui ex ſuba Itantia glutinoſa,per anguftum non facie la tranſeunt. H'ORT V L'US' GENIALIS . Spatium humanæ vita , centum annorum fom cundum degyptios compenſariin . teruallo . in . * " Vriofa magis, quàm veritari confo näns mihi videtur Aegyptiorum aliquotopinio,dehominum vitęmenfu, ra :quippe illorú multi , qui medcata cadauera feruart conſueuerant , ex quada conic & ura à cordis humani ponderede fumpta in eam deuenerefententiam , ho. minisviram centum annorum fpatio de Gniri.Sumebant experimentum in cora poribus, quæ fine labemoriebantur; ho rumenim anniculi duarum drachmarú. pondtrisgcorretinere videbantur , bini quatuor;& fic in iingulis annis, quo in anno quinquagelimo bomines centum . drachmiscor in pondere retinere affiras mabant:à quinquagefimo binas : dracha mas fingulisannis decreſcere , atque à cordis pondere detrahi , minuijè dicea. bant, &fic in anno centefimo ad primum , fui ponderis: fecundum iftorum conie ... awan ,corredibat.Ex Teicntio / arrone.. 256 BARICELLI Claro Pblibotomiam ex vena ſaluatella , pleneticis: plurimumprodeffe. "VrabatGalenus ſpleneticum qué dam ;& cumdiù (vtipfe narrat)de illius cura eſſet ſollicitus,atque diligen . ter remedia quæreret quadam nođeſó niauit,fe in infirmo de vena faluatella, quæ eft interminimú,& annularem ma nus digitos ſäguinétrahere; quod fecit, & fanatus illeeſt. Hoc diuinæ bonitati tribuendúexiſtimo, quæ multoties, ho mines per bonosfpiritus dirigit , vt ca perficiant, quæ in corpornm valetudine concernuntur.Ex Bartbol.Sibylla. Gymnoſophiftas apud indosmire,viſus, &in genij dexteritatis inueniri. MIIrabile profectò illud eft; quod de -Gymnoſophiſtis quibusdam apud Indos narratur. Hienim ab exortu , vf quead Solis occaſū ; oculis contentiscan . didiſsimi fyderis orbē intuentur,inglo bo igneo rimantes fecreta quædam ,a renilgue feruentibus perpetem diem al ternis pedibusinfiftunt.Ex Solino. Qui HORTVLVS GENIALIS, ' Quibus auxilysforumarum materia ,per pri nis paleasensachari. Bseruatum eft huiufmodi præfi O sibus euaneſcere.Adhibentur primò in firmis aliquot clyfteria, ex fucco bryo niæ, & mercurialis,oleo , & fale concin nata, quibus patiens tum gelu, tum ma. terias.viſcidas copiosè purgari videbi . tur:mox cum oleo amygdalaru dulciū, vel mali aurantij coleis , manè dilucu .. lo , cantharidum præparatarum grana quinque,velſex iuxta corporis naturama. capiet.Cantharides autem per horas 24 .. in aceto infundantur,deindeexiccentur, &in puluerem reddantur.Hic enim ea. rumpræparationis modus eſt. Huiul modiauxilijsftrumarummaterias, vri pas euacuari compertum eft., Obferua uit hocDo & orPhyficusJoannes Domi. nicus Donnus,cuitis familiaritas,animi queindoleseſt mihiſemper gratiſsima, mihique tale remedium communicauit; robuſtis tamen corporibus folú adhibe ducéleo: ex illius enim experiméto do lors BARCE- 1 II! lores ad inftar parturientis circa pe &tine tale præſidium commouereaudiui. Alijs etiam modis , & auxilijs (trupęcurătur, quippe fioleo ,in quo rana terreſtris,tal pa vellacerto, ( vulgò dicitur racano )fi ue lacerta magna vocata ebullierit , diú ftrumæ,purgato corpore, liniantur,abf que dubioexiccátur, & euaneſcunt.Het animalia viua prius in oleo fuffocantur, cùm ad carnium ab oſsibus ſeparationé ebulliunt, & oleum mirabile ad ftrumas componitur. Nonpulliad earum extir . pationem caufticis vtunturmedicamen tis, quorú potentia caro aperitur , & ftru mæetiacuantur.Componuntur hęc talia ex arſenici fublimati drach.j. lithargyrij aur. & aluminis roccean.drach.ij.fabari vftulatur:numero quinq; hæc in pulue. rem reda & a cum frumenti farina,aceto que acerrimo mifcentur , & fit malfa , è qua orbiculi, vel plancentulæ formantur & exiccantur in Sole, vel furno,admoué tur fuper ſtrumas , &fpatio horarum24. opus perficiunt, Alex HORTVLVS GENIAL ] S . 2899 Alexandri Magni magnanimitas in pofteros: ftudiofas. MVlta ratione Alexander Macedo Magnusdi& us eft',cùm eius excel lentia non modò in litteris apparuerit.. Ille quidem , vt Ariftoteles de animali bus hiftoriasfcriberet,multa liberalitate in pofterum vtilitatem , octingenti auri talenta , cum tribus hominum millibus dedit, vt fyluas,aularia , & viuaria, omnis . generis diſquirerét, & opusab ipio per.. ficeretur.Illi autem per Europain ,Afriw . - Cam , & Afiam peragrantes,multa anima : tium gencra ad Ariſtotelem attulerunt, quarum difle & ionibus , de vniuerfa fen? rè horum natura accuratiſsimè Philofon phus fcribere potuit.Ex loanne Bodeno. I WA Mulieres quafdam in oculis, equi effigiem , pel: geminaspupilas babere compertum eft. NO On rarò quædam mulicres magæ reperiuntur, quæ vt plurimum a- . niculæ funt , hominibus , animalibusý; vilu ,nocentės. Solent hæ in fingulia, acut 160 BARICELLI oculis, velgeminam habere pupillam , ( vt HieronymusMengus de Arte Exe orciſt. adnotauit ) vel equi effigiem , quemadmodùm nonnullas Pontumin colentes habuiſſe legitur. Referuntex iftarum oculis quofdam emittiradios, qui non ſecus iacula & ſagitrę pro homi num cordibus faſcinandis exiftunt , ità profe & ò totü pernicioſa quadam qua litate corpus inficiūt,breuique velnullo temporis conſumpto interuallo,homie nes,bruta,ſegetes,arbores polluunt , & ad interitum tæpè deducunt. sanguinem caninum HydrophobosCupareba PotumAutumant Galenus N Serapio,& pleriq;fapiêtes,fangui nis canini potu, canisrabidimorſum ca. rari teftantur : quæautem fit ratio,apud hos non legitur. Referam tamen , quæ àMarſilio Ficino in lib. z. de Vit.produc. adducitur. Ego opinor ( inquit) ſali ziam canis rabidi venenoſam , impreſ fam hominis pedilæſo,per venas paula tim ad corafcendere more veneni, nifi quid HORTVLVS GENIALIS : 261 quid in tereadiſtrahat.Si igitur interim canis alterius fanguinem ille biberit,fan guis illecrudus ad multashoras natat in ftomacho , eum denique velutperegrie - num deie & uro per alium . Interea cani. pus languis ifte,faliuam caniná fuperio ra membra prenſantem , priufquam ad præcordia veniat, deriuat ad ftomachű : ná &in canino ſanguine virtus eft ad faa liuamcanis attrahendam , & in ſaliuavia ciſsim viftus ad fimilem fanguinem proſequendum . Venenum igitur à cor defemotum , fanguiniqueimbibitum , in aluo natanti, vnà cum ſanguine per inferiora deducitur , hominemque ita relinquit incolumen . Corallinam , ad puerorum vermes necandos maximè laudari. COMOrallinæ , quam plerique muſcum marinum appellant , in puerorum ť vermibusnccandis,miraeft virtus, & cf. ficacia .Hanccirculatores in plateis vene dere folent,talegue remedium ad lum bricorum internecionem , fummis lau . dibus extollunt. Profectò à veritate in hoc 262 BARICELLI hoc negotio haud abſuot:hoc enim cão teris medicamentis, in rehacaccommo datis,excellétius eft:experimento fiqui. dem comprobatum eft non modòlum . bricos interficeretale præfidium ; verùm atque eadem die , cùin aſtantium admi ratione, oxpellere, vtiure dixit Mat thiolus, quòd quandoque viſus fit puer, quiex aſſumpra huiuspulueris drachma, a centum vermes excreuerit. Qua induſtria , labioram ,meruum , capia tamgmamilarum citifsimèfifuras fanate vale anus. Periam ele &tiſsimum præfidium , A tumque mamillarum fiffuris feliciſsimo fucceflu fere millies vfus fum . Sumiro lithargyrii argent, myrrhæ , zinziberis an ,vncj.redigantur omnia in puluerem fubtilif . & ex cera recenti, melle,& oleo oliuarum ad fuffic. fiat vnguentú. Vfus talis eft : primò liniantur fifluræ ex hu mana ſaliua , mox defuper in tela exten fum applicetur vnguentum ,ita cquidem paucis diebus fanantur, Rha HOŘT'VLVS GENIALIS 263 11 #6 Rhabarbarum cidoniatan , y terogerensabs que periculoalue exonerare. IN graudis mulier bus, cùm grandi inorbo affliguntur, magna cautela ſo lent medici medicamenta cuacuantiae ligere: vel enimhaud porrigunt,ne con Ceptum diſperdant, & matrem occidant; velmitiſsima, & benigniſsima excogi tant, & propinant. Multi Rhabarbarum ob eius caliditatem , & amarulentiă recu fát: ſed perperá quidé, quádo illud cido nio Correptú, inter ele& ifsima &benig piſsima connumerari debeat, Rcferam i qua induftria à Ludouico Mercato ,viro celeberrimo,prçparetur.Sumanturcoto nea, ab interraneis repurgata , tes diuifa, ( ſed fuperftite pellicula , quæ valde eft odorata) in aquadonec tabuc rint ebulliant: mox per linteum colata, & exprefla , optimolaccaro coquantur, & dumid fit,adiicies ad lib.j. huius con diturz,vnc.j.Rhabarbari. Doſis cuius fit vnc.j.vel Aliud cidoniatum compo nitur, quod eftgratius, & abfq; moleftia efficacius euacuat. Diuidatur cidopium &fub God &in par 1 (264 & fublatis feminibuscủfolliculis, parti um ciuitates puluere optimi Rhabar, negligenter triti,ac Drach.j.velj.- aut ij.imp cátur, vel, ſi affectus poftulaueri agarici tantundem , vel foliorum ſene; mox vniantur cidonij partes , papyro que inuoluantur, & ligata in clibano ,vel furnello coquantur ad perfe &tam co & i onem ;poftremò abie &tis medicamentis internis, pulpa manducetur. Hoc pro fe & ò medicinæ genus fecurè cuacuat, & viſcera omnia corroborat. Animantium robur animi, à femine inge terari. Vanta fit feminis efficacia, in aoda. cia hominibus comparanda , nullo aliomedio ſecuriùs cognoſcitur, quàm caſtratorum natură compéfare.Hipro fextò ſtatim atque teftibus priuantur, animi robur amittunt, atque máſueſcár: fiquidem & à fpirituumcopia, & calore potiſsimùm naſcitur audacia , quæ in teſtium natura valde { pongiola ge . merantur , & ab ijs in corpus deferun Q HORT VIVSGENIALIS. 265 tur.Ob id Galenus,in lib.1.de femine ,le méSolicóparauit, quod ſuo fulgoreorbe illuſtrat;iuxta cuius fulgorcs ſemē,& ipi rituú ,& caloris potentia, ferè corpusil luſtrare admonemur.Hinc Aegyptijſa pientiſsimi,cum Regem fractum , hebe temq; repreſentare volebant,meritò Ti. phonem caſtratum pictabant benè ani maduertentes,nil poſle verius hominem infirmum oftendere,quàin hominem fie nc ſemine. Aegyptiorum aliquot ad Quartanam febrens ſecreta experimenta . х bris quartanas Aegyptis familiaria ſunt , hoc pro ſele &tiſsimo remedio ha bent,ægrotisdeco &tum ex menta para. tum ad femilibram ,calidum cum (polio ſerpentis puluerizatibinisdrachmisan te accefsionem per horam propinare.A , lij cum decocto affati temporeacceſsio nisvomitum procurant cum felici fuo . ceffu.Sunt & nonnulli,quiante acceſsio nem pilularum drachmam exhibent. M He > 266 BARICELLI Th He exagarici,gentianę,caftorei,mytrhe, rutæ an , drach.ij.piperis longi,calamia romatici,crocian . fcrup.iv.theriacæ an tiquæ drach. iij.conftant, & cum ſyrupo de granat. dulcib.conficiuntur. Aliis ve ſitatiùs eft ,exhibere drach. agarici,cum myrrhæ ſcrupulo, diſſoluram in pulegi deco & o, Ex Alpino de Medic. Aegyp. Auesbacciarum taxi eſu nigro colore fieri. Axus inter plontas virulentiam ha bere maximam videtur: quienim fub iftius vmbra dormire audebit, in grauem affe & ionem incidet. In baccis autem venenum potiſsimum viget.nam à viris comeftæ ,ventris profluuia, atque funefta pericula mouent : boues illarum vfu moriútur, quemadmodum &peco ra ,ffortè has comederint, Aues verò iftarum eſu minimè moriuntur , penna rum autem color in nigrediné mutatus, Chelidonium Lapidem MIT APN epilepfiam baberepirtutcm . VIItrus Chelidonii lapidis à pleriſque maximè extollitur: prelentaneum enip HORTVLVS ' GENIALIS 267 enim Epilepticis réputatur remedium , adeò quòd non pauci iſtius vſu à tanta morbi forociate liberati funt. Feruntin . Autumni principio ,Luna creſcente, hũc lapidem à ventre hirundinis extrahi, & contricum aliquo liquore epilepticis in potum propinari:quippe facultatem re tinere dicitur, tenacem , & vifcidum hu morem, qui caufa caducimorbi eſt exica candi. Multi,chelidonium non folùm elu , fed etiam ſola ſuſpenſione, Epilep ticos à proprietate ſanare contendunt, Ex Lomnio. Miram interafpides, & halic acabum inejſe Antipathiam . Irabilem natura inter alpides, & halicacabum , quemaiorem veſi cariam inuenit diſlenſum , & antipathi am :ijenim , fi iuxtà huiuſmodi plantæ radices quoquo pacto corpora admoue rint,tanta ſtupiditate, & fomnolétia cor Tipiontur, vt amplius nequeant excitari. Ariftotelem rerumcaufis maximum noſcena dis adhibuiffe ftudium M M 2 Erat 268 BARICELLI Rat Ariſtoteles adeò cauſarum re , Erum cognitionis ftudiofus,vedie cilè quiefceret , nifiad quæfitum exas ctum ſcrutinium deueniret : ob id cumà. graui valetudineopprimeretur,atq; me dicus citra morbicausa,pleraq; vetaret, fertur(teſtimonio Polybij ) sc.medico dixiſſe:Nemecures,vt bubulcú , & for forem ; fed prius caufas ediſſere, & ita pre ceptistuis facilè memorigeratum habe bis.Cum autem in Chalcide exularet;ati que Euripi , qui inter Aulidem Bcotia portum,& Eubeam infulam ſuntaugu iti freti,feptiesinterdiu noctuq;alternis fluctibus ſtato tempore refluerent , ille maris