A PRAECLARISS. DOCTORIS Hoc aüt contingit propter posibilitatem intelle&tus D APOLLINARIS CREMONE N. noftri, qui à principio eft sicut tabula rasa, & non. 3. de anima tex. in librum primum Posteriorum mouetur ad intelligendum , nisi de potentia ad actí cap.is. reducatur . sic autem intelligentia non cognofcunt, Aristotelis , expofitio. cum semper in a£tu intelligendi existant, & eodem CA P. I. modo , & nunquam in potentia. Bruta etiam non Mnis doctrina, & discurrunt saltem discursu pfe&to, quamuis in prin- omnis disciplina in- cipiosint in potentia ad cognofcendum, & hoc eft telleştiua , ex præ- propter imperfeétum eorum modum cognoscendi ; existenti fit cogni- Concedi tamen poteft, q aliquo modo, & imper- tione. Manifestum feétè discurrunt . Ex quo infertur, g per idem me- dium euidenter concludere habemus , nostrum mia est autem hoc specu dum cognoscendi imperfe&tiorem esse modo intelitia látibus in omnibus; gentiarī,et perfectiorem modo brutorum,per hoc.f. mathematicæ enim scientiæ per hunc cum difcurfu cognoscimus , qualiter neq; intelli- modum fiunt, & aliarum unaquæq; ar- gentia, neq; bruta cognofcunt. Cũigitur intelle&tui tium. Similiter aút & orationes,quæ p noftro sit potentia semper admixta, & cūdiscursu Syllogismum,& quæ per Inductionem; scientiā acquirat, in discursu autem error, et recti- Vtræq; enim per prius nota faciunt do tudo esse poffit,vbietiam eft admixta potentia, ma- lum, ö error cötingere poffit,vt colligitur de mente e &rinam ; hæ quidem accipientes,tanğà Arift.g . meta. cum dicit, q malum naturaliter eft tex.6.19 B notis,illä uerò demonstrātes uniuersale poft potentiā, & vlterius dicit, g in rebus æternis, perid,quod eft manifestum fingulare. que semper sunt actu , non eft malum , neque error, Similiter aút, & Rhetoricæ persuadent: oportuit artem inuenire,qua in a&tibus rationis di- aut enim per Exemplú, & eft Inductio: rigeretur humanus intelle&us in acquirêdo notitia aut per Enthimema, quod quidem eft vnius, ex notitia alterius, & hæc fuit Ars Logicæ. Cum autem triplex sit intellctus operatio, quarum fyllogismus. secunda primam fupponit,& tertia secundāvt colli Mnis doctrina,omnisý disciplina gitur 3. de anima. ( Prima eft fimpliciü intelle&tio , Tex. c.at. Secunda eft fimplicium cõpositio,vel diuisio, Tertia intellettina preexistente è co- eft cognitio discursiua.) His tribus operationibus sed priores dus gnitione fit. Id, fi omnes que tres correspondent Logicæ partes, quarum prima magis conuenite fiant pacto consideremus,mani- habetur in lib.prædicamentorum Arist. G admi- Lui, quatenus in feftum profeito fiet. Mathematica nang; niculis ipsius scilicet lib. vniuersalium Porphiri, tellcdwet. fcientiæ illo comparantur modo, caterarú ý lib. sex principiorum , obi logicè determinatur artium vnaquaque. Sanè circa orationes de generibus,& fpeciebus predicamentorum , prout quoque,fiueille p raciocinationes fiue per cunda eft,quæ habetur in lib.Peryhermenias,vbi de cognitione quadam fimplici cognosci habent, sem inductioncm fiunt, feruari modusidem fo- propositione determinatur, & fpeciebusipfius tàną let:in utrisq; nanque,per antea nota doctri de inftrumento aliquid compositiuè, vel diuifiuè co- C F na nimirum fit, quippe cum in altera tanğ gnoscendi. Tertia verò in alys Logicelibris conti- à cognofcétibus propofitiones accipiantur, netur, qui cõmuniter Ars Noua dicuntur, vbi de in altera per singulare iam notüipfum vni. instrumento determinatur, quo discurrere debet in uersale oftendatur. Simili profe&to modo, telle&tus,o3. de fyllogismo, es consequenter de alijs modis arguendi. Diuiditur autem tota illa pars hoc Goratoria rationes fuadent, aut .n.exem modo , quia ficut in a&tionibus Nature diuersitas plis,quod est inductio,aut enthymematibus reperitur, quxdam .n. funt, qua ex neceffitate fiunt, g&quidē ratiocinatio eft, facultas ipsafolet quædam vi plurimum, quedam vero raro (propter oratoria fuadere. defe&tum aliquem in natura,ficut monftra )sicin discursibus rationis quidam sunt , in quibus est nePro indu&tione expositionis huius libri Pofte- cefsitas, & ifti cum rectitudine rationis habentur. riorum , fub breuitate, videnda funt quædam, v3. Ală sunt , per quos vt plurimum verum concludiqua fuerit neceffitas , logicam inueniendi,& confe- tur, non tamen necessariò. Alij verò funt , in quiquenter fcienciam huius libri,Quis ordo huius libribus eft defectus rationis propter alicuius principi ad cæteros libros logica Arist.Quis libri titulus,& defe&tum. Pars logice, in qua de primis determiquid fubie&tú,& fic consequenter habebuntur ipsius natur, iudicatiua dicitur, & eft illa,quæ traditur in Non pigeat hoc cause. Quantū ad primum fciendum est primò,q libris Priorum,& Pofteriorī,dita autem' est iudiloco videre Aszi cum modus nofter cognoscendi fit medius inter mon catiua à iudicio, eo q iudicium eft cum certitudine. dum intelligentiarī,er modum Brutoră, ab vtrifq; Vocata etiam eft analetica .i.refolutoria, co gisa diftinguitur in hoc, g intelligimus cum discursie. dicium certum de effe&tibus baberi nö poffit,nisifiat
No comments:
Post a Comment