recurſus excogitans,atque caulam reddere non valens, tanto mærore affe & us eft ,vtmorti occumberet. Ex Iufting Martyr. Infates a nutricib mores,& téperiē recipere, nfantes profe & ò à nutričibus non foi lùm circa temperiem, fed etiam mo res multum recipere videntur.Ob id fat pienterà veteribus,Romulum à lupafu. idela &tatum , proditum eſt , velhocfinx I ering HORTVLVS GENIALIS 26 erint, vel vera narrauerint; fuit enimRo mulus ferinis moribus , callidus, fortif limus, & incommodipatientifsimus.At præter hunc,multosà feris enutriros, & educatos legimus; num autem hoc ijs, ex animi feritate fuerit tributum peſcio . Scribitur Cyrum à cane fuiſſe nutritum , TelephumHerculis,filiumà cerua,Pelia Neptuni filium abequa , Alexandrum Priamià vulpe,A egiſthum à capra,quo rum inores,apudScriptoresnoti ſunt,vt apertènofcamus , quid nutrices infanti bus afferant.Equidem quià capra lactá tur,ftulti fiunt, & fälaces;& ita hircuselt;. quare ex hac conie & ura tales euadere in .. fantes , quales fuerint& nutrices com perimus;fed mores virtute animi mode fari poffunt. Qdo artificio vitrum diuidere valeamus. Icet vitrú folum ab adamante , cùm plicabile haud fit, diuidiinueniatur, tamen alia induſtria etiam compertú eft illud poſle diuidi,vt Cardanusrecenſuit Hic eft modus: Filum fulphure, & oleo 테 ' irabue, L M3 370 BARICELLI imbue,locum circunda,accende, repete, donec locus optimècalefcat;mox confe ftim alio filo , aqua frigida madefa&to circundato , & vitro in eo loco fractum , &diuiſum habebis.Ego quidéalio artie ficio , & fecuriori vitrum , diuido ,caſug; hoc mihi notuit. Habebat quadam die cyathum vitri vino ſublimato,fiue aqua vitæfemiplenum , ad curiofitatem non nullorum amicorum ,a quamin flammá, accenfa candela ,reddidi, vt vinum fub. limatum accendi folet , confuiripta all tem flamma , cyathusin medio diuifus eſt ,atque co potiſsimùm loco , quema qua fupernatans attingebat.Ita ex curio . loexperimento , vitruin diuidere apud alios amicosnon lemel valuir Gallinaceum ftercusà fungorum virulentia bomines tueri . ' Vngorummalitia,ex multorum ex .. perimento , pleroſquevita priuauit quia autem homines ab illorum elu ob luxus abſtinere nequeunt,referam quid àGaleno,tanquam arcanum ,pro iſtorú. Fe virus HORTVLVS GENIALIS 271 23! virulentia extirpanda,leu ſuperanda ada notetur.Erat in Myſia medicus quiho mines penè ſuffocatos ab elu fungorum ad vitam ducebat, remedioa; tanquam arcano quodam vtebatur: huncprecibus exorauit , vt tantum auxilium aperireta Stercus gallinaceum ille adduxit , quo contrito ad- læuorem vtebatur , & cum : oxycrato ,autoxymelite propinabat in firmis, qui celeriter omnesadiutiſunt. Hoc vſus fuitmox in quibuſdam Vr- r banis Galenus, & verum inuenit : nain: qui præfocabantur , paulò poftvome bant pituitofum humoré omninò cral hiſsimum , & exindeplanè liberati funt. Infuper Myſius ille vtebatur huiuſmodi præſidio in diutinoColi dolorecú oxyo melite,propinato vino , velaqua , cum felicifsimo fucceffu lob id Galenus ex Bolilongo dolore fpafmo correptos,ta li remedio quoſdam perſanauit: nam & hoc colicum doloremaufert, qui caufa ſpaſmi eſt.Ex Gal.16.simplic.cap.io . Varia deliramenta di vini potentißimipotua.r exoriri. M 41 Multa 272 BARICELLI M 3 Vlta equidem deliria in ijs,quia vino potentiſsimo inebriantur, fecundùm humorum in corpore prædo-. minium ſuſcitari ſolent:quippe iltorum nonnulliin riſum maximum mouentur, aliqui plorant,pleriq; vociferantur , alij . profund ſsimo lomno quiefcunt.Refert Alphinus,in lib .de medic, degypt. muliere quandam à vini potu largiori ebriam , primònimis euafifle hilarem ,atq; in ho.. mines la ciuiffe, quoscomplectebatur, & ofculis tenebat;moxèrifu , & cantu , ad ram , & furias deueniffe ex quibus fami.. liares eam pertimentes, præcauebant;de. inumin mæftitiam ,vtdefun &tos lamě. tabili voce deploraret;poftremò à fom . no oppreflam ,omnem ebrietatem digef fiffe.Caufa omnium eft , quia vinum pri mòcalefacit,fecundò adurit,tertiò refri gerat; ſi potésfuerit , & immodeſte poti. Ego profe & ò quendam cognoui, qui a pud Marchionem primum Sancti Marci dominum meum erat in culina,vt lances vaſaque culinaria in dies-collueret ; vo cabant Iulium Colauentre. Hic epoto vino HORTVLVS GENIALIS. 273 1 vino grandi, quodBeneuento pro domi 13 ni menſa forebatur in tam immanemde uenit ebrietaté, vt Dæmoniacus appare ret ,os,manufq; extorquebat,in fe ipfum fæuicbat, ia &tabatq; membra, & infinita agebat deliramenta. Aulæ Sacerdos fa cris libris accingebatur ad exorcizandú hominem : quando vocatus , ebrium illi effe faffus fum ,meoqueiuſſu ferula,mo Te puerorum , circa nates,flagelliſá; con tačius, breui ebrietatem dereliquit. Syrium inter fydera.calidißime exiſtere matuth. , Riente Syrio tantum aëris concipi.. præ ardore langueſcant ;canes in rabiem trahuntur;furiunt viperx , & ferpétes ; ftuant mariajaer occultam nocendi qua . fitatem recipit;ſemina, ia era ſub tali ſy dere,minimènafcuntur : talis profectò eft Syrij natura. Exlib.2.de Hydr.natur. Viterum in nuptis mulieribus varios fuiffe mores, o confuetudines. . 3 MS Non 274 BARICELL ) : N.DE dumprima On vna equidem apud Veteresin . nuptis fæminis erat confuetudo: quippe conſueuerát homines in finuPer. fico, littoreg;Orientali , Virgines nobi. les nubiles haud deflorare , nifi brachijs , margaritarıım ļineis ornatæ incederent:: ab id illæ in magņo.erantprecio.Deſije. a nuncmosille, & margaritæ vilius illice. muntur.E « Garzi4 ab Horto . Catullus, in nuptijs Pelei, Tetbidw , aliam natat con ſuetudinem , Virgo nupta , noctecun marito erat concubituva , ita tra & abatur:ante coitum eiuscollinen .. fura filo circumdato meníurabatur,mae nèhocrepetebant,quòd fi latius , quam vt filo comprehenderent, collum inueni ebant, defloratam ça nocte cenfebant:ſin : Vitò dibilomaius,integram , aut antea. fuille deuịrginatam habebant. Aļijalias. habuere confuetudines . Pupauetagrefte mirabiliter Pleuriticum mere bum fanare, Efeet Galenuspapaueradolores miti gare , atq; interanodyna reponiina multis locis referat;tamen agrelte,pleu , ritiden HORTVLVS GENIALIS 275 ritidem ,in lib deremed paras.facil.confel, - fus eſt perſanare. Aperiam quodà mo nacho empirico mirabili fucceflu in hoc morbo fa & um vidi.Hic folia & ſemina agreſtis papaueris,in vmbra exiccata,ſe cum continuo deferebat:cum autê quis laterali morbo infeftabatur , eius confr lio ſanguinem à brachio ſecundum ca 1 nones extrahi curabat,mox deco&ú fo liorum in brodio pulli collatum , cum drach.j.velj- iplius papaueris ſeminis capillamentorum , quæ poft colaturam addebãtur,capiebat tepidè , & ieiunio * ſtomacho. In loco doloris hæc Epithe. cata adhibebantur.Parabantur ex pul yere roris marini, & ſalis,farina , & aqua" tres placentulæ ,quæ ſuper calido latere in firmam ſubſtantiam ducebantur : hiss locus,epithematis inſtar,fouebatur , & breui tim dolor euanefcebat , tum etiá : apoftema rupebatur , & infirmus ad fa. lutem magna admiratione priftinam rew . dibát, Corni plantam , Singuinarie,vel SörbiHydrom phobiam curatam fufcitare. 1.1 ter 276 BARICE ILI INE Je Nterrerum admiranda, connumera tur aliquot plantarum energia , quæ ſopitam , atque curatam in hominibus Hydrophobiam ſuſcitare, & renouare couſueuere. Pluries etenim obferuatum reperio à Canerabidocommorfos, fi plă tam corni, yel fanguinariæ tetigerintan . te annum exa & um , velfub forbo dor mierint, ineuitabiliter in rabiem incide. Tę. Salius in lib.de affe& . part, virus hoc potius à toto ſubſtantia , quàmàtempe ramenti ratione ſufçitari prodidit; nec enim à taląu , necab vmbra intemperi es introducipoteſt. Itaquemirabileelt, ab iis lopitam rabiem renouari, quod. fieri non poſſet, niſicum rabidalue , ha plantæ aliquam haberent antipathiamy cuius alia potior haud adduci poterit ratio, quam tetigimus, quod huiufmodi a proprietate hocperficiant. Qua induſtria penenum illumptum deſcen.. diffe ad gibbum Hepatis pèlinteftina . rognoſcere valeamus. .. iquopropinato,nullamajor me dicis, HORTVLVS GENIALIS. 277 dicis difficultas exoritur , quam veneni refidentiam reperire , vtritè ca adhibe antur pręfidia , quæ talia oppugnare re perta ſunt. Si enim venenum fuerit in ſtomacho,vomitum proderit excitare; fecus autem ,li tranſiuerit hepatis regio nes,Hiceft modus. Ponaturoui vitellus cumalbugine , cum infirmi lotioin ma tula ;fiinfra paucashorasnigrefcit, & fee tet, venenum adiecoris gibbú peruenit ; Tip verò rugetur,çitrinefcat, & non fæte at, inteſtina haudtranfiuit. Hinc indica tionem corradimus, veneno ad inteſtina Traiecto ,non conferre vomitum prouo care, ExBAYTO . Plantas peduconfimiles ;congeneres retine YENİKHI€s . MVltis experimentiscomprobatum Teperio ,plátas,fruticelý; ligna, quę quadã aſpectus ſimilitudine cóueniunt, congeneres retinere vires.Sic multi mea dicorum peritiſsimi locolingniGuaiaci, Buxo vtuntur;loco falſę parillæ,ſmilace it aſpera, loco ſaſſafras, žylucftrifoeniculo; pro polypodio , filicecligunt; protipfa M 7 na 278 BARICELLI nyhor leum pro myrto,liguitrů ; pro ea buio,fambucum ;pro china radicem no ftræ arundinis;pro Rhabarbaro , hippo lapathú.Hçcn.facie corporeg; aſsimilá . túr,proindecöſimiles vires habere exia ftimatur. Exlib.noftro de Hydran. Natur. Inter Arundinem . Fräcem ,may nam inefſe extipathiam. Aturali quodam odio inter ſe Fi lix , &Afando diſsidere videntur : moritur enim filix, quæ ab arundinem : plantis circundatur; & arundo quæ à fio licum virgultis: quo dudi experimen to agricolæ , arundinis folia in colendis agris, vomeribus alligant , perſuaſi ab iſtorūdiſſenlu, ſilices ab agris extrudere, &,vt audio votum in dies conſequütur. Apri dentem ad Cynanchen , Pleuritiden mirabiliter valere. Agna eft efficacia dentis Apriin NA ! uis eius oleo linino excipitur , ac locus affe &tus tangatur cum pennę' extremitaa: tę,cx Arnaldo, & Auicenna habetur ,bảo morbum præfeptiſsimè curari.In curan da HORIVLVS GERIAL16.! 27 da pleuritidenon minor eft virtus eius. propterea folent practicantes admiſcere tum fyrupis,tum electuarijs huiufinodi dentis puluerem ,benèpoſcentes ab oc ! culta,&aperta proprietate talem pulue rem prodeſſe: quippè extenuādi, & exic , candi vim habet. De hocdente mirum . feribitur;occiſo enim Apro recentar,ip fius détes adeo feruere referüt, yt capil losadmotos nonnunquam comburant. Id accidit., quia Apricalór magous eſt; dumý; occiditur, ira & exercitatione fer uefcit ; proinde dentespropter denſam ſubſtantiam , magnamrecipiunrcalidita tem ,cuius indicium ipmaeſt. Aparagos ju arundineros fatosmirabiliter ex . crefcere. FAximuseft inter arundines, & af par gos naturalis cófenſus;idcir... Iragos, & pulchriores, & core pore ?s atq; ſapidiores habere op tabit,ue, arundinetis leminare procu rabitquippe ex naturali ſympathia mi rum in modum excreſcere, & germinare , animaduertet. Meani co qui MVltis profe& ò notiſsima eft, an 280 BARICELLI Viero gerentes eſu cotoneorum induftrios; acuri ingenij parere filios.. Mirab Trabile eft illud , quodà multis de cotoncorum proprietate affirmari audio : ſi enim.grauidæ mulieres ,quàm læpius cotones-comedere folitæ fuerint, filios & induſtrios , & maximaingenij pårere dicuntur:fiquidem cotoneis mia ram hanc facultatem ineffe credunt . A. liud autem mirum in ijsreperiri apud Mizaldum legi,grauidas mulieres háud parere, velfalte difficulter fætum ede re,ſi in cubiculo , quotempore partus fuerint,cotosca feruauerint : credo ex eorum conftringentiodore, velocculta . rationeid euenire. Heder am cum vinomiram habere diſcordiam . tipathia , quæ inter hederam , & vinuinànatura infita eft; fi enim ex hc deræ trunco cratera componitur, in qua vinum dilutumfuerit impofitum ,pro cul dubio vinum confeftim effluesfun detur aqua verò intus retinebitur,adeò vini HORTVLVS GENIALIS... 28t SOUSE vini impatiens hedera exiſtimatur.Hoc ducti experimento nonnulli in vinise mendis hederæ poculis vtuntur : ita e quidem num purum , vel dilutum vi num exiftat;examinani, & cognoſcunt, Volatilium piſciumg;fecunditatis,Ginteria. Tuprafagia . Oletin quibuſdam annis animanti bus quædam peculiaris peſtis graſſa ri;hinc fit,ve ( liannus valde pluuioſus extiterit(auium , volatilium , bombycú ſericeorum ,araneorum ,erucarum ,inte .. ritum videamus;piſcium verò ftirpiúq;: fertilitatem , & valetudinem .Annus ay . tem ficcusvolatilibus (apibus excepris) falutaris iudicatur;piſcibus verò perni... ciofius:ficut enim in angulto aere, obim . pediram reſpirationein ,fuffocamur, vi. uereque nequimus;ita piſces in anguſtis aquis concluſi diu vicam agere mini mè poſſunt. Gallinarum adipem( accharo obuolutam ,vor modò a corruptela preferuari;verùm atque oleum redderepretiofis fimun . Mira BARICELLI Mina Ira equidem eft facchari virtus, in conferuandis àcorruptela adi pibus. Cum quadam hyemePrudenria filiamea gallinarum adipes collegiſſeter acfaccharo albo benè conuolutasin va ſculorepofuiflet,æftate ſubſequenti, il lud oleo femiplenum reperit, adeòpel lucido, vtcumad medeferret excellen tius haud inueniri poffe iudicaui. Hoc licet illa pro exornandis capillisvtere tur, tamen pro mitigandis corporis do loribus,pro carnis ( cabritie tollenda, ae liifque infirmitatibus vtiliſsimum effe į cenfeo :Quod autem mirabiliusiudicaui: adipes illas:poft multos annos conſerua.. tas, eodem colore,atqueodore , quo re- : centesin vafculo fuerunt claufæ anim aducrti. A quodam Chirurgo amicoet ia nintellexi,humanam adipem faccha. ro conuolutam ;per longifsima tempo ra à carie, & rancido præferuari: quodiſi. ita eſt, credo in omnibusanimantiumde. dipibus id euenire.Qrare Magpatú cor pora condienda melius faccharo imple. ta, quàm aromatibus pofle conſeruari cres HORTVLVS GENIALIS 283 crederem ;eò magis, quia hoc præſidio , corpora in propriocolore, vi deadipe dixi perfifterent. Cucameres naturali odżo oleumabborreres - aquam verò appetere. INteſtina iudicatur diſcordia, quæ in, ter cucumeres, & oleum ineft: nam , & ijaquam ,appetere.à lege naturæ viden . tur.Proinde virentes , atque è propriis . plancis pendentes, vafcula ff aqua plena ſübterhabuerint,adeò longius extrahús , tur, vtaquam inſequiex certitudine ex. iſtimentur; fin autem oleum fub his fue. rit eie & tum procul dubio in feipfos, ve Juti vncus, retrahuntur;fiquidem ij olei impatientes ex naturali antipathia co gnofcuntur.ExMatthiolo, Mandragoram pitibusapplántatam ,vim il tis infundere ſoporiferam . T Antam habét Mandragora inducena, di ſoporem efficaciam , vteius pom vel comeſta, vel odorata,quandoque ca taphoram exuſçirent. Illud autem mi rabilc eft, vitibus Mandragoram com plantatam, propriam iis naturam infun-. dere, adeò quòd vinum ex huiuſmodi: 284 BAR ICBILI confectum ſophrem bibentibusinduce reconſueuerit, vt Rhodiginus adnota-, uit. De Mandragora Iulius Frontinus hiſtoriam feripſit Strathagemwoz.Arn balà Carthaginenfibus cõrra Afrosmit. ſus fuerat, qui cùn ſciret gentem illam vini auidam eſſe,in quibuldam vini do liis, quæ in caſtris habebat, Mandragore copiam coniecit,indeleui comiſſo bello, ex induſtria celsit, fugamque ſimulauit. Barbari,occupatis caltris ,auidèmedica. tum merũ cùmhaufiffent, in captapho ram lapſi ſunt, & ab Annibale trucidatia: Quando, Aegypti mortuorum corpora come dire foleant: E condiendis mortuorum corporibus, Aegyptiorum ex monumena tis multa , tum ab Hérodoto , tum à Cæ . Jio Rhodigino exempla afferuntur. Ae gyptii enimmortuoscondiunt, atq; do mi feruant: Ageſilai cadauer cera condi. tum fuit , yt & Perfæ facere folent; Alex andri corpus melle colitum eſt. Apud Iudæos exmyrrha, & aloe cadauera con diebantar,vé apud Ioanné Euangeliſtam cap. D. HORTVLVS GENIALIS . 285 Iceportabile equindependenciaenels C. 19. legimus: quippeNicodemus myr rhæ, & alocs ad libras fermè centum mi. furam fecit pro corpore Ieſu Saluatoris noftri condiendo. Magorum eratmos, non humare fuorum corpora, nifià fer - ris ante laniata forent : Affyriorum Re gure fepulchra in paludibus condita fu ile tradunt. Mellis vſum , vita hominibus inducere diuturnitatem . Nenarrabili equidem potentia mel , corruptione cuſtodire valeret, à natura productúeft:propterea Plinius l.20.maximè huius virtutem ad miratur, ClaudioqueCæſari Hippocen taurum , exAegyptoin melleallatum , vt citra cariem eſlet, commendauit: nam & hoc corpora computraſcere non ſinit ; fiquidem multi fenium longum mulſi tantum intinctu tolerauêre.Celebre eft mellis exemplum in Pollione, qui cen tefimum annů excefsit: hicenim ab Au . gufto interrogatus, qua ratione, &ani mi, & corporis vigorem , maximè cuſto difíet ,hocreſpódiſſe fertur :Melle intus, foris B A R L CELLI foris oleo . Proditur etiam Corficæ in fulæ populos, ex aſsiduo mellis vfu , vi. tæ acquirere diuturnitatem , cuius rei li cet Diodorus non comprobet exemplu eò quòd mel Corficú peſsimum cente at, tamen non per hoc vſum mellis ad vi tæ produ & ionem improbauit. Gulinas ouaparere quolibet anni temporefi femina urtica, velcanabisin cibis habuerint. Scripſit Ariftoteles6.de Hiftor.animal. cap. 1 , Gallinas toto anno oua parere, exceptis duobus menlibus brumalibus. Hoctamen tempore , quo à fætura deti ftunt, ferninis vrtica, & canabis auxilio faciliter gallinæ fæcundantur :fienim in cibis iſtorum ſemina Ticca comederit, procul dubio tota hyemis tempeſtate , non modò calidis temporibus oua pari ent. Hæc profectò earum corpora cale . faciunt, & ad fæcunditatem diſponunt. Curyepbylatam infantium maculas è corpo Olent tenella infantium corpora , dű vtero exiftunt materno , maculis 0 pore extricare. Solenereexiftuntmaterno , quibus 1 HORTVLVSGENIALIS. 287 quibusdam , næuis, lituris , veruciſque , quæ à matris imaginatione fiunt, com maculari: hæcporrò quali ſigilla impri muntur, &difficulter poft ortum elui poſluņi. Pro iis delendis principatum habetCaryophyllata , cuius vis ,& po tétia in huiuſmodi maculis extricandis, mirabilis iudicatur.Sumitur enim plan ta hæc cum ſuis radicibus in fine menfis Maij, quo tempore virtus vigorofror eſt atque à terreitate emundata , in alem bicco deftillatur , mox ex aqua ſtil lata infantium lituræ maculæque Tæpius lauantur , abſque dubio, eua . Deſcunt. Vrrica folia in lotio infirmi cuftodita , vitam , vel interitumpreſagire. Ira equidem , ex abdito naturæ eſcrutinio , in vica,morteq; infirmi praſagienda, vrticæ virtus ,&potentia eft . Si enim recensplanta extirpatur, ac -24.horarum ſpatio ia ægri lotio aderua tur, vtiquefiviridis colore permanebit ex multorum experimentis,falutem , & vitam infirmiſignificare dicitur:fin auté haud 1 288 BARICELLI A cantu haud viridis cuſtoditur,colorema; mura bit,mortem , velgrauepericulum deno tare, Ex Caftore Durante. Philomelam axem miro conſenſu à viperade. pafci. Vis Philomela cx cantu dulciſsi mo omnibus cognita eft; incogni tus autemeiusconfenſus eſt, quoà Vipe rà depaſci permittit:dum enim ſub ar bore,in quacantans auis fuerit, viperam viderit paulatim ex illa defcendit ,&ad viperam accedit, vt illi fiteſca. Ex Thoma Tomai. Caftorem fià canibus inuaditur, minimè te fticulos fibi amputare. Linius,Solinus, & grauiſsimorú Scri ptorum multi,caftorem fibi teſticu . los amputare referunt, quoties venato tes ipfum canibus aggrediuntur quafi confcius exiſtat,quod(ijs reciſis ) à mof tis periculo ſit ereptus; fiquidem vena tores hæc infequuntur animalia , vt ex his accipiant,quodad medicinam vſur patur.' Rci autem veritate hi om . nes grauiter errant ; quippe caftor, Ppioru 10. HORTVL vs GENIALIS 189 teſticuli iuxta ſpinam inclufi funt, vt multis ex anatome obferuatum . eſtiſte rum error ex velicis quibuſdam ortus eft, quæ in vtroque, maſculo & fæmina, loco teſticulorum pendent, flauo plenæ liquore ad medicinam vſurpatæ . Has vocant caſtereum aromatarii, teſticuii autem minimè lunt. Quo atsficio miliciæ Duces , vt hoftes offen danti gnemmiſsilem perniciofum -con ponere valeant. APeriam potentiſsimiigpis miſsilis, fiue artificiari compoſitionem ,cuius potentia tanta eft , vt eiusminimaItilla non modò hominem viuum , verùmat que ferrum comburere valeat. Sumun turſandaracæ factitiæ lib. 1o. ſulphuris viui lib.4.oleiè rafa, fiue ex adipealbur ni ftillari lib . 2. ſalinitrifib.j. thuris lib.j.camphoræ vnc.6.vini ſublimati, fi ue aquævitæ optiinę vnc.14 .Omniahọc lento igne bene mifceátur; deinde fupa obuoluta , atque accenſa in ollis , in ho ſtes inijciuntur. Ignishic , infernalis di citur,tum ex eo ,quòd mirabilia agat; tū N atque 1 BARICELLI 0 atque ex Paracelfi impij ceſtimonio, qui retulit fc à quodam Dæmone fuille hunc ignem edocum . Demoſthmen lingua duritiem , quibuſdama Lapillis confregiffe. DEmetrius Phalereusalloquutus.com, quomodo fibi curaſſet linguæ impedi menta ſciſcitatus eft.Habebat enim ille linguam duram , & ſcabram , &proinde adoratoriam exercitationem impoten. tiſsimam ). Sanatam refpondit atque la . xatam fuiffe linguam raſpondit ex non nullis lapillisoreretentis, quibus loqui conabatur.Cuius Demofthenis præfidi í um difficilem habentibus loquutionem faluberrimum iudico , vtexpeditius fer mo citari valeat.Ex Plutarcho. Vinum quoddam àferpentibus venenatum , pleroſque àdifficillimis morbisconfanaffe. Trabilise{t hiltoria,quęáProlpe Milocro Alpino ,lib.4.de Medic.Method . de vino à ſerpentibus venenato affertur In cella vinaria quidem ciuis Ferrariz inter HORTVL. GENIAL. 29? inter alia,vinidolium habebat, quod (i ne operculo diù apertum extiterat : - & proinde compluresſerpentes,quos vul gus angues, & anzasappellant,ingreſsi in vinum ſuffocati, & putrefa& i fuerát. Multiægroti ex febribuschronicis; atq; difficillimis vexati morbis ignari,quod ſerpétes in eomortuielent, vinum à ci ue emebant illud , quod guſtui gratum iudicabant, & breui fanati ſunt. Alij ab huius viniſama ſuaui, cum paucos dies bibillent,itidem lanati funt , & poft hos alijitidem eodem modo fere innumeri. Quare vinidominus tantæ vini faculta tis admiratusvinum e dolio torum edu xit, & ferpétes complures ſemi putridos inuenit,qui ré manifeſtá planè fecerunt. Veteres equorum lacrymas inter auguria recepiſſe. Agnifaciebant veteres equorum Llachrymas, atq; ex ijs auguriun vaniſsimumrecipiebant.Propterea ante Cæfaris mortem ad Rubiconemcqui dedicati ab eo flebant,idquemagno au gurio excerptum eſt. Illorum autem N 2 ina 292 BARICELLI A inanitas,ſiue ruditas vt ita loquar, mani feftiffima nobiseft :fiquidétépeftate no ftra fæpius equos collachrymātes afpici mus , necperinde ex ijs alicui ſiniſtri quid accidereobſeruamus. Vt ipſe non Semelexpertusfum , æftate potiſsimum equos lachrymari conſpexi, idcirco vel illorum naturá efle,velmorbú iudicaui. Crocimerallorum compofitio. Fferam Quercetani, Croci metal. Jorumcompoſitionem , qui potens medicamentum tam vomitiuum , quàm purgatiuum fimul eſt, variisque affecti bus accommodatum . Præparatur cum zquis partibus MagnefiæSaturninæ, & Nitri inuicem mixtis, & inflammatis in quodã crucibulo vt vtar artis vocabulis, & remanebit quædam materia calcina ta in colore Hepatis, quz puluerizata, rubicunda apparet inſtarcroci Martis, quæque dulcoranda eft: Doris -grana x. vel xij.cum vino ,aut ațio liquore. Hominis compoſitionis mirabilia . Ntet mirabilia, quæin hominis com I pofitionecontingunt,illud quidem mirum HORTVLVS GENIALIS. 293 mirum eft,quòd tali corporis fit colla tusproportione,vt partes omnes pera . que toti cópofito correſpondeat. Licet auto in eius ftatuia nec certa nec deter , minatareperiatur mēſura;ex hominibo enim aliquibreues,aliquilongi ſunt;la pienus nihilominus perfectioré homi. nis ſtaturam è ſex pedibus cóftareiudi cauerunt , vel quod ſaltem feptem non trárcédar.Interproportiones voluit Vi truuius cubitum quartam partem totius corporis exiftere; eandemſ;penſurat . eſſed capitis vertice , ad pectorisinitisko Manus longitudo à cõiun &tione ad mee dijdigiti extremūcorporisdecimapars : eft.Facies à capillorum radicibus ad ex® tremum barbę,eade eſt menſura.Maior pollicis coiú & io,oris eftaltitudo.Tota manustotius faciei menfura eft, Maior iudicisconiun &tio ,frontiset altitudo, cilijs fcilicet ad capillorum radices ; cæ teræ autem iftius coniun & iones , nafi longitudinem oftendunt:Hominisproe funditas, ſi ſub brachiis, pe& ore , & hu merismeluratur,ftaturæ illiusmedietas : 3 reperi 292 BARICE I 1.1 inanitas,ſiue ruditas vt ita loquar,mani. feftiffimanobiseft :fiquide tépeftate no ftrafæpius equos collachrymātes afpici mus , necperindeex ijsalicui finiftri quidaccidere obſeruamus. Vt ipfe non femelexpertus fum , æftatepotiſsimum equos lachrymari conſpexi, idcirco vel illorum natura efle, velmorbú iudicaui. Crocimet allorumscompofitio. Fferam Quercetani, Crocí metal. A medicamentum tam vomitiuum ,quàm -purgatiuum fimul eſt, variisque affecti busaccommodatum . Præparatur cuin zquis partibus Magneſiæ Saturninz, & Nitri inuicem mixtis, & inflammatis in quodá crucibulo vt vtar artis vocabulis, & remanebit quædam materia calcina ta in colore Hepatis,quz puluerizata, rubicundaapparetinftar croci Martis, quæque dulcoranda eſt: Dofis -grana x . . vel xij.cum vino,aut alio liquore. Hominis compofitionis mirabilia . I' poſitione contingunt, illud quidem mirum HORTVLVS GENIALIS. 293 1 mirtim eft,quod tali corporis fit colla tus proportione,vt partes omnes pera quetoti copofito correfpondeat. Licet autē in eius ſtatura nec certa ,nec deter , minata reperiatur mēſura ;ex hominibe enim aliquibreues,aliquilongi ſunt; la pienas nihilominus perfectiorë homi nisſtaturam è ſex pedibus cóftareiudi cauerunt , vel quod faltem feptem non trárcédat.Inter proportiones voluitVi truuius cubitum quartam partem totius corporis exiftere;eandemg;menfurami eſea capitisvertice, ad gedorisinitiúko Manuslongitudo à cõiun & ionead mes dijdigiti extrema corporis decimapars : eft.Facies à capillorum radicibus ad ex tremum Barbę,eadé eſt menſura.Maior polliciscóiú & io,oris eftaltitudo.Tota manustotius facieimenfura eft, Maior Indicisconiun & io,frontisettaltitudo,a cilijs fcilicet ad capillorum radices; cæ teræ autem iftius coniunctiones , naf longitudinem oftendunt:Hominisprop funditas, fifub brachiis,pe & ore, & hu merisméluratur, ftaturæ illiusmedietas. 3 reperi 1 294 BARICELLI reperitur. Cæteræ partes cum aliistra. bentrationem ,vtſuperius tetigimus. Apedumnaturam mirabilem effe. IN Neer terreftria animalia,Aſpidum ne , tura mirabilis iudicatur. Ex his enim mas & fæmina infimul vitam agunt, ta . tula; amoris affectus inter ambdsinge ritur, vtfi cafu illorum alter occiditur viuens occiforem infequi , quouſque fo dj,necem vlciſcatur,hauddeſinat.Quod autem mirabilius eft,ex Plinij, & Ifidori Teſtimonio , occulta proprietate occiío on noicit,( talem ifs natura indidit ) igi quemIrruit, licet in quantovis hominu agmine reperiatur. Præceptum ergoo . mnibus eflc velim ,vtocciſo iſtorum ani malium quopiã,celeri fugaiter occiſor arripiat,ne à compare animali veneno fiſsimoinfeftetur, Leporesomneshaudeffe bermaphroditos ,con traVeterum opinionem . Mneslepores vtriufq; lcxusexiſte re voluerunt Veteres, quod & M. Varro ctiam tradidit. Error tamen eſt, vt diuturna docuit experientia, quama feulos O HORTVIVS GENIALIS. 295 fculos à fæminis lexu eſſe diſcreros cognitum cft. Porrò tantorum inſcitia, abhoc, vt reor,ortaeft, quia in leporum genere lępius, quàm in aliis animantibus hermaphroditos reperimus : inde Hee brei naturæ arcana intimiùsſubodors tes, leporéfæminino vocabulo léper ex planarunt,ARNEBETH , eò quòd in iis foemineusſexuspræualet magis.Rej ve ritate noomncs hermaphroditiſunt ,vt ex peritiſsimis venatoribus audiui; exic & ione multorum cognoui,ficut.com iam Bodinus edoctus fuit ,vtivrhluth confitetur. Equidem Hermaphrodig plurimi funt,fedfæcunditatem fervita . rumminimè recinéignecmares vnquam vtero gerunt, necminus fuperfætant. Mirabilen eße Imaginationis po tentiam n vtero gerentibus imaginationis po tentia apertè cognoſcitur.Si enim illæ inter virorum amplexus, & fuauia,ali quid intensè cogitauerint, facilè in in .. fántium corporisexternis partibus imax ginata imprimunt. Hinc variæ rerum formar Ire N 196 BARICELLI forme ,næui,lituræ , verrucæ , & alia figa na in infantibus impreſſa conlpicimus, Lingmultæ ex leporum obeutu fætuse- , dunt ſciſſolabello,aliæ fimis naribus,ore diftorto , vultumonftruofo ,labris turpè prominentibus,corporedifformi,ocu- , liſq; horrendis infantes genérant : quia conceptus , vel grauidationis tempore, turpia,monſtruoſa,& horribilia fixa co gitatione excogitarunt-Fæminisidcirce, præſertim nuptis,pulchrasimaginesda mihaberecófulerem ,atq;à turpibus av effe ,ne pręuia imaginatione fætus mó. Atruoſos, turpefá; concipiant. Veteres, Climaftericos annos admodum ti muiffe . 1 A mationis apud Aſtronomos exi ſtunt &re vera videtur in quolibet anni feptenario quædam hominis mutation deò quod , ficuti in morbis dies criticos timemus,ita in vita hominum annosClin mactericos,qui à multis ſcalares dicun tui, quòd gradatim eueniant.Sunthi an ni, 7.14.21.28.35.42.49.56.63.70.77.81 91.Inte hos annos 49.63. magis pericu HOTYVI'Vs GENIALIS: 197 Jofos credunt; quiaconſtant è feptenario , duplici, &nouenario complicato,obfero uatumq; àgrauibus auctoribusreperio , maioremhominum partem io anno 63. moricontingere.Idcirco hos veteres ada modumpertinebant,& , vt capiturin Gellio lib . Auguftus itaſcripfit ad Ça ium nepotem :Spero te lætum , &bene uolum celebraffe , quartum & fexagefi mumannum natalem meum :nam ,vt vi des,Elimactericum communem fenio rum omnium , tertium & 'fexageſimum annum euafimus. Dehis tractatum edi dit Iofephus de Roſsi à Sulmona vtilem &jucundum . fMundiprimordiisinter homines, es ferpema tes antiparhiaminfurrexiffe. IRRreconciliabile odium eft, quod inter homines,& ferpérescadit,adeò, quòd expauefcit homo fi ferpentem inuenit, antvidet;magis autem fæmina : fiquidé obſeruatum audio gravidam mulierem ( vifo ferpéte )præ timore abortire.Hu . ius difcordia illa ratio potiſsima eft quodàmundiprimordijs ínterkanc, & QUnca 298 BARICELLI Semuan -illum Gt ſtatuta inimicitia, & irreparaa bile odium , quo altera-, alteram fpecia em inſequatur. Carolum V I. Francorum Regem , Ceruum 4 latumpro infigniprimò habuiße. Iluanettum Rex Carolus venandi cauſa fe contulerat , canum latratibus excitatusin fugam Ceruus, æneam tore. quem collogerere viſuseſt, quem vena bulis,aut ferro appeti Rex prohibens,in calles, & retia compellit.Erarin torque latinis litteris infcriptum :HocmeCçſar donauit. Exeotempore Caroluserua alatum pro inſigni habuit ; &alii,regibus inſignijs ( quęlilijsaurcis tribus conftát) circa latera, Ceruos duos apponere con fueuerunt. Gaguilis in vita Carol . V I. HANC. Reg . Insaanimantia confenfum , &difcas diane ineffe. Vllidubium inter animantia fym pathiam , & antipathiam efle inter trpiantes ſubditur: fiquidem muſtelam miro eiulatu in bufonis os deuorandam inueherelegimus; & bufonern in ferpen Npathi Lisa HORTVLVS GENIALIS , 299 I tis,botræ vocati, os ingredi.Inſuperci cutam , fturno eſle cibum ; homini vero venenum in dies obſeruamus: atqueveo Fatrum cotumices nutrire , hominem autem lædere non eft ambiguum . Senaterem quendam , exconiuge liberos ſur dos, &mutosfufcepiffe omnes. nature . omnesex , &mutos ſuſcipi,itaequidem à Fernelio obferuatum eft in quodā Senatore.Cre didit Ambianus huius reiobfcuram , & cæcam eſſe rationem , mihi autem altera fubeft, quæa Phyficis minimè differt: fi quidem auditio grauis , atque ſurditas quæ à natalibus viſa fit à conformatio nis vitio exoriens , hæreditarios mor bosgenerare creditur, & perinde libe ros, exhuiuſmodivitioſis,ſurdos, &muin tos excitari:fæpè autem non in filiis,ſed ! in nepotibus hæclues oriri videtur. Apud Garamantes. mirabilem fonterros obferuari, Dmiranda profe& ò, eft fontis il.com ARJiusproprietas, quiin oppido Der 300 BARICELLI 1 bris apud Garamantes reperitur. Hices nim die friget, no&c verò æftuat; adeò quòd memoratu incredibile videtur, quomodoin tambreui temporis fpatio tantam natura ſui faciat varietatem . Equidem , quinoéte fontem afpicit , ibi flammasignefqueæternos exiſtere cres dit :quiautem die hyemales ſpectat: fca. tebras, vtique fontem perpetuò rigere exiſtimat. Propterea Debris apud mudi nationes inclyta eſt : eius enim aqua qualitatem excæleſti vertigine,mutare confpiciuntur.Ex Solino. Quo artificio Caminus per ſuperiorem "api cem ſolum fumum emittere valeat. N Caminorum fru & ura ,.non modi aim tufferimus laboris , ne ignis fi molimtesin nos ipfos erumpant: fiqu. dem in ventorum mutationc facile fit, vt fumi quandoque potius defcendant; quàmadapicem aſcendant : ventorum enimvisillos deprimit , deſcenderequc percaminum cogit. Egotale ad fumi ferlum impulfionem excogitaui artif . simm .Struktur Caminus, cuiusfuperius fafti . HORTVL VS GENTALIS. zor faftigiu rotundú fit ,ibique foramen la pidibus fi &tilibus conſtructum fit : mox ahenum inſtar tympani ex-ære, in cuius latere feneſtella extracta ſit, fuper lapi des affigito: ftylifớ ferreisfubcingito; ita tamen ,ve intus vagari, mouerique commodèpoſsitapta demum fuper fer reos ftylos , & lebeten?' ex ære infuper vexillum,quod feneftellam fubiec dia recto habeat,taliq ;induſtria ,vtin quo libet vexilli motu, moueatur , & calda riumin gyrum ,ita profe & ò è feneſtella , ventis oppofita,fumuserumpet, & non deſcendet.Pleriq;, vt fpero, huit noftro fcruinio ,ineliorem addent Atructuram . meamque opinionem noníſpernent. Adconftruendum celerrime Horologium muncrabile in paritte. Ncoritruendis, pingendiſque ſolari , bus Horvlogiis, non modo lintā me ridianam ,opuseft imienire, vthorarum tempus fidele reperiamus, rerum atque Ortum , & Occalum , Borcam , &All ftrum cum Aquinoctia, & Solftitia: in is.n. Solarismotusquarnaxime variat. N 7 Ego BARICELLI Ego quidem , vt labores fugiamus, tale excogitaui artificium .Globum planum . extabula lignea formato in cuius medio ftylus ferreus ſitus fit;diuidito mox glo. bum lineis,ex centro ad extremum du cendo illius in 24,portiones, demumin globiapice horas ſignato , &vltimo in patiete contra Solis radios affigito. Vt auté ex Solaribus vmbris diei , horas ve nari poſsis,Horologium portatile afpici. conglobumý; ad horam illam accommo. dato :ita profectò ,abfq;alio auxilio , ce ferrimèHorologiumvmbratile in pari cre habebis.In Aequinoctijs, & Solftitijs 1 eodem portatilis Horologijauxilio ,fa. cillimè ad horarum æqualitatem globů reducere poterimus. Infancium pir uitam , è capitefluerem , quo artificio Chartaginenſes fiftere procurandTing, Xinfantium pituita , in capiteredú . dante,plerique fuecedunt morbi in . ter alios , morbus comitialis exoritur, qui à multis puerilis vocatur, quòd ijs,ve plurinum ,eueniat .. Vt autem infantes ab HORTVLVS GENIAI.15. 303 ab huiuſmodi pręſèruarent Pæni, illorú vedas capitis lana ſuecida inurere ,pitu. itainý; fuentem hoc præfidio compefa cere conſueuerunt. Athiopes infantes te ditos,ab ipſo quoq; natali die ,in fronte adurút,ita profe & ò tumcapitis, tumo culorü humorfiftitur. Apud Inſubress. ex teſtimonio Mercurialis, & pleroſque populos,veícribit Scipio Mercurius ,l ditos infantes fetonein collo muniunt, quod falutáre experti funt aduerſus mor . bos,qui à capite Huunt, Inmise rasis pluuie,quapotiora ixdiceniny præfagia. pluuiam imminentem ,tum ex Gallo rum cantu intempeſtiuo,tum ex fre quenti cornicis crocitarione multi præ dicunt.Hisautem addendum puto muf cas( ca imminente)pulice's , pleraqzani malcula à furore vexari, intentula;mer il dere :hæc enini à vaporum inaerem ctc . rationc à radijs falar bus perturbantur. Infuper ( pluuia imminente )odoris fra . grátia in floribus sétitur;apes ad alueária - sedcut;bufones, vermeſi;èterraakédut 304 BARICELLI Brina vifa eft per dies præcedentes; catti manibus caput, quafi linientes , compri munt; ouescapitacommotient:afini hu miles habent aures; ftercora fumát, ma legue olent.Horum omniumratio , va poresàSole exhumidisfublatifunt:pro. inde animalia,cerebra humida habentia, nonnulla magis extorquentur. Vinum à Verrribus fuiffe mulieribus inter di& um . Agna fuitVeterum à vinivfuab . Itinentia :illudautem adeò muli. eribus erat interdi & um ,vtcapitale iudi. cium inirct,quæ vinum biberet. Porrò inoleuit confuetudo,vtcognati, & affi. mes, mulieres ofcularentur, ore explo rantes , an ex vinum bibiffent. Idem ve fusMafsilienfibus, Mileliis , pluribus ; Græcorum , &Barbarorum gentibusin ,. valuit, apud quos muliereshydropota , & viri erant abftemiz: Intermemoran da illor um temporum ,EgnatiusMetel fus, vxorem , quod vinum biberet,fufte necafe dicitur. Quo artifii io è plumbo Antimonii flores ex Habere paleamase Ape HORTVIVS GENIALIS . 305 nij, fiue Stibinon femel extrahere Periam artem,qua flores Antimo à plumbo valui, quo præſidioin multis corporis affe & ionibus feliciſsimo euétu voor.Capito Plumbicampanam , è qua aromatarij rofarum aquam ftillatitiam extrahunt; hæc habet æris fundum : tu verò txargilla eligito ,quodacerrimoa etto fupra medietatem implendum con fuilo ,eaq; induſtria ,qua rofæ ftillantur, in aceti deftillatione carbonibus bene ignitisagendum cít:caue tamen , ne totus fillet acetum , ne aqua extracta vftioné fentiat.Hæcaqua auri colore eft, fapore xerò facchari, & mellis; mirabilis tamen tum in potu , tum extrinfecè vfurpata , ob ftib j flores ex plumbo extre & os. vomitu , & aluo purgat, ob id frigidis affectionibus ,obſtructionibusý; vtiliſ. fima' : In vlceribus putridis , fætidis acoribus, ſcabie, herpere exedente , & aliis huiuſmodi,maximi eſt valoris.Doe ſis in potu ſît vnc.ij. Deforisad placitū. Clarorum virorum exitum aliquot inte felicem fuiffe . 306 BARICE ILI INAN Aniene fluuio Aeneas poft tot vi. & orias, torque clara facinora periiffe dicitur: nec diſsimilisRomulo , Cæfari, Alexandro,Annibali ,Scipioni, Iugur thæ ,Mithridati , atque alijs innumeris mors ſucceſsit :per quàm n. pauci viriex iis, qui clari,atque illuſtres tum virturi bus, tum fortuna habiti funt, quos non infælix exitus,tanq : á pro exemolo ,fós offentäuérit porterial text caligero. Defipientiam , mulierum natuefamiliarem indicati. MVlieres vtero gerèntes,fiàphrenia tide capiuntur,Galeni teftimonio , rarò confanefcere legimus , vt fcribit tamen Cælius Aur.femper minus graui ter,minuſquc periculosè, quam viri,mu lieres ægrotant.Hoc autem , vt Merci. sialis opinatur,ab alia ratione continge re non poteft, quam ab ipfarum natura, cuius familiarius eft defipere,quam viri. Mirabile Annibalis, contra Romanos nauala fratagemia. Nfolita ,& mirabilis Annibalis milita Eisafutia contra Romanos iudicarur: hic HORTVLVS GENIAL 13. 307 1 hicenim bello naturali cum iis dimica . curus, cum impares vires habere anim aduerteret,rale ſtratagema inuenit. Ser pentibus, quorumvenenumconfeftim enecat,pleraſq;ollas impleuit,opertasq ; repente in hoftes iaculatus cít, quorum ictibus plurimi cecidere.Hifceftratage matibus vir hic tanquam alter ſerperis, multoties hoftium manus effugere con fucuit.Ex Gdenoin lib.de tbet.Akrijon Ambarum cum vino alicui exbibitum , cena feftiminducere ebrietaisn . Mbarum , quod à vulgo Ambrageye ſea vocatur,fomiſsisatiopam falfos opinionib & bituminofis fontibus,qui in maris profunditate exiftunt, oritur, Hocautem primòliquidum eft ,cùm ve rò aquarum impetu ſurfum rapitur , ex aerisfrigiditatecondenſatur , & Amban rum fir:Siquidem in maris concauo, ple raq; mollia,teneraque obfèruantur, & interalia Coralliú , quod ex aqua exea ptum , citiſsimè lapideſeit. In Ambaro illud mirabileiudicatur, quod ab alique antequam vinum hauriat,odoratum , ina star A 1 3.08 BARICELLI es ítar ebrii eladat : cum vinoa, propina tū ,confeſtim notabiléinducere ebrieta tem multis experimentis eft comproba. tum. Ex Simeone Sethi Greco auctore. oleam Lathyris Tympaniam , Colicas , affe& iones mirabiliter ſanare. Irabile quidem ,quod è Cataputię -ſeminibus extrahitur, oleum eft , quippein expellendismorbis,qui à filao tu luccile;frigidis oriuntur, principem habet locum.Contundantur huius ſemi na, atq; in aquatam diùebulliant,vt ex cocta videantur;mox oleum in aqua fu pernatans cochleari colligendúeft. Mos eft apudIndos tale oleum cómodius per decoctionem, quàm expreſsionem cola ligere.Vfurpaturhocfeliciſsimofuccef. fuin Tympania ,colicis, iliaciſq;dolori . bus,ftomachiaffe & ione,aurium furdita te,atq, in iis morbis,qui à ſuccis frigidis, fatua;fiunt. Huius gutta aliquo lique re in potu ſumpta aquam citrinam euan euat,in articulorumq; doloribus pitui tam , humoreſque frigidos. Extrinfecè vfurpatur in omni Hydropis ſpecie : vbi HORTVLVS GENIALIS 309 vbi tamen flatuofitas viget , maximam in expellenda proprietatem habere vi detur. Ex Don Garzia ab Horto. Verenum à diſsimili extingui; à fimili vero angeri. Hocpropriumelle veneni,àfapien Lrioribus proditur, à diſsimili ex. tingui, & a ſimili augeri, & robuſtius fi erizea propter non femel à perfidisho minibus exhibita venena nullius valo risfuifleobſeruatum eft,cùmeadiſsimi libusfuerint fociata. Aconitú , & Napel lus miram retinent vim necandi, com pefcitur accamen corum potentia à ve neno diſsimili, ex quorum diſsimilitu dine,vtriuſq;vis hebetatur.Mira eftAu. fonii hiſtoria de vxore mæcha, quzma rito venenum propinauerat, vt a. illud robuftius effet, Hydrargyrum miſcuit ex quo toxici virtusdempta eft , & vir immunis euafit. Hoc epigrammate ille monftrat; Texica Zelotypadedit vxor mecha marito, Necfatis ad mortem , credidit effe datum : Miſcuit 310 BARICELLI VE 1 50 HA Mifcuit agente lethaliapandera viui, Cogeret vt celerem visgemindanecem . Digid at ber fiquis faciunt difiseta venenü; Ansideram fumet,quiſociala bibet. Ergo inter fefe dum noxia pocula cortant, Cele lethalisnoxafalurifora Protinus,Go Vacuos duipetiêre receffiua, Lubrica deie& is,quaria nota cibis. Quanpia cura Deumprodeft crudelier vxor, Elçüm fata voluns,bina venena juuans. Cornelij Celfy de valetudine fanorum bomsi num conferuandatutißimapræcepta . Nter grauiſsimosmedicos,& fcripto res,nemo eft,qui in conſeruáda fano rum hominú fanitate oculatior exiſtat. Afferă ciusverba ', ytfaluberrima iſtius præcepta rectius intelligantur.Sanus ho mo,qui,&bene valet, & ſuæ (pontis eft, nullis obligare fe legibusdebet , ac neq; medico,ncq; dcalipta egere.Húcoportet varium habere vitæ genus , modo ruri eſſe,modòin vrbe,fæpiuſý; in agro : na uigare, venari,quiefcere interdum : fed frequentius fe exercere.Siquidé ignauia corpus hebetat labor firmat; illa matură lepc IN HORTVLVS GENIALIS. 311 ' ſenectute,hic longăadoleſcentiá reddir. Prodefteciâincerdúbalnco interdú ,aquis frigidisyti;modòvngi,modòipsú negli gere:nullú cibigenus fugere,quopopu. lus-vtatur:interdú in cóuiuio eſie, inter. dum ab eo ſe retrahere:modò plus iufto, modò no ampliusaffumere:bis die poti us quàm femel cibú capere , & fèper quá plurimum ,dummodo hunc concoquat. Secl vt huiusgenerisexercitationes cibi queneceſſarij ſunt;ficathletici, ſuperua. cui. Nam , & intermiſſus propter ciui. les aliquas neceſsitates ordo exercitati. onis,corpusaffligit, & ea corpora , quæ more eorum repleta funt,celerrimè , & fenelcunt, & ægrotant. Hæc firmis ſer : uapda fune ,cauendumquene inſecunda valecudine , aduerfæ præſidia cenſum mantur.Ex lib.i. Socrati à familiariDeironcde Plasonis indole Somnium fuiffe immiſſum. Solene quandoq;malifpiritus homi nibus fomnia ingerere futurarum re rú , vel Dei permiflione, vel vt nos ipfos de 312 BARICELLI ti decipiant. Hinc Socratem legimus, vidiffe per ſomnium ,oloris pullum ſibi in gremio plumefcere , qui continuò exorcispennis & expanfisalis, in altum aduolans , fua tiſsimos cantus edebat. Poftridie Pla tone adducto, hic eft ( inquit ) Cygnus, quem ego præterita nocte cam fuauiter canentem fomno videram . Hocfomnium , ve fcribit Henricus de Aſsia , à fpirira fa. I miliari , ſub forma Cygni, quem Athe nienſesVeneri dicarunt , fuit immiſsum Socrati, vt Platonem in diſciplinam re ceperit ' , à quo , quum ipſe uilil ſcrie ptum reliquerit , dulciſsimi ipfius & Caluberrimai fermones proderentur, Magia ſeu inc antatianis ris . Onmeras eſſe præftigias, quæ magica ? arte efficiuntur ; multis exemplis notum eft , fed vno in primis , quod deſcribere vifum eft. Rufticus quidam magnis doloribus ventriculi vexaba tur :: quos etfi variis, medicameutis depellere cogar zur illi tamen non 1 ceifi HORTVLVS GENIALIS. 313 ceffarunt , fed potius in dies recrudeſcere vifi funt. Quare agricola doloruin impati ens , cultello ſibi guttur abfcidit. Dum au tem tertio die mortuus ad fepulchrum ef ferretur, à duobus chirurgisin magna ho. minum frequentia, illius ventriculus iraci. fus eſt. In ee ( res mira , & prodigiofa ) lignum teres, & oblongum ,quatuor excha. lybe cultri , partim acuti , partim ferræ in . ftar dentari, ac duo ferramenta aſpera re . perta fuerunt:quorum fingulaſpithamęlos gitudinem excedebant. Aderat, &capillo. rum inuolucrum globi inftar. Credibileen fanè, hęcin ventriculi cauitate congeſta fu iffe, non alia arte, quàm Dæmonis aftu ,& dolo. Quo artificio epiftolam , in ouo celatam alicui afcribere valeamus Nter ſcripturarum furtiuarum arcana non infinum locum tenere exiftimo , in ouo epiftolam celare , atq; amico ſcribere, Videbis enim oui putamen illæſum , mun . dung; illo tamen exempto, difruptos; cha paeteres apparebunt. Aperiam ſecretum . S ? Atramento, ex gallis, alumine &aceto con. fecto , in ouicortice literas ſignabis, votum pffequeris. Has oportet in Sole calente ex ccare , mox ouum in muria concoquere ita 314 BARICELLI M ita enim à cortice characteres euaneſcune, & ad interna gradiuntur:ſiquidem putami. ne exempto, notæ oui durato albumine in ueniunturEx.Carolo Stephano. In aquafrigida captanda maximum veterum fuiffeftudium . Aximam antiqui curam adhibebát, vt aquam frigidam pro ætatis in. cendio temperando conferuarent: quareex niuibus eam parabant , vt Athenæusretulit . Dequa re perbellè loquebacur Seneca , & panas montium in voluptates transferunt, Alexandrini aquam Soletepentem , in fene ftris ad ventorum incurfus exponebant , vt poctu frigeſceret;manè autem inte Solis or ruin hani ponebant , folijſque lactucæ , ac que pampinis iniectis frigidam tuebantur. HocGalen.parrat.6 . Epidemior. Plasarchu: 6.Sympus cotibus & filicibus aquæ inietti hoc fieri fcripfit. Neronis autem in re har ftudium nobiliſsimum fuiffe proditur: ise genim , vtninis voluptate, ablque njuisia iniuria fruererur , feruentem aquam vitro immifiam in niues refrige jarimandabat:Ex Heur nie. Ecua HORTVL. GENIAL, 315 Fæminas in prima menftruorum eruptione in Venerem maximè incitari. e Erunpune,fceminis bera exurgunt:Pana guis ille,inftar occifi animalis videtur, atq ; in maiori copia erumpit , cùm vbera ad du os digitos prominent, que tempore puella rum vocem in grauiorem mutari confpici. mus, Illud autem maximè adnotandum eft , in prima menſtruorum eruptione puellas in pudendis,valida tentigine, prurituque core ripi,ex quo ad Venerem incitantur : quare per tempus illud cautè cuſtodiri exiſtimo. Ex Arift.7.de Hift.anim . Qua induſtria Aegypti lapides à vefica,abfiga incifione extrahant. Irabile quidem eſt Aegyptiorum ftudium in extrahendo lapide à ve fica abſque inciſione, quando noftrates me dici, lapidarij ſine illa facerenequeant , idque cum magno languentium vicę periculo. Hiligneam cannulam accipiunt , octo di . gitorum longitudine, & digiti pollicis latia tudine in opere abfoluendo. Hanc colisca nali admouent, fortiterque infufflant;neau . tem flatus ad interioraperueniat , extre . mū pudendimánu altera perftringunt , fo . samen deinde cannulæ claudunt , vt virga 0 % cabang M 316 BARICELLI N eagalisiotumeſcat, latiorq ; fiar. Quo facto miniſter digitoin ano pofito, lapidem pau Jatim ad canalem virgæ, atq; in eius vasex tremun deducit. Quivbipræputio lapidem appropinquare ſentit,cannulam à virgæ ca nali fortiter, impetug; amouet, & lapis ex . trahitur. Ex Alpino. Mult a praſidia ab animalibus, bomines accepiffe. On pauca equidem præſidia funt, quæ ad hominum tutelam ab animalibus accepta ſunt. Chelidoniæenim virtutein ad oculorum morbos ab Hirundine accepi . mus, quæ hanc conquirit herbam ,vt furorú filiorum oculos, vel vitiatos, vel.cæcos cu rer, Fæoiculi virtutem ad eandep tutelam ab'anguibus didicimus, Ab Ibide, quæ in ftar Ciconię auis eft, clyftris vſum habui mus: nam & illa roftre marinamaquam al lumere folet, illoſ; pro clyfteri vtitur, vt ventrem nimis onuftum exonerare valeat. Inſuper marinus equus, Hyppopot mus di etus, venarum fectionein nos docuit: illef . quidem mala oppreffus -valetudine, ad re center fuccifas arundines graditur , acutio . riſ ;cuſpidefanguinem è cryrjuin venis adi mit. Quod autem in hocmirabile eft, vela guinem cohibeat, in fimo, vel cono volu. tatur, HORT V L VS GENIALIS. 317 S tatur , & ica vitam tuetur, & fanguinem fim ftit. Ex Plinio, alis. Equorum teft :cilos ad ſecundas depellendas miram babere pirt utern . Ingularis profecto Equi teſticulorum ad nulierum fecundasdepellendas eft pro prietas, adeò, quod teftatur Genſerus in e pift. Rufticum quendam , quinquaginta in puerperis feliciter hoc vſum fuiſſe reme dio . Vfus eit & Horatius Augerius in plu. ribus mirabili euentu: præſtantiſsimuin id circo à grauibus auctoribus indicatur re ne diun),nam , & pluribusiam deploratis pro fuit.Capiunturteſticuli equ: caftrati ,& tria ftillatim conciſi in forno exiccantur, quorü puluis quantum capitur tribusdigitis è jure bibendas datur in neceſsitate; idé; fi opus eit, bis, auc ter reperitur. Humanam faliuam Scorpiones interimere. Ominum faliua Scorpionibus infe ttiſsimum venenum eít, adeò quòd ca tacti confeftim intereanc . Porrò ijs, ſaliua fora ſubſtancia aduerfaelt, ve Galenus lib.io fimp, medic. experimento confeffus eft; ist . nim à fola faliua morientem vidit Scorpio. nem, id ; celeriter patientem à faliua elue riencium , aut fit jentium ; tard autem ab 3 illis, 10 318 BARICELLI illis,qui cibo, potuque fuerant impleti,ina. liis autem proportione, Apium riſus,bominesridendo interfi. cere. Scelerata eft herba quæ Apiamrifusdicia cur, quod ridendo homines interficiar: fi quis enim gnftauerit ieiunus vtique ridendo exanimabitur, vt Apuleiusteftatus eft : Ex hacillud adagium ortum habuit :Sardonius siſus; nam & Sardonia eriam vocatur.Porrò on ex rifu , qui hác guftauerint, moriuntur fed potius ,vt placet Saluſtio neruos labio rum , & orismuſculosillius, qui eam come dit, contrahere facit,adeò , vtridendo mori videatur. Qua induſtria Partbi, Scytheque Sagittarum aciem venenajunt: AR'thorum , Scytarumque toxicum , quo fagicrarum acies inungi folebant , humano fanguine, & viperinaſanie confta bat , tantæquc feritatis erat hoc venenum , ve leui tactu animal interimerer , Equidem Scythæ viperas recenter enixas venantur , eaſque diesal.quoccontabelcere finunt, do necip fapien putre.cane, mox com visus hominis fanguine in ollam effuſo , eam ex quifite coopertam ; fimoque obrutam com putrefcere finunt , cuius demum .1 . ick or fan . PAT 319 fanguini ſupernatans, fiue ferum cuni vipe rarum faniecommixtum lethale Scytharum toxicum eft. Ex Arift. Plinio, & Langio. Succinumpterogerentibus exbibitum , mire partum accelerare. Mvicis experimentis comprobariaudio ſuccinum parturientibus drach. ſemis pondere ex vipo albo potui dátum, mirè par tuin accelerare. Hoc eriam facit eius oleum , fi gutta tantum ex aqua verbenæ parturienti propinatur.Quidātamen medicusHetrufcus (Fallopii teftimonio )exhibebatfcrup.i.bora• cis in decoctomatricariæ , velfabinæ diffolu tæ difficulter parientib.mirag; faciebat: bre ui enim temporis fpatio feetus,vel viuus,vel mortuns egrediebatur. Habebat ille medi euis pro arcano præftantiſsimum hoc auxili um tamen neſcio quomodo postea fuerit de fetum . Ex Andernaco Serpentum oua genituramí per imprudētiam in petu haufta,ſerpentesin corpe ribus procreare: Dmiranda fuccedunt quandoq; fym dem imprudenter cum ea femina , vel ova ſerpentú hauriuntur, è quibus moxſerpentes generantur. Genſerus in lib 2. hift animal cap, de Ranis A BARICILLI. de Ranis Rubetis, bufones in ventriculis in reftinifq; hominum haufta eorum genitura, fieri, &nutriri probauit. Iacobus Manlius, in lib.experim.in cuiuſdam equitis, exhau * Ita cuiufdam lacunæ aqua, vbi erantſemina Serpentum , in ventriculo plures angues fu . iflegenicos prodidit: quibus per internalla extractis, medicorum auxiliis, fanus factus eft. Leuinus Lemnius Vermiculos cauda tos , atg; infolita forma beſtiolas vomitu ciectas nouit. In nonnullis lacertas à phar . maco fuifle eductas obferuatum eft, vt Gé. maCoſmocrit vidit. Quare maxima in a quæ potu hominibus opus eſt animaduerfi . one huiufinodi exhanftis, pernicies corpo . Tis conſequatur. In deſperato coli dolore Hydrargyruin, v4. glandem plumbeamexbibitam , multos confanaffe. Irabile videtur, Hydrargyrum ,quod à mulis venenum reputatur, in der. peraro coli'dolore exhibitum , plurimun prodell:. Equidem Marianus Sanctus , ex multorum confilio , qui ab hoc lethali mor bo fanati fint, fuadet, fi obstructio perfeue rauerit, & fæces per os extrudantur , hau fire cum aqua fola argenti viui libras tres, Pro MI HORTVLVS GENIALIS 321 Probat hic exratione vinetuin feu duplicatű inteltinum Hydrargyri pondere explicari, fæces detrudi,vermelý; fi ibi fuerint interi . mi , &ægrum liberari . Haud ab hoc difsi mili auxilio quidam nobilis , poft alia ten tata ad morbi huiuſinodi acerbita tem ma . chinamenta, liberatus eft. Hic hauftis olei amygdalarum dulcium fine igne extraćti vnc. iij.cum vino albo, &aqua parietariæ mixcis, mox deuorata glande pluoibea ar gento viuo illita , planè à colico cruciatit euafit, illamque exano abſquelaborerede didjt. Ex Pareo lib. 16. Infæniculorumfeminibus, vim quando que exitialem deliteſcere. Grauibus ſcriptoribus comprobatur, ſerpentes fæniculorum elu , &fene ctam exuere,&oculorum aciem rnonare. Hinc iis affricantur oculi anguium, vt vo . tum affequantur, Ex attritu foeniculorum feminibus, praya quædam imprimitur qua litas, è qua venenati producuntur vermi. culi,quorum eſu multi in peſsima deuene . runt ſymptomata, &ab alexiteriis rarò ad iusj funt, tanta huius veneni potentia eft. Quare foeniculorum ymbelli,antequam co. medantur, aperiantur, & diligenter concu, tjantur, vtå vermibus emundentur. Præ, OS Habis A 322 BARICELLI A ſtabit al quantifper in frigida macerare. Ex Balthajaro Pifanello, Noua admirandag; prafidia, ad Ang i nam , gutturules apoflemata. Fferanı fingularia auxilia, è quibus ex grauiſsimis fcriptoribus, ad anginam & gutturis apoſtemata mirabilia contigiffe proditur.Lignum hederæ ad gutturis apoſte . mata à proprietate valere fcribit Ioannes Marquardus: quippe obſeruatum eft , come dentem excochlearihederæ ligneo, fiue bi. bencem in aliquo ipfius vafe ligneo, num quam, vel raro in gutturis , vel vuulæ apo . temaińcurrere, Rubeta cocta , &pro em plaftroSynachicis impoſita,cófefim liberat. Vermes.quandog, in cordis capſula pro creari , è quibus mors ſubitanea pleriſqueexoritur. Abulofum haud eft, vermes in cordege : nerari. Hoc enim Melues docet , Holle rius, Marth . Cornax , Alexius Pedemonta . nus, & alij loan , Hebenftrit, in lib . de Pette, Principem quendam ex morbi fæuitia peri iffe narrar, cuius cadauere diffecto , vermis albus præacito roſtello , eoq; corneo præ. ditus, cordi adhęreſcere deprehenfus eft . Exmedicis, ſucco alii feram hanc, tanquain ex indubitato remedio, interimi probatü eft . Petrus Sphererius ( vt ScheukinsBarratti F HORT V LYS GENTA L'IS 323 lem fiorentinum morte fubitanea correpti, atq; diſſecatum obferuauit, in cuius cordis caplula vermis viuus repertus fuit. Aiunt multi certiſsimo experimenco-ficco allii,ra phani , & nafturtii hos vermes pecari, qui, ex teſtimonio Pedemontani, in corde deli teſcentes,ſyncopim , Epilepfian , & mortem inferre folent. Mares pleroſque in mamillis, mulierum instar, lac producere. Icet marium mamillæ fpiffa carne in fuiffe productum obferuatum eft. Nouit hoc Arift. vtlib . 1. dehiſt. animal. docuit. Veſali us non femel id confpexiffe in 1: 4. 15. Anat. commemorat, & Hieronymus Eugubius in libell, de lacte: fic & Cardanus,lib. 1. de Sub til. qui ianuæ vidit Antonium Denzium , è cuius mamillis lactis tantum profluebat , vt infantem fernè lactàre potuiffet. At hifto ria, quæ affertur ab Alex. Benedicto mira. bilis eft : aitenim , Syrum quendam ,mortua coniuge, è qua infans ſupererar, ybera filio admouiffe, ècuius ſuctu tanta lactiscopia i pupillam manauit, vt exinde loco matris nn trire valuerit. Ego quidem in duobus filiis meis, in primis diebus à partu obferuaui, ab obftetrice.mamillas cofrectatas, lacimpulſo (mag 324 BARICELLI. ( magno multorum ftupore ) emififfe: idậ; in aliis etiam infantibus contpexi, Lumbricosquandoque tantaprocreari pi Tulentia , vt interior a corporis perfurare valeant. Nfanda equidé fymptomata à vermibus aliquando proueniunt: refert enim Om bibonus, lib. 4. de morb. infant. Lumbricos ex vmbilico cuiuſdam erupiffe. Tralliani teſtimonio habemus, hæc animalia ob ali menti inopiam inteftina laceraffe , fuiffe ob ſeruatum . Id etiam ab Aegineta confirma tur : jofuper Hollerius confpexit , vermes per inguina, & vmbilicum prorupifle. Ma . gna igitur cura opus eſt in horum redua dantia, ne interioracorporis valeant lace fare , A Infamis vmbilicam , & Ceruinumpenem mirabiliter conceptumfacere. Lexander Benedictus, 1.30. de curand. morbis,vmbilicü infantis, qui fponte caditquoquo , modo in ciboſumprú, fiigno rauerit mulier,adconceptum facere , pro . didit;illumg; in brachialibus à muliere ge ftacuin conceptum inhibere eredir. Cerui. aum inſuper penena aridum , & in fari . namredactum , oboli pondere, à coitu fo . rminis HORTVLVS GENIALIS. T minis datum ; procul dubio ad concipien . dum prodeffe experimento probat, Baueri. us tamen conf: 50.vterum ceruinum fingu lari dote ad conceptum valere prædicat, Vlmi vſum , recentem Elephantiafim curare fuiffe obferuatum . Inquam certum remedium, Vimi vfus in curanda recenti Elephantiaſi à laco. bo Douinero , lib.Tic.7 . prædicatur. Vidit enim adoleſcentem tali affetu laboranté, & decoctionis Vimi vſu ( factis faciendis ) conualuiffe . Ea equidem pro omni potu vte barur in quolibet paſtu , cum pauco vino al. bo, &cantiſudores mouebantur graueolen tes, vt vix illos cuftodes ferre poffent. Ita viſcera purgabantur, &magaa yrinæ copia excernebatur, quibus excretionibus fanus factus eft . Cyprinorum efum podagricis elle infeflum . Vamuis inter piſces, Cyprinusnobi. lifsimus exiftimetur , cum optimum præbeat nutrimentum , exquiſitiſsimigsexi Atat faporis; tamen podagricis infeftuin ef. fe obferuatum eft. Nouit enim podagroſum Iulius Alexandrinus ( vt retulit lib . 15.6. 6.. de salubr. ) cui Cyprinorum efu pinguium, parata Q 226 BA- RICELLI parata érat femper podagra, ve in manu illi th effet, eo pacto accerfere, cùm vellet . G Puluere pellis leporine, perniones à Sep tentrionalibusfanari. Laus, lib . 2. Rerum Septentrionalium , , tilsimè perniones experiri fcripfit, qui mor bus, non aliis ab iis fanatur remediis, quàm puluere pellis leporinæ. Plinius verò Rapú domeſticum feruen's calcaneis impofitúla . nareretulit. Ego ex Carolo Séephano, inlib. de Ragraria, in quodam expertus ſum reme dium , & bene fucceflit. Accipit ille , ficos crematos, è quorum puluere, & cera yngné tum parat;hoc pernionibus impofitum bre uiliberat patientes. Hydrargyrum loco amuletigeftatum à pefte faſcinog corpora defendere. Arfilius Ficinus, & P. Droerus, in lib . M , fienim auellana perforatur , &extracto in . teriori nucleocum acicula, argento viuote pletur, & collo fuspenditur; mirum in mo dum à peſte corpora tuta reddit: ira profe etò à peftifera lue fæniente fe defenderuut multi. Hoc eriam præfidio mulieres lactan . tes, à faſcivatricibus, ne lac fic ademptum, quo infantes alendi funt, præferuari poffe, i Thomas HORTVLVS GENIALIS 227 Thomas Iordanus, in libe dePefte, prodidit. - Q " ppe multis experimentis obferuatum re , tulit (hoc fecum geſtao - ullas prorſus laga. ruin , lamiarú aut ftriguin infidias lacrátibus nocere. CNICO Meſpili lignum ,collo appenfum grauidas ab abo orth preferuare. Wm quadam æſtate apud D. Ioannem Nicolaumn Cucillum Brancacium , mei amantifsimun, ytpuerum curarem interef ſem , fortè inter me , & Doininam D. Man. já Cotoneam e Toleris, eius vxorē, de abor tus præſeruatione, tunc vtero gerentem , có : uentum est. Retulit domina hæc Meſpili li gnum collo appenfum mirè ab abortu gra uidasdefendere;idq; millies à fuis maiori bus foiffe expertum . Confiteor in plerifq ;, tale lignum fuifle à me expertum , atq ;certú , & rarum remedium ſemper inueniffe fe: fi quidein multæ aborrientes, & dolore , & fã . guinis fluxu ( appeofo ligno reſtrictæ ſunt, &ab abortuſeruatæ , adeò quòdined parti cularem virtutem abortú prohibendiinefile seor, Qua induftriabomines abſtemios reddere valeamus. Vleis experimentis comprobatum re perio Anguillas, vel Mullos in vino M fuffo peric 328 BARICELLI M fuffocatos vini faftidium inducere : & enim ex eo bibant homines, procul dubio abfte mii fiunt. Infuper philoſtratus in vita Apol loni , ona noćtuæ elxaca, & infantibus pro cibo allata, hydropotos in tota vita illos reddere ſcripſit. Mizaldus, Ragam viridem , ex iis, quæ in fontibus ſaliunt, viuam in vi. no fuffocatam , idem efficere , fi tale vinum potetur, prodidit. Rotundam Ariſtolochiam mirè piſces ftu pidos reddere. Ira eſt Ariſtolochiæ virtis in piſces: ipfa enim illos odore ad fe al licit,moxftupidos reddit. Proprerea fi eius radicem contritam , calciq; commiſtam , fiue eius decoctionem cum calce pacato flumine aut maris littore piſcatores confpergent, piſces agminatim confluere videbunt. Ili autem puluere deguftata, veluti examina ti ſupernatantes capientur. Puellam veneno ab infantia nutritam , Alexandro ab Indorum Rege fuiße miffam . Ndorum Rex Alexandri fortunæ inuidés, vt illum interimeret , miræ pulchritudi nis mifit puellam, ratus forfitan Alexandru confeftim cum ea concubiturum. Illa au tem Nappelli veneno ferè à cunabulis erat edu . I 'HORT V.LV S GINIALIS 329 I I educata , propterea more Serpentum ſcin tillances habebat oculos. Hos Ariftotelesar piciens, caue tibi ab hac ( dixit ) 6 Alexan der; nam virus peftilentiſsimum alit , vode tibi exitium paratur. Poft paucos dies pleri q; proci huius commercio venenari periere ex quo Ariſtotelis praſagium mirabile fuit iudicatum . Ex Auerroe. Quale fitigneum prafidium , quodin morbis ab Aegyptis, & * Arab.bus vfurpatur. N lib . deMedicina Aegyptiorum prodi. dit Alpinus, quo pacto illiin morbis cor . pora adurant. Accipiunteniin lineam peti . am cubiti longitudine, latitudine verò tri um digitorum , quam ad formam pyramydis aptant goſsipioque implent; ipfius latior pars, parti adurendæ applicatur, alterumg; capuc accendunt, comburió; cam dia per miteant, ye faſciculus crematur. Continuò ramen dum cutis vritur, ferro circumcirca accingunt carné,ne caloris incendio aliqua oriatur inflammatio .Hocinfuperinuolucro parando obſeruant, vein medio meatus ex iftar fafciculi: ita enim euentatio fue refa piratio aliqua paratur, In vftione autem per aćta offium medulla in carneaduſta, quoad eſchara cadat yantur.Hic vrendi modusAe. gyptiis & , Arabibus familiaris eft. Olim 330 BARICELLI Olim in Creta familiasquaſdam mirè faſes: natricesadfuiffe A quoſdam , tum fæminas in hiſce parti bus animalibus, pueriſque laudando faſci num attuliffe: adeo quodij;fiad ouile, por cileque quodpiam adiuiffent,confeftim in teritum pleriſque produxiffe: Quare mirum haud eft, quod legitur in Creta quaſdam fa. milias adfuiffe, quæ laudando faſcinum is . ferebant. His profectonatura quædam ferè venenofa efficitur, & ex oculis inde fpiritus efflant venenatos,quibusanimalia ,pueri, & grandiores faſcino maculantur . Laudando autem venenum promptiusoperatur : fiqui dem laus propria, gaudium affert, quo cordis fpirituumque dilaratio oritur, & veneno . a ditus præparatur.Ex Fracaſtorio - de fymp. sta Antypat.rer. Cyprint verticis oſsiculum mirabiliter Epilep. ticisfubuenire. N Cyprini caluarix vertice quoddam re peritur ofsiculum triangulare lapidisin ftar, quod in curanda Epilepſia ; principeng loců obtinereaiunt. Táta enim efficacia epi lepticicis fubuenit, vt morbusis numquam reuertatur,Hoc, vbifuturæ in vertice calua six Cyprinicômitrútur intus fubfiftit,prop I cerea HORTVLVS GENIALIS 331 terea ſi illa capello penetratur, ſtacim fora profilit ,Andernacushoc ofsiculum nummi Germanici cruciferi appellati,magnitudine exiſtere prodidit ,atque ſalutare eſſe Epilep fiæ remedium , Calphurnius Bestia Romanus qua pia vxores dormientes interemerit. Nonnulliex veteribus in venenisnofçé & dili gentiam inter alia Aconitum venenorus omnium elle ocyfsimam comprobarlot : fi quidem tactis huiufinoti veneno genitali bus lexus faninini animaliuin , eodem die mortem inferre viſiun eft.Hacvia Calphur nius beitia , veditaretur forſiçan , vxores dor mientes interemit , de quo à M.Cæcilio ac cufatus eft.Hincilla -atiox peroratio eius in digito mertuas. Confimili induftria Ladica laus Neapolis Rex , cum cuiuſdam medici Prochytami filiam adamaret , cum eaque concumberet , Florentinorum confilio ex cinctus eſt , AcetoStitillitieo Bythagoram vitam longiſsi meproduxiße. Afecit:feripfit enim eius viulongāhonia nes vitá conſequi, & vfquead eius extremum : finem permanere integrè, & dextra valetu dine.lole cu quinquagefimum ageret awaum . $ 32 BARICELLI , hoc remedio vfus eft &eius vfu ad centefi. muum , & decimum ſeptimum productus et integer & nulla vnquam aduerfa valetudine tentatus : cuius optimam facultatem admira. tus, confanguineis co umuuicauit, vt illings vfum haberent. Oleiom lixiuio mixtum in lattis fpeciem tran fire. ' rmè experimen : o oleum lixiuio mixtú, fi diuag retur,in lactis ſpeciem tranfire, comprobatum eſt: eft enim lixiuium tenue, atque calidum ,oleum autem cum aêreum fit à lixiuio attenuatur, & proinde aerem con cipit,ex qua albedoiunaſcitur. In aquis etis am, quæ diu agitantur,lactis ſpecies quædam exoritur ex confimili induſtria. huius indi. In cium ſpuma eft, quæ cun fic tenuis , aérem concipit , & dealbatur, Ex Cardano. Quainduftria Scythe abſque cibo , potu per plures diesexiftant. Miraett herba Scythicæ operatio, qua scythæ per plures diesfiue cibo , po - tuque viliere dicuntur. Hanc ij circa Boeri. am inueniuntcreſcentem , & ad famem ficou timque tolerandam vtuntur: fi quidem guftu dulcis, vt liquiritia eft , & in ore detenta fa mis, fitifq; fenfum habetar, Idem apud cales C : Hippice præſtat, eò quòd hæc planta equis confini HORTVLVSGENIALIS 333 confimilem generet effectum . Aiuntmulci, Scythas his herbis duodesos eriam dies, fac mem, &ſicim non ſentire.Ex Martbiolo. Catellos calorem natiuum augere , membros rumque dolores conſopire. P Ro excitando nativo calore , membro . rumque cruciatibus demulcendis, Carelo li præſtantiſsimi( Galeni teſtimonio ,7. Me thod med.)exiſtimantur:illorun autem hu . ius naturæ haud omnes habentur, fed ijpræ cipuè ,quibus pilus concolor eft . Propterea in Chiragra , podagra, & in omni Arthri. tis fpecie cruciatus , quamlibet efferatos, parti affectæ adhibitos s præſtantiſsime confopire àmalcis comprobatuni repe ris . plurima è terra furſumtapi, iterumque deorfum cum pluuis pracips tari, Aximam yellera,rang,vermiculi,lapil li,ligna,vabijgeneris frumentacealac, fanguis, & id genus alia terræ permixta, quæ cum pluuijs quandoque præcipitari afpici. mus, , nobis præftant admiracionem , adeo quod à cafu infolito plerique perterriti, Cæli mipas metuunt; Celiat aixen admira. tio ,fi eorúcauſas penfitamus:hæc enim pri mo 334 BARICELLI mò ventorum effluuijs, ventorumque inipe tu terræ permixta furfum feruntur,mox cum pluuijs iterum deſcendunt. Propterea nec ſemper mirum ,autinſolens à ſapientibusiu dicatur: CorneliusGemma, inCoſmitriticaca 6.hæc caufas legitimas à coeleftibus Syzygi. is habere prodidit: fed tamen eo vſque pro gredi ſoiere,cum fpecie fua, tum magnitu dine,vt etiam in portentis principem inue niant locum, Cum Pſylis, &Marfis, Serpentes haudbabere inimicitiam . M Irabile eft, Serpentes, quià mundi pri uerfam ,inimicitiainque iniuere,cum - Pſyl lis, & Marfis nec odium nec difconuenienti am retinere, Neceſſe ctenim elt, ve ijs aliqua miftio non omnino contraria oriatur,auto dor , autaliud , è quo fpecies minus ingraca videatur ; ita profecto inter homines ipſos. criam contingit: quandoque enim fine cauſa nonnullos odimus,alios amamus,prout re sum.fpecies ad animam noſtram perue. niunte, quibus conuenientiam , & diſconnenientiain capta mus. Ex Fracastor rian - ) Oling HORTVLVSGENIALIS. 339 Olim vasta, ego robuſtafuifle bominuincor pora . Vamuis Plinius,cæteriq ;ſcriptores, ho ninum corpora , robur, vitam ſemper imminui conquerantur;tamen olim Gigan ces extitiffe, &vaſta hominum fuillecorpo . ra negandum non eft.D.Auguftinus lib.15.de Ciuit.Dei.dentem gigantis in quodam flu mine inuentum fuiffe prodidit,quiminutim diuiſus,centum ex noftris dentes ſuperabas. De Pailante ſcribitur admirandum.Hic Ae neam contra Turnum Regem Rutilorum adiuuit , mortuustandem , & fepultus , vbi nunc Roma eft, ( reference Solino)Anno O. atingefimo poft Chriftum Dominum dam quiædam ædificia Romefierentcafu in ſepul chro quo arte mirabili cum lucerna ardenti códitus erat, inuétus eft, & integer erectus altitudinem nuricapite excellebat.Quid de Aiace, & quid de Turno ; & de ingenti ,faxo , quodvterque in hoftem conjecir , referatur nouúhaud eſt.Quid tandem de Oreſte, filio Agamemnonis,cuiuscadauer oéto cub tirá longitudinem excedebat, atque de alijs in numerisdicatur,apud fcriptores reperitur. Idcirco præter ftirpem giganteam ,quæ poft diluuiumimminuca eft, alia corpora vafti tatem 336 BARICELLI . 31 hi E tatem & robur maximum retinuiffe conce. dendum eft ; in præfentiarum verò homi. num corpora huiuſmodi comparata , tam pufilla funt, vt præ illis inania effe videan tur. Ex Helinando Chronographo. Equum Phaleris accin&tum pulcbris, acri oremfieri. , chris ornantur phaleris, tum acriores, tum pulchriores iudicentur. Eſt de his cla. rum exemplum de Bucephalo Alexandri, qui phaleris accioétus Regijs neminem præter Alexandrum ( teftimonio Aeliani) ad fe aſcendere paciebatur , & quoderat 18 illo mirabilius, veaſcenſus facilior effet , demittebatur cum dominus equitare vole bat.Phaleris autem remotis ,quilibet medi. aftinus aſcendere, &tractare poterat. Ego quidem domimulam habeo ,cuius tanta eft ſagacitas,vt fi feruus meus ephipium parat, habenafque illa humilis ,demiffa , & quafi gaudens perfiſtic,viAernatur, hilariſque in . cedit, & acrior : fin autem clitellas, calcitro fa, indomita, feraque confeftim fit , necta lem ſarcinam , niſi vinctis pedibus ferre ſu Atinet , adeò quòd feruus ab opere defiftere cogitur. 0 € Exiti HORTVLVS GENIALIS 337 L Exitiofißimum effe homini,ſub Lunaradijs ſomnum facere. Vnæproprium eft,in hæc inferiora hu miditatem immittere: quare exitioſum elt,lub eius radijs diu dormire; quippè dor mientes obleruatum eft ægrè excitari , atque proximos infanis fieri, Lunæ vires in lignis, quæ ad ædificia colliguntur,potiſsimum ex perimur:conciſa enim Luna creſcente , funt ferè emollira per humoris conceptionem , idcirco tanquam inepta à fabricis reijciun rur. Agricola 'experimento cognouerunt, fruméta de agris in Lunæ diminutione colo lecta diutius ficca permanere. Hæc à veterie bus Lucina vocabatur , & à parturientibus inuocabatur : Lunæ enim diftendere rimas corporis,meatibuſgue viam dare munus eft: propterea, tale ſydus partui ſalutare, illum. queaccelerare putabant. Archelaum ,Mithridatispræfe&tum , ligneam turrim incombuſtibilem confeiffe. Dmiranduin profectò iudicatum eft AArchelai,Mithridatispræfe&ti,cótra Syllam commentum :hic enim turrim ligue. ain iocombuſtibilem condidit,quam fruftra ille incendere conabatur. Erat currista. bulata alumine collinita , in ijs autem cruſta durior erat obducta, & alumen , plumbique albi 238 BARICELLI E albicineres pigmentis copioſè commifti: quia induſtria ab igne feruata ſunt. Confio mili artificio ,Ceſar ex larigna materia cir . ca Padum ,Caftellum etiarn conftruxit, Ex Lemnio. Viſcum quercinum fola fufpenfioneEpilepti. cis fubuenire. X grauibusfcriptoribusmultiorbicua losè viſco querciofola ſuſpenſione vulgari filo transfixos idem præftare in 2 molienda,& præcauendaepilepfia tradunt, quod peonię maſculæ radix ,aut ſmaragdus è collopendens efficere creditur, Reculit Iacchinus in Epilepticerum curatione, fe mel ea ratione,qua ligno guaiaco vtimur, Viſcum quercinum per dies 40. propinafre, & profuiffe quidem , non tamen Worbum abituliffe,nequelicuilleiterum id temedij iofaciliori morbo experiri. Isterbraſsicam o vites maxisnum ineſe dif fenfum . Focabilis equidem difcordia inter braſsicam , & vites reperitur, propte reade Reruftica fapientes fcriptores, VICCE à braſsica offendi, deterioreſque & fucco , &odore, fi ſecusplancatur, fieri prodidere. Experimento hoc comperitur:nam gerinen ijspropius cu accellerit, auerſü ab inimico Notabilis 2 HORTYLVS GENIALIS. 339 compulſum odore retrograditur. Infuper G inollam , vbi braſsica elixatur, vini vel mi nimum conijcitur, quippe nec braſsica cona coqui vnquam poterit , & quod mirabilius eft, colorem proprium amitter. Hacmotira tione ſapiéres,ebriis braſsicæ ſucçú propinát, quo ebrietas ſubitò foluitur. Conuiuates pa riter, ne à vini copia potenciaģ; offendantur ( Germanorum inftar ) braſsicam crudam primò comedere debent : ita enim viruna ad ſatietatem , abfq; ebrietaris periculo haua rire valebunt. Cati nigerrimiefum cerebrum , homines dementare, Ericulofum eft , verſicoloris, &maximè nigerrimicati cerebrum alicui efirm prz bere: ad iufaniam enim homines ducit, & quod peius, cerebri meatus obftruit , ſpiri. Etuſý; impedit animales, Inter fcriptores Per trusApoinenfis, huius efuadeò io ſanirehow' mines dixit,vt præftigiis quafiobnoxii videa antur. Ponzertus pariter cati pilos venenoſos eſſe prodidit, citly; anhelitumfebrem heoti cam induccre. Exbetulacorticibus, ardentesfaces comparari Etulæ cortices non modò ignem confe. tim recipiunt, verùm atque flammam pariung 140 BARICELLI Mha pariunt ardentem ; quo fit, vepleriq; faces, pro noctis obſcuritate fuganda , ex iis com. ponaot, bene rati lucidiorem has flammam , quãpini fædam parere: ex liquore autem picis inſtar, qui dum vtuntur deftillat, oriri hociu dicatur , cuius natura cùm facile accendatur, mirum haud eft: talem effectum producere. Hæmorrhoidalemn berbam contactu Hamer rboides fünare. Ira eft Hæmorrhoidalis vis, & poté. tia in perfanandis Hæmorrhoides: fi enimhuius radicibus, Hæmorrhoidales do lentes tanguntur, atq; illæ per diem circa fe. mur ferantur , & mox in camino fumanti ( afpendantur, procul dubio effectusfanatur: fiquidé Hæmorrhoides que atq ; radices ex iccărur, fiaccelcıyor: qua caufa herba ab effe ctu nomen deduxir, nec immeritò: namin iftarum infiammatione, &doloribus , fi hu us radices contufæ applicantur, confeftim , & dolor, & inflammatio mulcentur. Ex Ex Tante. Marine Paltinuca radium ,identium do loresmitigare. entium dolores multis experimentis ex Marinæ pattinacæ radio mitigari vifi func; huius eniin radio, qui in piſcis cauda cpa, situr , dentes tanguntur, & gingina ſcari. D HORTVL V S GENIALIS. 34 ! x herbis non paucæ Ecale ſcar ficantur , quo præſidio quan cítiſsime dolor euanefcit. Prodidit Dioſcorides , lib . 2,64p. 9. radiuin hunc dentes frangere, & e urcare.quomodo autem hoc perficiat docu it Plinius lib. 3. cap 4. Conteritur enim is, & cum Helleboro albo miſcetur, quorin miſtura fi dentes illiti fuerint, fine vexatio ne extrahuntur, Plerasg, berbas, Solisexortum , & occafuma ostendere, Solis ortum , & OC cafum noffe videntur tantaq;huius lyde. ris ſectandi,talibus auiditas nafcitur, vt Gr. miter inter kas, & folem magnam in ſe lym pathiam credamus. Profe&to fos calendula in Solis ortu aperitur, &in occafii clauditur; ex quo villicorum horologium à nuleis di citur. Sequuntur Solis fphæram non modo papauer , & illudtithymalli genus, quod vo. cant helioſcopon ; ſed etiam malua , lupini & cichorea; intenſius autem Lotus herba re ctatur, &exortum quotidianum , &occafum noſcit. Hæc ( Theophrafti teitimonio ) cau lem, &florem veſpere mergit, & circa me. diam noctem tota in lacum irruit , & adeo occulcatur , vt nec manu admiffa quis valeat inuenire , verciturmox panlatimg; erigitur , &in Solis exortu extra aquas confirrgit; for P 3 reing 349 BARICELLI Temą; aperit, & patefacit , caliterá; etiam num confulit , vc alièab aqua abeffe videa quarum Sodo Qualssin Sodomi, & Gomorriveſtigiso riantur fru & us. LtiſsimiDei decreto quinq; vrbes 211a ciquicus incentæ ſunt wuum , & Gomorrhum præftantifsimæ fiudj erbantur.Harum in fauillis quædam noſcú . tur veſtigia; Giquidem cæleftis ignis reliquiæ adhuc perfiftunt. Quod autem illic admira bile perfpicitur .viridancia fpectantur poma, formaci vuarum racemi, nec quis elt, qui e dendi haud cupiditatem habeat: illa. autem manibus capta faciſcunt, & in cinerem refol. uuntur, fumuggsexcitant, quafiadhucarde ant. Ex Egeſippalib . 4 . Magnam inter vterun , ammasinef Seſympathiam . On exiguus inter mulierum vterum , & mammas contéplatur confenfus: quip pe alterum alterius pathema oftendere on laruamus, A venis inter has partes coniunctis maximè ratio ošteditoriri ſympathiá:ex iis e nim materias ab vtrifq; contentis transferring &exonerari experimur.In menftruorum re dundantia Cucurbitula fub mammisappofita , fluxum cohiberi ab Hippocrate docemur, Lactis HORTVITS GENIALIS. 343 VA Lactis copia in puerperis dum magna grauit q; fuerit, die feptimo puerperii octauo, 10 nog; in vterum à naturaefunditur. Suppreisi menfes in virginibus , & viduis caftis , non femel io mammasrefiliunt, & la & tis copiam fuſcitant. In mulierum pubertate accedente menftruo vtramq; parteni creſcere vidernus. Quo artificio Solis defectumfirmiter com prehendere paleamus. Aria induſtria pleriq; conantur folis defectam deprehendere;hocautem có pertum eft, artificio illius defectionem fir miter apprehendi, Pelues hora inſtanti capi. antur , quæ non aqua , fed aut oleo, aút pice implendæ ſunt; ratio enim fuadet, humorem pinguem non facile curbari , atq; imagines perinde, quas recipit conſernare. Equidem in magines in liquido & immoto tantum appa rereconfueuerunt, propterea in olen, & pi. ce , commodius, & firmius, quomodo Luna Solilc opponat, & illum abſcondat accipere poterimus. Ex Seneca in Natur. Quaft. Virginummammillarum tumorem acis cuta impediria Ac inter alias, cicuta pollet efficacia, vt contufa cum vmbeila, atq; virginü B H mam . 344 BARICELLI mammillis impofita , tumorem , & excref centiam valeat prohibere; fortaffe nutrimé cum impedit, quo minus augeantur, vt in pu crorun tefticulis fuccedit, fi hæc adhibetur: ijenim reatibus alimenti obtufis facilè ex iccantur. Aperiani in hoc loco quod à Bon doletio nultis experimentis comprobatum Teperio de piſce Squarina: hicenim mulie. rum mammis fuperpofitus, illas adeò con. ftringit , ve virginum mammillæ appareant; credunt multi in genitalibus eundem fimili ter effectum producere. Quercusgallis, anniprafagia comparari. Napoleon Onmodò à Plinio , verùm atq; à plea riſq; rei rufticæ ſcriptoribus obſerua tum fuiffe comperio, à gallis quercus maio sibus præfagium aliud anni, quodapud vece res in magno fuiſſe pretio,&opinione legi. tur. Aperiuntur gallæ, quando integræ funt, ibig; muſca, aranea , aut vermiculus repe . ritur : fiquidem planta hæc in gallis huiuſmo di aninialium gignere confueuit. Si mufca volar, angi fertilitatem & bellum futurum præſagiunt ; ſin vermiculus repit , annonæ carentiam arguunt; fi autem aranea profiliet fummam caritatem , & peftilentes affectus præ HORI V LVS GENIALIS 345 prædicunt. His ego adderem , præfagia hu . iufmodi , fi Deo placuerit, confimiles ſecta . tur elientus. Vitri puluerem , calculos comminuere. ron folum Galenus, fed Anicenna, & mouendos vitri puluerem excollunt quomo do autem hæc fieret , plurimum infudiui; tandem quæ ab Abecizoare componitur,mihi ex voto ſucceſsit, & vitrum adurere didici. Capitur vieri albi , & perſpicui fruftulum , quod terebinthina coll nire oporter totum , nyox tandiù in prunis detinere, veexcandel. cat; hoc demum in aqua exſtinguicur, ſepti. eſg; iteratur, primò tamen linitur, fecundò cxcoquitur, vltimò extinguitur; quo peracto , vitrum conteritur, & in puluerem lubciliſsi mum mutacur. Propinamus languentibus au rei pondus vel drach.j. cum vino albo, & ef ficaciter calculos comminui experimur. Quo artificio aëris naturimexplorare valeamus. Eris qualitatem , & naturam cum ex plorare libuerit , fpongia bene ficca, atq; munda ſèreno cælo per noctem fub diuo exponenda eft; illa eniin fiſicca mane fuerit, ficcu's P5 АБЫ 346 BARICELL liceus & aër erit ; fi humecta,nimbolus; fi anoll cervda,humidus,acroridus Inſuper ft recente pané eadem induftria expofueris , di corrupto,ficuin contrahere videbitur ;à fic co , fiec ficcus;ab Humido aucem, à ftacu pro prionon mutabitur.Siaër fuerit peftilens, carnesexpofitæ corrumpuntur,atque colo rem mutant;fic eciam & adipes.Siaércraf fus erit,patebit in marmore, & filicibus, qnę in cali natura admodum madere folent; cós tra verò in aere'tenui, liges humidus eſſet , hę enim in tali con ica humeſcunt. Ex CATO dano. Quali fratagemate homines, mortui Š videantur. Vltis experimétis confirmatum repe rio fublimatum , ffue aqua vitæ cum fale miſce tur, ac in patina ( ſublata qualibet alia lua ce ) accenditur in cabiculo, nocturno tem pore, vbi homines reperiantur; fiquidem ipfi immobiles fuerint, fpeciem mortuorús repræſentabunt. Pleriq; vt Aethiopes fin gant , lucernam accendunt oleo plenam, cum quo ſepia atramentum fit dilucum , fi we calchantuni, aut ærugo, nec fine ratio ne:oftédit enim ,lux eorû colores, quæ in iis sát quæaccédācur: oportet tamen iu cubi culorcliquas luces adimere, Nerein VA # OKTVLVS GENIALIS 347 No Nereidesfaciehumana dy venufta, prezi que fuifferepertas Ereides, quas vulgus Birenas appela lat, plurimæ in locis maritimisinué tę funt;quodauté cátusdulcedine nauigātes hein foporem perliciant, & capiant,nos. in lib . 1. de Hominis vita, abundedifferui mus, vbi de Tritonibus, Nereidibus, ho. minibuſqs in maridegēribas, quos marinos vocant tractatur ; Poetarumq; fabulæ eno . dantur, Vidithas Theodorus Gaza & Gee orgius Trapezont ius, homines nagnæ e ruditionis : Gaza in Pelepomeno exorta maris tempeftate, Nereidem proiectain in lidcore reperije viuentem , & fpirantem , ynleu hrniano, facie decora , corpore fqua mis hirto ad pubem vſq , cætera autem ia locuftæcaudam definebant: ad hanc viſen dam magnus fuit concurſus, illa tamen e vac maefta , crebrog, ſuſpirio fatigata & frequentia hominum circumdata gemitus dedit & lacrymas emiſit,quibusmacus mi. fericordia,ad mare deduxit, vbimagno im petu fluctus fecauit , & ex oculis omnium cuanuit. Quid Trapezontius, pleriqs. alii viderint, in loco cita. to narrauimus 348 BARICELLI De Apunx natura, earumque mirabiliſa gacitate . Tu quidem anceps fui in fcrutanda A pummellificatione,foetu , & cera:nam & apud auctores magna reperitur controuer. fia , num illæ ge nerent , & aliundeprolem habeant.Poft auem exactum fcrutinium cu iufdam amici va lido experimento Ariftoter lis opinionem veram eflecomprobaui;fiqui dem Apese floribus fauos conftruunt, exar borum lacryma ceram fingunt, & mella ex aëris'rore captant.Hæ primum fauos confi . ciunt,mox fotin collocant , ore calidum ſpirantes,vt vitain recipiat.Mellificanræfta . te, & autūno cibi caufa ;mel autem autinale cleatius eft.Foetus in vere ferotino debilis fit : nã & naiori ex parte emoritur. Multi aiunt oliuas, & examinum copiam cógenerem ha . bere nataram : nam fi altera augetur, alcera abundans fit: fi vna deficit ,altera deprimitur ratio eft:nam mella ficcitates augent;lobo . lem verò imbres; quofit, vt ſimuloliuæ , & sopia examinam fit. Vinorum aliquot existere genera natura mirabilis. R aliquot vinorum genera mirabilis naturæ quod ? co HORTVL VS GENIAL IS. 349 A quod vua & guftu , & fenfuà cæteris minime diſcrepanr, nec vinum á ymis; tamen quod Heracliam Arcadiæ fit, viros reddicinfancs epotum , & mulieres fteriles: & apudcabyni. am Achaiæ abortum facic: & in Thiffo vi num quoddam lomaum producit; quoddam verò, vigiliam Ex Tbeophraſto lib.9. Plant. Quoartificio ignem manibus abſque læfione tractare valeamus. Pud plerofque fcriptores inueni, ig nem fine læſione poffe tractari , fi tri . tomaluauiſco cum ouorum albumine , ma.. nus liniuntur,ac defuper alumen inducitur.. Hoc autem experimentuin à Magno Alber to captum eſt, apud quem aliud legitur hu. ius negotijartificium :fi enim Ichthyocolle, & aluminis æquales partes capiuntur , & ad inuicem commiſcentur, fiacetum his ſuper funditur; quicquidtali miſcellanea illitum in ignem proijcitur , vtique non comburie tür. Menftrua in ſenio ferèquibufdam fæminés 46 cidere. Vàm fallax fit tum Ariſtotelis, tum ali orum iudicium ,quodin mulieribuscir ca quadragefimum annum ,fiue quinquagefi mum menftrua deficiant, quotidiana demone strat experiencia. Mulierem hic cognoui, Qyour P7 Vie 350 BARICELLI victoriam nomine , eamque honeftam & bene morigeratamshuic in anno 45.méftrua ceffarunt, & faufta valetudine vixit,cum au tem fexagefimum ferè annum attingeret, ce teilli menfes rubei,bonique coloris redie. De vberague , quæ priusflaccida erant,more: virginum turgidula facta ſunt lactifque tan ta copia impleta ,vt impulſu ferretur: quarez, vt puerulú filiæ fuæ lactaret àmeadmonita eft. Alteram cognoui, quæ vfque ad annum 65.femper menftrua paffa, & hodie viuit , & menftrua fingulis menfibus fuentia habet Hæcautem raròcontingunt.. Bufonislapidem contra venena mirabileinha bere virtutem . Pleriſque lcriptoribus excollitur lapiss ille terreſtrisinuenitur: ſiquidem contra venena folo contactu valere expertü eft ; propterea inflationes abeftijs venenatis illatas diſcute re, venenúq; elicere aiut.Scribit Lemnius, tu mores, & dolores ex forieibus,araneis, vel pis,fcarabeis,gliribus, aliifuevenenofis 2 . nimalibus caufatos fclo lapidis blaul do attritu.euanef cere HORTVLVS GENIALIST 1 Aquarum Fluuios natur& mirabilis repe $ rire. N multis locis aquarum exortas, mira cfficaciæ inuenirilegimus Scribit Arift. in terra Aſsirithidæ aquas naſci , quas cum oues biberint,moxgs inierint, nigros agnos generare. In Arandria dnos ineffe fluuios ad .. notauit, quorum alter candorem , alter nio gritiem facit pecoribas:at Scamander am gis, quem Homerus Xanthuniappellauit , fia uas reddere oues creditur . Mirabilers in concepta imaginationis effe per rentiam Maginationis potentiam tam miram effe Phyfici confitentur ve viſa per cóceptum in partu fæpiſsimè eluceſcant. Referam hi ftoriain admirandam ex Ludouico Vives 12 ; de Ciuit.Dei de huius negotio conſcriptam In Brabantia Buſco ducis quædam vrbs eft, in qua more eiufdem Prouinciæ quodam die rempli vrbis feſtum celebratur, quo tempore varii ludi apparantur.Sunt aliquot, qui ſtato die diuorum perſonas induunt:nönulli vera Dæmonů.Ex his vnus cū viſa puella exarfif. fet, & demúfaltado ſe ſe recepiſſet , & apreprā Vt er at perfonatus vxore fua in le &tum con . ieciſiet,ſe exeaDanonem gignere velle di.. cells , 352 BARICELLI. D cens , concubuit , & concepit inulier: clim autem in partuinfantem peperiffet,'s fimul ac primum editus eft, Calcitare cæpit forma, quali Dæ nones pinguntur. Dentium .stupores à portulaca confeftim amoueri : Entium ftupores,qui ab acidis.edulijs Connarci confueuere,ex aqua aut luc co , vel frondibus portulacæ commanfis , quam citifsimèdiffoluuntur.Ipfe cum qua- . damæftate cùm fiti maxima , tùm dentium : ftupore affligeretur,cömanfis ipfius frondi bus , &à fit , &à ftupore fubito liberatussú, Ab amico quodam audiui parculacæ fuccúi collinitum ,abfque dubio verrucas exter minare,mihiautem experiundi locus haudi adhuc datus eft. Ex Aphrodiſeo , Ceraferum aquam ftillatitiam in Epilepfia ! fummumeſſeremedium . Ninitis experimentis Ceraſorum aquam 10 laccurrendis Epilepticis conprebari reperio propierea à loanneAgricola in lib .. Herbar.maximèetiam extollitur . Qua pro vita producenda inter arcana natu 12 connumerentur. APudreru naturalium (crucatores acer rimos inueni, idque in arcanis conſer wari Hellebori nigri fólia Saccharo cómilta degluci INTHE HORT:VL VSGEN I AL-} S.- 353 deglutientem ad iuglandis magnitudinenia in offenſam valetudinem, ad ſenectutem vſ. que conſeruari.InfuperSilicem ignitum lin . teiſque parum madidis inuolutum ,& pedi. bus applicitum ,pernicioſos valetudinis vaki pores extrahere. Quoartificio in mulieribuscrinesdenfiores, copiofiores comparare paluamus. Nter ſelectiſsima prælidia, quæ ad capil lorum copiam generaodam ineffe cre duntur ,Maluæ radix connumerari poteft :: fi enim caput mulierum livinio lauatur in quo elixa fit maluæ radix, & deinde fucco maluæ crines, inungantur, profecto ya bercim prouenient, & cicila fimé.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
Posts
No comments:
Post a Comment